Φαντάσου, αν μπορείς, ένα τοπίο με αέρα, χιόνι, βράχους και διάφορα άλλα. Κανένα αυτοκίνητο. Κανένα κτίριο. Καθόλου κόσμος. Κανένα Starbucks. Ούτε ένα ανθρωπογενές εμπόδιο – μόνο μια παγωμένη άβυσσος όπου το φως της ημέρας διαρκεί μόλις έξι ώρες και οι θερμοκρασίες καταγράφονται μεταξύ των χαμηλότερων στον πλανήτη. Τώρα φαντάσου να κάνεις σκι σε αυτό το άγριο αφιλόξενο έδαφος επί βδομάδες κάθε φορά, διαρκώς, και να απαιτείται απίστευτη πνευματική και σωματική δύναμη για να επιβιώσεις.
“Αν πήγαινες σπίτι, άδειαζες όλα σου τρόφιμα από την κατάψυξη και μετά έμπαινες μέσα, θα βίωνες μόνο το μισό της θερμοκρασίας που αντιμετωπίσαμε “, λέει ο Βρετανός εξερευνητής Charlie Walker, 31, ο οποίος από πέρυσι τον Φεβρουάριο μέχρι τον Οκτώβριο, συνοδευόμενος από την Αμερικανίδα Callie Morgigno, 31, διέσχισε τη ρωσική έρημο ως μέρος μιας απίστευτης περιπέτειας.
Το σχέδιο ήταν να ταξιδέψουν κατά μήκος των ευρωπαϊκών και ασιατικών συνόρων – όλη την απόσταση των 8,047 χιλιομέτρων – με σκι, καγιάκ και ποδήλατο από τον Αρκτικό Κύκλο μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Χρίζοντας το ως το τρίαθλο με την μεγαλύτερη διάρκεια παγκοσμίως, οι εξερευνητές θα ξεκινούσαν από την ακτή της Αρκτικής στη Ρωσία, θα περνούσαν από τα βουνά Ουρά κατά μήκος του κέντρου της Ρωσίας και έπειτα στον ποταμό Ουράλ – ο οποίος είναι 2,414 χιλιόμετρα- με κατεύθυνση το βουνό της Καυκάσου στη Γεωργία, καταλήγοντας στο Βόσπορο στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Charlie, ο οποίος είχε προηγουμένως ολοκληρώσει ένα ταξίδι ποδηλάτου 7,081 χιλιομέτρων στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική; μια πεζοπορία μήκους 1,609 χιλιομέτρων στην έρημο Gobi και μια διαδρομή 967 χιλιομέτρων κατά μήκος της Μογγολίας, δεν ήταν περίεργο να διασχίσει επικίνδυνα εδάφη – αλλά αυτό ήταν διαφορετικό. Για να φτάσεις στο ποταμό Ουράλ θα έπρεπε να κάνεις cross-country σκι στην παγωμένη ρωσική έρημο για αρκετούς μήνες. “Δεν είχα χρησιμοποιήσει σανίδες σκι για 10 χρόνια”, λέει ο Charlie. “Ευτυχώς, ήξερα ότι η φίλη η Callie από την Αμερική ταξίδεψε πολλές φορές στην Αλάσκα κάνοντας σκι, και ‘’άρπαξε’’ την ευκαιρία να έρθει μαζί μου. Βασίστηκα σε εκείνη για να επιβιώσω στο σκι. “
Ακόμη και με την εμπειρία της Callie, το σκι 1,127 χιλιομέτρων, αλλά και η μικρότερη απόσταση των 1,448 χιλιομέτρων, όταν γίνεται σε μια ζίγκ ζάγκ διαδρομή σε μια οριζόντια οροσειρά, οι συνθήκες είναι παραπλανητικές: χιονοθύελλες έξι από τις επτά ημέρες, ισχυροί νότιοι άνεμοι εννέα ημέρες στις δέκα, κακή ορατότητα. Ο Charlie θυμάται, καθώς σφίγγει την παλάμη του, το μούδιασμα που ένιωθε λόγω κρύου δύο μήνες μετά το ταξίδι: ‘’Η μετάβαση ήταν δυσάρεστη, ακόμα και τώρα δυσκολεύομαι που και που να ζεστάνω τα δάκτυλα μου. ‘’
Αρκτική τρέλα
Φτάνοντας στη Βορκούτα, μια μικρή πόλη που χτίστηκε από εργαζόμενους σε gulag, περίπου 241 χιλιόμετρα βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, οι εξερευνητές έπρεπε γρήγορα να προσαρμοστούν στις πέντε ώρες φυσικού φωτός με μείον 35 βαθμούς Κελσίου. Ωστόσο, ο συνδυασμός του παγωμένου κλίματος με το ορεινό έδαφος ήταν μια πραγματική δοκιμασία για το δίδυμο στην τρίμηνη πορεία τους με σκι.
