Του Ανδρέα Πλαστουργού
Στη γειτονική Ιταλία, τη ΜΑΝΑ του κυνηγιού και της σκοποβολής, κάθε Δευτέρα πρωί οι κοντακάδες βάζουν στη σειρά όσους δεν έχουνε ρίξει καλά το Σαββατοκύριακο σε διάφορους ερασιτεχνικούς, διασυλλογικούς και πρωταθληματικούς αγώνες του πήλινου στόχου. Κατά βάση πάντοτε φταίει το κοντάκι που δεν μας ταιριάζει. Είναι όμως έτσι ή υπάρχει το στοιχείο της υπερβολής; Μήπως παίζει κάποιο σοβαρότερο ρόλο η ψυχολογία του σκοπευτή; Μήπως το κοντάκι του δεν πλησιάζει το ιδανικό ή είναι και τα δύο μαζί;
Οι ανά την υφήλιο σκοπευτές, κοιμούνται και ξυπνάνε με την αναζήτηση του τέλειου κοντακιού. Ποιο όμως είναι αυτό; Υπάρχει; Δεν υπάρχει κοντάκι που να κάνει τους δίσκους να σπάνε από μόνοι τους, θέλει πολλή δουλειά, πολύ κόπο, απίστευτη αφοσίωση στο σημαντικότερο μέρος του όπλου, που είναι φυσικά το κοντάκι. Όλα τα όπλα, ανεξαιρέτως, από τη σκανδάλη και εμπρός ρίχνουν, από τη σκανδάλη και πίσω όμως είναι αυτά που φέρνουν το ιδανικό αποτέλεσμα, αυτά που έχουν το κοντάκι που πλησιάζει προς το ιδανικό.
Τα δεδομένα του κοντακιού
Πρέπει πλέον να συνειδητοποιήσουμε ότι το κοντάκι δεν αποτελεί ένα μέρος μόνο του όπλου, το σωστό κοντάκι είναι το πολυτιμότερο, είναι αυτό που θα δώσει τεράστια ώθηση στον αθλητή και την επίτευξη υψηλών επιδόσεων. Εξετάζοντας έναν σκοπευτή ή κυνηγό, βλέπουμε ότι διαφορετικά μέτρα κοντακίου χρειάζεται ο ένας από τον άλλον. Διαφορετικά μέτρα έχει ένα κυνηγετικό όπλο, από έναν αντίστοιχο του TRAP, του SKΕΕΤ ή του Σπόρτινγκ.
Ας πάρουμε παράδειγμα ένα κυνηγό με σωματότυπο 1.80 ύψος, 75 kgr βάρος, ευκίνητο και με λοιπές σωματικές διαστάσεις ενός μέσου ανθρώπου. Ο σωματότυπος αυτός διαφέρει από άλλον με αντίστοιχα 1.60 ύψος, 60 kgr βάρος, κάπως δυσκίνητο και με σωματικές διαστάσεις εντελώς διαφορετικές. Αυτοί οι δύο άνθρωποι είναι αδύνατο να κυνηγήσουν με όπλο που το κοντάκι δεν είναι προσαρμοσμένο στον σωματότυπό τους. Μα θα αναρωτηθεί κάποιος, οι εταιρείες των όπλων φτιάχνουν κοντάκια διαφορετικών διαστάσεων; Ναι, όσον αφορά τα σκοπευτικά όπλα, σε αυτά υπάρχουν κοντάκια τριών διαφορετικών διαστάσεων και ανάλογα ποια μέτρα είναι κοντά στο σωματότυπό του, ο αθλητής διαλέγει εκείνο και κατόπιν ειδικός «κοντακάς» το φέρνει κατά το δυνατόν στο τέλειο. Τα κυνηγετικά όπλα έχουν στον εξοπλισμό τους μεταλλικές και πλαστικές φλάντζες που μέχρι ενός σημείου, μικρού θα έλεγα, έρχονται στο σωματότυπο του κυνηγού και το υπόλοιπο το αναλαμβάνει ο ειδικός.
Τεχνικές προδιαγραφές
Αυτό που κοιτάζουμε αρχικά είναι το λεγόμενο ύψος του κοντακιού, καθόλου το μήκος της ράχης του, που στο εμπρός μέρος είναι πχ 30mm και πίσω είναι 40mm. Κατόπιν το μήκος του, από τη σκανδάλη έως στο κέντρο πίσω του πέλματος, είναι 36,5cm. Το Καστόφ είναι 5ο στο επάνω μέρος του πέλματος και 10ο στο κάτω, όσον αφορά τους δεξιόχειρες και αντίστοιχα από την αντίθετη φορά Καστίν ή Καστόν για τους αριστερόχειρες.
