Καλαμάτα-Αρεόπολη, 100 χλμ., 2 ήμερες. Μια διαδρομή που διασχίζει τη Μεσσηνιακή ή Δυτική Μάνη και οδηγεί στη Λακωνική ή Ανατολική.
Το κόνσεπτ ήταν να φτάσουμε στο Ταίναρο έχοντας διανύσει 150 χλμ. σε τρεις ημέρες, αλλά μια απρόσμενη μπόρα μάς χάλασε τα σχέδια. Και έτσι όμως, είναι μία από τις ομορφότερες ποδηλατικές διαδρομές της Ελλάδας. Το τοπίο συνδυάζει βουνό και θάλασσα, έχει εναλλαγές, ο δρόμος είναι συμπαθητικός ασφαλτόδρομος με κάποια προβληματικά σημεία που χρειάζονται βελτίωση, χωρίς τεράστιες υψομετρικές διαφορές, με τραβέρσες, περνά από παραλίες και ωραία χωριά. Προσφέρεται δηλαδή για ένα απολαυστικότατο biketrip.
Σημείο εκκίνησης η Καλαμάτα. Ο παραλιακός ποδηλατόδρομός της διατρέχει την οδό Ναυαρίνου με τους φοίνικες, την αμμουδιά και τα καφέ-εστιατόρια και, όπως στις περισσότερες πόλεις, είναι γεμάτος πεζούς και ενίοτε παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Παραλία Βέργας – Μικρή Μαντίνεια – Σάντοβα – Κιτριές: τα παραλιακά προάστια έχουν ήδη τους πρώτους λουόμενους, αλλά νωρίς το πρωί η κίνηση είναι μειωμένη. Όταν καλοκαιριάσει για τα καλά, θα χρειάζεται προσοχή. Επιλέξαμε αυτό το τμήμα για να είμαστε δίπλα στη θάλασσα (η εναλλακτική ήταν μέσω του κεντρικού, ανηφορικού δρόμου) και τώρα το πληρώνουμε: στις Κιτριές ο δρόμος τελειώνει και θα πρέπει να ανηφορίσουμε απότομα και επίπονα μέχρι το χωριό Μάλτα. Εκεί που άλλοτε ερχόμασταν στις Κιτριές για τα θαλασσινά του Γαϊτάναρου, τώρα εξοπλιζόμαστε με κουράγιο για να «σκαρφαλώσουμε» ανάμεσα στους ελαιώνες των Δολών.
Παντού θέα έχουμε σε αυτό το αλλιώτικο ταξίδι. Με αυτήν ξεκινά και η κατηφόρα προς την Καρδαμύλη που τη βλέπουμε από ψηλά, μέσα στα κυπαρίσσια και τις ελιές με το νησάκι Μερόπη μπροστά της. Ο δρόμος φαρδύς, με καλό οδόστρωμα, και με το αυτοκίνητο που μας συνοδεύει να προσφέρει την απαιτούμενη ασφάλεια για τις ταχύτητες που αναπτύσσονται και να μας απαλλάσσει συνάμα από τα βάρη. Το αεράκι του Ταϋγέτου μπλέκεται με του Μεσσηνιακού Κόλπου και μας συνοδεύει μέχρι την Παλιά Καρδαμύλη. Στο παλιό χωριό με τα πέτρινα σπίτια και στο ιστορικό σύμπλεγμα του Αγίου Σπυρίδωνα (18ου αιώνα) και του πύργου της ξακουστής οικογένειας Μούρτζινων-Τρουπάκηδων, που, ως μουσείο πλέον, παραδίδει μαθήματα μανιάτικης αρχιτεκτονικής και ιδιοσυγκρασίας. Σε αυτή την αυλή λέγεται ότι κατέφτασε ο Κολοκοτρώνης, οργανώθηκε και στις 22 Μαρτίου ξεκίνησε μαζί με τους Μανιάτες για να καταλάβουν την Καλαμάτα.
Το απογευματινό φως λούζει τα γοητευτικά κτίσματα που είναι φτιαγμένα από πέτρα και πωρόλιθο. Οι σκιές μεγαλώνουν. Οι πολεμιστές του πύργου είμαστε τώρα εμείς που καταστρώνουμε σχέδια για την ποδηλατική μας συνέχεια. Για την ώρα θα καταλάβουμε τα Λιόδεντρα, έναν υπέροχο χώρο φιλοξενίας, με αυτόνομα οικήματα, ιδιωτικό κήπο και πισίνα. Δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή για παρέα, ειδικά έπειτα από τέτοια εξόρμηση. Τα πόδια μπαίνουν κατευθείαν στο νερό. Κι αυτό δεν είναι πολυτέλεια, αλλά απαραίτητη αποθεραπεία για τους ποδηλάτες.
