Αν αποπειραθώ μια αξιολόγηση των θηραμάτων με αποκλειστικό κριτήριο τις γευστικές μου επιλογές, στην πρώτη θέση θα τοποθετήσω τις τηγανιτές σιταρήθρες, στη δεύτερη τα ψητά ορτύκια και στην τρίτη θα ερίζουν για ώρα στο μυαλό μου τα ψητά αυγουστιάτικα τρυγόνια με τις μαγειρεμένες τσίχλες.
Σε πολλά θηράματα αλλά ιδιαίτερα στο ορτύκι, η επιλογή του φυσιγγίου έχει άμεση σχέση με την ποιότητα της τροφής που θα αποκομίσουμε από το κυνήγι μας. Λιπαρό, μικρό και παχύ, το ορτύκι έχει την τάση να «κρατάει σκάγια», υποβαθμίζοντας σε κάποιες περιπτώσεις την ποιότητα που προσφέρει στο πιάτο μας. Χρειάζεται, λοιπόν, στην επιλογή όπλου και πυρομαχικών να ληφθεί υπόψη και αυτός ο παράγοντας, προτού καταλήξουμε. Ανοιχτά όπλα και φυσίγγια διασποράς για αραιή κατανομή των σκαγιών, θα ήταν η εύκολη απάντηση στα δεδομένα που θέσαμε ως εδώ. Όμως ένας ισχυρός αντίλογος έρχεται να αντικρούσει αυτή την πρώτη μας επιλογή: κυνήγι ορτυκιού δεν νοείται χωρίς σκύλο φέρμας. Και είναι γνωστό ότι τα φυσίγγια διασποράς θέτουν συχνά σε κίνδυνο την ακεραιότητα του πιστού μας φίλου στο κυνήγι, αποκλείοντας στις περισσότερες περιπτώσεις μια τέτοια επιλογή. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά, προσπαθώντας να ανιχνεύσουμε τη χρυσή τομή των εκ πρώτης όψεως αλληλοσυγκρουόμενων απαιτήσεων αυτού του κυνηγίου.
Ανοιχτές συσφίγξεις
Όσον αφορά τα όπλα, η επιλογή του ιδανικού όπλου για το ορτύκι είναι νομίζω δεδομένη. Ένας συνδυασμός ανοιχτών συσφίγξεων (τσοκ) στα δίκαννα και μια κάννη ανοιχτού τσοκ στα αυτογεμή, αποτελεί σαφώς καλή επιλογή. Μια κλειστή κάννη θα μας χρέωνε με όλα αυτά που θέλουμε να αποφύγουμε στο κυνήγι του ορτυκιού: αφενός μικρότερη διόρθωση σφάλματος, που την έχουμε ανάγκη στις σχετικά κοντινές βολές του ορτυκιού και αφετέρου μεγάλο αριθμό σκαγιών στο σώμα ενός μικρού θηράματος, που όπως ήδη είπαμε έχει την τάση να παρουσιάζει λίγα διαμπερή τραύματα. Επειδή, λοιπόν, καμία συνταγή μαγειρικής δεν προβλέπει στο ορτύκι «αμέτρητα μικρά σκληρά πιπέρια», ένα τσοκαρισμένο όπλο δεν θα είχε να προσφέρει τίποτα στο κυνήγι του ορτυκιού. Ένα ζευγάρι καννών μέσου ή πολύ μικρού μήκους (60 ως 68 εκατοστών) για τα πλαγιόκαννα και αλληλεπίθετα δίκαννα και μια απαραίτητα πολύ κοντή κάννη (57 ως 62 εκατοστών) στα αυτογεμή (που ούτως ή άλλως διαθέτουν πολύ μακριά «σκοπευτική ευθεία» λόγω του μεγάλου μήκους του μηχανισμού τους), θα μπορούσε να συμπληρώσει εξαιρετικά τις επιλογές μας στο ορτυκοκυνήγι. Η σχετικά μικρού μήκους «σκοπευτική ευθεία» θα μπορούσε να μας προσφέρει μια ικανοποιητική ταχύτητα επώμισης και βολής, που σε κυνήγια με σκύλο φέρμας είναι «ό,τι πρέπει».
