Η τέχνη του ακονίσματος ενός μαχαιριού

Μια νέα κυνηγετική περίοδος ξεκινά σε λίγο καιρό και οι εξορμήσεις μας στην φύση θα έχουν τον πρώτο λόγο στην σκέψη και στην ζωή μας.

Σύντροφος σε αυτές τις εξορμήσεις, εκτός από τον πιστό μας φίλο τον σκύλο, θα είναι και το προσωπικό μας μαχαίρι όπου πολλές φορές θα το χρειαστούμε.

Όσο περιττό και αν μας φαίνεται κατά τις ετοιμασίες του κυνηγίου, όταν θα έρθει η στιγμή να το χρησιμοποιήσουμε καταλαβαίνουμε την αξία του και περισσότερο όταν αυτό είναι καλοακονισμένο και καθαρό.

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να έχουμε προνοήσει το μαχαίρι μας να είναι ακονισμένο πριν φύγουμε για κυνήγι ή για κάποια εξόρμηση στο βουνό.

Για τον σκοπό αυτό υπάρχουν πάρα πολλές επιλογές σε μέσα ακονίσματος, όπως είναι οι πέτρες νερού, τα λαδάκονα, ακόμα και τα πιο περίπλοκα συστήματα ακονίσματος όπου εκεί δεν χρειάζεται να έχουμε ούτε σταθερό χέρι ούτε σταθερή γωνία λάμας στην πέτρα.

 

Οι πέτρες ακονίσματος χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με τον τύπο του κόκκου (grid) που διαθέτουν. Έτσι, έχουμε τις πέτρες ξεκινήματος όπου έχουμε μικρό βαθμό κόκκου 200-400 grid. Μετά έχουμε τις πέτρες για το στρώσιμο όπως λέμε, όπου εκεί το grid ανεβαίνει έως τα 1000-3000 grid.

Τέλος έχουμε την κατηγορία φινιρίσματος-ακονίσματος με νούμερα 3000-6000 grid.

Η πιο απλή λύση για το ακόνισμα του μαχαιριού μας, που όλοι θα πρέπει να διαθέτουμε, είναι οι απλές πέτρες ακονίσματος, οι λεγόμενες Αρκάνσας.

Είναι λευκές πέτρες  με μέσο βαθμό grid όπου σε συνάρτηση με το μικρό τους κόστος είναι μια καλή λύση για όλους μας.

Στην ίδια κατηγορία βρίσκονται και τα Κρητικά λαδάκονα, οι γνωστές φυσικές πέτρες Ελούντας. 

Σε ανώτερη κατηγορία ποιότητας και τιμής βρίσκονται οι τεχνητές πέτρες νερού Ιαπωνίας όπου εκεί έχουμε πολύ καλύτερη ποιότητα κόκκου όπου το αποτέλεσμα στο μαχαίρι μας είναι εντυπωσιακό. Με τις φυσικές Γιαπωνέζικες πέτρες δεν θα ασχοληθούμε στο παρόν άρθρο διότι δεν αφορούν πιστεύω τον κυνηγό που θέλει καλοακονισμένο το μαχαίρι του, λόγω κόστους το οποίο ξεφεύγει σε μεγάλα ύψη.

Θα αναλύσουμε στην συνέχεια κάθε μια περίπτωση πέτρας και το τι πρέπει να γνωρίζουμε ώστε με λίγες σωστές κινήσεις και μικρό κόπο να έχουμε πάλι το μαχαίρι μας κοφτερό.

Από την κατασκευή του ένα μαχαίρι διαθέτει κόψη η οποία είναι διαμορφωμένη σε κάποιες μοίρες έναντι των πλευρών της λάμας.

Αυτή την γωνία κόψης είναι πολύ σημαντικό να την γνωρίζουμε ώστε κάθε φορά που θα ακονίζουμε το μαχαίρι μας, αυτή να παραμένει σταθερή.

Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε είναι να ακονίζουμε με λάθος γωνία, έτσι χαλώντας την αρχική κόψη χρειαζόμαστε μεγάλη επιμονή και κόπο ώστε να κάνουμε το μαχαίρι μας και πάλι κοφτερό φτιάχνοντας από την αρχή στην ουσία μια νέα γωνία. Αυτό γίνεται διότι όταν ακουμπάμε την κόψη στην πέτρα δεν κρατάμε σταθερό το χέρι μας με αποτέλεσμα η λάμα να ταλαντεύεται και η κόψη να μην βρίσκεται συνέχεια σε επαφή με την πέτρα καθ’ όλο το μήκος της και στην αρχική της γωνία.

