Αγαπώντας, φροντίζοντας και εκπαιδεύοντας τον τετράποδο σύντροφό σας
H παιδική ηλικία ενός κυνηγετικού σκύλου είναι μια περίοδος της ζωής του κατά την οποία θα τεθούν οι βάσεις της σωματικής και πνευματικής του ανάπτυξης, καθώς και της εκπαίδευσής του. Κατά την περίοδο αυτή, θα σφυρηλατηθούν οι σχέσεις μιας οικειοθελούς, αφοσιωμένης συνεργασίας του σκύλου με το αφεντικό του, οι οποίες θα επηρεάσουν καθοριστικά τη μετέπειτα συμπεριφορά και απόδοσή του.
Μέσα ή έξω από το σπίτι;
Πριν πάρει κανείς την απόφαση να αποκτήσει έναν σκύλο, πρέπει να έχει διευθετήσει ένα ίσως από τα πλέον σημαντικά ζητήματα: Τη διαμονή του σκύλου. Αν, δηλαδή, θα του παραχωρηθεί, με ομόφωνη γνώμη όλων των μελών της οικογένειας, μία θέση μέσα στο σπίτι σαν να ήταν ένα καινούργιο αγαπητό μέλος της οικογένειας ή θα πρέπει να διαμένει μέσα σε ένα σωστό για τις διαστάσεις της ράτσας του, καλής κατασκευής σκυλόσπιτο, το οποίο θα τοποθετηθεί μέσα σε έναν ειδικό, σκεπασμένο κλωβό, όπου θα έχει κάποια σχετική ελευθερία κινήσεων. Στη δεύτερη περίπτωση, φροντίζουμε ώστε ο κλωβός να βρίσκεται σε μια θέση απ’ όπου ο σκύλος θα μπορεί να παρακολουθεί την κίνηση του σπιτιού, για να “σπάει” έτσι τη μονοτονία της μοναξιάς του. Πάντως, όλοι οι διεθνώς γνωστοί ειδικοί συμφωνούν ότι το ζώο που θα μεγαλώσει μέσα στο σπίτι και θα απολαμβάνει την κατανόηση, την αγάπη, τη φροντίδα, τη συναναστροφή και τα παιχνίδια με όλα τα μέλη της οικογένειας, θα είναι πολύ εξυπνότερο και πολύ πιο επιδεκτικό στη μάθηση και αργότερα θα το δείχνει, όταν θα κυνηγά και θα κάνει “πράγματα και θαύματα”, για να ευχαριστήσει τον κύριό του, από έναν άλλο σκύλο που θα έχει μεγαλώσει στο χώρο του μεν, αλλά απομονωμένος. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σκύλος από τη φύση του είναι ένα από τα κοινωνικότερα ζώα.
Θέτοντας γερές διατροφικές βάσεις
Κατά την περίοδο της παιδικής του ηλικίας, την οποία υπολογίζουμε μέχρι τους 10 μήνες περίπου, ο σκύλος αναπτύσσεται γρήγορα, γι’ αυτό χρειάζεται μια τροφή πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία. Σε ηλικία 6-8 εβδομάδων, οπότε συνήθως παίρνουμε ένα μικρό κουτάβι από τη μητέρα του, το τάισμα πρέπει να γίνεται 4 φορές την ημέρα και πάντοτε την ίδια ώρα, έστω κι αν στην αρχή το κουτάβι ζητήσει να φάει κι ενδιάμεσα. Η αυστηρή τήρηση του ωραρίου ταΐσματος είναι το πρώτο βήμα της εισόδου του σκύλου σε έναν πειθαρχημένο τρόπο ζωής.
Μόλις το κουτάβι κλείσει τους 6 μήνες ζωής, αρχίζουμε να το ταΐζουμε μόνο δύο φορές την ημέρα (πρωί και βράδυ) και κάθε φορά όση ποσότητα θέλει. Από την ηλικία των 12 μηνών, μόνο μία φορά την ημέρα και ποτέ δεν αφήνουμε στη λεκανίτσα την τροφή, για να τη φάει αργότερα. Προτιμότερο είναι να ταΐζουμε το σκύλο το βράδυ και να κανονίζουμε την ώρα του βραδινού αυτού γεύματος έτσι ώστε, αφού βγάλουμε μετά το γεύμα αυτό το σκυλί μας να “λερώσει”, να χρειάζεται να το ξαναβγάλουμε την άλλη μέρα το πρωί.
Την ποσότητα της τροφής που πρέπει να χορηγούμε στο σκύλο σε κάθε του γεύμα, την αφήνουμε από την αρχή να την καθορίσει με τη συμπεριφορά του το ίδιο το ζώο. Η σωστή για κάθε γεύμα ποσότητα τροφής είναι εκείνη που τρώει ο σκύλος λαίμαργα και χωρίς μεγαλύτερες διακοπές. Έτσι, μόλις το κουτάβι αρχίζει να διαλέγει την τροφή και να “χαζοτρώει”, έχει οπωσδήποτε χορτάσει και του παίρνουμε το πιάτο, το πλένουμε με ζεστό νερό και το έχουμε έτοιμο για το επόμενο γεύμα. Με τον τρόπο αυτό, μαθαίνουμε κι εμείς σιγά-σιγά πόση ποσότητα τροφής να ετοιμάζουμε για κάθε γεύμα.
