Τι είχαμε, τι βρήκαμε και τι χάσαμε το 2023 – Απολογισμός κυνηγετικής περιόδου

Γράφει ο Ανδρέας Κουινέλης

Η τρέχουσα κυνηγετική περίοδος υπήρξε μοναδική για τη νεότερη ιστορία της θηρευτικής δραστηριότητας της Ελλάδας. Λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών σε Έβρο και Ρόδο, επιλέχθηκε από την κυβέρνηση να απαγορευτεί εντελώς η θήρα από την αρχή της κυνηγετικής περιόδου. Χρειάστηκαν τέσσερις και δύο τροποποιήσεις αντίστοιχα στη αρχική ρυθμιστική για να εξελιχθεί η κυνηγετική περίοδος, με αποφάσεις μοναδικές για την χώρα μας πρωτόγνωρες καθώς δεν τηρήθηκαν οι νόμοι που ισχύουν για τις καμένες εκτάσεις και δεν εισακούστηκαν οι επιστημονικές μελέτες που εκπονήθηκαν άμεσα από της Κυνηγετικές Ομοσπονδίες των αντίστοιχων Περιφερειών. Λήφθηκαν κάποια επιμέρους και τοπικά μέτρα, που δεν στηρίζονται σε καμία λογική και επιστημονική μελέτη. Το κυνήγι είναι επιστήμη και μόνο σε επιστημονικές έρευνες και νόμους που το διέπουν πρέπει να στηρίζεται.

