Εμφανίστηκε άμορφη βλέννα φυτοπλαγκτού στο βόρειο Αιγαίο

Από το Εργαστήριο Βενθικής Οικολογίας και Τεχνολογίας του Ινστιτούτου Αλιευτικών Ερευνών (ΙΝ.ΑΛ.Ε.), με αφορμή την εμφάνιση φυτοπλαγκτού στο βόρειο Αιγαίο, εστάλη το ακόλουθο δελτίο Τύπου:

«Άμορφες μάζες βλέννας χρώματος καφέ, ορατές με γυμνό μάτι, επιπλέουν στην επιφάνεια, ενώ στην συνέχεια βυθίζονται και συσσωρεύονται στον βυθό των υδάτων του βορείου Αιγαίου. Πρόκειται για το φαινόμενο των αιωρούμενων οργανικών συσσωματωμάτων (κολλώδη μακρο-συσσωματώματα-mucilage), το οποίο τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται με μεταβαλλόμενη ένταση, στην ευρύτερη περιοχή, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα στους αλιείς. Προσκολλάται στα αλιευτικά τους εργαλεία, π.χ. δίχτυα, δυσκολεύοντας την χρήση τους. Επιπλέον, κολλάει στο ανθρώπινο σώμα, χωρίς, ωστόσο, να δημιουργεί κάποια λοίμωξη.

Την τρέχουσα περίοδο, το φαινόμενο εμφανίστηκε τον Φεβρουάριο (2021) στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Λήμνου και της Σαμοθράκης. Στην συνέχεια, αρχές και μέσα Μαρτίου, επεκτάθηκε νοτιότερα, μέχρι τον κόλπο του Μούδρου και βορειότερα στην Αλεξανδρούπολη, στο Φανάρι και στην Θάσο. Επίσης, στον Στρυμονικό κόλπο, στην Χαλκιδική (Κασσάνδρα) και στον έξω Θερμαϊκό κόλπο (Μηχανιώνα). Τις τελευταίες ημέρες, οι άμορφες μάζες βλέννας εμφανίστηκαν στον κόλπο και στο λιμάνι της Καβάλας, αλλά και στις κοντινές ακτές (παραλία Ελαιοχωρίου).

Σε δείγματα θαλασσινού νερού που λήφθηκαν από την Αλεξανδρούπολη και το λιμάνι της Καβάλας στις 06/04/2021 και στις 28/04/2021, αντίστοιχα, διαπιστώθηκε έντονη παρουσία αιωρούμενων οργανικών συσσωματωμάτων χρώματος καφέ και μέτρια συσσώρευση φυτοπλαγκτικών κυττάρων, στα οποία κυριαρχούσαν το γένος των δινομαστιγωτών Gonyaulax και τα γένη των διατόμων Navicula, Bidulphia, Melosira.

Τα αίτια των επεισοδίων της δημιουργίας των κολλωδών μακρο-συσσωματωμάτων, ένα απρόβλεπτο και μη-περιοδικό φαινόμενο, δεν είναι έως σήμερα πλήρως κατανοητά. Ωστόσο, θα πρέπει να αναζητηθούν στην συνεργία βιολογικών διαδικασιών, όπως η αύξηση φυτοπλαγκτού (κυρίως διάτομα και δινομαστιγωτά) και η έκκριση από αυτό πολυσακχαριτών, με τις ιδιαίτερες υδρογραφικές συνθήκες της περιοχής, δηλαδή την ύπαρξη έμφορτων με θρεπτικά άλατα γλυκών νερών από τα μεγάλα ποτάμια και το ρεύμα της Μαύρης Θάλασσας και τις καιρικές συνθήκες, π.χ. άπνοια, βαρομετρική πίεση. Επειδή το φαινόμενο εκδηλώνεται τα τελευταία χρόνια την ψυχρή περίοδο του έτους (Φεβρουάριο έως Απρίλιο), σε αντίθεση με ότι συνέβαινε παλαιότερα, δηλαδή από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η αύξηση της θερμοκρασίας της Μεσογείου θάλασσας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Αν και δεν υπάρχει δυνατότητα ασφαλούς πρόβλεψης της δημιουργίας και της διάρκειας του φαινομένου, καθώς και των βιολογικών και οικονομικών επιπτώσεών του στο θαλάσσιο περιβάλλον και στις αλιευτικές-τουριστικές δραστηριότητες, είναι σίγουρο ότι η έντασή του θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια γιατί συμπίπτει με μία περίοδο που χαρακτηρίζεται από υψηλές συγκεντρώσεις τροφής (θρεπτικά άλατα αζώτου και φωσφόρου) για το φυτοπλαγκτόν, εξαιτίας των έντονων και παρατεταμένων βροχοπτώσεων.

Στην Μεσόγειο θάλασσα το φαινόμενο είναι γνωστό από την βόρειο Αδριατική, με πρώτη καταγραφή το έτος 1729. Τα τελευταία 50 χρόνια έχουν αναφερθεί στην περιοχή της Αδριατικής, αλλά και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου, μεγάλης έκτασης και έντασης επεισόδια, κατά την διάρκεια των οποίων τα κολλώδη μακρο-συσσωματώματα κάλυψαν μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις, με σημαντικές συνέπειες στην αλιεία και στον τουρισμό. Σημαντικές ήταν και οι συνέπειες στο θαλάσσιο οικοσύστημα, με έμφαση στην βενθική βλάστηση και στην μακροπανίδα».

www.k-tipos.gr