Πήραμε λοιπόν στα χέρια μας την πέτρα της επιλογής μας και θέλουμε να ξεκινήσουμε το ακόνισμα. Θα πρέπει να τοποθετήσουμε την πέτρα μας σταθερά σε κάποια βάση, όπως είναι ένα κομμάτι ξύλου, και με κάποιο προστατευτικό από τα νερά ή τα λάδια να τοποθετήσουμε το σύνολο σε ένα τραπέζι. Είναι σημαντικό να προσέξουμε ώστε η πέτρα με κάποιο τρόπο να μην μπορεί να κουνηθεί διότι είναι πιθανό με μια άστοχη κίνηση να γδάρουμε τις πλευρές του μαχαιριού μας και να φαίνεται άσχημο. Γι’ αυτό το σκοπό μπορούμε να κολλήσουμε στις πλευρές πάνω από την κόψη, μερικά κομμάτια αυτοκόλλητης χαρτοταινίας.

Βρέχουμε την πέτρα με νερό ή αν είναι λαδιού με λίγο ελαιόλαδο.

Προσωπικά ψεκάζω το λαδάκονο μου με λίγο λάδι καθαρισμού που διαθέτω για τα όπλα μου, είναι μια καλή λύση. 

Παίρνουμε στην συνέχεια το μαχαίρι μας και ακουμπάμε την κόψη του πάνω στην πέτρα με φορά αντίθετη από εμάς. Αν σκύψουμε λίγο και παρατηρήσουμε την επαφή της κόψης στην πέτρα, ανεβοκατεβάζοντας λίγο το μαχαίρι χωρίς να χαθεί η επαφή κόψης-πέτρας, θα δούμε πως  σε κάποιο σημείο υπάρχει απόλυτη εφαρμογή της κόψης στην πέτρα. Αυτή είναι και η γωνία κόψης που θα πρέπει να κρατηθεί σταθερή καθ’ όλη την διαδικασία ακονίσματος.

Έχοντας την λαβή του μαχαιριού στο δεξί μας χέρι, τοποθετούμε τα δάχτυλα του αριστερού χεριού στην ράχη της λεπίδας και σπρώχνουμε την λάμα πάνω στην επιφάνεια σαν να θέλουμε να κόψουμε ένα κομμάτι από την πέτρα.

Ξεκινάμε με επαφή της κόψης κοντά στην λαβή και τελειώνουμε στην άκρη της πέτρας όπου έχει έρθει η επαφή της μύτης του μαχαιριού μας.

Επαναλαμβάνουμε την ίδια κίνηση μερικές φορές και αλλάζουμε πλευρά στο μαχαίρι.

Εδώ θα πρέπει να πούμε πως αν μας βολεύει να κρατήσουμε το μαχαίρι με το αριστερό μας χέρι τώρα, και με τα δάχτυλα του δεξιού χεριού στην ράχη του μαχαιριού, τότε κάνουμε ακριβώς την ίδια κίνηση όπως και στην άλλη πλευρά.

Αν δεν μας βολεύει, τότε κρατώντας πάλι την λαβή με το δεξί μας χέρι ξεκινάμε από την απέναντι πλευρά της πέτρας και σέρνουμε το μαχαίρι προς τα εμάς.

Όταν βλέπουμε πως η πέτρα μας στεγνώνει την βρέχουμε με λίγο νερό ή της αλείφουμε λίγο λάδι.

Δεν σκουπίζουμε την τυχόν <λάσπη> που θα πιάσει η επιφάνεια της πέτρας διότι αυτή λειτουργεί ως «γυαλιστικό» και φινίρει την κόψη.

Θα πρέπει να κρατήσουμε τον αριθμό των επαφών με την πέτρα σταθερό και για τις δύο πλευρές του μαχαιριού.

