ΠΑΛΙΑ ΟΠΛΑ & ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΦΥΣΙΓΓΙΑ

Οι προϋποθέσεις για τον ασφαλή συνδυασμό τους.

Τελευταία, όλο και περισσότεροι αναζητούν στην αγορά ένα δαμασκηνό εξώσφυρο πλαγιόκαννο (κοκοροντούφεκο) για να το χρησιμοποιήσουν σε κάποια κυνήγια τους, αλλά όταν το αποκτούν φοβούνται να κυνηγήσουν

με αυτό γιατί δεν εμπιστεύονται την αντοχή των καννών του στη χρήση σύγχρονων φυσιγγίων. Το σημερινό άρθρο θα προσπαθήσει να καταδείξει τα στοιχεία εκείνα που πρέπει να ελέγχουμε σε ένα όπλο για την ασφαλή χρήση του με σύγχρονα φυσίγγια.

Έχω κουραστεί τα τελευταία χρόνια να διαπιστώνω σε συγκυνηγούς και φίλους μου την έντονη διάσταση ανάμεσα στη βούλησή τους και στις απόψεις τους. Πολλοί φίλοι μου αποζητούν εναγωνίως ένα 20άρι όπλο, αλλά όταν έρθει η ώρα της απόκτησής του αλλάζουν γνώμη γιατί μέσα τους δεν έχουν πειστεί για τις ικανότητες ενός τέτοιου διαμετρήματος, παρ’ όλο που θεωρητικά σε συζητήσεις τις έχουν αποδεχθεί και διατείνονται για την υπεροχή του διαμετρήματος αυτού σε τρίτους.

Ο κανόνας των 2/3

Σε ένα καινούργιο όπλο τα πράγματα είναι πολύ απλά. Υπάρχει (στα περισσότερα όπλα που προέρχονται από χώρες που διαθέτουν Τράπεζα Δοκιμών) χτυπημένη πάνω στην κάννη η σφραγίδα των maximum επιτρεπόμενων πιέσεων, γνωρίζουμε τις πιέσεις που αναπτύσσουν (έστω και στο περίπου) τα φυσίγγια που έχουμε επιλέξει να χρησιμοποιούμε και ξέρουμε και τον γνωστό κανόνα ότι οι πιέσεις καθημερινής χρήσης ενός όπλου καλό είναι να βρίσκονται στα 2/3 των πιέσεων στις οποίες το όπλο αυτό έχει δοκιμαστεί.

Αν για παράδειγμα το όπλο μας είναι δοκιμασμένο στα 1200bar, καλό είναι τα φυσίγγια που θα χρησιμοποιούμε να μην υπερβαίνουν τα 800. Αυτό όσον αφορά την καθημερινή και συνεχή χρήση του όπλου. Δεν σημαίνει, δηλαδή, ότι αν χρησιμοποιήσουμε ένα φυσίγγι με πάνω από 800 πιέσεις κινδυνεύουμε, απλά θα κουράσουμε το όπλο μας πολύ νωρίτερα. Όταν όμως έχουμε να κάνουμε με ένα όπλο παλιό που μπορεί να έχει υποστεί και διάφορες επεμβάσεις στη διάρκεια της ζωής του, τότε τι γίνεται;

Μακροσκοπική εξέταση

Κατ’ αρχήν οφείλουμε να εξετάσουμε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το όπλο. Ένα μέρος αυτής της εξέτασης μπορεί να γίνει μακροσκοπικά (με το μάτι) από εμάς τους ίδιους. Ένα άλλο μέρος της εξέτασης πρέπει αναγκαστικά να γίνει από οπλουργό ή τουλάχιστον από κάποιον που διαθέτει όργανα μέτρησης.

Μακροσκοπικά μπορούμε να διαπιστώσουμε αν το εσωτερικό της κάννης παρουσιάζει διαβρώσεις και στη συνέχεια να αξιολογήσουμε τον τύπο αυτών των διαβρώσεων, σε συνάρτηση με την κατασκευή της κάννης. Δηλαδή μπορούμε να διαπιστώσουμε αν πρόκειται για εξαιρετικά επιφανειακές εκτεταμένες ή μη διαβρώσεις, που ελάχιστα επιβαρύνουν την ασφαλή χρήση του όπλου, ή για λίγους ή πολλούς βαθείς κρατήρες που αποτελούν σοβαρό πρόβλημα στην ασφαλή συνέχιση χρήσης του όπλου.

