Κυνήγι: Σωστό ή Λάθος;
Στο πέρασμα των αιώνων, ο ανθρώπινος κοινωνικός νόμος ήλθε έμμεσα ή άμεσα σε σύγκρουση με τους βιολογικούς κανόνες, πάντοτε όμως υπερίσχυε ο νόμος στον οποίο οφείλουμε την ύπαρξή μας…
Γεράσιμος Ξένος, ψυχολόγος.
Γιαννούλης Μανωλάς, Ιατρός.
Τα τελευταία χρόνια, γινόμαστε μάρτυρες μίας ανελέητης διαμάχης ανάμεσα σε κυνηγούς και αντικυνηγούς, με αντεκκλήσεις, δικαστήρια, τηλεοπτικές εκπομπές, υπουργικές παρεμβάσεις κλπ.
Ποιοί είναι οι σωστοί και ποιοί οι λάθος;
Κάθε Αύγουστο, πάνω από 250.000 Έλληνες και πάνω από 22.000.000 Ευρωπαίοι από κάθε κοινωνικό στρώμα, αγρότες, γιατροί, εργάτες, δικηγόροι, πολιτικοί, υπάλληλοι, επιχειρηματίες ακόμη και κληρικοί, ετοιμάζουν τα τουφέκια τους και προετοιμάζονται για την κυνηγετική έναρξη.
Όλοι αυτοί είναι σωστοί ή λάθος;
Για την εξυπηρέτηση αυτής της ενασχόλησης, έχει αναπτυχθεί ένα τεράστιο δίκτυο απανταχού του πλανήτη, όπως: εργοστάσια και βιοτεχνίες παραγωγής όπλων, πυρομαχικών, ειδικών ενδυμάτων και εξοπλισμού, χώροι φιλοξενίας και ενδιαίτησης κυνηγών, εκθέσεις, περιοδικά και πάσης φύσεως έντυπα, τουριστικά γραφεία, κρατικές υπηρεσίες κλπ.
Αυτό το τεράστιο δίκτυο, απασχολεί εκατομμύρια εργαζόμενους που τρέφουν εκατομμύρια οικογένειες.
Όλοι αυτοί πράττουν σωστά ή λάθος;
Επιχειρώντας μία απάντηση στο ερώτημα σωστό ή λάθος, αναμφίβολα θα πρέπει να εξετάσουμε το θέμα σε όλες τις προφανείς του διαστάσεις, όπως βιολογική, ηθολογική, ηθική, κοινωνική, οικολογική, πολιτική και οικονομική.
Κάθε ζωντανό πλάσμα στον πλανήτη εξυπηρετεί με κάθε τρόπο δύο ύψιστες επιταγές της φύσης, την επιβίωση και τη διαιώνισή του. Αυτές τις δυο επιταγές, η φύση τις έχει προικίσει με ότι ωραιότερο και δυνατότερο διέθετε. Την επιβίωση με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και την διαιώνιση με την ερωτική παρόρμηση.
Θηρευτής & Θήραμα
Κάθε ζωντανός οργανισμός στον πλανήτη, εξυπηρετώντας την επιβίωση είναι συγχρόνως και θηρευτής και θήραμα. Για την εξυπηρέτηση αυτού του ενστίκτου, η ίδια η φύση έχει εξοπλίσει τα όντα της δίνοντας τους τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τα όπλα που τους έδωσε, όπου και όπως αυτά κρίνουν.
Σ’ αυτό τον αγώνα θηρευτής, στα περισσότερα είδη του ζωικού βασιλείου και ιδιαίτερα στα θηλαστικά, είναι το αρσενικό, όπου η φύση το έχει προικίσει με ιδιαίτερες νευρο-ανατομικές ιδιότητες, για την επιτέλεση αυτού του σκοπού.
Ο άνθρωπος, σαν πλάσμα της φύσης, είναι συγχρόνως και θηρευτής και θήραμα και έχοντας μέσα στο DNA του την ύψιστη ανάγκη της εξυπηρέτησης των δύο βασικών επιταγών της, θηρεύει.