“Αρχικά σέρναμε πολύ βαριά έλκηθρα σε πλαγιά 60 μοιρών “, λέει η Callie. “Εάν δεν ξέρεις τι σημαίνει αυτό, ανεβαίνεις κάθετα; όταν κλωτσάς τα πόδια σου στο χιόνι, τα γόνατά σου αγγίζουν την πλαγιά. Ήμασταν και οι δυο φοβισμένοι γιατί δεν είχαμε κανένα προστατευτικό εξοπλισμό για μια τέτοια απότομη ανάβαση. Χρειάζεσαι πραγματικά ένα τσεκούρι για αυτό το είδος κλίσης, και ένας τραυματισμός έξω στη μέση του πουθενά θα ήταν εφιάλτης για τον συνεργάτη σου που θα έπρεπε να βοηθήσει. “
Μόλις μια εβδομάδα στο ταξίδι, η Callie σχεδόν έζησε αυτή τη θεωρία στην πράξη από πρώτο χέρι όταν έπεσε και χτύπησε το κεφάλι της σε ένα χιονοπέδιλο της, αφήνοντάς την με μια ήπια διάσειση. Το ερημικό τοπίο που ήταν η ρωσική άγρια φύση περίπλεκε περισσότερο τα πράγματα: ‘’Όταν έπεσα και χτύπησα το κεφάλι μου, η ορατότητα ήταν πραγματικά ελάχιστη και το φως ήταν τελείως ΄΄επίπεδο΄΄, οπότε μου ήταν αδύνατο να καταλάβω αν ήμασταν σε ανηφορική ή κατηφορική πλαγιά και προσπαθούσαμε να κατηφορίσουμε κάνοντας σκι. Εκείνη τη μέρα, ήμουν πολύ πιο πίσω από τον Charlie, σταματούσα συνεχώς κοιτώντας το άπειρο.’’
Ακόμα και οι μικρότερες αποστολές αποδείχθηκαν προβληματικές με τόσο κρύο. “Οτιδήποτε σχετικό με ψηφία ήταν οδυνηρό”, εξηγεί ο Charlie. “Δεν είναι αρκετό να στήσεις μία σκηνή, πρέπει και να τη διατηρήσεις.’’ Και αυτό δεν είναι υποτιμητικό. Όταν μια καταιγίδα 113 χιλιομέτρων την ώρα χτύπησε τη σκηνή τους ένα απόγευμα, Ο Charlie βγήκε έξω από τη σκηνή για να την φτιάξει, αλλά κατρακύλησε αμέσως σε μια πλαγία 100 μέτρων και βυθίστηκε σε μια χιονισμένη λίμνη. Με την κακή ορατότητα και την επιδείνωση του καιρού, ήταν μια κατάσταση ‘’πάλης ή φυγής’’:
“Ο πάγος ήταν ολισθηρός, δεν είχα κανένα τρόπο να επιστρέψω στη σκηνή μέχρι να εντοπίσω δύο μισά κομμάτια αιχμηρού πάγου δίπλα μου. Τους χρησιμοποίησα ως υποτυπώδεις άξονες πάγου για να ‘’μαχαιρώσω’’ τον δρόμο μου με τον πάγο. Ο Θεός ξέρει τι θερμοκρασία είχε. Αν δεν είχα βρει τον δρόμο μου πίσω, θα είχα παγιδευτεί στο κρύο και δεν ξέρω πόσο καιρό θα έμενα μέχρι να με βρει η Callie και η σκηνή θα είχε καταστραφεί. Από όποια οπτική γωνία και να δεις, ήταν μια επικίνδυνη κατάσταση. Περάσαμε τη νύχτα άγρυπνοι, έχοντας τα γόνατά μας κόντρα στην φορά του ανέμου για να προστατεύσουμε τη σκηνή. Ευτυχώς, την επόμενη μέρα τα καιρικά φαινόμενα ήταν ήπια.’’