Για το είδος της τροφής του, ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για να σας συμβουλέψει είναι ο κτηνίατρος του ζώου.
Πάρα πολύ χρήσιμα είναι και τα διάφορα “μπισκοτάκια” των σκύλων, για να τους καλοπιάνουμε ή να τους ανταμείβουμε. Η γεύση τους αρέσει πολύ σε όλους τους σκύλους. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται στη διατροφή των κυνηγετικών σκύλων, ώστε να μην παχαίνουν. Ένας αναπτυγμένος κυνηγετικός σκύλος θεωρείται ότι έχει καλή θρέψη, όταν δεν ξεχωρίζουν μεν οπτικά τα κόκαλα των πλευρών του, αλλά ψηλαφιούνται εύκολα με τα δάκτυλα των χεριών μας. Γενικά, όταν ένας σκύλος διατρέφεται σωστά και έχει την απαραίτητη περιποίηση και φροντίδα, έχει μάτια καθαρά και γυαλιστερά, βλέμμα ζωηρό, το τρίχωμά του γυαλίζει και είναι δασύ στο πιάσιμο και η αλλαγή του τριχώματός του συντελείται γρήγορα.
Μικρέ, ώρα για τουαλέτα
Προκειμένου, λοιπόν, τα κουτάβια να γίνουν πειθαρχημένα και να μη “λερώνουν” όπου σταθούν κι όπου βρεθούν, προσέχουμε ώστε από πολύ μικρά, μόλις τελειώσουν ένα γεύμα, αλλά κι αμέσως μόλις σηκωθούν από τον ύπνο, να τα βγάζουμε έξω για να “λερώσουν”. Έτσι, ένας υγιής σκύλος συνηθίζει σιγά-σιγά σε έναν ελεγχόμενο τρόπο ζωής κι από τον πέμπτο μήνα της ζωής του -πολλές φορές και νωρίτερα- ζητά μόνο του να πάει να “λερώσει”. Είναι κι αυτό ένα ακόμη βήμα προς τη σωστή πειθαρχία του σκύλου.
Καθημερινή φροντίδα και περιποίηση
Η γενική περιποίηση και η φροντίδα μας για τον κυνηγετικό μας σκύλο έχει την ίδια μεγάλη σπουδαιότητα όπως η διαμονή και η διατροφή του. Όταν έχει τα μωρά της μια σκύλα, τη βλέπουμε να γλείφει συχνά και μεθοδικά ολόκληρο το σώμα τους και να καθαρίζει τα μάτια και το εσωτερικό των αφτιών τους. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε κι εμείς στο μεν κουτάβι μας 3 φορές την ημέρα, στο δε νεαρό κι αργότερα αναπτυγμένο σκύλο μία φορά. Η καθαριότητα τόσο του σώματος του σκύλου, όσο και του μέρους όπου κοιμάται, καθώς και του άμεσου περιβάλλοντος όπου ζει, αποτελεί ζωτική ανάγκη για έναν σκύλο και τη φροντίδα αυτή αισθάνεται κάθε ευγενές ζώο και την ανταποδίδει με τον τρόπο του, με το παραπάνω. Και μην ξεχνάτε να τινάζετε καθημερινά και να αερίζετε το στρωσίδι του -έτσι δεν θα αισθάνεστε και τη μυρωδιά του. Αναλυτικότερα, ένας σκύλος χρειάζεται καθημερινά βούρτσισμα με σκληρή βούρτσα (τα μακρύτριχα σκυλιά και χτένισμα) και μετά ένα καλό τρίψιμο με ένα στεγνό χνουδωτό πανί σε όλο του το τρίχωμα κι ανάμεσα στα δάκτυλα των ποδιών του.
Ένας υγιής κυνηγετικός σκύλος, που έχει την καθημερινή αυτή περιποίηση, κοιμάται σε καθαρό στρωσίδι, ζει μέσα σε καθαρό περιβάλλον και πηγαίνει συχνά στο κυνήγι ή βγαίνει καθημερινά περίπατο, για μία τουλάχιστον ώρα, ελεύθερος στην ύπαιθρο. Δεν συνιστάται λούσιμο με σαπούνι. Το λούσιμο μπορεί να γίνει σε έκτακτες περιπτώσεις, αλλά χρειάζεται πολύ καλό ξέβγαλμα και ειδικό σαπούνι. Στην καθημερινή περιποίηση του σκύλου περιλαμβάνεται και το καθάρισμα των ματιών με ένα υγρό κομμάτι βαμβάκι, καθώς και ο έλεγχος και ο καθαρισμός του εσωτερικού των αφτιών. Ένα π.χ. μικρό κομματάκι άγανο κριθαριού ή σταριού, το οποίο κατά τον καθημερινό έλεγχο των αφτιών του σκύλου, μπορούμε να αφαιρέσουμε μόνοι μας πολύ εύκολα, αν παραμείνει προχωράει συνήθως προς το εσωτερικό του αφτιού και δημιουργεί πολύ δυσάρεστα προβλήματα. Αν, επίσης, παρατηρήσετε ότι το εσωτερικό ενός αφτιού είναι κόκκινο ή ο σκύλος ξύνεται επίμονα ή τινάζει συχνά το κεφάλι, να τον πάτε αμέσως στον κτηνίατρό σας.