Σημαντικό ρόλο παίζει και το PITCH, δηλαδή το πάτημα στον ώμο που κάνει το όπλο. Όλα τα ανωτέρω δεδομένα πρέπει να λειτουργήσουν και να στηθούν σωστά για να έχουμε το τέλειο αποτέλεσμα. Στα σκοπευτικά όπλα δεν πρέπει να παραβλέψουμε φυσικά το ζύγισμα του όπλου. Το ζύγισμα γίνεται ακριβώς στον πίρο της βάσης του όπλου. Πρέπει όταν βάλουμε το όπλο στο χέρι μας να μην είναι «μπροστόβαρο» όπως λέμε, γιατί τότε το όπλο «χαμηλοντουφεκάει» ή να μην είναι «πισώβαρο» γιατί τότε «ψηλοντουφεκάει». Πρέπει λοιπόν να στηθεί σωστά για να τραβάει στις τραβέρσες ευθεία γραμμή, να «διαβάζει» δηλαδή το δίσκο σωστά.
Η γνωριμία με τον Τζιοβάννι
Το 1990 είχα ένα όπλο σκοπευτικό TRAP, BERETTA και ως μέλος της εθνικής ομάδας επισκέφθηκα το αγωνιστικό τμήμα στο GARDONE της Ιταλίας, εκεί που έφτιαχναν κοντάκια μόνο για σκοπευτές εθνικών ομάδων, το περίφημο Κ2 της BERETTA. Επικεφαλής του τμήματος ήταν ο Τζιοβάννι Μετέλλι, ο πολύπειρος τεχνίτης που όπως μου έλεγε, 20 χρόνια δεν έχω κάνει διακοπές, είμαι διαρκώς στην πρώτη γραμμή για τα κοντάκια σας.
Το πόση σημασία έδινε στην παραμικρή λεπτομέρεια ήταν κάτι το απίστευτο. Μου έφτιαξε λοιπόν ένα καταπληκτικό κοντάκι, το επώμισα πολλές φορές, ένιωθα σα να το είχα ήδη «δικό» μου. Του είπα, Τζιοβάννι είσαι Θεός, είναι τέλειο, συγχαρητήρια. Χαμογέλασε με νόημα και μου είπε: Δεν είναι έτοιμο, θέλει έλεγχο το BALANCE,το ζύγισμά του. Μα, του λέω, το ζύγισα στον πίρο, το όπλο παραμένει οριζόντιο, το BALANCE είναι μηδέν, ισορροπεί τέλεια. Χαμογέλασε ξανά και μου είπε: Πρέπει από το εσωτερικό μέρος του κοντακιού να αφαιρέσουμε 80 γραμ. ξύλο για να είναι σωστό. Γιατί όταν ρίχνεις, έχεις μέσα και δύο φυσίγγια που δεν τα έχεις υπολογίσει, το όπλο ζυγίζεται όταν είναι μάχιμο και ποτέ άδειο. Αυτά όσον αφορά μια μικρή, αλλά σημαντική λεπτομέρεια. Πού να τα ξέρουμε όλα αυτά όμως εμείς τότε, σε έναν τόπο που δεν υπήρχε σκοπευτική παιδεία.
«Κοντακίαση»… Μια επικίνδυνη νόσος
Η μανία λοιπόν των σκοπευτών και οι ατέλειωτες ώρες που έχουν περάσει, τρίβοντας, ξύνοντας, χαμηλώνοντας ή ψηλώνοντας το κοντάκι τους, μήπως και βρουν τη χρυσή τομή και κάνουν το κοντάκι να σπάει τα πιάτα είναι απίστευτη. Πάντα ξεσπάνε στο άμοιρο κοντάκι, κάτι που έκανε τους Ιταλούς να λένε το αμίμητο για εταιρεία κορυφαία: «Αν με το όπλο που σου φτιάξαμε δεν μπορείς να σπάσεις τα πιάτα, να πάρεις έναν άλλο σκοπευτή να ρίχνει αντί για σένα».
Οι μετατροπές που έχουν κάνει πολλοί σκοπευτές στα κοντάκια τους φτάνει στα όρια της τρέλας και συνήθως δεν οδηγούν στην «σκοπευτική γη της Επαγγελίας». Τις περισσότερες φορές μάλιστα το αποτέλεσμα είναι αντίθετο από το αναμενόμενο. Οι ειδικοί και οι πλέον έμπειροι σκοπευτές, έχουν ονομάσει την επικίνδυνη αυτή νόσο, «κοντακίαση».
Τι είναι όμως εκείνο που κάνει τους σκοπευτές να ψάχνουν το τέλειο κοντάκι; Θεωρίες και απαντήσεις υπάρχουν πολλές. Η κοντακίαση είναι ταυτισμένη με την σκοπευτική ανασφάλεια που υπάρχει στο μυαλό του καθενός. Όπως έχουμε πει στο παρελθόν, η σκοποβολή είναι καθαρά άθλημα εγκεφαλικό. Κάθε απώλεια δυστυχώς την φορτώνουμε στο κοντάκι, έχοντας λησμονήσει ότι αυτό το κοντάκι στο παρελθόν μας έχει προσφέρει ατέλειωτες χαρές και επιτυχίες. Σε μια από τις πολλές επισκέψεις μου στην κοιτίδα της σκοποβολής στην Ιταλία, έγινα μάρτυρας ενός απίστευτου περιστατικού. Ήμουν στον παράδεισο των σκοπευτηρίων, στο θρυλικό Μοντεκατίνι.