Αλλιώτικο φως
Η Άννα ζωγραφίζει το πεζοδρόμιο και μας φτιάχνει καφέ στο καφέ Ανδρούβιστα, ο Νίκος προσφέρεται να μας μεταφέρει τα ποδήλατα με το αγροτικό του, ο Γιάννης Αβραμέας βγαίνει να μας προϋπαντήσει στο κεφαλόσκαλο του 2.407 outdoor experience. Δεινός ποδηλάτης, όπως και η συνεργάτιδά του, Σωτήρια Ζούμπου, λειτουργεί την εταιρεία υπαίθριων δραστηριοτήτων στην Καρδαμύλη και στη Στούπα εδώ και 13 χρόνια. Meeting point των ποδηλατών της περιοχής, μέχρι να πούμε δυο κουβέντες έχουν περάσει δύο ποδηλατοπαρέες για να χαιρετήσουν. Η Καρδαμύλη είναι πιο ζωντανή από ποτέ.
Στο σπίτι του Πάτρικ Λη Φέρμορ, στο Καλαμίτσι, αντίθετα, επικρατεί απόλυτη ησυχία. Οι ελιές χρυσίζουν στο πρωινό φως, η αύρα είναι μαγική. Ο Φέρμορ διάλεξε το πιο όμορφο σημείο της περιοχής για να χτίσει το σπίτι όπου έζησε με τη φωτογράφο σύζυγό του, Τζόαν, έως το τέλος της ζωής τους. Έπειτα κληροδοτήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη με σκοπό να φιλοξενούνται για να εργαστούν ακαδημαϊκοί και ερευνητές. Έτσι, το σπίτι παραχωρείται σε διεθνή πανεπιστήμια, εκτός από τρεις μήνες το καλοκαίρι, οπότε η Aria Hotels το διαχειρίζεται προς ενοικίαση ούτως ώστε να βγαίνουν τα έξοδά του. Το σπίτι είναι παράλληλα επισκέψιμο για το κοινό και, παρά τις απαραίτητες παρεμβάσεις που ξενίζουν (κατασκευή πισίνας και προσαρμογή των υπνοδωματίων), η ομορφιά είναι όλη εκεί. Δεν ξέρεις ποια γωνιά να πρωτοδιαλέξεις για να καθίσεις. Παρατηρείς την αρχιτεκτονική που τόσο απασχόλησε τον ταξιδιωτικό συγγραφέα: μοιάζει να τηρεί διάταξη μοναστηριού, έχει ανατολίτικα χαγιάτια και ξύλινα ταβάνια, γαλλικού τύπου παράθυρα, στοές και αίθρια. Ενταγμένο στο περιβάλλον, εξωστρεφές, γεμάτο διαμορφωμένες γωνιές για παρέες – πράγματι κόσμος φιλοξενούνταν εδώ συνέχεια, από κορυφαίους διανοουμένους μέχρι ψαράδες του χωριού.
Τα έπιπλα και οι βιβλιοθήκες του Φέρμορ είναι, επίσης, εκεί. Το τζάκι που εμπνεύστηκε από εκείνα της Περσίας, τα αρχαιοελληνικά σπαράγματα, τα βοτσαλωτά του Αιγαίου που έφτιαξε με τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, η μαρμάρινη ροτόντα από τη Βενετία, το γείσο ενός μπαλκονιού από την Ηλεία που έγινε τραπέζι κήπου. Ένα ψηφιδωτό από τα ταξίδια του, όπου έχει μελετηθεί ακόμη και το πώς καδράρεται η θέα από τα παράθυρα και πώς διαχέεται στους χώρους το ελληνικό φως.
Αυτό το φως της Δυτικής Μάνης κάνει και τη διαδρομή μας να ξεχωρίζει αλλά και τους οδηγούς να τυφλώνονται: τα κόκκινα παλλόμενα φωτάκια δεν σβήνουν ποτέ από τα ποδήλατά μας. Η βλάστηση στις πλαγιές του Ταϋγέτου μοιάζει να έχει το πιο έντονο πράσινο χρώμα που έχουμε δει ποτέ, τα αγριολούλουδα της άνοιξης θεριεύουν, η θάλασσα αστράφτει πλάι μας. Πεταλάρουμε παρέα με τις μέλισσες και στην παραλία του Φονιά με τα βράχια και τις σπηλιές κάνουμε την πρώτη βουτιά.