«Ειλικρινείς» διαβρώσεις

Κατασκευαστικά μπορούμε να αξιολογήσουμε αν οι διαβρώσεις αυτές βρίσκονται σε μια αχρωμίωτη κάννη, οπότε είναι «ειλικρινείς» ή σε μια χρωμιωμένη κάννη οπότε τα πράγματα δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Όταν λέω «ειλικρινείς» εννοώ ότι αυτό που βλέπουμε, αυτό ακριβώς είναι.

Μια χρωμιωμένη κάννη είναι πολύ πιθανό η εικόνα που δίνει σε μια μακροσκοπική εξέταση να είναι ψευδής. Μπορεί, μ’ άλλα λόγια, να έχει διαρραγεί η συνέχεια του χρωμίου εσωτερικά, εμείς να παρατηρούμε μια περιορισμένης έκτασης διάβρωση και εσωτερικά η διάβρωση αυτή να είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη.

Δυστυχώς, στα χρωμιωμένα όπλα οι διαβρώσεις τις περισσότερες φορές έχουν μορφή κόλουρου κώνου που εμείς βλέπουμε μόνο τη μικρή έδρα του, ενώ εσωτερικά εκτείνονται διευρυνόμενες ως προς τη διάμετρό του. Επιπλέον, σε ένα χρωμιωμένο όπλο πολύ σπάνια μπορούμε να εντοπίσουμε το βάθος της διάβρωσης αν δεν γίνει αποχρωμίωσή του.

Αποτέλεσμα φροντίδας ή επέμβασης;

Ας έρθουμε, όμως, στο ενδεχόμενο που το όπλο διαθέτει κάννες που εσωτερικά δείχνουν πεντακάθαρες. Εκεί πρέπει να προσδιορίσουμε αν οι κάννες παρέμειναν πεντακάθαρες επειδή το όπλο είχε την τύχη να βρεθεί στα χέρια ενός επιμελούς συλλέκτη ή κυνηγού, ή αν κάποιος οπλουργός πήρε εντολή κάποια στιγμή στη ζωή του όπλου να το επαναφέρει εμφανισιακά σ’ αυτή την κατάσταση.

Δύο πράγματα μπορούν να γίνουν σε επικίνδυνες διαβρωμένες κάννες για να επανέλθει το όπλο σε μια οπτικά άψογη κατάσταση (για την ακρίβεια, όταν αναφέρομαι εδώ στο όπλο εννοώ πάντα την κατάσταση και την εικόνα των καννών εσωτερικά).

Μπορεί οι κάννες να έχουν λειανθεί εσωτερικά (με την τεχνική του honing), ή να έχουν αλλαχτεί στο τμήμα τους που βρίσκεται μπροστά από τις θαλάμες, μέσω της τεχνικής του sleeving.

Αξιολόγηση βαθμού αποδόμησης

Στην πρώτη περίπτωση εξετάζουμε αν μετά την εσωτερική λείανση των καννών, που οδήγησε στην αποδόμηση υλικού και άρα στη μείωση αντοχής τους, έχει ακολουθηθεί επαναδοκιμή του όπλου (αυτό διαπιστώνεται με τη χαρακτηριστική σφραγίδα Nitro Reproof και ακολουθεί ο αριθμός των πιέσεων σε ατμόσφαιρες, σε κιλά ανά τετραγωνικό εκατοστό ή σε bar).

Αν μετά το honing έχει γίνει επαναδοκιμή του όπλου, τότε γνωρίζουμε τις πιέσεις εκείνες στις οποίες είναι απόλυτα ασφαλής η κάννη για χρήση. Αν όχι, πρέπει να αξιολογήσουμε το βαθμό αποδόμησης υλικού από το εσωτερικό των καννών με μέτρηση της εσωτερικής τους διαμέτρου και σύγκριση της μέτρησης αυτής με την αναγραφόμενη αρχική εσωτερική διάμετρο των καννών.

Ένα όπλο, για παράδειγμα, με εσωτερική διάμετρο 18,3, δοκιμασμένο στις 900 ατμόσφαιρες πίεση, αν μετά από λείανση των καννών του έχει μια εσωτερική διάμετρο της τάξεως του 18,5, συνήθως ελάχιστα έχει επιβαρυνθεί η αντοχή των καννών. Αν όμως η εσωτερική διάμετρος από 18,3 έχει φτάσει στο 18,8, τότε είναι απαραίτητο να αναζητήσουμε σφραγίδες επαναδοκιμής στο όπλο.

