Η προσεκτική προσέγγιση του θηράματος από κάθε θύτη στον κόσμο των ζώων, με απώτερο σκοπό τον αιφνιδιασμό και τη σύλληψη, ονομάζεται φέρμα.
Η συγκεκριμένη συμπεριφορά υπάρχει έμφυτη στα ζώα-κυνηγούς και εκδηλώνεται μετά από τις πρώτες αποτυχημένες απόπειρες σύλληψης του θηράματος. Παρατηρείται, δε, σε όλα τα ζώα-κυνηγούς όπως η γάτα, ο λύκος, η αλεπού, το λιοντάρι κ.λπ.
Η προσεκτική προσέγγιση του θηράματος ξεκίνησε αρχέγονα ως μία συμπεριφορά (τεχνική) που βοηθούσε στη διεκδίκηση-απόσπαση του θηράματος και σταδιακά αφομοιώθηκε κληρονομικά και μεταδόθηκε αυτούσια ως σήμερα. Υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει όσο υπάρχουν ζώα-κυνηγοί.
Πιο συγκεκριμένα, οι σκύλοι ως φυσικοί κληρονόμοι στοιχείων συμπεριφοράς του λύκου, κουβαλούν μέσα τους τη συγκεκριμένη τεχνική κυνηγίου. Δεν εκδηλώνουν τη συγκεκριμένη τεχνική στον ίδιο βαθμό όλες οι φυλές των σκύλων και είναι κάτι που ποικίλλει ανάλογα με τη γονιδιακή τους καταγωγή.
Θυμάμαι έναν Γερμανικό Ποιμενικό που κατά τη διαδικασία εκπαίδευσής του και εντελώς πειραματικά χρησιμοποίησα ως κίνητρο εκδήλωσης του ενστίκτου καταδίωξης, ζωντανό ορτύκι δεμένο σε σπάγκο με τέτοιο τρόπο και τόσες φορές ώστε να μην μπορεί να το συλλάβει εύκολα.
Γρήγορα, σχεδόν άρχισε να παίρνει στάσεις και θέσεις φέρμας, όχι βέβαια με τη χάρη ενός Σέττερ ή με το απόλυτο ενός Πόιντερ, αλλά σταθερά και ακλόνητα περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να επιτεθεί στο ορτύκι με στόχο τη σύλληψή του. Από τότε και αφού καλλιεργήθηκε συνειδητά και μεθοδικά αυτή του η αντίδραση, έκανε έρευνα σε πυκνό με μεγάλη διάθεση και σταθερό ρυθμό έως ότου εντοπίσει-φερμάρει και τέλος ιδιοποιηθεί το ορτύκι.
Ακόμα και οι σκύλοι λαγωνίκες παίρνουν θέση φέρμας ανάλογα βέβαια τις κυνηγετικές τους εμπειρίες.
Συνοψίζοντας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η φέρμα δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία τεχνική που εφαρμόζουν οι κυνηγετικοί σκύλοι για να συλλάβουν την κατάλληλη στιγμή το θήραμα.
Λόγοι εμφάνισης αστάθειας φέρμας
Κάθε αστάθεια φέρμας, που μπορεί να παρατηρηθεί σε κυνηγετικούς σκύλους, έχει κάποια αιτία που μπορεί να δικαιολογηθεί.
Σπουδαιότερες από αυτές είναι οι εξής:
- Αποκτώμενη συμπεριφορά λόγω λάθους εκπαίδευσης με ήμερο θήραμα.
- Αποκτώμενη συμπεριφορά λόγω λάθους εκπαίδευσης-ενθάρρυνσης για ξεπέταγμα του θηράματος από το σκύλο.
- Γενετικά κληρονομική νευρικότητα. Αδυναμία ελέγχου νευρικών αντιδράσεων και εκδήλωση νευρικού κλονισμού μπροστά στο κίνητρο.
- Ανταγωνισμός που προέρχεται από κυριαρχικότητα έναντι του κυναγωγού του.
- Μειωμένη αντίληψη του ποσοστού πυκνότητας των εύοσμων μορίων από την πηγή εκπομπής της μυρωδιάς (θήραμα).
- Γενετική προδιάθεση περιορισμένης κληρονομικής αντίδρασης στη φέρμα.
Σπύρος Δέδες, Εκπαιδευτής – εκτροφέας Αγγλικών Σέττερ