“Κάθε βράδυ βάζαμε τις μπότες μας στα sleeping bagς μας για να μην παγώσουν και ήταν συνήθως ακόμα μούσκεμα το πρωί. Το πιο δύσκολο ήταν όταν βάζαμε τα πόδια μας στα χιονοπέδιλα και βγαίναμε από το καταφύγιο της σκηνής, έξω στον δυνατό άνεμο”, θυμάται η Callie.
Πέρα από αυτό, το ζευγάρι έπρεπε να φέρει τροφή και ήταν απολύτως αυτάρκες για όλα τα γεύματα αφού ήταν πολύ πιο εύκολο να γίνουν εκείνοι γεύμα της άγριας φύσης παρά το αντίθετο: “Υπήρχαν αρκούδες τριγύρω κι έτσι έπρεπε να είμαστε προσεκτικοί”, λέει ο Charlie. “’Ήμασταν προειδοποιημένοι για τις αρκούδες και του λύκους, και περιστασιακά βλέπαμε ίχνη τους δίπλα στη σκηνή μας, αλλά ευτυχώς δεν είχαμε επικίνδυνες συναντήσεις.”
“Προσκύνημα του πόνου”
Η Ευρώπη και η Ασία μπορεί να μην μοιράζονται σαφή όρια σε φυσικούς όρους (η Ρωσία και η Τουρκία είναι διηπειρωτικά έθνη), αλλά έχουν διαιρεθεί από γεωγράφους για περισσότερο από δύο χιλιετίες.
“Τα τελευταία χρόνια, τα σύνορα έχουν αποτυπωθεί όλο και περισσότερο ως πολιτικό και πολιτικό χάσμα, ένας τρόπος διαχωρισμού του διαφωτισμού από τη βαρβαρότητα, εμάς από αυτούς, η Ανατολή από τη Δύση και τον Χριστιανισμό από το Ισλάμ”, λέει ο Charlie. ‘’Είναι απλώς μια αντίληψη και συχνά χρησιμοποιήθηκε ως βάση των ευρωπαϊκών προκαταλήψεων. Δεν ήμασταν σίγουροι για το τι πραγματικά αποτελούσαν τα σύνορα και θέλαμε να μάθουμε περισσότερα. Για όσους ζουν κατά μήκος της γραμμής, είναι είτε παρορμητικοί είτε απλά πρωτοπόροι. “
Ο άλλος σημαντικός λόγος του ταξιδιού ήταν να ‘’σπρώξει’’ το ανθρώπινο σώμα στα όριά του σε διαφορετικά μεταξύ τους εδάφη, από τον παγωμένο κίνδυνο της Αρκτικής στην καυτή ζέστη του Καζακστάν και της Γεωργίας μέχρι την Τουρκία. “Αποκαλούμε το ταξίδι μας ‘’Eurasia’’ τρίαθλο, με την έννοια ότι υπήρχαν τρεις κατηγορίες: σκι, ποδηλασία, καγιάκ. Μου αρέσει η πρόκληση και η προσωπική ανάπτυξη, αλλά είναι και ένας τρόπος να βρεθούμε σε αυτά τα απομακρυσμένα μέρη.
“Δεν ήμουν φαινομενικά ικανός να ξεκινήσω και δεν εκπαίδευα. Το κοίταξα σαν μια δοκιμασία. Θα ξεκινούσαμε σταδιακά και θα δημιουργούσαμε. Δεν χρειάζεται πολύς χρόνος για τέτοιου είδους άσκηση. Το σκι ήταν καλό, καθώς χρησιμοποιούσα μύες που δεν χρησιμοποιούσα κανονικά, ειδικά με το βαρύ φορτίο στα πόδια και στις πατούσες μου. Στο τέλος του πρώτου μήνα είχα πάει από 80 κιλά σε 68.’’
