Ένας “Ήφαιστος” στον κόσμο των φυσιγγίων
Ιδιαίτερα γνωστός στους κυνηγετικούς κύκλους για τη σεμνότητα και φυσικά για τα φυσίγγια του, ο κ. Αμβρόσιος Δημητρακόπουλος αποκαλύπτει στο ”Κ&Φ” τα μυστικά μιας πετυχημένης τουφεκιάς και την επιλογή του κατάλληλου φυσιγγιού.
Από το 1966, σε ένα σκοτεινό υπόγειο στις Συκιές Θεσσαλονίκης, ο Αμβρόσιος Δημητρακόπουλος γεμίζει μόνος τα φυσίγγια του και μας ξεναγεί στον γεμάτο μυστικά κόσμο τους.
Το πρώτο ερέθισμα
«Όταν ήμουν νέος, πήγαινα με τους παππούδες μου στο κυνήγι. Οι φάσσες και τα παπιά κόντευαν να μας φάνε, αλλά εμείς δεν καταφέρναμε να σκοτώσουμε τίποτα. Τα πουλιά αυτά είναι γερά, έλεγαν οι παλιοί. Έβαζα τότε εγώ 3άρια. Μπαμ-μπουμ. Πάλι τίποτε. Έβαζα 2άρια. Πάλι τα ίδια. Τουφεκούσα στα 30 μέτρα και δεν μπορούσα να πάρω ούτε μία φάσσα. “Ρε, μπάρμπα Χρήστο, θωρακισμένα είναι αυτά τα πουλιά και δεν πέφτουν;”, ρωτούσα. “Αφού τον τενεκέ στα 30 μέτρα τον κάνουν κομμάτια…”. Μια μέρα όμως που κυνηγούσα μπεκάτσες στον Χορτιάτη, έτυχε να περάσουν από πάνω μου φάσσες. Χωρίς να το πιστεύω πραγματικά, σήκωσα το όπλο και με δύο τουφεκιές με 9άρια πήρα δύο πουλιά. Αυτό ήταν το ερέθισμα για μένα να ασχοληθώ με τη γόμωση φυσιγγίων. Από τότε έχω γεμίσει χιλιάδες φυσίγγια και έχω κάνει ατελείωτες δοκιμές. Στην αρχή, βέβαια, επειδή δεν με βοήθησε κανείς, πολλές φορές μελάνιαζε ο ώμος μου από το κλότσημα. Στη συνέχεια απόκτησα την πρώτη μου ζυγαριά ακριβείας και άρχισα πλέον να βλέπω στα χαρτιά πραγματικά ποιοτικές τουφεκιές».
Αέναη αναζήτηση
Σήμερα ο κ. Αμβρόσιος είναι από τους πραγματικά λίγους ιδιογομωτές με τεράστια εμπειρία και γνώση για την κατασκευή σωστών, αποδοτικών και φυσικά ασφαλών φυσιγγίων. Στο σκοτεινό υπόγειο, το εργαστήρι του έμοιαζε πραγματικά με το εργαστήρι του αρχαίου θεού της φωτιάς, του Ηφαίστου. Χειροποίητη μηχανή γεμίσματος και ρελιάσματος, παραδοσιακή ζυγαριά, πυρίτιδες από κάθε γωνιά του κόσμου, πολλές μάλιστα είναι από το 1960, χαρτιά δοκιμών και τόσα άλλα εργαλεία και μικροαντικείμενα που μαρτυρούν την αγάπη του κυνηγού για την ατελείωτη αναζήτηση του σωστού φυσιγγιού.
Συνδυασμός όπλου και κυνηγίου
«Σήμερα στην αγορά κυκλοφορούν πολλά φυσίγγια. Από αυτά, άλλα είναι καλά και άλλα όχι. Φυσικά υπάρχουν και πάρα πολύ καλά φυσίγγια, όπως επίσης υπάρχουν και εντελώς άχρηστα. Το ζητούμενο είναι πώς να βρεις το σωστό φυσίγγι που συνδυάζεται με το όπλο και το κυνήγι σου. Στα εμπορικά φυσίγγια υπάρχουν διαφορές ακόμα και σε αυτά της ίδιας μάρκας. Αν μια μηχανή βγάζει 10.000 φυσίγγια την ώρα, χωρίς να γίνεται έλεγχος της ποιότητας, το πρώτο με το τελευταίο σε καμία περίπτωση δεν θα είναι ίδιο. Λίγοι είναι οι κατασκευαστές που σταματούν τις μηχανές, δοκιμάζουν ένα φυσίγγι και συνεχίζουν την παραγωγή. Μάλιστα μερικοί, για να ελαττώσουν την ποσότητα της πυρίτιδας, σφίγγουν υπερβολικά τα φυσίγγια ώστε να αυξηθεί η πίεση και έτσι να καλύψουν το κενό στη δύναμη της έκρηξης. Η πίεση, όμως, από την πυρίτιδα είναι ελεγχόμενη, ενώ η πίεση από ένα σφιχτό φυσίγγι είναι ανεξέλεγκτη γεγονός που κάνει ασταθές και πολλές φορές επικίνδυνο το φυσίγγι».