Οι πρώτες ασφαλείς βόλτες
Η άσκηση του κουταβιού μας κι αργότερα του ενήλικου σκύλου μας, γενικά είναι το ίδιο απαραίτητη όπως η διατροφή του. Από την ηλικία των 10 εβδομάδων περίπου, πρέπει να αρχίζουμε να βγάζουμε το ζώο περίπατο στην ύπαιθρο, όπου θα κινείται ελεύθερα σε ανώμαλο έδαφος, θα γυμνάζει το σώμα του, θα “σπουδάζει” και θα γνωρίζει με τις αισθήσεις του και κυρίως με την όσφρησή του το περιβάλλον όπου αργότερα θα εργαστεί. Οι έξοδοι αυτές του κουταβιού κι αργότερα του νεαρού μας σκύλου, δεν επιτρέπεται το καλοκαίρι να γίνονται πάνω στα ξερά, σκονισμένα εδάφη ή το χειμώνα με ψιλοβρόχι και συγχρόνως δυνατό αέρα. Αυτό που κάνουν πολλοί κυνηγοί μας, να πηγαίνουν με τα νεαρά τους σκυλιά το καλοκαίρι στις καλαμιές, για να τα “βγάλουν” στα ορτύκια, είναι ό,τι χειρότερο, ό,τι φονικότερο μπορεί να γίνει για έναν σκύλο. Σκεφθείτε μόνο τον καυτό αέρα που αναπνέει το ζώο πάνω στο πυρωμένο έδαφος, τη σκόνη από το άγανο που εισπνέει και την ακτινοβολία που δέχεται το ευαίσθητο κάτω μέρος του σώματός του, το οποίο δεν απέχει περισσότερο από 30 πόντους από το καυτό χώμα.
Οι παλιότεροι κυνηγοί μας δεν έβγαζαν τους νεαρούς σκύλους στις καλαμιές, αν δεν είχε προηγουμένως βρέξει καλά, για να μην “καούν”. Οι επιπτώσεις από το “κάψιμο” αυτό των νεαρών σκυλιών δεν εμφανίζονται συνήθως αμέσως, αλλά όταν ύστερα από 2 ή 3 χρόνια, το σκυλί σας χάσει ξαφνικά τη ζωτικότητά του και πέσει απότομα η απόδοσή του, είναι πλέον αργά. Πάντως, η καλύτερη ώρα για να βγάλετε το σκύλο σας περίπατο (το καλοκαίρι), είναι το πρωί, με το πρώτο χάραμα της αυγής, που υπάρχει έστω και κάποιο ίχνος δροσιάς και το χώμα έχει κάπως ξεπυρώσει. Αλλά κι ένας νεαρός και τελείως αναπτυγμένος σκύλος χρειάζεται την καθημερινή του έξοδο-προπόνηση, αν θέλουμε κάθε φορά που θα τον παίρνουμε στο κυνήγι, να βρίσκεται σε καλή φυσική και αγωνιστική κατάσταση, για να μπορεί έτσι να αναπτύσσει όλες τις φυσικές κι επίκτητες ιδιότητες και ικανότητές του.
Η σπουδαιότητα της καθημερινής άσκησης
Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν και συμβουλεύουν ότι αν ο κυνηγετικός σκύλος δεν έχει την ευκαιρία να πηγαίνει τουλάχιστον κάθε τρίτη μέρα στο κυνήγι, πρέπει καθημερινά και το λιγότερο για μία ώρα να κινείται ελεύθερος στην ύπαιθρο και κατά το διάστημα αυτό να εργάζεται ερευνώντας και να εκτελεί τα διάφορα παραγγέλματα πειθάρχησης. Δεν είναι επιτρεπτό τη μία μέρα να αφήνουμε στον περίπατο το σκύλο μας να τρέχει ανεξέλεγκτος εδώ κι εκεί και την άλλη μέρα στο κυνήγι να έχουμε την αξίωση ο ίδιος σκύλος να εργάζεται σωστά και πειθαρχημένα. Άλλωστε, τι να τον κάνεις τον καθαρόαιμο κυνηγετικό σκύλο των υψηλών δυνατοτήτων, αν δεν ασχοληθείς μαζί του και δεν προσπαθείς με συνεχή, μεθοδική και επίμονη προπόνηση, να αναδείξεις στο μέγιστο δυνατό βαθμό, τα μεγάλα προσόντα της ράτσας του. Για μένα, στο κυνήγι, αξίζει πολύ περισσότερο να βλέπω το σκύλο μου να συνεργάζεται μαζί μου άψογα, ακούραστα και με όμορφο στυλ, παρά να γεμίσω μόνο την τσάντα μου. Μπορώ, μάλιστα, να πω ότι η θέα ενός σκύλου που εργάζεται όμορφα και αποτελεσματικά κι επιδεικνύει σε όλο τους το μεγαλείο όλες τις αρετές της ράτσας του, πρέπει να προκαλεί ικανοποίηση και αγαλλίαση στον κυνηγό. Άλλωστε, κάτι τέτοια συναισθήματα διακρίνουν τον άνθρωπο κυνηγό από ένα αρπακτικό άγριο ζώο.
