ΜΟΝΟΒΟΛΑ Ή “ΔΡΑΜΙΑ”; ΜΥΘΟΙ & ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΟΥ ΑΓΡΙΟΧΟΙΡΟΥ

Του Μπάμπη Αιγινήτη, προπονητή Κυνηγετικής Σκοποβολής

Πολλές είναι οι απόψεις και οι διαφωνίες ανάμεσα στις παρέες των “γουρουνοκυνηγών”, για τη χρήση των μονόβολων ή των “δραμιών” στο κυνήγι του αγριόχοιρου. Να ξεκινήσουμε λοιπόν με το τι υπάρχει στην ελληνική αγορά και με τι διακριτικό μπορούμε να τα συναντήσουμε. Το λέω αυτό γιατί σε πολλά καταστήματα πώλησης, οι πωλητές, καθώς και οι κατασκευαστές τέτοιων φυσιγγίων στην Ελλάδα, χρησιμοποιούσαν τον όρο «μηδενικά», από το μηδενικό που υπήρχε δίπλα στον αριθμό π.χ. 9/0,11/0 κλπ., καθώς επίσης και ανάλογα με την περιεκτικότητα του φυσιγγίου σε αριθμό βολιών, του έδιναν την ονομασία όπως, 9βολο, 12βολο, 16βολο, 27βολο, κ.λπ.

Κατά κύριο λόγο αυτή η περιεκτικότητα εξαρτάται από τον τύπο του φυσιγγίου, αν δηλαδή είναι κανονικό, semi magnum και magnum. Σε κάλυκα λοιπόν 2 3/4 της ίντσας (70 χιλ.) και κανονική γόμωση, έχουμε φυσίγγιο με 9 βόλια (00ΒΚ διαμέτρου 8,65 χιλ.), σε κάλυκα ίδιου μήκους αλλά με γόμωση semi magnum έχουμε στο φυσίγγιο 12 βόλια (00ΒΚ διαμέτρου 8,65 χιλ.) και σε κάλυκα 3 ιντσών (76 χιλ.) με γόμωση magnum έχουμε 15 βόλια (00ΒΚ διαμέτρου 8,65 χιλ.). Αλλάζοντας νούμερο, σε κάλυκα 2 3/4 της ίντσας (70 χιλ.) με κανονική γόμωση 12 βόλια (0ΒΚ διαμέτρου 7,65 χιλ.), σε κάλυκα ίδιου μήκους αλλά γόμωση semi magnum έχουμε 16 βόλια (0ΒΚ διαμέτρου) και σε κάλυκα 3 ιντσών (76 χιλ.) με γόμωση magnum έχουμε 20 βόλια (0ΒΚ διαμέτρου 7,65 χιλ.).

Λιγότερο γνωστές αλλά άξιες προσοχής και χρήσιμες σε κάποιες περιπτώσεις που θα αναφέρω, είναι οι δευτερεύοντες γομώσεις, που μαζί με τις κύριες που ανέφερα πιο πάνω, συνθέτουν μία πλήρη σειρά για να καλυφθούν οι ανάγκες εκεί που πρέπει. Μπορούμε λοιπόν να συναντήσουμε σε κανονική γόμωση 2 3/4 ίντσας (70 χιλ.) φυσίγγιο με 16βολα (1ΒΚ διαμέτρου 6,2 χιλ.), καθώς επίσης και γομώσεις σε ίδιο κάλυκα με 8βολα (000ΒΚ διαμέτρου 9,1 χιλ.). Αυτές είναι οι επίσημες γομώσεις από γνωστούς μεγάλους Έλληνες κατασκευαστές αλλά και ξένους που πληρούν τις προδιαγραφές ασφάλειας όσον αφορά τις πιέσεις και τις ταχύτητες.

Όμως έχω κατά καιρούς ακούσει σε διάφορα μέρη της Βόρειας Ελλάδος που συναντώ παρέες “γουρουνάδων” , ότι υπάρχουν γομώσεις με 2βολα και 3βολα που γεμίζονται από μικρό – γομωτές και δεν κυκλοφορούν ευρέως.

Προσωπικά έχω δοκιμάσει φυσίγγιο με όλες τις κύριες και δευτερεύοντες γομώσεις που ανέφερα και κυκλοφορούν ευρέως σε καταστήματα. Δεν έχω δοκιμάσει ποτέ φυσίγγια με 2βολα και 3βολα για να αποφανθώ περί της αποτελεσματικότητάς τους, συγκρινόμενα βεβαίως με ένα 8βολο ή 9βολο γνωστού μεγάλου κατασκευαστή.

