Ο υποσυνείδητος φόβος στο πάτημα της σκανδάλης

Του Μπάμπη Αιγινήτη

 

Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι τη στιγμή που πατάτε τη σκανδάλη του όπλου σας και αστοχείτε, μπορεί να κλείσατε και τα δύο μάτια, μπορεί να σφίξατε υπερβολικά το όπλο με τα χέρια και να σηκώσατε το κεφάλι από το κοντάκι για να αποφύγετε την ανάκρουση; Τότε βρίσκεστε μπροστά στο σύνδρομο «flinching».

Το σύνδρομο «flinching» στη χώρα μας δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί ως αιτία αστοχιών των κυνηγών κυρίως, και σε μικρότερη κλίμακα των σκοπευτών. Στο εξωτερικό, βέβαια, με τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα σκοπευτικής αγωγής που παρακολουθούν οι κυνηγοί, εντοπίζονται οι περιπτώσεις εκείνων που «πάσχουν» ήδη από το φαινόμενο «flinching» ή έχουν την προδιάθεση να το παρουσιάσουν. Για να καταλάβετε, βέβαια, ότι αυτό δεν είναι κάποια αρρώστια, θα σας αναφέρω ότι με τον διεθνή όρο «flinching» στο εξωτερικό είναι γνωστό το σύνδρομο που παρουσιάζει ένας κυνηγός όταν πρόκειται να δεχθεί την ανάκρουση του όπλου. Είναι μια φυσική αλλά ταυτόχρονα και ψυχολογική αντίδραση του ατόμου που αναπτύσσει την τάση να αποφύγει να δεχθεί στον ώμο του την ανάκρουση του όπλου, ονομάζεται, δε, και οπλική αλγοφοβία.

 

“Οδυνηρός” συνειρμός

Για κάποιους είναι η δειλία, για άλλους ο φόβος και για μερικούς η συστολή που δημιουργείται με το πάτημα της σκανδάλης κι ενδεχομένως θα προκαλέσει κάποιο οδυνηρό σύμπτωμα στον ώμο ή το μάγουλο. Δεν είναι λίγες οι φορές που όταν ο κυνηγός πατάει τη σκανδάλη σφίγγεται ολόκληρο το σώμα του, ενώ ταυτόχρονα τινάζεται προς τα εμπρός σε τέτοιο βαθμό που να χάνει την ισορροπία του. Οι δάσκαλοι σκοπευτικής αγωγής γνωρίζουν πώς θα εντοπίσουν το σύνδρομο του «flinching» σε έναν κυνηγό που παρουσιάζει πολλές αστοχίες και γνωρίζουν επίσης τον τρόπο για να τον θεραπεύσουν. Αυτό είναι σημαντικό και επιβάλλεται να γίνει σε κάποιον που παρουσιάζει έντονα προβλήματα αστοχίας, ενώ ταυτόχρονα νιώθει δυσφορία στο χειρισμό του όπλου του.

 

Λανθασμένη επιλογή όπλου

Ξεκινώντας να μπαίνουμε στις εσωτερικές πτυχές μιας τέτοιας περίπτωσης, θα πρέπει να εντοπίσουμε την επιμέρους ιδιαιτερότητα του προβλήματος που τις περισσότερες φορές προέρχεται από λανθασμένη επιλογή όπλου. Αν έχει διαπιστωθεί ότι ένας κυνηγός παρουσιάζει «flinching» με αποτέλεσμα να καταρρεύσει ψυχολογικά από τις αλλεπάλληλες αποτυχίες, τότε θα πρέπει να ξεκινήσουμε την αντιμετώπιση του φαινομένου από την περίπτωση της μη καταλληλότητας του όπλου του. Αρκετοί κυνηγοί, οπαδοί του περπατητού κυνηγίου με σκύλο φέρμας, αναζητούν μετά μανίας τα υπέρ-ελαφριά δίκαννα (πλαγιόκαννα ή αλληλεπίθετα) που τους διευκολύνουν στο κράτημα, τις κινήσεις και δεν τους κουράζουν τα χέρια. Όμως ξεχνούν την παλιά ρήση: “Ουδέν καλό αμιγές κακού”, με αποτέλεσμα αυτά τα πολύ ελαφριά δωδεκάρια δίκαννα να δημιουργούν υψηλή αίσθηση της ανάκρουσης στις μεσαίες και βαριές γομώσεις. Εκεί, λοιπόν, που οι κανονικές γομώσεις του δωδεκαριού –μεσαίες όπως λέγονται– στα κανονικού βάρους όπλα δεν δημιουργούν πρόβλημα ανάκρουσης, σε εκείνα τα υπέρ-ελαφριά το κλότσημα γίνεται ανυπόφορο.