Μια ξεχωριστή κουβέντα
Η κοινωνική επαφή που μπορεί και πρέπει να αναπτύξει σιγά-σιγά ολόκληρη η οικογένεια του σκύλου -και προπαντός ο κυνηγός και οδηγός του- θα παίξει τεράστιο ρόλο, τόσο στην εκμάθηση των διαφόρων ασκήσεων καλής συμπεριφοράς, πειθάρχησης και κυνηγετικής εργασίας και συνεργασίας του με τον κυνηγό, όσο και διάκρισης του σκύλου σε δημόσιες επιδείξεις και εξετάσεις κυνηγετικής ικανότητας. Όσο περισσότερο χρόνο διαθέτει κάθε μέρα κανείς για να κάνει συντροφιά στο σκύλο του, να του “μιλά” και να τον βάζει να κάνει, έτσι σαν παιχνίδι, μαζί του ολιγόλεπτα γυμνάσματα, τόσο περισσότερο “δένεται” με το σύντροφό του κι αυτός, με τη συμπεριφορά του, θα του το ανταποδώσει, με την πολύ πιο γρήγορη εκμάθηση των ασκήσεων και την εργασία του στο κυνήγι. Άλλωστε, είναι μια απόλαυση να “κουβεντιάζεις” με το σκύλο σου.
Εσύ να του μιλάς κι αυτός να σε κοιτάζει στα μάτια, να παρακολουθεί κάθε σου κίνηση, κάθε σου έκφραση και να σου απαντά με το βλέμμα, με ένα κούνημα της ουράς, με μια αλλαγή στη στάση του κεφαλιού του, με ένα σκίρτημα ολόκληρου του κορμιού του ή με ένα χαρακτηριστικό κατά την περίπτωση γάβγισμα. Αλήθεια, έχετε ποτέ παρακολουθήσει πόσων ειδών και σε πόσους τόνους γαβγίσματα βγάζει ένας σκύλος; Όποιος δεν έχει μπορέσει να καταλάβει τη γλώσσα του σκύλου του, δεν έχει ασχοληθεί όσο και όπως θα έπρεπε μαζί του και ας μην περιμένει ποτέ να έχει ένα ξεχωριστό κυνηγόσκυλο. Τελειώνοντας το κεφάλαιο αυτό, θέλω να συστήσω στους συναδέλφους κυνηγούς να μη λησμονούν να χορηγούν έγκαιρα και πάντα κατόπιν συμβουλής του κτηνιάτρου τους, τα διάφορα εμβόλια και παρασιτοκτόνα στους σκύλους τους.
Ασκήσεις υπακοής πριν τη βασική εκπαίδευση
Πολλοί είναι της γνώμης ότι για να αρχίσει να εκπαιδεύεται ένας κυνηγετικός σκύλος, πρέπει να φτάσει στην ηλικία των 6-8 μηνών. Αυτό είναι λάθος διότι αφορά το στάδιο της βασικής εκπαίδευσης.
Αντίθετα, όσο μικρότερη ηλικία έχει ένας σκύλος τόσο ευκολότερα μαθαίνει ορισμένα απλά πράγματα και το κυριότερο συνηθίζει να μαθαίνει, αρκεί η εκπαίδευση αυτή να γίνεται με όσο το δυνατόν πιο ευχάριστο τρόπο για το σκύλο και να μην έχουμε την απαίτηση να εκτελεί τις εντολές μας τέλεια.
Οι ειδικοί κυναγωγοί συνιστούν να αρχίζουμε να συνηθίζουμε το σκύλο σε ορισμένες πράξεις υπακοής ή πειθάρχησης από την ηλικία των 8-10 εβδομάδων.
Τέτοιες πράξεις είναι η εκμάθηση του ονόματός του, η ανοχή του κολάρου (και κολάρο πρέπει να έχει ένας σκύλος μόνο όταν πρόκειται να τον δέσουμε στο λουρί), η συμβάδιση δίπλα μας, χωρίς να τραβά ούτε και να σέρνεται και η εκμάθηση και εκτέλεση ορισμένων παραγγελμάτων όπως το «μη» ή «έλα».
Όλα αυτά τα απλά για εμάς πράγματα τα οποία για ένα μικρό κουτάβι είναι πρωτόγνωρα και δύσκολα, αλλά απαραίτητα για την ευκολότερη εισαγωγή του στη βασική εκπαίδευση, πρέπει ένας μικρός σκύλος να τα μαθαίνει ένα-ένα ξεχωριστά και προχωρώντας από τα ευκολότερα στα δυσκολότερα.
Τόσο το όνομα, όσο και στη συνέχεια τα παραγγέλματα που θα μάθει να εκτελεί ένα κουτάβι, πρέπει να δίνονται μονολεκτικά. Τις πολλές λέξεις δεν τις κατανοεί ένας σκύλος και επιπλέον τον μπερδεύουν και τον δυσκολεύουν να μαθαίνει κάθε παράγγελμα.