“Το πρώτο σκέλος του σκι ήταν το πιο απαιτητικό σωματικά και έχασα τις περισσότερες θερμίδες. Η Callie ρύθμισε το φαγητό για αυτόν τον πρώτο μήνα και ζυγίζει 60% του βάρους μου, το οποίο δεν σκεφτήκαμε, οπότε έχασα πολύ βάρος από τον πρώτο μήνα! “
Και η Callie έχασε ξαφνικά βάρους: “Ο Charlie και εγώ ήμασταν πολύ αδύνατοι, διανύοντας πάνω από 1,000 χιλιόμετρα σκι. Ο Charlie πεινούσε περισσότερο από εμένα μετά τα γεύματα! Αλλά σταδιακά αισθανόμουν πιο δυνατή. Νομίζω ότι η εξαντλητική γυμναστική μπορεί να σου ‘’γυρίσει μπούμερανγκ”.
Από τη Ρωσία με αγάπη
Μετά το σκι τριών μηνών, το ζευγάρι αγόρασε ένα φτηνό, φουσκωτό καγιάκ από μια ρωσική αγορά και έβαλε για άλλη μια φορά το δρόμο προς τα κάτω. Ενώ πριν στόχος του ήταν να αποφύγουν την υποθερμίας, τώρα ήταν να αποφύγουν τα σοβαρά ηλιακά εγκαύματα καθώς συνέχιζαν την διαδρομή τους νότια.
Τόσο πρωτοφανής ήταν η επιλογή του ταξιδιού τους που συνελήφθησαν τουλάχιστον τρεις φορές από τις ρωσικές αρχές. “Στην Αρκτική, ο Gore Tex μας κατάλαβε και μας κάλεσε σε ένα τοπικό αστυνομικό τμήμα για ένα φλιτζάνι τσάι και σύντομα φάνηκε ότι ήταν κάτι παραπάνω από ένα τσάι”, λέει ο Charlie.
Ήταν μια παρόμοια ιστορία για τον ποταμό Ουράλ, όπου η FSB, η σύγχρονη KGB της Ρωσίας, επιδίωκε τα ταχύπλοα σκάφη. Μετά από μια γρήγορη συζήτηση και την πληρωμή ενός μικρού προστίμου, τους επιτράπηκε να συνεχίσουν στο καγιάκ. ‘’Μάλλον δεν βοήθησε το γεγονός ότι είμαστε Βρετανοί και Αμερικανοί’’, λέει ο Charlie, ‘’αλλά η σοβιετική εποχή δημιούργησε μια αίσθηση καχυποψίας σε όλη τη χώρα και πολλοί εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί με όλους. Ο κόσμος ένιωθε να απειλείται από εμάς αφού κανείς δεν ταξιδεύει με αυτόν τον τρόπο, ειδικά οι αλλοδαποί και δεν βλέπουν καθόλου ξένους σε αυτά τα μέρη.’’
Ωστόσο, η δυσκολότερη στιγμή με τις αρχές δεν άργησε να έρθει. Αφού σταμάτησαν καγιάκ και ξεκίνησαν την ποδηλασία για το τελευταίο μέρος του ταξιδιού, το ζευγάρι βρέθηκε στη Γεωργία, διασχίζοντας ένα ποτάμι για να αποφύγει ένα οδόφραγμα με την πεποίθηση ότι θα εξοικονομούσε χρόνο από το ταξίδι τους. Στην πραγματικότητα, το ζευγάρι είχε παρασυρθεί χωρίς να το καταλάβει στη Νότια Οσετία, μια πρόσφατα δηλωμένη περιοχή της Ρωσίας, που πάρθηκε το 2008 στον πόλεμο με τη Γεωργία.