 

Ακατάλληλες διαστάσεις κοντακίου

Άλλος σημαντικός παράγοντας δημιουργίας «flinching» στον κυνηγό είναι το λάθος κοντάκι για το σώμα του και για να γίνω σαφέστερος το κοντάκι του οποίου οι διαστάσεις του είναι τελείως ακατάλληλες για τον σωματότυπό του. Αυτό βέβαια θα το διαπιστώσει μετά την αγορά και χρήση του όπλου στον κυνηγότοπο και ειδικά μετά τη χρήση βαρέων γομώσεων (ημι-μάγκνουμ και μάγκνουμ), όταν θα δει τον ώμο του ή ακόμα και το μάγουλό του στην περιοχή του ζυγωματικού μελανιασμένα. Συνήθως –χωρίς να είναι κανόνας αυτό– τα «φτηνιάρικα» όπλα (κάτω από 250 ευρώ) παρουσιάζουν πολλλές κατασκευαστικές ατέλειες στα κοντάκια τους, με αποτέλεσμα η χρήση τους με βαριά φυσίγγια να δημιουργεί το «flinching». Σας πληροφορώ ότι κάποιος έμπειρος κυνηγός με χρόνια ενασχόληση στην αγαπημένη δραστηριότητα, μπορεί να παρουσιάσει «flinching» αν για κάποιο λόγο αφήσει το δικό του όπλο και κυνηγήσει με ένα δανεικό «φτηνιάρικο» που δεν έχει ξαναχρησιμοποιήσει. Είχα ασχοληθεί με μία τέτοια περίπτωση εμφάνισης «flinching» σε έναν φίλο κυνηγό που ενώ χρόνια κυνηγούσε με τα δικά του όπλα χωρίς πρόβλημα, μια ημέρα στον Έβρο, στα παπιά, λόγω βλάβης του δικού του, πήρε το δίκαννο του βαρκάρη να κυνηγήσει την επόμενη ημέρα –ένα γνωστό «φτηνιάρικο» με κοντάκι σαν κουπί–, με συνέπεια, μετά το πρώτο κουτί φυσίγγια, να έχει μελανιάσει σε τέτοιο βαθμό το μάγουλο και ο ώμος του, λες και τον είχαν… δείρει. Οπότε και σταμάτησε απογοητευμένος κι εκνευρισμένος το κυνήγι του.

 

Ύπουλος εχθρός

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η οπλική αλγοφοβία, δηλ. το σύνδρομο «flinching», είναι ένας ύπουλος εχθρός που ελλοχεύει σπάνια στα μέσης και υψηλής χρηματικής κατηγορίας όπλα, αλλά συχνά στα χαμηλής και πολύ συχνά στα κατώτερης. Εδώ ο τύπος του κοντακίου, οι διαστάσεις του σε σχέση με το σωματότυπό μας και το βάρος του όπλου θα παίξουν σημαντικό ρόλο. Ο σκοπός δεν είναι να αγοράσουμε ένα όπλο που απλά κάνει «μπαμ», αλλά να αγοράσουμε ένα όπλο που η χρήση του να μην είναι ανυπόφορη. Δυστυχώς αγοράζουμε αυτά τα όπλα με κίνητρο μόνο τη χαμηλή τους τιμή και κατόπιν στον κυνηγότοπο ανακαλύπτουμε την οδυνηρή αλήθεια.

 

Η πιστολέ λαβή και οι δύο σκανδάλες

Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, άρχισε να παρουσιάζεται «flinching» στον κυνηγό τη στιγμή που πάει να πατήσει τη σκανδάλη, από το χτύπημα του υποφυλακτήρα της σκανδάλης στο μεσαίο δάκτυλο του χεριού του που κρατάει τη λαβή του κοντακίου. Έχω ασχοληθεί ήδη με τρεις τέτοιες περιπτώσεις κυνηγών και δεν είναι τυχαίο ότι και στις τρεις περιπτώσεις το κοντάκι ήταν κοντό με πιστολοειδή λαβή και το δίκαννο όπλο διέθετε δύο σκανδάλες. Κάθε φορά που πίεζαν την πρώτη σκανδάλη, ο υποφυλακτήρας με την ανάκρουση χτύπαγε το μεσαίο δάκτυλο δυνατά, με αποτέλεσμα τον ξαφνικό πόνο με σφίξιμο του χεριού στη λαβή σε βαθμό που να μην περνάει ο δείκτης στη δεύτερη σκανδάλη. Αν θα φέρετε στο μυαλό σας την εικόνα ενός καλής κατασκευής δίκαννου με δύο σκανδάλες θα διαπιστώσετε ότι το κοντάκι του είναι ίσιο, δηλ. αγγλικού τύπου, δεν είναι με λαβή πιστολέ.