Επίσης, το ύφος και η ένταση της φωνής με την οποία δίνουμε ένα παράγγελμα, πρέπει να είναι φυσιολογικά και όχι πολύ έντονα και αυταρχικά, ώστε να μην τρομοκρατήσουν έναν μικρό σκύλο και του καταστρέψουν δια βίου το περήφανο ύφος της φυλής ενός καθαρόαιμου.
Άλλωστε, η πρόθεσή μας δεν είναι να διαπλάσουμε έναν ταπεινόφρονα, άβουλο, πειθήνιο δούλο, αλλά έναν ελεύθερο συνεργάτη και φίλο. Επίσης, καλό είναι κάθε παράγγελμα να συνοδεύεται και από μία χαρακτηριστική για τη σημασία του παραγγέλματος κίνηση του χεριού μας, επειδή ο σκύλος που παρατηρεί προσεχτικά κάθε μας κίνηση, τη συνδυάζει με το παράγγελμα, την αποτυπώνει στο μυαλό του και αργότερα, σε πολλές περιπτώσεις, αρκεί μόνο η κίνηση του χεριού για να εκτελέσει το παράγγελμα.
Οι πρώτες του λέξεις
Συνήθως, το πρώτο πράγμα που μαθαίνει ένα κουτάβι είναι το όνομά του, το οποίο καλό είναι να αποτελείται από μία ή δύο συλλαβές. Κατά την εκμάθηση του ονόματος, δεν επιτρέπεται να απασχολούμε το σκύλο με την εκμάθηση και άλλων παραγγελμάτων.
Το μικρό κουτάβι θα μάθει πρώτα το όνομά του και μετά κάθε παράγγελμα ξεχωριστά.
Αφού μάθει το όνομά του, του μαθαίνουμε με τη σειρά τα εξής παραγγέλματα: “Έλα”, “μη” και “πάμε” και συγχρόνως το συνηθίζουμε να φορά το περιλαίμιό του, χωρίς να δυσανασχετεί και να είναι δεμένο σε ένα λεπτό και πολύ ελαφρύ λουρί, το οποίο στην αρχή αφήνουμε να σέρνεται ελεύθερο στο έδαφος. Προσοχή! Το περιλαίμιο επιτρέπεται να το φορά ένας σκύλος μόνο όταν πρόκειται να τον δέσουμε με το λουρί. Όλο τον υπόλοιπο χρόνο μένει χωρίς περιλαίμιο.
Το τελευταίο πράγμα που μαθαίνουμε σε ένα κουτάβι είναι να μας ακολουθεί δίπλα στο πόδι μας, δεμένο αλλά με χαλαρό το λουρί, καμαρωτό και περήφανο. Ούτε να το σέρνουμε ή να το «κρεμάμε» για να μας ακολουθήσει, ούτε να τραβά το λουρί. Αυτά είναι απαράδεκτα πράγματα για τη συμπεριφορά ενός σκύλου, γι’ αυτό και όσα ζώα οδηγούνται κατ’ αυτόν τον τρόπο σε επιδείξεις ή εξετάσεις σκύλων, απορρίπτονται εκ προοιμίου.
“Έλα”
Για να μάθει να εκτελεί ο σκύλος μας το παράγγελμα «έλα», οι ειδικοί κυναγωγοί συνιστούν να καθίσουμε πρώτα στο έδαφος για να είμαστε πλησιέστερα στο ύψος με το κουτάβι. Ύστερα, προφέροντας μερικές φορές και λίγο παρακλητικά το παράγγελμα «έλα», να χτυπούμε συγχρόνως ελαφρά τις παλάμες μας στο έδαφος προς το μέρος του κουταβιού, το οποίο κατά την εκτέλεση της άσκησης φοράει το λουρί, αλλά είναι ελεύθερο. Συνήθως ένα κουτάβι, είτε από περιέργεια λόγω της κίνησης του χεριού μας, είτε επειδή το θεωρεί πρόκληση για να παίξει, έρχεται κοντά μας και εμείς το χαϊδεύουμε, το παίζουμε λίγο και το επαινούμε. Στη συνέχεια, το αφήνουμε να απομακρυνθεί και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία 5-6 φορές. Το γύμνασμα αυτό θα γίνεται 4 φορές τουλάχιστον την ημέρα έως ότου το κουτάβι μάθει να εκτελεί καλά και σταθερά το παράγγελμα «έλα», ενώ εμείς είμαστε σε καθιστή θέση.
Ύστερα, θα επαναλάβουμε την ίδια διαδικασία σε όρθια στάση, χτυπώντας πάντα την παλάμη μας στο μηρό μας.
“Μη”
Η εκμάθηση της εκτέλεσης του παραγγέλματος «μη» απαιτεί πολλές φορές τη λήψη δραστικότερων μέτρων, αλλά είναι απαραίτητο να αρχίσει να πειθαρχεί από πολύ μικρή ηλικία, γιατί αργότερα τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα. Το μέσο για να μάθει το κουτάβι τη σημασία της λέξης «μη» είναι μία μικρή λιχουδιά και το καθημερινό φαγητό του, τα οποία δεν θα πρέπει να πλησιάζει όταν ακούει τη λέξη «μη».