Παραλία Δελφίνια και εκείνες της Καλόγριας και της κοσμικής Στούπας θα περιμένουν καθώς από τη Στούπα θα μπούμε στον ωραίο τσιμεντένιο ποδηλατόδρομο. Τρία χιλιόμετρα περίπου χωρίς καν ήχους μηχανοκίνητων οχημάτων, ακριβώς πάνω από τη θάλασσα μέχρι το λιμανάκι του Αγίου Νικολάου. Ψαράδες κάνουν πηγαδάκια μπροστά στα καΐκια και κόσμος πηγαινοέρχεται στην περατζάδα. Το beach bar στην παραλία Πανταζή έχει γεμίσει. Στον δρόμο για Τραχήλα τσουλάμε ανάμεσα σε κόκκινα επιβλητικά βράχια και φραγκοσυκιές, μέχρι το μυστικό λιμανάκι όπου ο δρόμος τελειώνει. Έτσι είναι η Τραχήλα, απομονωμένη, με πέτρινα σπίτια που άρχισαν πάλι να κατοικούνται από νέους με ή χωρίς καταγωγή από εδώ. Φημισμένη είναι για το αλάτι της βέβαια, το οποίο προέρχεται από τις φυσικές αλυκές που εκμεταλλεύονται οι ντόπιοι και οι γείτονες από τη Χοτάσια.
Πίσω, στην παραλία Πανταζή, ανηφορίζουμε στον κεντρικό δρόμο και παίρνουμε φόρα για τη μεγάλη ανάβαση. Από εδώ και μέχρι την Πλάτσα πρέπει να καλύψουμε μια υψομετρική διαφορά 450 μ. σε 7 χλμ. − το πιο δύσκολο τμήμα της διαδρομής. Εντελώς τυχαία… σειρά μου να οδηγήσω το αυτοκίνητο υποστήριξης!
Πορεία προς Λακωνία
Στον Νομιτσή όλοι σταματάνε για τα πανέμορφα βυζαντινά εκκλησάκια που παρατάσσονται πάνω στον δρόμο, ενώ τα χωριά Θαλάμες και Λαγκάδα είναι ιδανικά για βόλτα στα σοκάκια με τους πύργους, από τους οποίους ξεχωρίζει ο πενταώροφος του Καπιτσίνου στη Λαγκάδα. Τώρα κάνουμε ποδήλατο πλάι σε αμέτρητα λιόδεντρα, ανάμεσα σε ξερολιθιές και στουρναρόπετρες – ένα λιτό, ιδιαίτερο τοπίο, το οποίο φτάνει έως τον Άγιο Νίκωνα με την ομώνυμη κορυφή. Πολιάνα ήταν το παλιό όνομα του χωριού, που σημαίνει «επίπεδο» στα σλάβικα, και έτσι είναι, παρότι τα κουρασμένα πόδια μου το νιώθουν σαν ανηφόρα.
Έτσι, φτάνεις έως το Οίτυλο, το οποίο αξίζει φυσικά μια στάση. Δείτε οπωσδήποτε τον ναό του Αϊ-Γιώργη ή τη Μονή Ντεκούλου για να παρατηρήσετε τον συγκλονιστικό Αϊ-Στράτηγο, τον άγιο της Μάνης. Είναι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, με στρατιωτική στολή, σπαθί, βρέφος −σύμβολο της ψυχής− και αποτροπαϊκές κεφαλές. Αυτός σηματοδοτεί ότι εισαχθήκαμε μόλις στην πιο «σκληρή» Μάνη, την Ανατολική.