Γιατί θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας εκτός της αποτελεσματικότητάς τους που ενδεχομένως να έχουν, τι βλητικά στοιχεία αποδίδουν (πιέσεις κ.λπ.) που αφορούν την ασφάλεια του όπλου και του κυνηγού.

Υπάρχει ένα πέπλο μυστηρίου που σκεπάζει αυτά τα φυσίγγια και που θα πρέπει, αν δε δούμε τα βλητικά τους στοιχεία, να τα αντιμετωπίσουμε με σκεπτικισμό και όχι ενθουσιασμό.

Από το μολύβι στα επιχαλκωμένα…
Η επιμετάλλωση βέβαια των βολιών δεν είναι κάτι νέο. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, οι αμερικάνικες εταιρίες REMINGTON & FEDERAL παρουσίασαν επιχαλκωμένα ή επινικελωμένα βόλια, σε επιλεγμένους τύπους φυσιγγίων υψηλής ποιότητας.

Εδώ πρέπει να ξέρουμε ότι όλα τα οι βόλια επικαλυμμένα από χαλκό ή νίκελ, καθώς και τα ακάλυπτα είναι κατασκευασμένα από σκληρό κράμα μολύβδου, που εμπεριέχει από 3 έως 5% αντιμόνιο. Αυτή η σκληρότητα είναι απαραίτητη, όχι μόνο για τη διατρητική ικανότητα στο σώμα του θηράματος, αλλά και για την αντοχή από τις παραμορφώσεις λόγω των τριβών στο εσωτερικό της κάνης.

Το 1972 εμφανίστηκε το υλικό SUPER-GREX σε μικρούς πλαστικούς κόκκους (πολυμερισμένο πολυαιθυλένιο) που τοποθετήθηκε ανάμεσα στα βόλια, για αντιτριβική προστασία και το οποίο σήμερα υπάρχει σε αρκετά φυσίγγια του είδους. Θα πρέπει να ξέρετε ότι τα επιμεταλλωμένα βόλια, δε δημιουργούν κανένα πρόβλημα στην κάνη, ακόμη και αν κάποιος τα ρίξει και με φουλ τσοκ, διότι ο βαθμός σκληρότητας της επιμετάλλωσης σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνά τη σκληρότητα του ατσαλιού της κάννης στα σύγχρονης κατασκευής δίκανα και καραμπίνες.

Χρήση & αποτελεσματικότητα στην πράξη
Ένα μεγάλο και σοβαρό ερώτημα δημιουργείται για το αν και κατά πόσο χρησιμεύει στη χώρα μας η χρήση των ” δραμιάρων”, με μόνο επιτρεπόμενο μεγάλο τριχωτό θήραμα τον αγριόχοιρο. Στην Γαλλία και την Ισπανία πριν από μερικά χρόνια είχε δημιουργηθεί μεγάλο θέμα για τη μη χρησιμοποίηση των “δραμιάρων”, ειδικά στο κυνήγι του αγριόχοιρου. Κατόπιν μελετών, διαπίστωσαν πολλούς τραυματισμούς ενήλικων αγριογούρουνων και όχι τελική κάρπωση των συγκεκριμένων θηραμάτων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την επιβολή του μονόβολου για το αγριογούρουνο και τη χρησιμοποίηση των “δραμιάρων”,  σε πιο «ευαίσθητο» θηράματα, όπως το ζαρκάδι.

Είναι γεγονός ότι όταν ένα αρσενικό αγριογούρουνο περάσει τα δύο χρόνια ηλικίας στο ύψος της ωμοπλάτης, το δέρμα σκληραίνει και σχηματίζεται κάτω από τα σημεία εκείνα ένα στρώμα (καπλάνι), λίπους 2-3 εκ. Αν σε αυτά προσθέσουμε και το παχύ τρίχωμα, τότε σε εκείνα το σημεία αυτός ο «θώρακας» δεν το προστατεύει μόνο από τους χαυλιόδοντες των άλλων αρσενικών κατά την αναπαραγωγική περίοδο, αλλά και από τα βόλια. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν βρεθεί σε εκείνα το σημεία σφηνωμένα κάτω από το δέρμα κάποιου «μονιά», όταν γδάρθηκε, βόλια από παλαιότερες τουφεκιές που δέχτηκε σε κάποια καρτέρια και δεν τον κράτησαν. Αυτός είναι ο λόγος που προσωπικά συνιστώ τη χρήση μονόβολου φυσιγγίου, ειδικά για τον αγριόχοιρο.

Το τραύμα που θα επιφέρει το μονόβολο στο συγκεκριμένο θήραμα και ιδίως αν πρόκειται περί σύγχρονου βλήματος διαστελλόμενου ή διατρητικού τύπου, είναι σχεδόν όλες τις φορές θανατηφόρο και με άμεση καταβολή του ζώου.