 

Sleeving και honing

Όσον αφορά την τεχνική του sleeving εκεί ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με καινούργιες κάννες στο όπλο και αρκεί η προέλευση του όπλου ή ο οπλουργός που έκανε το sleeving να διαθέτουν τη φήμη και το κύρος εκείνο που μας εγγυώνται ότι το sleeving έγινε σωστά.

Συλλεκτικά κι επενδυτικά από τις δύο αυτές τεχνικές (της εσωτερικής λείανσης των καννών με honing ή της αλλαγής τους με sleeving), το sleeving είναι εκείνο που μειώνει πολύ περισσότερο την επενδυτική και συλλεκτική αξία του όπλου.

Από πλευράς χρηστικότητας, η εσωτερική λείανση των καννών πάντα μειώνει, έστω κι ελάχιστα (ανάλογα με το βαθμό στον οποίο εφαρμόστηκε), την αντοχή του όπλου σε χρήση, ενώ το sleeving ελάχιστα απέχει στην πράξη από την απόκτηση καινούργιων καννών από το όπλο.

Μεγαλύτερη εγγύηση η επαναδοκιμή

Συνοψίζοντας, θα λέγαμε ότι σε μια εξέταση ενός παλιού όπλου ελέγχουμε πριν και πάνω απ’ όλα τις διαβρώσεις, τις αξιολογούμε και προσπαθούμε να αποκτήσουμε πρόσβαση σε κάποιον φίλο ή οπλουργό που διαθέτει μετρικό για το εσωτερικό των καννών.

Συγκρίνουμε και αξιολογούμε την πιθανή εσωτερική λείανση του όπλου και παράλληλα εξετάζουμε την ύπαρξη επαναδοκιμής του, η οποία θα αποτελούσε και τη μεγαλύτερη εγγύηση για τη χρήση του όπλου. Τέλος, για ένα όπλο που μας ενδιαφέρει να το κυνηγήσουμε και να το χαρούμε περισσότερο από ότι να το αντιμετωπίσουμε ως αντικείμενο επένδυσης, θα προτιμήσουμε ένα όπλο που έχει υποστεί sleeving από ότι ένα όπλο που έχει υποστεί εκτεταμένη εσωτερική λείανση των καννών.

Απευθυνθείτε σε οπλουργό

Αν όλα αυτά εξεταστούν και βρεθούμε κοντά σε οριακές καταστάσεις, οι λύσεις που μπορούμε να επιλέξουμε είναι δύο και προτιμητέος είναι ο συνδυασμός τους. Θα πρέπει να εφαρμοστεί μέτρηση του πάχους τοιχώματος των καννών (σε περίπτωση που αυτό έχει μειωθεί αισθητά από την εσωτερική λείανση) και αν αυτό βρίσκεται στα όρια ασφαλείας, να εμπιστευτούμε σε κάποιον οπλουργό μία «άτυπη επαναδοκιμή» του όπλου μας.

Η επαναδοκιμή αυτή συνίσταται στην πυροδότηση δύο φυσιγγίων που αποδεδειγμένα αναπτύσσουν ιδιαίτερα υψηλές πιέσεις, με όρους απόλυτα ελεγχόμενους και ασφαλείς που μόνο ο οπλουργός μπορεί να επιλέξει. Σε καμία περίπτωση μια τέτοια δοκιμασία δεν πρέπει να την επιχειρήσουμε μόνοι μας διότι θα είναι σαν να προκαλούμε την τύχη μας…

Ασφαλή τα σύγχρονα φυσίγγια

Όσον αφορά, τώρα, τα σύγχρονα φυσίγγια που πολλοί τα αντιμετωπίζουν ως εξ ορισμού επικίνδυνα στη χρήση τους σε παλιά όπλα, η άποψή μου είναι ακριβώς η αντίθετη. Τα σύγχρονα φυσίγγια, ιδιαίτερα αν προέρχονται από μια επώνυμη εταιρεία, γνωστή για την αξιοπιστία της, έχουν το πλεονέκτημα ότι ελέγχονται συστηματικά ως προς τις αναπτυσσόμενες πιέσεις (pmax) και άρα μπορούμε με σχετική ακρίβεια να γνωρίζουμε αν ενδείκνυνται ή όχι για ασφαλή χρήση του παλιού μας συλλεκτικού ή μη όπλου.