Καραμπίνα ή δίκαννο;
Στο ερώτημα «δίκαννο ή καραμπίνα» νομίζω ότι το πλαγιόκαννο δίκαννο αποτελεί εξαιρετική περίπτωση για το κυνήγι του ορτυκιού. Ακόμη και όσοι από μας συνηθίζουμε να κυνηγάμε με αυτογεμές ή αλληλεπίθετο δίκαννο, έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε το κυνήγι με ένα παραδοσιακό πλαγιόκαννο, σε αυτό το σχετικά εύκολο και κάπως αργό θήραμα που, εξαιρουμένης της Μάνης, κυνηγιέται σε μέρη που δεν κινδυνεύουμε από πτώσεις και χτυπήματα σε ένα ακριβό όπλο. Επιπλέον, το ορτύκι λόγω της φύσης της πτήσης του αλλά και του βιοτόπου του, απαιτεί μεγάλο οπτικό πεδίο κατά την επώμιση και τη βολή. Επίσης, η σχετικά εύκολη βολή του σε συνδυασμό με τον ευάλωτο χαρακτήρα του ως θήραμα, το κάνει ιδανικό για ένα ξεκίνημα όσων θα ήθελαν να δοκιμάσουν το κυνήγι με μικρά διαμετρήματα (20άρι ή 28άρι). Αν όμως σας τρομάζει η ιδέα να κυνηγήσετε με τα 20 γραμμάρια σκάγια ενός 28αριού ή με τα 24 ως 25 γραμμάρια ενός 20αριού, είναι καλύτερα να παραμείνετε στο 12άρι ως επιλογή, παρά να επιλέξετε «ερμαφρόδιτες» και φορτωμένες μειονεκτήματα λύσεις κυνηγίου, με 20άρια όπλα και φυσίγγια τύπου magnum. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα 30 γραμμάρια σε ένα 12άρι θα σας δώσουν πολύ πιο γλυκιά τουφεκιά, καλύτερη κατανομή και μικρότερο λάκτισμα, κάτι που ειδικά στα αυγουστιάτικα ορτύκια το έχουμε όλοι ανάγκη.
Η επιλογή των φυσιγγίων
Ως προς την επιλογή των φυσιγγίων τώρα, τα πράγματα είναι ιδανικά μόνο για τους ελάχιστους τυχερούς που τα σκυλιά τους είναι εκπαιδευμένα να κάνουν ακινησία στο ξεπέταγμα του θηράματος. Αυτοί μπορούν άνετα να χρησιμοποιήσουν φυσίγγια διασποράς, εξασφαλίζοντας διόρθωση σκοπευτικού σφάλματος και λιγότερα σκάγια στο σώμα του θηράματος, στο ενδεχόμενο μιας εύστοχης βολής. Οι υπόλοιποι «κοινοί θνητοί» θα πρέπει να περιοριστούμε στην επιλογή ενός φυσιγγίου με πολύ χοντρότερα σκάγια από ότι απαιτεί το συγκεκριμένο θήραμα (8άρια αντί για 10άρια που είναι απόλυτα ικανοποιητικά σε ένα τέτοιο θήραμα), εφ’ όσον το κυνήγι, πριν και πάνω απ’ όλα, αποτελεί μέσο αποκομιδής τροφής από το περιβάλλον. Αν όντως έχουμε εξασφαλίσει ένα «ανοιχτό όπλο» (ιδανικό για παράδειγμα συνδυασμό στο κυνήγι του ορτυκιού θεωρώ για ένα δίκαννο τον πλήρη κύλινδρο στη μία κάννη και το βελτιωμένο κύλινδρο ή το πολύ το ήμισυ τσοκ στη δεύτερη κάννη), μπορούμε να πειραματιστούμε με φυσίγγια σκαγιών μικρότερης διαμέτρου (π.χ. Νο9), αλλά γεμισμένα με μάλλινη τάπα, τάπα από κετσέ ή χαρτοπολτό ή τάπα πολυαιθυλένιου (τις κλασικές τάπες που θυμίζουν συγκεντρωτήρα χωρίς πτερύγια). Προσοχή, όμως! Αυτό ισχύει μόνο αν έχουμε εξασφαλίσει ένα όπλο με ανοιχτή σύσφιγξη, γιατί όπως έχω αναφέρει και στο παρελθόν, στις υψηλές συσφίγξεις (κυρίως στο πλήρες τσοκ) δεν είναι λίγες οι φορές που η τάπα μας δίνει μεγαλύτερες συγκεντρώσεις από ότι ένα φυσίγγι με συγκεντρωτήρα. Αν τώρα δεν μας ενοχλεί η συνάντηση με σκάγια την ώρα του φαγητού, από πλευράς βλητικής, το ιδανικό φυσίγγι για το κυνήγι του ορτυκιού θα ήταν ένα φυσίγγι με 28 ως 30 γραμμάρια και με σκάγια Νο10. Αποκλείεται η κινητική ενέργεια αυτών των τόσο μικρών σκαγιών να μας «προδώσει» στο ορτυκοκυνήγι, που και οι αποστάσεις είναι συνήθως μικρές και το θήραμα στο οποίο απευθυνόμαστε ιδιαίτερα ευάλωτο.
