Έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Το κοκτέιλ ρυπογόνων παραγόντων, δεν πληγώνει μόνον το περιβάλλον καταστρέφοντας πολύτιμα οικοσυστήματα αλλά απειλεί ευθέως και την ανθρώπινη υγεία.
Μέτρια έως κακή, χαρακτηρίζεται η κατάσταση των υδάτων στα ποτάμια Αξιό, Αλιάκμονα και Νέστο, σύμφωνα με έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο, με θέμα «Περιβάλλον και Υγεία».
Η υπερδραστηριότητα στο γεωργικό τομέα, όπως η υπεράντληση των υδάτων και η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, αλλά και η μη ολοκληρωμένη επεξεργασία των βιομηχανικών λυμάτων, είναι μερικοί από τους παράγοντες που ενοχοποιούνται.
Οι επιστήμονες, σε έναν διαγωνισμό για την ποιότητα των υδάτων των ποταμιών μας, θα τα αξιολογούσαν με «μαύρες σημαίες», (αντίστοιχο με αυτόν της απονομής «γαλάζιων σημαιών» σε ακτές), καθώς οι μετρήσεις σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν τα όρια συναγερμού, ενώ το κοκτέιλ ρυπογόνων παραγόντων δεν πληγώνει μόνον το περιβάλλον καταστρέφοντας πολύτιμα οικοσυστήματα αλλά απειλεί ευθέως και την ανθρώπινη υγεία.
Οι επιπτώσεις ξεπερνούν τα όρια συναγερμού
“Όλος ο κύριος ρους στα τρία συγκεκριμένα ποτάμια είναι προβληματικός, ενώ τα στοιχεία που είχαμε για την περίοδο 1995 έως 2000, έδειχναν ότι η κατάσταση ήταν αρκετά καλύτερη σε πολλούς σταθμούς”, ανέφερε στην ομιλία της η καθηγήτρια Βιολογίας του ΑΠΘ, κ. Μαρία Λαζαρίδου.
Μάλιστα, όπως η ίδια συμπλήρωσε, «στις περιπτώσεις των διασυνοριακών νερών, φαίνεται καθαρά πως για την επιβάρυνση που υφίστανται, εκτός από τους γείτονές μας, είμαστε και εμείς εξίσου υπεύθυνοι».
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα περισσότερα ποτάμια στη Βόρειο Ελλάδα συμπεριλαμβανομένου και του καναλιού-ποταμού «Τάφρος 66» στην Ημαθία που ενώνεται με τον Αλιάκμονα, ο ποταμός Λουδίας που χύνεται στον Θερμαϊκό και δύο διασυνοριακοί ποταμοί, ο Έβρος και ο Αξιός, είναι βεβαρημένοι με βαρέα μέταλλα και νιτρικά. Σοβαρές ενδείξεις ρύπανσης, εντοπίζονται και στα ποτάμια της Ηπείρου, στον Λούρο και στον Καλαμά, ενώ ο Πηνειός, αποτελεί την υδάτινη χωματερή της Θεσσαλίας και ο Ασωπός χαρακτηρίστηκε ως έγκλημα κατά της δημόσια υγείας!
Οι μελέτες επιστημόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, συγκλίνουν: τα νερά των περισσοτέρων ποταμών κοντά στις πηγές τους είναι καθαρά.
Ιστιοπαθολογικές και προκαρκινικές αλλοιώσεις
Από τον μέσο ρου έως τις εκβολές τους όμως, θολώνουν, αλλάζουν χρώμα και σύσταση καθώς δέχονται ανεξέλεγκτα αστικά, βιομηχανικά και γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα. Ο ανθρώπινος παράγοντας δρα ανεξέλεγκτα. Οι επιστήμονες από τον τομέα Ζωολογίας του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ, παρατήρησαν ότι οι βάτραχοι στην «Τάφρο 66» (τεχνητό αρδευτικό κανάλι μήκους 39 χλμ. που δημιουργήθηκε μετά την αποξήρανση της λίμνης Γιαννιτσών) και στον Λουδία, εμφάνισαν ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις στο ήπαρ και στους νεφρούς, ενώ παρατηρήθηκαν και «πιθανές προκαρκινικές αλλοιώσεις». Για τις αλλοιώσεις στα νεφρά κατά κανόνα, ευθύνονται τα βαρέα μέταλλα που υπάρχουν στα νερά.
Υψηλές συγκεντρώσεις χαλκού και χρωμίου
Στα νερά της «Τάφρου 66», έχουν ανιχνευτεί υψηλές συγκεντρώσεις χαλκού και χρωμίου, στις οποίες αποδίδονται οι αλλοιώσεις στο ήπαρ των βατράχων. Η κύρια πηγή ρύπανσης της Τάφρου, είναι τα κονσερβοποιεία κομπόστας που λειτουργούν κυρίως από τις αρχές Ιουλίου έως τον Σεπτέμβριο, περίοδο που ο ποταμός κυριολεκτικά αλλάζει χρώμα…!
Οι βιολογικοί καθαρισμοί των εργοστασίων δεν λειτουργούν, με αποτέλεσμα κατάλοιπα ποτάσας και άλλων ρύπων να καταλήγουν ανεπεξέργαστα στα νερά.
Οι επιστήμονες του ΑΠΘ, απέστειλαν μάλιστα προειδοποιητικά έγγραφα για τις συνέπειες στο περιβάλλον και στους κατοίκους της περιοχής, τόσο στο ΥΠΕΧΩΔΕ όσο και στη Νομαρχία Ημαθίας.
Η μελέτη βασίστηκε στην εξέταση των φυσικοχημικών, των υδρομορφολογικών και των βιολογικών ποιοτικών στοιχείων των υδάτων.
Την έρευνα εκπόνησε το διατμηματικό πρόγραμμα σπουδών “Οικολογική ποιότητα των επιφανειακών υδάτων σε επίπεδο λεκάνης απορροής”, όπου μετείχαν τα τμήματα πολιτικών μηχανικών, γεωλογίας και βιολογίας του ΑΠΘ.