Θηρεύει από τότε που είναι γνωστή η παρουσία του στον πλανήτη, τα τελευταία 150.000 χρόνια.
Θηρεύοντας, υπηρετεί το νόμο της επιβίωσης, που πηγάζει από τις δομές του DNA του, το οποίο βεβαίως δεν άλλαξε τα τελευταία 20 ή 30 χρόνια, ακόμη και αν το προϊόν της θήρας του δεν χρησιμοποιείται άμεσα για την επιβίωσή του (παρά το ότι το προϊόν αυτό κάποιο τραπέζι θα γεμίσει), όπως δεν τεκνοποιεί απαραίτητα κάθε φορά που εκφράζει την ερωτική του παρόρμηση.
Επί δικαίους & αδίκους
Στις επικρίσεις εναντίον των κυνηγών, προβάλλεται η αγριότητα με την οποία αφαιρείται η ζωή του θηράματος.
Γιατί όμως θεωρείται μεμπτός ή άγριος ο τρόπος με τον οποίο αφαιρεί τη ζωή του θηράματος ο κυνηγός;
Στο νου έρχονται τα ζώα που γεμίζουν τα κρεοπωλεία, η ζωή των οποίων αφαιρείται με διαφορετικό τρόπο στα σφαγεία, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα διαφυγής και αφού έχουν περάσει όλη τους τη ζωή σε συνθήκες οικτρής αιχμαλωσίας.
Στο νου έρχονται τα χιλιάδες ψάρια που στοιβάζονται στα τελάρα, μετά από μια καλή ψαριά. Στο νου έρχονται οι μηχανές που καρατομούν τα κοτόπουλα στα ορνιθοτροφεία.
Και τίθεται ξανά το ερώτημα. Γιατί θεωρείται μεμπτός ή άγριος ο τρόπος με τον οποίο αφαιρεί τη ζωή του θηράματος ο κυνηγός;
Μήπως εκφράζεται επιθετικότητα εναντίον του, διότι το μέσον που χρησιμοποιεί για την αφαίρεση της ζωής, θυμίζει ένα μέσον που χρησιμοποιείται και στον πόλεμο;
Μήπως εκφράζεται επιθετικότητα εναντίον του, γιατί κατέχοντας το όπλο φαντάζει ισχυρότερος ενώπιον του μη κατέχοντος;
Στις επικρίσεις εναντίον των κυνηγών, προβάλλονται κανόνες ηθικής. Η ηθική πράγματι εκφράζει ένα σύνολο κανόνων συμπεριφοράς, που έχουν θεσπιστεί με σκοπό την ομαλή συμβίωση των ατόμων του ιδίου είδους μέσα στην ομάδα, για την ελαχιστοποίηση των συγκρούσεων.
Η ηθική αυτή, ορισμένες φορές επεκτείνεται επιλεκτικά και σε άτομα διαφορετικού είδους που έχουν κάποια ανταποδοτική σχέση με την ομάδα, όπως π.χ. ο άνθρωπος με το σκύλο. Και τίθενται πάλι ερωτήματα, όπως:
Δεν υπάρχουν κανόνες ηθικής όταν επιβραβεύεται το κυνήγι των επιβλαβών ζώων ή όταν εξολοθρεύονται μαζικά τα τρωκτικά;
Γιατί αφαιρούμε τη ζωή πιο εύκολα σε μια κατσαρίδα απ’ ότι σε μία πεταλούδα;
Μήπως επειδή η κατσαρίδα είναι λιγότερο εύμορφη και περισσότερο παρασιτική; Οπότε πάλι προβάλλει η εξυπηρέτηση της επιβίωσης.
Στις επικρίσεις εναντίον των κυνηγών, προβάλλεται η επιβάρυνση των βιοτόπων από τις κυνηγετικές δραστηριότητες.