Ούτε οι Siri δεν θα μπορούσε να τους γλιτώσει από αυτό: ‘’Είχαμε ακολουθήσει τους Χάρτες Google σε ένα smartphone, αλλά επειδή η Αμερική δεν αναγνώρισε την αποσχισθείσα πολιτεία ως ανεξάρτητο έθνος, τα σύνορα δεν είχαν καταγραφεί’’, λέει ο Charlie.
“Τριάντα δευτερόλεπτα μετά τη βύθιση μέσω του ποταμού, ένα στρατιωτικό τζιπ ήταν από πίσω μας και βγήκε ένας στρατιώτης. Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα ήταν ότι είχε ένα ρωσικό περιβραχιόνιο, και μου φάνηκε περίεργο, αφού τα ρωσικά σύνορα ήταν περίπου 50 μίλια βόρεια. Αποδεικνύεται ότι η Νότια Οσετία αναγνωρίζεται ως έθνος από λίγες χώρες. Μας παρέδωσαν στη Νότια Οσετία, και μας έβαλαν σε κελί αφού γι’ αυτούς ήμασταν πιθανοί κατάσκοποι.’’
Το ζευγάρι μοιράστηκε ένα κελί με μεγάλα κάγκελα και παράθυρα, περιμένοντας μια ολόκληρη νύχτα για να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα. Την επόμενη ημέρα μεταφέρθηκαν στο δικαστήριο και επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους περίπου 10 € ο κάθε ένας, τους οδήγησαν στα σύνορα, πέρασαν ένα ναρκοπέδιο και στη συνέχεια παραδόθηκαν στις αρχές της Γεωργίας όπου τους περίμενε μια ομάδα 15 ατόμων που περιλάμβανε εκπροσώπους από την πρεσβεία του Ηνωμένου Βασιλείου, την πρεσβεία των ΗΠΑ, το γεωργιανό υπουργείο Εσωτερικών, τον γεωργιανό Υπουργό Τουρισμού και Αστυνομίας. Παρά την 24ωρη εξέταση, ο Charlie και η Callie συνέχισαν την αναζήτησή τους.
Το τελικό push-bike
Επιστροφή στην προετοιμασία για του τελευταίου διμήνου, ο Charlie και η Callie ξεπέρασαν τα 113 χιλιόμετρα καθημερινά στα φθηνότερα ποδήλατα που μπορούσαν να αγοράσουν. Επιπλέον, μετά από ένα δυνατό καύσωνα στο Καζακστάν, μόνο όταν πλησίασαν στην Τουρκία, άρχισαν τελικά να απολαμβάνουν το ταξίδι τους: “Μετά το εξαντλητικό σκι σε χαμηλές θερμοκρασίες και στη συνέχεια το εξαντλητικό καγιάκ στον καύσωνα, η ποδηλασία κάθε μέρα ήταν σαν διακοπές για εμάς, όσο περίεργο και να ακούγεται”, λέει ο Charlie. Δώσαμε τον εαυτό μας δύο μήνες για να περάσουμε από το Καζακστάν και να τελειώσουμε στην Κωνσταντινούπολη, οπότε μετά από αυτήν την εμπειρία, αυτό το ταξίδι για εμάς ήταν πολύ πιο εύκολο συγκριτικά μιλώντας.’’
Καθώς πλησίαζαν στο τέλος, μετά από οκτώ μήνες, τους φαινόταν σχεδόν εξωπραγματικό. “Το τέλος είχε αρχίσει να απομακρύνεται όταν χρειαζόταν ακόμα έξι εβδομάδες,’’ λέει η Callie. “Έτσι, κατά κάποιον τρόπο, η άφιξη στην Κωνσταντινούπολη ήταν κάπως περίεργη” Παρ ‘όλα αυτά, το ζευγάρι αγκαλιάστηκε: “Όταν φτάσαμε στο τέλος είχαμε μια μικρή γλυκιά στιγμή, κρατιόμασταν χέρι-χέρι και βουτήξαμε τα χέρια μας στο Βόσπορο. Μέσα μου ήμουν λυπημένη που τελείωσε.’’
Η ζωή στον πάγο ήταν δύσκολη, αλλά το ταξίδι αυτό ήταν τελικά ένα επίτευγμα.