Μακριά από τις υπερβολές
Ο κ. Αμβρόσιος δοκιμάζει κάθε εμπορικό φυσίγγι και καταγράφει τα αποτελέσματα. Έτσι εξηγεί: «Πολλοί νομίζουν ότι αν το όπλο κλοτσάει σαν μουλάρι, τότε ρίχνουν κεραυνούς. Δεν είναι όμως έτσι. Πρέπει πάντα να επιλέγουμε το κατάλληλο φυσίγγι ανάλογα με το θήραμα και τον καιρό και να αποφεύγουμε τις υπερβολές. Προσωπικά κυνηγάω την μπεκάτσα με 9άρια 28 γραμμαρίων. Οι περισσότερες εταιρείες κατασκευής φυσιγγίων προτείνουν βαριά φυσίγγια. Αυτό είναι ένας μύθος που γίνεται για να ρίχνουν σωστά και οι καραμπίνες. Φανταστείτε ένα φυσίγγι 30 γραμμαρίων να προκαλεί εμπλοκή στην καραμπίνα. Δεν θα το αγοράσει κανείς».
Καλοκαιρινά και χειμερινά φυσίγγια
«Πολλοί νομίζουν ότι αν αγοράσουν ένα κουτί φυσίγγια το Σεπτέμβρη, θα κυνηγάνε μέχρι το Φλεβάρη. Αυτό είναι μεγάλο λάθος. Άσε να λένε οι Αμερικανοί ότι όλα τα φυσίγγια είναι για όλους τους καιρούς. Αυτά είναι παραμύθια. Κάθε εποχή έχει τα δικά της φυσίγγια. Έτσι, χονδρικά, μπορούμε να πούμε πως το καλοκαίρι επιλέγουμε ελαφριές γομώσεις και όσο ο καιρός γίνεται ψυχρότερος μπορούμε να επιλέξουμε και βαρύτερα φυσίγγια. Ένα καλοκαιρινό, 32 γραμμάρια, αν το ρίξεις με 10 υπό το μηδέν δεν κάνει ούτε για σπουργίτια. Το καλοκαίρι αν ρίξεις ένα χειμωνιάτικο θα θες ασπιρίνη. Πάντα όμως χωρίς υπερβολές. Γιατί είναι υπερβολή να κυνηγάς μπεκάτσες με magnum φυσίγγια. Οι διαφορές αυτές δεν αφορούν αποκλειστικά και μόνο το βάρος των σκαγιών αλλά κυρίως τον τύπο και το βάρος της πυρίτιδας. Άλλη πυρίτιδα ταιριάζει σε ένα ελαφρύ φυσίγγι και άλλη σε ένα βαρύ. Κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να το προσέξουμε ιδιαίτερα. Για παράδειγμα, η F2 πυρίτιδα είναι ιδιαίτερα ταχύκαυστη αλλά δεν μπορεί να σηκώσει μεγάλο φορτίο σκαγιών. Έτσι είναι ιδανική για ελαφριά και γρήγορη τουφεκιά, όπως για παράδειγμα στην μπεκάτσα».