Μπροστά μας ανοίγεται πλέον η απολαυστική κατηφόρα μέχρι το Καραβοστάσι, το Νέο Οίτυλο και το Λιμένι, τα παλιά πειρατικά λημέρια που τώρα είναι δημοφιλή καλοκαιρινά spots. Παλιοί γνώριμοι σπεύδουν να μας περιθάλψουν. Ο Γιάννης Μάγκουρας που καλλιεργεί βιολογικά φραγκοσυκιές, μεταποιεί και συσκευάζει τους χυμούς En Mani, μας δροσίζει με τον νέο χυμό φραγκόσυκο και τζίντζερ, ο Γιάννης Κοτιλέας του Mani watersports μάς προσφέρει θαλάσσια εκδρομή, κατάδυση, καγιάκ, αλλά ποιος αντέχει; Ο Δημήτρης Βελλόπουλος και η Καλλιόπη Κουτρουμπή στον πολυχώρο ΜανηBella μάς διαβάζουν μανιάτικα παραμύθια στην παραλία όπως κάνουν, μεταξύ άλλων δράσεων, για τα παιδιά που επισκέπτονται την περιοχή, και ο Πιέρρος Τσατσούλης ο οποίος παράγει έναν εκλεκτό «ανθό αλατιού Μάνης» με 99,7% καθαρότητα, θέλει να μας φορτώσει στο αγροτικό για να γλιτώσουμε την τελευταία ανηφόρα έως την Αρεόπολη.
Δεν δέχεται κανείς. Μπαίνουμε στην Αρεόπολη θριαμβευτές με τις μανιάτικες σημαίες «Ταν ή επί τας» να ανεμίζουν πάνω από τα κεφάλια μας. Μέσα στα καλντερίμια του ιστορικού κέντρου, ανάμεσα σε αναστηλωμένα πυργόσπιτα, μπαράκια με καλοντυμένους επισκέπτες και σε Μανιάτες «οπλαρχηγούς» που έχουν ζαλωθεί τα κουμπούρια για κάποιο γύρισμα-αφιέρωμα στην Επανάσταση η οποία λέγεται ότι ξεκίνησε από εδώ, εμείς, περήφανοι, τρώμε τραβηχτές (ζυμάρι με τυρί ή και μέλι) από τον φημισμένο φούρνο της πόλης και ανοίγουμε τις πρώτες μπίρες καθισμένοι στα σκαλιά του ιστορικού ναού των Ταξιαρχών. Και οι μπύρες για τους ποδηλάτες δεν είναι για επιβράβευση, μη νομίζετε. Είναι ηλεκτρολύτης!
ΤΙPS ΓΙΑ ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ
• Ο άνθρωπός σας λέγεται Γιάννης Αβραμέας και η εταιρεία του ονομάζεται 2407 outdoor experience. Διοργανώνει πλήθος δραστηριοτήτων, αλλά ξεχωρίζει για τις πεζοπορικές και ποδηλατικές εκδρομές. Από εδώ θα νοικιάσετε ποδήλατα, θα πάρετε χρήσιμες πληροφορίες, θα ακολουθήσετε κάποια από τις ποδηλατοβόλτες που διοργανώνει, θα ζητήσετε όχημα support ή μεταφορά με το βαν. (2407m.com)
• The big loop ονομάστηκε η κυκλική διαδρομή (50 χλμ.) που ξεκινά από τη Στούπα και ανηφορίζει στον Ταΰγετο περνώντας από τα χωριά Πλάτσα, Μηλιά, Καρυοβούνι, Σαϊδόνα, Εξωχώρι και Προάστιο προτού επιστρέψει στη Στούπα. Αν αντέχετε τις έντονες ανηφόρες, αξίζει να τη δοκιμάσετε.
• Οδηγίες ποδηλασίας: Αποφύγετε να ποδηλατήσετε τη νύχτα, καθώς στο επαρχιακό δίκτυο δεν υπάρχει φωτισμός. Επιπλέον, μη δυσκολεύετε τους οδηγούς ωθώντας τους σε επικίνδυνες προσπεράσεις. Χρησιμοποιήστε παλλόμενο κόκκινο φως μέρα-νύχτα και ντυθείτε με ζωηρά χρώματα. Στη Μάνη δεν θα αντιμετωπίσετε προβλήματα με ζώα: τα αγριογούρουνα κυκλοφορούν μόνο τη νύχτα, ενώ τα σκυλιά που φυλάνε τα κοπάδια είναι συνήθως φιλικά. Αποφύγετε να πατήσετε τα φίδια που θα βρεθούν στο διάβα σας – δεν κινδυνεύετε.
• Εξοπλισμός: Φοράτε πάντα κράνος και γυαλιά για την αποφυγή εντόμων και έχετε μαζί σας: τρόμπα, εφεδρική σαμπρέλα, νερό ή ισοτονικό και ελαφρύ σνακ, κιτ πρώτων βοηθειών, αντηλιακό, αντιανεμικό.
Tης Όλγας Χαραμή
