Δραματική χαρακτηρίζει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας, Αρχιπέλαγος, την κατάσταση των ιχθυαποθεμάτων στις ευρωπαϊκές θάλασσες και ειδικά στα ελληνικά νερά.
«Δυστυχώς τα απαραίτητα μέτρα αλλά και οι επιστημονικές συμβουλές δεν εφαρμόζονται. Οι πρακτικές παράνομης και καταστροφικής αλιείας στις ελληνικές θάλασσες είναι πολυάριθμες και ποικίλουν από την αλιεία με δυναμίτη, έως τις πρακτικές παράνομης αλιείας με μηχανότρατες εκτός αλιευτικών πεδίων, και πάρα πολλά άλλα», αναφέρει η Αναστασία Μήλιου, υδροβιολόγος και διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος».
Είναι ενδεικτικό ότι τόσο οι αλιείς όσο και οι ερευνητές σημειώνουν πως με την πάροδο των ετών μειώνονται το μέγεθος και η ηλικία των ψαριών που αλιεύονται, με μεγάλο μέρος να μην έχει προλάβει να αναπαραχθεί ούτε μία φορά!
Πρόκειται για γενοκτονία
Πρόκειται για πλευρές μιας «γενοκτονίας» με θύματα τους πληθυσμούς των ψαριών, με αντίκτυπο όμως και στα θαλάσσια θηλαστικά (δελφίνια, φάλαινες, φώκιες).
«Στόχος του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος είναι να δοθεί ένα τέλος στην καταλήστευση των θαλασσών μας. Για το σκοπό αυτό, συνδυάζουμε την άσκηση πίεσης στις αρμόδιες ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές, με τη συλλογή στοιχείων για τα περιστατικά παράνομης αλιείας από το «Αλιευτικό Παρατηρητήριο του Αρχιπελάγους» – ένα πανελλαδικό δίκτυο πολιτών που απαρτίζεται τόσο από ψαράδες, όσο και από άλλους ενεργούς πολίτες που μοιράζονται τις ίδιες αξίες και αρχές. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις δυναμικές αντιδράσεις του Αρχιπελάγους, όπου αυτές είναι απαραίτητες, στοχεύουν στο να συμβάλλουμε στην άμυνα και την προστασία των θαλασσών μας!», λέει η κα Μήλλου.
«Ιδιαίτερα υποφέρουν τα είδη της παράκτιας αλιείας. Η πυκνότητά τους έχει περιοριστεί πολύ τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ υπάρχουν περιοχές που έχουν μεταβληθεί σε κρανίου τόπο. Ροφοί, στείρες, σαργοί και όλα τα συγγενικά είδη, έχουν μειωθεί πολύ, τόσο όσον αφορά τον αριθμό τους, όσο και το μέγεθος των ψαριών. Η μείωση της παραγωγής της παράκτιας αλιείας είναι πολύ μεγάλη» αναφέρει η ερευνήτρια.
Οι λόγοι της περιβαλλοντικής καταστροφής
Σημαντική αιτία για την υποβάθμιση των παράκτιων ιχθυοαποθεμάτων αποτελούν και τα ξενικά είδη, που πέρασαν από άλλες θάλασσες στο Αιγαίο.
Για παράδειγμα, οι γερμανοί και οι αγριόσαλπες είναι χορτοφάγα ψάρια. Καθώς έχουν καταφέρει να επικρατήσουν σε παραλιακές περιοχές εξαφανίζουν τα μακροφύκη, που αποτελούν τους βιότοπους αναπαραγωγής πολλών ψαριών.
Πολύ αρνητικό ρόλο παίζει η αυξανόμενη ρύπανση των θαλασσών. «Πολλές θαλάσσιες περιοχές και ακτές μοιάζουν με σκουπιδότοπο. Ας σκεφθούμε πόσα θηλαστικά έχουμε βρει νεκρά με το στομάχι τους γεμάτο πλαστικά. Υπάρχουν ευθύνες, δεν μπορεί νησιά με τουρισμό πολυτελείας να έχουν χωματερές δίπλα στη θάλασσα και να γεμίζουν το Αιγαίο με σκουπίδια», λέει η κα Αναστασία Μήλιου.
«Υποβάθμιση του περιβάλλοντος, ακόμα και βάλτος στον βυθό, προκαλείται και από ιχθυοκαλλιέργειες, όταν η παραγωγή γίνεται εντατικά και χωρίς την απαραίτητη περιβαλλοντική φροντίδα. Επίσης, προβλήματα προκαλεί και η ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την καταπάτηση των βιοτόπων της μεσογειακής φώκιας», συμπληρώνει η κα Μήλιου.
Τα θηλαστικά
Μεγάλος είναι ο πλούτος των ελληνικών θαλασσών, όπου ζουν μόνιμα εννέα θαλάσσια θηλαστικά: η πτεροφάλαινα, η μεσογειακή φώκια, ο φυσητήρας, ο ζιφιός, το σταχτοδέλφινο, το ρινοδέλφινο, το ζωνοδέλφινο, το κοινό δελφίνι και η μικροσκοπική φώκαινα στη Θράκη. Πέντε άλλα είδη είναι «περαστικά»: η μεγάπτερη φάλαινα, η βόρεια ρυγχοφάλαινα, η ψευδόρκα, ο μεσοπλόδοντας και το στενόρυγχο δελφίνι.
Δυστυχώς, όμως, τα νερά μας δεν αποδεικνύονται τόσο φιλόξενα ούτε για τα θαλάσσια θηλαστικά, που δέχονται μεγάλες πιέσεις από μία σειρά ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