Στην περίπτωση που δεν συμμορφωθεί με το κάπως αυστηρά ειπωμένο αυτό παράγγελμα, του κόβουμε τη φόρα να πλησιάσει με μία-δύο απότομες, πολύ ελαφριές «ξυλιές» στο πίσω μέρος, με τα δάχτυλα του χεριού μας (και όχι όλη την παλάμη). Στην πραγματικότητα δεν βάζετε καθόλου δύναμη και απλά αγγίζετε το ζώο, αλλά σε συνδυασμό με τον έντονο τόνο της φωνής σας, για ένα μικρό κουτάβι αυτό είναι αρκετό.
Κατά την εκμάθηση του παραγγέλματος «μη», αφήνουμε το πιάτο με το φαγητό του σε μικρή απόσταση μπροστά και όταν το κουτάβι κάνει να πλησιάσει, προφέρουμε σταθερά (όχι φωναχτά), λίγο κοφτά και αυστηρά, για να ξαφνιαστεί, το παράγγελμα «μη», σηκώνοντας συγχρόνως το δείκτη του δεξιού μας χεριού προς το μέρος του, επαναλαμβάνοντας 3-4 φορές το ίδιο παράγγελμα.
Συνήθως, ένα μικρό κουτάβι συμμορφώνεται με τη διαδικασία αυτή και σταματά μπροστά στο φαγητό του. Τις πρώτες μέρες της διδασκαλίας αυτής το αφήνουμε να περιμένει για 10 δευτερόλεπτα το πολύ.
Ύστερα, το χαϊδεύουμε, το επαινούμε και το αφήνουμε να φάει. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία κάθε φορά που του δίνουμε το φαγητό του, για μία περίπου εβδομάδα. Μέσα στο χρονικό αυτό διάστημα ένα μικρό κουτάβι συνηθίζει να υπακούει και να μην πηγαίνει στο φαγητό του, πριν του το επιτρέψουμε εμείς με ένα χάδι.
Εκτελούμε το γύμνασμα αυτό με την ευκαιρία των τεσσάρων καθημερινών γευμάτων του κουταβιού και καλό είναι και ενδιαμέσως με καμιά λιχουδιά και ποτέ δεν αφήνουμε το κουτάβι να περιμένει στην απαγορευτική στάση περισσότερο από 10 δευτερόλεπτα στην αρχή και 20 στη συνέχεια.
Όταν το κουτάβι μάθει να υπακούει στο παράγγελμα αυτό με το φαγητό του, το δοκιμάζουμε και με άλλα αντικείμενα, όπως ένα παιχνίδι του.
Συμβουλές για συγχρονισμένο βηματισμό
Για να συνηθίσουμε το κουτάβι μας να μας ακολουθεί πάντοτε στο αριστερό μας πλάι, συμβαδίζοντας περίπου μαζί μας αλλά οπωσδήποτε με τελείως χαλαρό λουρί, να στέκεται και να περιμένει, έστω και όχι ακίνητο, όταν εμείς σταματάτε και να προχωρεί πάλι όταν εμείς ξεκινάμε, χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια και υπομονή απ’ ότι στα άλλα γυμνάσματα στα οποία αναφερθήκαμε μέχρι τώρα.
Βέβαια, στην ηλικία αυτή δεν μπορούμε να περιμένουμε από ένα κουτάβι να βαδίζει άψογα συγχρονισμένα στο βηματισμό μας, δίπλα και σχεδόν κολλητά στο αριστερό μας πόδι. Την τελειότητα αυτή θα απο κτήσει σιγά-σιγά και θα την ολοκληρώσει κατά τη βασική του εκπαίδευση.
Τώρα αρκεί το κουτάβι να μας ακολουθεί στο αριστερό μας πλάι, έστω λίγο πιο εμπρός ή πιο πίσω ή λίγο μακρύτερα από το πόδι μας, αλλά πάντοτε με τελείως χαλαρό λουρί. Αυτό, άλλωστε, απαιτείται μόνο κατά τις ετήσιες επιδείξεις των κουταβιών.
Συνήθως, ένα κουτάβι με το οποίο έχουμε ασχοληθεί επί αρκετή ώρα καθημερινά και έχει μάθει να εκτελεί πρόθυμα τα παραγγέλματα και όλα τα άλλα που έχουμε αναφέρει, δεν παρουσιάζει από την αρχή καμία δυσκολία να μας ακολουθεί δεμένο στο λουρί, είτε στην αρχή παίζοντας με το χαλαρό λουρί, είτε κατευθείαν σοβαρό και περήφανο και ακόμη να προσαρμόζεται στο ρυθμό του βηματισμού μας.
Αν όμως δεν συμβεί αυτό –και γι’ αυτό τη μεγαλύτερη ευθύνη την έχετε εσείς- μην αρχίσετε να σέρνετε το κουτάβι ή να το κρεμάτε από το λαιμό για να το αναγκάσετε να σας ακολουθήσει διότι έτσι όχι μόνο ο σκύλος θα μισήσει ή και θα φοβηθεί το λουρί, αλλά κι αν ακόμα επιτύχετε κάτι, θα έχετε «σπάσει τον τσαμπουκά» της κίνησης κάθε ελεύθερου εξευγενισμένου καθαρόαιμου ζώου, συνεπώς θα έχετε καταστρέψει ένα από τα ωραιότερα χαρακτηριστικά της ράτσας.
