Το κρασί στην αρχαία Ελλάδα

Το κυνήγι, ένα από τα εκλεκτά εδέσματα διεθνώς, αποτελεί αγαπημένη γευστική απόλαυση και ημών των κυνηγών. Ένα καλό γεύμα, όμως, δεν είναι ποτέ ολοκληρωμένο αν δεν συνοδεύεται από το ανάλογο ποιοτικό κρασί. Με τη στήλη αυτή, το Κ&Φ φιλοδοξεί να μυήσει τους αναγνώστες του στα “μεθυστικά” μυστικά του οίνου και στις ξεχωριστές λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά.

Ο οίνος κατά τον Πλάτωνα (Κρατύλος) σημαίνει «ΟΙΟΝΟΥΣ» γιατί γεμίζει το μυαλό μας με «ΟΙΗΣΗΝ», δηλαδή φαντασία, στοχασμό, διανόηση ή κατά μία άλλη εκδοχή προέρχεται και από την λέξη «ΟΝΗΣΙΣ» που σύγχρονα μεταφράζεται σε ωφέλεια, απόλαυση, ευτυχία. Ονομάζεται και κρασί γιατί στην αρχαιότητα γινόταν ανάμειξη οίνου με νερό (κεκραμένος οίνος). Αρκετούς αιώνες προ Χριστού η έννοια της Εστίας ήταν Ιερή. Οι πρόγονοί μας είχαν την ανάγκη να συναθροίζονται για να συμφάγουν, συσφίγγοντας έτσι την αξία της φιλίας και της επικοινωνίας. Μέσα απ’ την ανάγκη αυτή ξεπήδησε η τέχνη της συνεστίασης, η ιδέα των συμποσίων. Πηγή ζωής για τους αρχαίους Έλληνες να μοιράζονται το φαγητό τους, κουβέντες, σκέψεις, φιλοσοφικές αναζητήσεις σε συνδυασμό με πόση.

Υγίαινε!

Πρόλογος της συνεστίασης ήταν οι θυσίες με παρεπόμενες τις επίγειες απολαύσεις. Οι αρχαίοι συμπεριφέρονταν όπως άρμοζε στους Θεούς, επιζητώντας εξαγνισμό σώματος και ψυχής. Τους εξευμένιζαν θυσιάζοντας και μετά έπιναν από ‘κει το «μεθύειν» (μεθούσαν), δηλαδή μετά το πύειν, δηλαδή μετά τη θυσία. Οι αθηναίοι προτιμούσαν να πίνουν κρασί μετά το φαγητό. Το πρώτο μέρος της συνεστίασης αποτελούνταν κυρίως από πουλερικά και κρέατα που είχαν κυνηγήσει ή ψάρια, όπου δεν έπιναν καθόλου. Άλλωστε το κρασί μπορούσε να αντικαταστήσει το φαγητό εφόσον ανακατευόταν με αλεύρι, κριθάρι και τριμμένο τυρί, ο γνωστός μας κυκεώνας. Αφού τελείωνε το πρώτο μέρος με τα απολαυστικά κυνήγια, τα τραπέζια ανανεώνονταν με επιδόρπια και κρασί. Τα κύπελλα γέμιζαν κρασί και με την ευχή «υγίαινε» περνούσαν στο δεύτερο μέρος του γεύματος, το καλούμενον «Συμπόσιο», ενώ το πρώτο ονομαζόταν «δείπνον». Εκλεγόταν ο πρόεδρος του συμποσίου ο οποίος θα απέβλεπε στην τήρηση τάξης. Αυτός αποφάσιζε πόσο κρασί θα καταναλωθεί, καθώς ενέκρινε και την ποιότητα αυτού. Ήταν συνήθεια βάρβαρη να πιει κάποιος οίνο χωρίς να τον ανακατέψει με νερό. Το παλιό κρασί, εξάλλου, προτιμούνταν γιατί βοηθούσε στην πέψη των τροφών και ήταν δυναμωτικό.

Οίνος ευφραίνει καρδίαν

Σημαντικό στοιχείο ότι τα περισσότερα κρασιά είχαν προσθήκη θαλασσινού νερού.
Λάτρευαν τον «ανθοσμία» οίνο που περιγράφεται ως εξής: σε πέντε μέρη μούστου χύνεται ένα μέρος θαλασσινού νερού, ο δε μούστος ήταν προϊόν νέων αμπελιών και μετά από πάτημα τριμμένων και άγουρων σταφυλιών.
Οι οίνοι διακρίνονταν χρωματικά σε 3 τόνους, μαύροι, κόκκινοι και κεχριμπαρένιοι, ενώ ανάλογα με τη γεύση τους χωρίζονταν σε ξηροί, σκληροί, ελαφριοί και γλυκοί.
Για να μη μεθύσουν γρήγορα και εύκολα, ζέσταιναν αρκετό κρασί ώστε να εξατμιστεί μέρος της αλκοόλης. Τα προλεχθέντα μας οδηγούν να συμπεράνουμε ότι, από την ετυμολογία των λέξεων μέχρι τον τρόπο που επέλεγαν να γευματίσουν, να θυσιάσουν και να πιούν οι αρχαίοι πρόγονοί μας, υπήρχε αλληλουχία και συνειρμός σκέψεων και πράξεων. Γι‘ αυτούς το φαγητό ήταν κάτι ιερό που τους παρέσυρε σε μια δύνη ευφορίας και ανάτασης, αφού γινότανε φυσικά και αβίαστα.