Συμβουλές προς ναυτιλομένους
Για κάποιον που ξεκινά τώρα να γεμίζει φυσίγγια, ο κ. Αμβρόσιος συμβουλεύει: «Το πρώτο πράγμα που απαιτείται είναι μια ζυγαριά ακριβείας. Στα παλιότερα χρόνια, οι ιδιογομωτές χρησιμοποιούσαν ειδικά μετρούδια που καθόριζαν τον όγκο και κατά συνέπεια το βάρος της πυρίτιδας και των σκαγιών. Σήμερα βέβαια αυτό το κάνουν οι αυτόματες μηχανές γόμωσης. Όμως, προσοχή! Η ποσότητα της πυρίτιδας στις αυτόματες μηχανές γόμωσης καθορίζεται βάσει του όγκου και όχι του βάρους. Αυτό για κάποιον που δεν ξέρει μπορεί να μη σημαίνει και τίποτε. Ωστόσο, εδώ υπάρχει μια παγίδα. Η ποσότητα της πυρίτιδας του πρώτου φυσιγγιού θα είναι διαφορετική από αυτή του τελευταίου, μια και το βάρος της ίδιας της πυρίτιδας μέσα στο ειδικό δοχείο της μηχανής μειώνεται και έτσι θα πέφτει κάθε φορά και λιγότερη πυρίτιδα. Αυτό βέβαια, όπως είπαμε, μπορεί να μη φαίνεται σε δύο διαδοχικά φυσίγγια, αλλά μεταξύ του πρώτου και του τελευταίου σίγουρα θα υπάρχουν διαφορές. Έτσι καλό είναι να σταματάμε κάπου-κάπου τη μηχανή, να ελέγχουμε το βάρος με τη ζυγαριά ακριβείας και, αν όλα είναι σωστά, να συνεχίζουμε, διαφορετικά να κάνουμε τις ανάλογες ρυθμίσεις.
Επίσης, σε κάτι που πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία είναι η πίεση στο κλείσιμο. Δεν πρέπει να εφαρμόζουμε πάρα πολύ μεγάλη πίεση. Και ένας καλός δείκτης γι’ αυτό είναι το κυάθιο το οποίο μέσα στο φυσίγγι δεν πρέπει να είναι πατημένο και να διατηρεί την ελαστική του ικανότητα όπως όταν βρίσκεται στον πάγκο μας.
Σχετικά με το ρέλιασμα και το κλείσιμο πρέπει να προσέχουμε τα φυσίγγια μας να διατηρούν την ομοιομορφία τους».
Τα magnum
«Επειδή πολλοί μπερδεύονται, ας το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή. Όταν λέμε magnum εννοούμε ένα φυσίγγι 76mm. Τα magnum φυσίγγια έχουν βαριές γομώσεις και μας ήρθαν από την Αμερική. Τώρα, βέβαια, υπάρχουν και super magnum με μήκος φυσιγγίου 81mm. Τα magnum φυσίγγια έχουν το καλό ότι στέλνουν πιο πολλά σκάγια στο στόχο. Έτσι, για παράδειγμα, ένα magnum φυσίγγι είναι πολύ καλό για τις πάπιες. Έχουν όμως και ένα βασικό μειονέκτημα: η ταχύτητά τους είναι αργή σχετικά με ένα απλό φυσίγγι. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι όσο πιο βαρύ είναι ένα φυσίγγι τόσο πιο αργό είναι. Δεν μπορεί να ξεκινήσει ένα βλήμα 31 γραμμάρια με την ίδια ταχύτητα με ένα άλλο 51 γραμμαρίων. Επίσης το ύψος της δέσμης των σκαγιών σε ένα ελαφρύ φυσίγγι είναι μικρό ενώ σε ένα magnum φυσίγγι μπορεί να φτάσει και τα 7 μέτρα. Δηλαδή, τα πρώτα με τα τελευταία σκάγια απέχουν απόσταση 7 μέτρων. Κάνοντας, όμως, μια τουφεκιά στο χαρτί το βλέπεις να γεμίζει τρύπες από τα σκάγια και χαίρεσαι. Εκεί δεν φαίνεται τίποτε. Στην πραγματικότητα, όμως, αν τουφεκίσεις ένα θήραμα που κινείται, τα σκάγια που θα το πλήξουν θα είναι πάνω κάτω ίδια σε αριθμό με ένα πιο ελαφρύ φυσίγγι».
Επίλογος
Με τη συζήτηση για τις πυρίτιδες, τα φυσίγγια, τη βλητική και φυσικά το κυνήγι, ούτε καταλάβαμε πώς πέρασε η ώρα στο εργαστήριο του κ. Αμβρόσιου (εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι το κατώφλι αυτού το εργαστηρίου το πέρασαν άνθρωποι που πραγματικά έχουν σπουδάσει τη βλητική και είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι στο χώρο). Ο μάστορας, φεύγοντας, αφού μας έδωσε τις πολύτιμες συμβουλές του, έβαλε μπρος τη μηχανή και μας έφτιαξε ένα φυσίγγι για μπεκάτσα. Ήταν το πρώτο στη θαλάμη για το φετεινό χειμώνα.