Πολύ καλύτερο είναι να δέσετε το κουτάβι στο κοντό λουρί, να σκύψετε να το χαϊδέψετε και να παίξετε λίγο μαζί του για να ξεθαρρέψει και μιλώντας του συνεχώς να δοκιμάσετε να περπατήσετε λίγο μαζί του, επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία αυτή, και θα δείτε ότι το κουτάβι θα έρχεται δίπλα σας χαρούμενο και καμαρωτό. Αν όμως και πάλι δεν σας ακολουθήσει, τότε μαζί με τα παιχνίδια δείξτε του και μία λιχουδιά και κάντε το να σας ακολουθήσει.
Πάντως μην ξεχνάτε στο τέλος κάθε τέτοιου μικρού περιπάτου, ο οποίος στην αρχή γίνεται πάντα μέσα σε κλειστό χώρο, να ανταμείβετε το κουτάβι με επαίνους, λίγο παιχνίδι και καμιά λιχουδιά. Αφού συνηθίσει το κουτάβι να μας ακολουθεί στο πλάι με χαλαρό λουρί μέσα σε κλειστό χώρο, το βγάζουμε στην αυλή ή σε ένα ήσυχο δρομάκι και ύστερα στην ύπαιθρο. Συγχρόνως, προσπαθούμε προοδευτικά την εκτέλεση της άσκησης αυτής χωρίς λουρί, δεδομένου ότι στο μεταξύ ο νεαρός σκύλος μας θα έχει μία ηλικία 15-16 εβδομάδων και θα αρχίσει να ετοιμάζεται για τη βασική εκπαίδευση.
Η επιλογή του κουταβιού
Το σημαντικότερο σημείο στην επιλογή του κουταβιού αποτελεί η καλή φυσική του κατάσταση και υγεία.
Εδώ χρειάζεται να εντείνετε την προσοχή σας: η βασική αρχή «ό,τι πληρώνεις παίρνεις» που διέπει όλες τις αγοραπωλησίες, ισχύει και εδώ. Αντιμετωπίστε με καχυποψία και έντονο συντηρητισμό κάθε περίπτωση «ευκαιρίας». Στην εποχή μας η διάθεση κουταβιών σε ιδιαίτερα μάλιστα υψηλές τιμές είναι τόσο συχνή που οι ευκαιρίες μπορούν να χαρακτηριστούν κυριολεκτικά σπάνιες. Και αν μεν η ειδική τιμή ευκαιρίας οφείλεται στην έλλειψη κάποιων χαρακτηριστικών καθαροαιμίας, τότε το πρόβλημα είναι σχετικά μικρό.
Ως κτηνίατρος έχω γνωρίσει πολλές περιπτώσεις μη καθαρόαιμων κυνηγόσκυλων, με κυνηγετικές όμως ικανότητες καλύτερες από πολλά αναγνωρισμένα καθαρόαιμα.
Αν όμως η ειδική τιμή ευκαιρίας οφείλεται σε κάποια «μικροπροβληματάκια», όσον αφορά τη φυσική κατάσταση ή την υγεία του ζώου, τότε το πράγμα αλλάζει.
Επιλογή με αυστηρά κριτήρια
Εάν έχετε κάποια εμπειρία από σκύλους, τότε επιστρατεύστε τις γνώσεις και την πείρα σας και διαλέξτε το κουταβάκι σας με τα αυστηρότερα δυνατά κριτήρια. Αν οι γνώσεις είναι λίγες ή είναι η πρώτη φορά που αποκτάτε δικό σας κουτάβι, τότε μη διστάσετε: αναζητήστε κάποιον φίλο ή γνωστό σας με επαρκείς γνώσεις και ζητήστε του να σας συνοδεύσει.
Η επιλογή του κουταβιού δεν πρέπει ποτέ να είναι τυχαία. Μην αφήνετε τους άλλους να αποφασίζουν για εσάς.
Διαλέξτε το πιο ζωηρό κουτάβι, εκείνο που θα σας πλησιάσει με το περισσότερο θάρρος και με την πιο παιχνιδιάρικη διάθεση. Μη διαλέξετε ποτέ ένα κουτάβι άτολμο που κάθεται και σας παρακολουθεί από απόσταση ή δεν σας δίνει καθόλου σημασία. Επιλέξτε το πιο καλοθρεμμένο, τολμηρό, κινητικό κουτάβι και προχωρήστε στη λεπτομερέστερη παρατήρηση των στοιχείων που θα σας δείξουν την κατάσταση της υγείας του.