Στο εξωτερικό – και αναφέρομαι κυρίως σε χώρες εκτός Ευρώπης, το λειόκανο όπλο με φυσίγγια 9βολα και 12βολα, χρησιμοποιείται για κοντινές βολές σε θηράματα που εγκλωβίζονται από σκυλιά δίωξης ή στο κυνήγι τους στο πυκνό.

Όμως στο πυκνό και στα συγκεκριμένα κυνήγια, αυτές οι βολές γίνονται σε αποστάσεις από 15 έως 25 μ., συνεπώς υπάρχει μεγάλη κινητική ενέργεια, που μεταφέρεται στο σώμα του θηράματος από πολλαπλά τραύματα μιας και δεν έχουν προλάβει να διασκορπιστούν τα βόλια.

Η ελληνική πραγματικότητα
Σε μια τέτοια κοντινή απόσταση βέβαια, πιθανόν να κρατήσει κάποιος και στη χώρα μας ένα ενήλικο αγριογούρουνο, όμως ποιος μας εξασφαλίζει ότι η πρώτη βολή θα γίνει τόσο κοντά; Ίσως εκείνοι που είναι με τα σκυλιά στην παγάνα, να έχουν τέτοια ευκαιρία και να έχουν κοντινή οπτική επαφή με το ζώο, όμως εκείνοι που είναι στα καρτέρια συνήθως αναγκάζονται, αν δεν έχουν άλλη επιλογή, να ρίξουν σε μεγάλη απόσταση 40-60 μ, με “δράμια” χωρίς αποτέλεσμα.

Εδώ ίσως δημιουργηθεί σε κάποιους η απορία για το πόσο θα επηρεάσει την διασπορά των “δραμιών” το τσοκάρισμα του όπλου και ποια είναι η ιδανική σύσφιγξη γι’ αυτά τα φυσίγγια. Έχουν γίνει πολλές ατέρμονες συζητήσεις ειδικά για το ποιος είναι ο κατάλληλος συνδυασμός τσοκαρίσματος. Προσωπικά πιστεύω ότι το καλύτερο τσοκάρισμα για τα φυσίγγια με “δράμια”  είναι το ντεμί τσοκ, δηλ. το modified.

Σε ειδικές δοκιμές που έγιναν με διάφορες κάνες όλων των τσοκαρισμάτων, αποδείχτηκε ότι οι κάνες slug, που προορίζονται για βολή με μονόβολο (είναι κάνες κυλινδρικές, μήκους 61 εκ, με στόχαστρο και κλεισιοσκόπιο) έδωσαν φτωχότερες κατανομές με 9βολα και 12βολα απ’ ότι κάνη κανονική μήκους 66 εκ. και ντεμί τσοκ.

η εμπειρία, είναι ο οδηγός…
Σαν επίλογο, θα ήθελα να τονίσω ότι σε ένα κατεξοχήν παραδοσιακό κυνήγι, όπως το κυνήγι του αγριόχοιρου με σκυλιά δίωξης, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ισχύει κάποιος σταθερός συνδυασμός τσοκαρίσματος και “δραμιών”. Αυτό πάντα θα εξαρτάται από τις συνθήκες, που υπάρχουν ή δημιουργούνται στο συγκεκριμένο κυνήγι του αγριόχοιρου καθώς και από το βιότοπο που διεξάγεται το κυνήγι του. Είναι σημαντικό στοιχείο ο τόπος και οι ιδιαιτερότητες του, γιατί καθορίζουν τις περισσότερες φορές την απόσταση που θα τουφεκιστεί το ζώο.

Η εμπειρία εδώ είναι ένας πολύτιμος οδηγός που καθορίζει τις εκάστοτε επιλογές του κυνηγού ώστε να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Όμως προτείνω σε όποιον επιμένει να χρησιμοποιεί δραμιάρες, πριν πάει στο κυνήγι να κάνει δοκιμές με το όπλο του στα 36 μ. και να δει πόσες από τα βόλια που εμπεριέχει το φυσίγγια θα μπουν στο κύκλο των 76 εκ.

Προσωπικά σταμάτησα να χρησιμοποιώ δραμιάρες στο κυνήγι του αγριόχοιρου πριν αρκετά χρόνια, γιατί η κινητική ενέργεια του μονόβολου είναι ίδια με τη σφαίρα του ραβδωτού σε κοντινές αποστάσεις και εμείς ντουφεκάμε τα γουρούνια από τα 15 μέχρι τα 85 μ. στα καρτέρια στις πλείστες των περιπτώσεων και εκεί το μονόβολο κάνει ό,τι κάνει και το ραβδωτό.