Εκτός από τις πέτρες, πολύ καλή δουλειά κάνουν και τα συστήματα ακονίσματος όπου εκεί έχουμε σταθερό το μαχαίρι μας στην ειδική βάση του συστήματος, και με την κίνηση του βραχίονα ο οποίος περιλαμβάνει τις πέτρες, επιτυγχάνεται το ακόνισμα. Τα συστήματα αυτά έχουν το πλεονέκτημα να κρατούν σταθερή την γωνία ακονίσματος της κόψης χωρίς να έχουμε άγχος μήπως δεν διαθέτουμε σταθερό χέρι.

Το μόνο τους όμως μειονέκτημα είναι πως οι εναλλασσόμενες πέτρες που διαθέτουν, τρώγονται πιο γρήγορα από τις απλές μεγάλες πέτρες.

Τελευταία έκανε την εμφάνιση του στην Ελληνική αγορά και ένα ηλεκτρικό σύστημα ακονίσματος όπου με πολύ λίγο κόπο και χρόνο το μαχαίρι μας θα είναι και πάλι ακονισμένο σωστά. (11)

Τελειώνοντας θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή των κατόχων μαχαιριών στον τρόπο ακονίσματος με ηλεκτρικούς δίδυμους τροχούς κλπ.

Είναι τελείως λάθος να θέλουμε να ακονίσουμε το μαχαίρι μας σε τέτοιο τροχό με χοντρές πέτρες οι οποίες είναι για να <τρώνε> μέταλλο.

Ακουμπώντας την κόψη του μαχαιριού μας σε αυτόν τον τροχό, με την ταχύτητα που γυρίζει <<ανάβει>> την κόψη με αποτέλεσμα αυτομάτως το μαχαίρι μας να <<ξεβάφεται>> και να χάνει την σκληρότητα του.

 Όπως επίσης είναι λάθος να προσπαθούμε να ακονίσουμε το μαχαίρι μας με λίμες.

Οι λίμες δίνουν μια  «ψαθερή» κόψη όπου για να στρώσει στην συνέχεια χρειάζεται οπωσδήποτε πέτρα.

Αν μπορούσαμε να δούμε την κόψη του μαχαιριού μας όταν έχουμε τελειώσει το ακόνισμα, σε ένα μικροσκόπιο, θα παρατηρούσαμε πως υπάρχει μια ανεπαίσθητη γραμμή ακριβώς επάνω στην ακμή της κόψης από περίσσια μορίων μετάλλου.

Αυτό μπορούμε να το παρατηρήσουμε και αν «χαιδέψουμε» με το δάχτυλο μας ελαφρά την κόψη, τότε θα εσθανθούμε το μαχαίρι να «κολλάει»  σαν να χαιδέυουμε μια πολύ ψιλή λίμα.

Εδώ βρίσκεται και το τελευταίο στάδιο σε ένα σωστό ακόνισμα που είναι πολύ εύκολο να πραγματοποιηθεί.

Αν διαθέτουμε μια φαρδιά λωρίδα δέρματος, δένουμε σταθερά την μια άκρη της σε κάποιο σημείο, και κρατώντας την άλλη άκρη τεντωμένη, πέρναμε το μαχαίρι μας στο δέρμα αντίθετα από την φορά που το ακονίζαμε στην πέτρα.

«Σκουπίζουμε» δηλαδή το δέρμα με την κόψη του μαχαιριού και από τις δύο πλευρές ακριβώς όπως ακόνιζαν παλιά οι κουρείς τα ξυράφια τους.

Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα και με μια δερμάτινη ζώνη, γυρίζοντας την από την εσωτερική πλευρά.

Με αυτόν τον τρόπο εξαφανίζουμε τα περίσσια μόρια μετάλλου, και εάν μετά περάσουμε το δαχτυλό μας επάνω από την κόψη θα δούμε πως είναι σαν να χαιδεύουμε ένα γυαλί. 

Πλέον έχουμε τελειώσει με το ακόνισμα του μαχαιριού μας και είμαστε έτοιμοι να το χρησιμοποιήσουμε χωρίς φόβο να μας «προδώσει» όταν θα το χρειαστούμε.

 

Εύχομαι σε όλους καλή κυνηγετική χρονιά με προσοχή, σεβασμό στους συναδέλφους κυνηγούς, στο θήραμα, και προπάντων στο περιβάλλον.