 

Τα σκληρά φυσίγγια και οι υψηλές πιέσεις

Αναλύοντας το πρόβλημα του «flinching» σε βάθος, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοποθέτηση του Jack Mc Cusick, διευθυντή βλητικών δοκιμών της διάσημης αμερικανικής βιομηχανίας φυσιγγίων FEDERAL, σε μια συνέντευξή του. Έλεγε ότι εφ’ όσον έχει εξεταστεί το θέμα όπλο και η σωστή προσαρμογή του στο σώμα του κυνηγού με τη βοήθεια ενός δασκάλου σκοποβολής, τότε θα πρέπει να εξετάζεται ο παράγοντας φυσίγγι και οι επιπτώσεις του από υπερβολική ανάκρουση σε αυτό το φυσικο-ψυχολογικό πρόβλημα. Η συνεχής χρήση «σκληρών» φυσιγγίων που παράγουν υψηλές πιέσεις και κατ’ επέκταση η υψηλή ανάκρουση που δέχεται το σώμα, μπορούν να δημιουργήσουν «flinching». Μάλιστα, ο Jack Mc Cusick προτείνει να δοκιμάσει κάποιος κυνηγός να αντικαταστήσει τα «σκληρά» φυσίγγια που ευθύνονται για το πρόβλημα, με φυσίγγια «μαλακά», χαμηλών πιέσεων και χαμηλού βάρους σκαγίων. Να δοκιμάσει κάποιος για ένα διάστημα στα κυνήγια του φυσίγγια με 28 έως 30 γρ. και να εστιάσει περισσότερο το ενδιαφέρον του στη βελτίωση της σκοπευτικής του τεχνικής. Οι υπεργομώσεις δεν εγγυώνται τη θηραματική κάρπωση, ενώ θα περάσει ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα για να μπορέσει ο κυνηγός, που έχει παρουσιάσει «flinching», να θεραπευτεί μόνος του.

 

Διάγνωση στο σκοπευτήριο

Πολύ σημαντική η αναφορά στο πρόβλημα, του αμερικανού βλητικού και προσωπικά πιστεύω ότι το πρόβλημα του «flinching» υπήρχε στη χώρα μας και τα παλαιότερα χρόνια, όμως δεν είχε γίνει διάγνωση και ακριβής προσδιορισμός του. Θα έλεγα ότι είναι κάτι ανάλογο με τη δυσλεξία στα παιδιά, που ήταν εντελώς άγνωστη παλαιότερα –ενώ βέβαια υπήρχε– με αποτέλεσμα μόνο τα τελευταία χρόνια να γίνεται διάγνωση και αντιμετώπισή της στη χώρα μας. Ένας απλός και πρακτικός τρόπος για να διαπιστωθεί το «flinching», αν βέβαια υπάρχει σε κάποιον κυνηγό, είναι να πάρει το όπλο και να επισκεφθεί ένα σκοπευτήριο. Εκεί, ενώ έχει ξεκινήσει να ρίχνει κανονικά στους πήλινους δίσκους και διαπιστώνει ότι έχει αποτυχίες, να τουφεκίσει τον επόμενο δίσκο χωρίς πλέον να έχει φυσίγγια στις θαλάμες ή στη θαλάμη αν είναι αυτογεμές. Εννοώ να ρίξει στο πιάτο, σημαδεύοντάς το κανονικά, αλλά με το όπλο άδειο. Αν η αιτία των αστοχιών του οφείλεται στην ύπαρξη «flinching», χωρίς να το έχει καταλάβει, τότε θα το δει ξεκάθαρα μπροστά του. Με το πάτημα της σκανδάλης και το «κλικ» στην άδεια θαλάμη, θα πιάσει τον εαυτό του να έχει υπερβολικά σφιγμένα τα χέρια του πάνω στο όπλο, ενώ θα τινάζεται ολόκληρο το σώμα του προς τα εμπρός, σε μια υποσυνείδητη αντίδραση, αντιστάθμισμα της ανάκρουσης που θα δεχόταν.

 

Με θέληση και σωστή προσέγγιση

Βέβαια, η ιδανική δοκιμή διαπίστωσης θα ήταν αν κάποιος μπορούσε να κάνει το συγκεκριμένο πείραμα του σκοπευτηρίου στο κυνήγι, πάνω σε ένα πουλί. Τότε θα έβλεπε το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση, αν κι εφόσον υπάρχει. Η επιθυμία μας είναι να μην είναι το «flinching» ο κρυφός εχθρός ενός κυνηγού που υποφέρει από αστοχίες και να είναι κάτι άλλο. Πάντως να ξέρετε ότι όλα αντιμετωπίζονται αρκεί να ακολουθηθεί ο σωστός τρόπος προσέγγισης ενός προβλήματος και να υπάρχει η ένθερμη θέληση του κυνηγού να ασχοληθεί με αυτό.

Σκεφτείτε μόνο ότι ασχολούμαστε με την αγαπημένη μας δραστηριότητα για να απολαμβάνουμε την τουφεκιά και όχι για να υποφέρουμε.