Η λίμνη Στυμφαλία είναι μία από λίγες ορεινές λίμνες της Πελοποννήσου. Βρίσκεται σε οροπέδιο και σε υψόμετρο 680μ. πλαισιωμένη από τις, χιονισμένες μέχρι και τον Απρίλη, κορυφές της Ζήρειας και του Ολίγυρτου.
Η περιοχή ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 και είναι παράδεισος για παρατήρηση πουλιών και βόλτες στη φύση.
Στις γύρω πλαγιές είναι σκορπισμένα μία χούφτα γραφικά χωριουδάκια με πέτρινες βρύσες και τρεχούμενα νερά: Καρτέρι, Μικρός Μαχαλάς, Λαύκα, Καστανιά, Δροσοπηγή, Στυμφαλία με τους οικισμούς Κιόνια και Μάτσιζα, Κυλλήνη, Καλλιάνι, Ψάρι, Ασπρόκαμπος, Κεφαλάρι και Καίσαρι. Στα περισσότερα χωριά υπάρχουν ταβερνάκια και πολλές ψησταριές που ενοικιάζουν και δωμάτια ενώ λειτουργούν και αρκετοί ξενώνες.
Όποιον δρόμο κι αν πάρετε για να φτάσετε στο οροπέδιο της Στυμφαλίας (είτε από τους αμπελώνες της Νεμέας είτε από το Κιάτο στα βόρεια παράλια της Πελοποννήσου) είναι “πράσινη διαδρομή” με εντυπωσιακές εναλλαγές της βλάστησης. Κωνοφόρα δάση κεφαλληνιακής ελάτης, μαύρης πεύκης, βελανιδιές και καρυδιές, πανύψηλα πλατάνια, ιτιές και λεύκες σε ρεματιές με τρεχούμενα νερά, θυμάρι, λεβάντα και τσάι του βουνού ανάμεσα σε ρείκια και πουρνάρια.
Τοπία ημιορεινά καταλήγουν στο μυστηριακό οροπέδιο της Στυμφαλίας όπου κυριαρχεί η θρυλική λίμνη.
Στους καλαμιώνες της Στυμφαλίας
Ο γύρος της λίμνης Στυμφαλία γίνεται από έναν σχετικά καλό ασφαλτόδρομο που άλλοτε πλησιάζει τις όχθες και άλλοτε απομακρύνεται από αυτές δίνοντας πανοραμική θέα στη λίμνη και τους πυκνούς καλαμιώνες της. Εδώ βρίσκουν καταφύγιο περισσότερα από 160 είδη ορνιθοπανίδας.
Ενα ψάρι που το έλεγαν… Stymfalicius
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα είδος ενδημικού ψαριού που ζει μόνο στη λίμνη Στυμφαλία. Ονομάζεται Phoxinellus Stymfalicius και επιβιώνει τις περιόδους ξηρασίας της λίμνης μέσα στα λασπόνερα σχηματίζοντας ένα γλιστερό κάλυμμα λάσπης γύρω από το σώμα του. Το μήκος του φτάνει τα λίγα χιλιοστά και ζει το πολύ δύο χρόνια. Ανήκει στα απειλούμενα είδη και γι΄ αυτό αναφέρεται στο «κόκκινο βιβλίο» της ΕΕ, μαζί με άλλα ζώα και φυτά της περιοχής.
Μεσαιωνική μονή Ζάρακα – Αρχαία Στύμφαλος
Ο κεντρικός δρόμος λίγο πριν φτάσει στις όχθες της λίμνης, περνά δίπλα από τον αρχαιολογικό χώρο όπου δεσπόζει ό,τι επέμεινε από τη μεσαιωνική Μονή Ζάρακα. Την ίδρυσαν Κιστερκιανοί μοναχοί από τη Σαβοΐα, τον 13ο αιώνα κι έχει δομηθεί κατά μεγάλο μέρος με αρχαίο υλικό, πιθανότατα από το ναό της Αρτέμιδας που εκτιμάται ότι βρισκόταν στην ίδια θέση.
Η αρχαιολογική σκαπάνη του Αναστασίου Ορλάνδου έφερε στο φως κατά τα έτη 1924-1930 την αρχαία πόλη της Στυμφαλίας, την αρχαία Στύμφαλο. Πήρε το όνομά της από τον μυθικό ήρωα Στύμφαλο, τον πρώτο κάτοικο της περιοχής.
Η Στυμφαλία του μύθου και του θρύλου
Η λίμνη Στυμφαλία είναι στενά δεμένη με έναν από τους άθλους του μυθικού ήρωα Ηρακλή, ο οποίος απομάκρυνε με κρόταλα τις απειλητικές Στυμφαλίδες Όρνιθες που κατοικούσαν στα έλη.
Την περιοχή, όμως, στοιχειώνει ακόμη και σήμερα ο μύθος για τον τάφο του βασιλιά Αίπυτου, αδελφού του Στύμφαλου, πρώτου οικιστή της περιοχής.
Σύμφωνα με το μύθο, ο Αίπυτος λάτρευε το κυνήγι, πέθανε από δάγκωμα φιδιού και ετάφη με βασιλικές τιμές και αμύθητα πλούτη σε κοντινή περιοχή του Γεροντείου όρους. Ο περιηγητής Παυσανίας (2ος αι. μ.Χ.) αναφέρεται στον τάφο του βασιλιά Αίπυτου, όμως οι αρχαιολόγοι τον αναζητούν ακόμα και σήμερα…
Προτείνουμε:
Γιορτή των Πουλιών: μια όμορφη εμπειρία για μικρούς και μεγάλους. Διοργανώνεται τα τελευταία χρόνια στη λίμνη Στυμφαλία από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, κάθε Οκτώβριο.
Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας: Πλήρως εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον και με εξαιρετική θέα στη λίμνη, το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας ξεναγεί τον επισκέπτη σε κάθε πτυχή της “μυστικής ζωής” στην περιοχή από την αρχαιότητα χρόνια ως σήμερα. Το μουσείο άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το 2010 και τα εκθέματα του αφορούν αποκλειστικά τη συγκεκριμένη περιοχή. Είσοδος 3 ευρώ. (Πληροφορίες: 27470 22296).