Μάτια
Τα μάτια του κουταβιού πρέπει να είναι καθαρά, χωρίς πολλά δάκρυα ή τσίμπλες. Αφύσικο δάκρυσμα ή συγκέντρωση παχύρρευστης τσίμπλας στις γωνίες των ματιών δείχνουν την ύπαρξη επιπεφυκίτιδας που μπορεί να οφείλεται είτε σε περιβαλλοντολογικούς παράγοντες (ακαθαρσίες, σκόνη κ.λπ.) είτε σε προσβολή του κουταβιού από κάποια ιογενή ή μικροβιακή νόσο (π.χ. Μόρβα). Το εσωτερικό του βλεφάρου πρέπει να έχει ένα ομοιόμορφο ζωηρό ροζ χρώμα, χωρίς αιματώματα ή άλλες αλλοιώσεις.
Αποφύγετε τα κουτάβια που το εσωτερικό του βλεφάρου τους έχει έντονο κόκκινο χρώμα, πολύ ανοικτό ροζ ή κίτρινο-πορτοκαλί. Το διαφανές τμήμα του ματιού (ο κερατοειδής χιτώνας) θα πρέπει να είναι απολύτως διαυγές, χωρίς τραύματα ή λευκά σημαδάκια.
Αφτιά
Παρατηρήστε προσεχτικά τα αφτιά, σηκώστε τα πτερύγια και μυρίστε τα. Αν δείτε σκουρόχρωμα εκκρίματα, ή αισθανθείτε κάποια βαριά μυρωδιά, προσέξτε. Το κουτάβι πιθανό να πάσχει από κάποια ωτίτιδα. Κουτάβι με υποψία ωτίτιδας, αποκλείστε το. Οι ωτίτιδες θεραπεύονται ορισμένες φορές αρκετά δύσκολα, ενώ σε χρόνιες καταστάσεις μπορεί να απαιτήσουν και χειρουργική επέμβαση.
Στόμα
Ανοίξτε προσεκτικά το στόμα. Τα δόντια πρέπει να είναι λευκά χωρίς στίγματα και φαγώματα. Τα ούλα καλοσχηματισμένα με ζωηρό ροζ χρώμα. Προσοχή σε ούλα υπεραιμικά (έντονα κόκκινα) ή αναιμικά (λευκά).
Οι γνάθοι πρέπει να κλείνουν ομαλά και τα δόντια της πάνω και της κάτω γνάθου να εφάπτονται χωρίς να δημιουργούνται προβλήματα προγναθισμού.
Δέρμα – τρίχωμα
Το δέρμα πρέπει να είναι μαλακό, λεπτό στην αφή, χωρίς στίγματα, λεκέδες και πληγές. Όταν το αναδιπλώνετε ανάμεσα στα δάκτυλά σας πρέπει να παρουσιάζει ελαστικότητα και να επανέρχεται αμέσως στη φυσιολογική του κατάσταση. Το τρίχωμα πρέπει να είναι καθαρό με ομοιόμορφη πυκνότητα.
Αποφύγετε τα κουτάβια που παρουσιάζουν αποτριχωμένες επιφάνειες ή στίγματα, πληγές, υπερβολική λιπαρότητα και απολέπιση του δέρματος.
Οστά – σκελετός
Αισθανθείτε την κατασκευή των οστών χαϊδεύοντας το κουτάβι, περνώντας το χέρι σας απαλά επάνω από ολόκληρο το σώμα, τα πόδια και τις αρθρώσεις. Ο σκελετός πρέπει να είναι ανεπτυγμένος σωστά και να μη δίνει την εντύπωση του εύθραυστου. Τα οστά των άκρων πρέπει να είναι ευθεία και να καταλήγουν σε καλοσχηματισμένες και γερές αρθρώσεις. Τα πέλματα πρέπει να πατούν σταθερά και τα δάκτυλα να είναι σφιχτοδεμένα μεταξύ τους και όχι χαλαρά που δίνουν την εντύπωση ότι το κουτάβι πάσχει από πλατυποδία. Προσοχή στα κουτάβια με αρθρώσεις διογκωμένες που πονούν κατά την ψηλάφηση.
Το σώμα πρέπει να είναι ανεπτυγμένο συμμετρικά, τα άκρα να έχουν το σωστό μήκος αναλογικά με τις διαστάσεις του ζώου. Η κοιλιά δεν πρέπει να είναι διογκωμένη. Επιθεωρήστε την περιοχή γύρω από την ουρά για ερεθισμούς που μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη διαρροϊκών κενώσεων.
Μην ξεχάσετε να ρωτήσετε αν τα κουτάβια έχουν αποπαρασιτωθεί.
Ο δικός σας άνθρωπος
Αν εφαρμόσετε τις απλές αυτές οδηγίες μπορείτε να είσαστε σίγουροι ότι η επιλογή σας έχει γίνει με τη μικρότερη δυνατή πιθανότητα σφάλματος.
Φυσικά θα πρέπει να απαιτήσετε από τον πωλητή να σας παραχωρήσει το δικαίωμα να προσκομίσετε το κουτάβι σε κάποιον κτηνίατρο της δικής σας επιλογής, πριν οριστικοποιηθεί η αγοραπωλησία.
Ο κτηνίατρος θα είναι εκείνος που θα επιβεβαιώσει την ορθότητα της επιλογής σας και θα σας δώσει τις απαραίτητες οδηγίες που αφορούν στη σωστή διατροφή, στην υγιεινή και στην προληπτική ιατρική του κουταβιού σας.
Κτηνίατρου
