Κιβώτιο – σχέσεις – σπινάρισμα

Η βασική απαίτηση της μετάδοσης ενός τετρακίνητου αυτοκινήτου είναι να μπορεί να μεταφέρει τόση ροπή σε κάθε τροχό, ούτως ώστε να περιορίζει το σπινάρισμα που στις περισσότερες των περιπτώσεων θα οδηγήσει σε ακινητοποίηση.

Ξεκινώντας ανάποδα θα πούμε ότι η εμπλοκή της τετρακίνησης και των αργών σχέσεων στην άσφαλτο ή σε καλό χωματόδρομο είναι περιττή και το μόνο που προσφέρει είναι φθορά στα μηχανικά μέρη και μεγαλύτερη κατανάλωση. Εξαιρέσεις είναι όταν βρέχει πολύ και όταν θέλουμε να πετύχουμε καλύτερο φρενάρισμα σε έναν δρόμο που γλιστρά υπερβολικά.

Στα αυτοκίνητα με τετρακίνηση κατ’ επιλογή, αυτή μπορεί να εμπλακεί σε καλό χωματόδρομο, αν και προκαλεί φθορές και υποστροφική οδική συμπεριφορά. Βελτιώνει όμως τη συνολική πρόσφυση και το φρενάρισμα. Σε καμία περίπτωση όμως δε μπλοκάρουμε το κεντρικό διαφορικό ενός αυτοκινήτου με μόνιμη τετρακίνηση στις συνθήκες αυτές. Σε καμία σχεδόν περίπτωση δε βάζουμε τις «κοντές» σχέσεις για γρήγορη κίνηση στο χωματόδρομο.
Εξαιρέσεις; Αρκετές! Πρώτα απ’ όλα το Subaru Forester 2.0, το μόνο SUV με κοντές σχέσεις. Με αυτές επιλεγμένες έχει τελική που αγγίζει τα 150 Km/h, πλήρως ικανοποιητική για το χώμα. Σε δεύτερο πλάνο το Mitsubishi Pajero και τα παράγωγά του (Hyundai Galloper). Με τις κοντές πιάνει τα 125 Km/h και έχει πολύ καλύτερες επιταχύνσεις σε κίνηση.

Πότε χρησιμοποιούμε τις αργές σχέσεις;

α) Σε κάθε περίπτωση που πρέπει να κινηθεί το αυτοκίνητο με πολύ χαμηλή ταχύτητα για να αποφύγουμε να το χτυπήσουμε: σε περάσματα από βραχώδη περιοχή, μέσα σε ποτάμι, σε απότομα κατεβάσματα.
β) Σε κάθε περίπτωση που χρειάζεται περίσσια ροπή: απότομο ανέβασμα, πέρασμα από σαθρό έδαφος, λάσπη και άμμο.
Για την τελευταία (άμμο), οι απόψεις διίστανται: άλλοι λένε πως θέλει τις γρήγορες σχέσεις και άλλοι τις αργές. Μάλλον είναι περισσότερο θέμα αυτοκινήτου, γιατί στην άμμο το βασικό ζητούμενο είναι να μην κόψει το αυτοκίνητο ταχύτητα και βουλιάξει.

Τις κοντές σχέσεις τις χρησιμοποιούμε ακόμη για να έλξουμε κάτι πολύ βαρύ, να βγάλουμε τη βάρκα από τη θάλασσα και σε όλες τις περιπτώσεις που θα δούμε το συμπλέκτη να διαμαρτύρεται με τις μακριές. Δυστυχώς η χρήση του τελευταίου είναι η μόνη λύση για να υποκαταστήσουμε τις αργές σχέσεις σε όσα αυτοκίνητα δε διαθέτουν (SUV).

Ένας χρυσός κανόνας για την τετρακίνηση λέει ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε την μεγαλύτερη δυνατή σχέση στο κιβώτιο που επιτρέπει η συγκεκριμένη κατάσταση. Σε γενικά πλαίσια στις δύσκολες καταστάσεις χρησιμοποιούμε: 2η για τα ανεβάσματα και τη λάσπη και 1η για τα κατεβάσματα, πάντα με τις αργές σχέσεις σε εμπλοκή. Σε περιπτώσεις όπου η πρόσφυση είναι πρόβλημα, μπροεί κάποιος να χρησιμοποιήσει ακόμη και 3η στο κιβώτιο. Συνήθως οι κινητήρες των τετρακίνητων έχουν αρκετή ροπή για να αντιμετωπίσουν το ξεκίνημα ακόμη και με 3η.

Σε όλες τις περιπτώσεις η προσπάθεια του οδηγού είναι να μπορέσει να διατηρήσει την κινητικότητα χωρίς να σπινάρει τους τροχούς. Ένας τροχός που σπινάρει/γλιστρά, δεν προσφέρει τη μέγιστη πρόσφυση που μπορεί και δημιουργεί πλευρικές μετατοπίσεις που μόνο επιθυμητές δεν είναι. Παράλληλα σκάβει το πέρασμα και το κάνει δυσκολότερο. Γι’ αυτό άλλωστε χρησιμοποιούμε τη μέγιστη δυνατή σχέση στο κιβώτιο και χρησιμοποιούμε το γκάζι όσο το δυνατόν πιο απαλά. Κάποιες φορές μάλιστα χρειάζεται να αφήσουμε λίγο το γκάζι για να μειώσουμε το σπινάρισμα και να διατηρήσουμε το αυτοκίνητο σε κίνηση.