Από όλα τα παραπάνω ήταν λογικό και επόμενο να περιοριστούν οι κυνηγετικές εξορμήσεις και κατ΄ επέκταση η κάρπωση, σε νομούς παραδοσιακά κυνηγετικούς με επίκεντρο τη Μέκκα των υδροβίων το Δέλτα του Έβρου, που στα τόσα χρόνια ιστορίας είναι η πρώτη χρονιά που δεν εκδηλώθηκε κυνηγετική δραστηριότητα ούτε για μια μέρα.
Οι άδειες μειώθηκαν και φυσικά υπάρχει δυσαρέσκεια και αβεβαιότητα για το μέλλον του κυνηγιού στο νομό Έβρου καθώς κανείς δεν υπόσχεται ότι θα επανέλθει το κυνήγι στη προηγούμενη κανονικότητα πλην των καμένων εκτάσεων.
Χώρισα τα θηράματα σε τρεις κατηγορίες και τα στοιχεία έχουν συλλεχτεί από κυνηγούς έμπειρους και αξιόπιστους ανά γεωγραφική περιοχή:
Όσον αφορά το ορτύκι και το τρυγόνι, ήταν μια καλή χρονιά για όλη τη Ελλάδα με σημαντικά περάσματα σε Μακεδονία, Μάνη, Κωπαϊδα αλλά και σε Λήμνο, Λέσβο, Μύκονο και Κρήτη.
Φέτος δεν φτάσαμε στο ανώτατο όριο κάρπωσης μέσω της εφαρμογής «Κένταυρος» στο Τρυγόνι, διότι δεν μας ήρθε ειδοποίηση για διακοπή της άσκησης της θήρας του όπως πέρσι, αλλά όσοι το αναζήτησαν και το περίμεναν το βρήκαν. Τα ορτύκια ξεκίνησαν τη μετανάστευση τους από νωρίς στις κλασσικές ημερομηνίες των περασμάτων τους και συνέχισαν μέχρι και τα τέλη Νοέμβρη. Πολύ ήταν οι τυχεροί που τα απόλαυσαν σε διαφορετικές καιρικές συνθήκες από αυτές του καλοκαιριού και είχαν την ευκαιρία να εκπαιδεύσουν τα νεαρά τους κυνηγόσκυλα με ορόσημο το μεγάλο πέρασμα της Μάνης που έγινε στις 29, 30 Σεπτέμβρη και 1, 2 Οκτώβρη, στη Κωπαΐδα.
Στα κύρια επιδημητικά, που είναι ο αγριόχοιρος, ο λαγός και οι πέρδικες μιλάμε για τη απόλυτη ευχάριστη έκπληξη, αφού όλα βρίσκονταν σε ποσότητα ικανοποιητική ακόμη και για τους αρχάριους του κάθε είδους. Η
πέρδικα σημείωσε τη χρονιά που μας πέρασε, αύξηση καθώς τα κοπάδια μεγάλωσαν σε άτομα και σε ποσότητα.
Πάντως πολύ της συνάντησαν λίγοι τα κατάφεραν. Χρειάζεται πόδια και ικανά κυνηγόσκυλα, αλλιώς μόνο τις ακούς και τις χαζεύεις από μακριά.
Στη μπεκάτσα είχαμε την έλευσή της τις ημέρες που την περιμέναμε… με χαρακτηριστικά μπασίματα την 20ή Νοέμβρη σχεδόν σε όλη την Ήπειρο και αρχές Δεκέμβρη σε Γιάννενα και Γρεβενά. Στα Γρεβενά στις 17 Νοέμβρη ήταν μια πολύ καλή ημέρα για πολλούς μπεκατσοκυνηγούς. Γενικά, οι φίλοι μου οι Γιαννιώτες πέρασαν πολύ καλά φέτος με πολλές συναντήσεις και πολλές επιτυχίες.
Οι τσίχλες, τα υδρόβια και η φάσα επηρρεάζονται από τις καιρικές συνθήκες και η παρατεταμένη καλοκαιρία δεν υπήρξε καλός σύμμαχός τους, με αποτέλεσμα μικρό μέρος κάρπωσης να λάβει χώρα, καθότι θηρεύονται κυρίως από Νοέμβριο και μετά και τη περίοδο αυτή επικρατούσαν υψηλές θερμοκρασίες για την εποχή στη χώρα μας. 
Αυτό που παρατηρούμε μέσο του επιστημονικού προγράμματος «Άρτεμις» είναι ότι οι πληθυσμοί των θηραμάτων ειδικά του ενδημικού, υπόκεινται σε αυξομειώσεις ανάλογα με την ένταση των περιοριστικών παραγόντων η οποία εκφράζεται στη γεννητικότητα και τη θνησιμότητα. Οι πληθυσμοί των μικρών θηραμάτων, των λαγών, των περδίκων και των μεταναστευτικών πτηνών στηρίζονται κυρίως στην ετήσια αναπαραγωγή. Έτσι συνήθως πάνω από 60% των ατόμων που συναντούμε δεν ξεπερνούν την ηλικία του ενός έτους. Στα μεγάλα θηράματα η επιβίωση είναι μεγαλύτερη και το ποσοστό ατόμων μεγαλύτερο του ενός έτους είναι υψηλότερο.
Οι δείκτες αφθονίας που παρατηρούμε στα αποτελέσματα του προγράμματος δε διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κυνηγετικών περιόδων 2019-20, 2020-21 και 2021-22 κι αυτό αποτελεί ένδειξη πως η κάρπωση που επιφέρεται από την κυνηγετική δραστηριότητα δεν αποτελεί κύριο περιοριστικό παράγοντα του πληθυσμού. Ο πληθυσμός έχει την ικανότητα να αντισταθμίζει την κάρπωση. Ο πληθυσμός ακόμη και στις καμένες εκτάσεις έχει τη δυνατότητα να επιβιώνει και μάλιστα να αναγεννηθεί.
Φέτος απολαμβάνουμε τα αποτελέσματα της απαγόρευσης του 2021-2022 όπου η μείωση της κάρπωσης, λόγω της προπέρσινης απαγόρευσης επέτρεψε στον πληθυσμό να “ανασάνει” και οι περισσότεροι εναπομείναντες γεννήτορες εκμεταλλεύτηκαν τους διαθέσιμους πόρους και αύξησαν τους πληθυσμούς των ατόμων τους.
Την ίδια χρονιά όμως έχουμε στους δείκτες αφθονίας, μείωση, αυτό υποδεικνύει ότι η θήρα δεν είναι κύριος περιοριστικός παράγοντας και κάποιος άλλος παράγοντας έδρασε και παρόλο που η θνησιμότητα από τη θήρα μειώθηκε λόγω της απαγόρευσης, ο πληθυσμός μειώθηκε.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία μας τα δίνει το ερευνητικό πρόγραμμα «Άρτεμις».

Το Πρόγραμμα Άρτεμις είναι το σύγχρονο όπλο μας για τη συνέχιση της κυνηγετικής δραστηριότητας, όπως πρέπει και όταν πρέπει εκεί που υπάρχει η δυνατότητα. Είναι το εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει στις ανωτέρω προσεγγίσεις, όπως και έρευνες σε ενδεικτικές περιοχές, γιατί λαμβάνει στοιχεία από εμάς.
Τους παρατηρητές και φύλακες της αειφορία της και της κυνηγετικής κάρπωσης.
Είναι το σημαντικότερο στη διαχείριση της θήρας, ωστόσο πολλά θα πρέπει να γίνουν ακόμα στην Ελλάδα για να παρακολουθείται ικανοποιητικά, να εφαρμοστεί στην πράξη και έτσι να κατοχυρωθεί ακόμα περισσότερο η θήρα μέσω της επιστημονικά πιστοποιημένης αειφορικής διαχείρισης.