Εκτοξεύοντας ανόητους μύδρους
Μέχρι σήμερα -παρά τις προσπάθειες- δεν υπάρχει καμιά επίσημη μελέτη που να θεωρεί την κυνηγετική πίεση προς τους πληθυσμούς της άγριας πανίδας σαν σοβαρή. Αντίθετα, το κυνήγι, στα πλαίσια που έχει μελετηθεί η έκταση και η διενέργειά του, φαίνεται ότι μετέχει στους προωθητικούς μηχανισμούς για την βελτίωση του αμυντικού συστήματος των θηρεύσιμων ειδών και συνεπώς στην εξέλιξη.
Και αυτό είναι λογικό. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τις πρώτες θέσεις στην επιβάρυνση των βιοτόπων, καταλαμβάνουν τα φυτοφάρμακα, οι εκτεταμένες αποξηράνσεις, η άναρχη δόμηση, οι πυρκαγιές κλπ. Και μιας και αναφερόμαστε σε πυρκαγιές, προβάλλει πάλι ένα ερώτημα: Γιατί ελαχιστοποιούνται οι φωτιές στα δάση μόλις αρχίζει το κυνήγι;
Ο άνθρωπος έχοντας το χάρισμα του λόγου και εξ αυτού την δυνατότητα της μεταξύ του (ενδοειδικής) επικοινωνίας, κατάφερε να ενώσει τη δύναμή του και να κυριαρχήσει στο χώρο του, μπαίνοντας στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας.
Με το θεόπεμπτο προτέρημα του λόγου (γραπτού ή προφορικού), εδραιώνεται η εμπειρία που αποκτάται με τη συλλογική προσπάθεια και μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, έτσι ώστε οι επόμενοι να ξεκινούν από εκεί που τέλειωσαν οι προηγούμενοι.
Από τη στιγμή που το κυνήγι προβάλλει σαν μέσον εξυπηρέτησης μίας ύψιστης βιολογικής ανάγκης, σίγουρα στον άνθρωπο εναπόκειται, σαν κυρίαρχο του πλανήτη, η ρύθμιση των ισορροπιών του οικοσυστήματος που τον περιβάλλει, στο βαθμό που του δίνει αυτή τη δυνατότητα η φύση.
Ο νόμος της Φύσης
Παρά το γεγονός ότι απαιτείται η συναξιολόγηση πάρα πολλών παραμέτρων για την εκπόνηση των εκάστοτε κρατικών διατάξεων περί θήρας, εν τούτοις με τη στρατολόγηση των ικανών επιστημόνων που διαθέτει η χώρα μας (σίγουρα υπάρχουν), με αντικειμενικά κριτήρια και όχι με μονόπλευρα ή πρόχειρα εκπονούμενες στατιστικές μελέτες, είναι δυνατή η εκμετάλλευση με σωφροσύνη του θηραματικού πλούτου, χωρίς οικολογικές απώλειες.
Μία πρόταση είναι, η συνένωση των δυνάμεων κυνηγών και ακτιβιστών, με συναξιολόγηση των στατιστικών τους στοιχείων. Γιατί να σπαταλιόνται δυνάμεις σε μάχες χωρίς αποτέλεσμα, τη στιγμή που και οι δύο πλευρές έχουν σαν κοινό στόχο την εξυπηρέτηση των νόμων της φύσης, τη στιγμή που τόσο οι κυνηγοί, όσο και οι ακτιβιστές με τις δραστηριότητές τους, αποτελούν αναμφισβήτητα ρυθμιστικά στοιχεία του οικοσυστήματος;
Πιστεύουμε ότι μπορούν να συνεργαστούν θαυμάσια, χωρίς να απομακρυνθούν από τις απόψεις και τα «θέλω» τους.
Αναμφισβήτητα το θηρεύειν και θηρεύεσθαι είναι νόμος της φύσης. Στο πέρασμα των αιώνων υπάρχουν αρκετά παραδείγματα όπου ο ανθρώπινος κοινωνικός νόμος, ήλθε έμμεσα ή άμεσα σε σύγκρουση με τους βιολογικούς κανόνες. Πάντοτε όμως υπερίσχυε ο νόμος στον οποίο οφείλουμε την ύπαρξή μας.
Σωστός ή λάθος;