Με τη βοήθεια των κοντακάδων γιων του, έφτιαξε ένα κοντάκι για τον παγκόσμιο πρωταθλητή του ΣΚΗΤ, Μπρούνο Ροσέττι. Παρόντος εμού, ο Ροσέττι έκανε 25/25 τέσσερις φορές κολλητά, κάνοντας 100/100 σε δοκιμή του όπλου. Παίρνει λοιπόν αγκαλιά τον Φράνκο λέγοντάς του: «Με αυτό το κοντάκι δεν χάνω δίσκο, θα κερδίσω τους Ολυμπιακούς αγώνες. Ας ρίξω όμως άλλη μια πούλα». Ρίχνει και κάνει 24/25. Βγαίνει από το βατήρα και του λέει, Φράνκο να το κόψουμε 1cm το κοντάκι, είναι μακρύ. Ο άλλος τρελάθηκε και μου λέει, μ’εσάς έχουν ασπρίσει τα μαλλιά μου… έκανε 100/100 και ήταν τέλειο, τώρα του φαίνεται μακρύ; Τέλος πάντων, δώστο μου να πάω μέσα να το κοντύνω 1cm. Γυρίζει μετά από αρκετή ώρα και του λέει, το έκοψα 0,5 cm, ρίχτο και βλέπουμε. Το παίρνει ο Μπρούνο και κάνει πάλι 100/100 και βγαίνοντας του λέει, είδες που είχα δίκιο; Ήθελε κόψιμο έστω 0,5 cm. Έρχεται ο καλός Φράνκο με το μέτρο και του απαντάει: Πάρε και μέτρησέ το, δεν το έκοψα καθόλου, είδα ότι το θέμα ήταν καθαρά ψυχολογικό και δεν έκανα την παραμικρή παρέμβαση, όλα όπως βλέπεις, είναι στο μυαλό και μόνο στο μυαλό. Μετά από έξι μήνες περίπου, σε επικοινωνία με τον Φράνκο, τον ρώτησα τι κάνει και μου απάντησε, μα τι άλλο, φτιάχνω τώρα ένα άλλο κοντάκι του Ροσέττι, μην το ψάχνεις, η κοντακίαση δεν τελειώνει ποτέ.
Το 1995 στη Ζουλ της πρώην ανατολικής Γερμανίας, διεξήγετο το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στο αγώνισμα του TRAP και ο Ιταλός Μάρκο Τιταρέλλι έκανε το απόλυτο 150/150 και έγινε ο πρώτος άνθρωπος την εποχή εκείνη, που έπιασε το όνειρο του απόλυτου ρεκόρ. Δυστυχώς όμως τον επόμενο χρόνο άλλαξε κοντάκι. Όταν τον ρώτησα γιατί το άλλαξε, σήκωσε τους ώμους του αδιάφορα και μου είπε, όπως ξέρεις έτσι είναι αυτά τα πράγματα και έφυγε.
Με αφορμή αυτό λοιπόν το γεγονός και μην ξεχνώντας, σε μια προπόνηση στο σκοπευτήριο, έκανα 50/50 και βγαίνοντας άλλαξα το κοντάκι σ’ ένα BERETTA ASE 90 TRAP, με ένα άλλο. Έκπληκτος κάποιος από τους θεατές, με ρωτάει, γιατί το αλλάζεις, έσπασε το κοντάκι, έπαθε κάτι; Όχι, του απαντώ, αλλά αυτό που θα δοκιμάσω τώρα θέλω να κάνει λιγότερο από 47/50 για να πιστοποιήσω ότι μου ταιριάζει μόνο το προηγούμενο. Και φυσικά ο άνθρωπος με κοίταξε μην πιστεύοντας σε αυτά που άκουσε, έτσι όμως είναι αυτά με τα κοντάκια, για τους σκοπευτές ιστορίες καθημερινής τρέλας και όπως λένε οι Ιταλοί, «όταν ο οίκος ανοχής δεν έχει δουλειά, δεν αλλάζουμε τα έπιπλα, την κοπέλα αλλάζουμε!». Τελειώνοντας λοιπόν, υπάρχει άραγε τέλειο κοντάκι; Απαντάμε πως το κοντάκι πρέπει να είναι σωστά προσαρμοσμένο στο σωματότυπο και στα μέτρα του κάθε κυνηγού ή σκοπευτή και εκείνος να προσπαθήσει μετά το «φτιάξιμο» να το κάνει κτήμα του, αλλά και χωρίς επιμονή, υπομονή και πολλή προσπάθεια δεν γίνεται τίποτε, κανείς δεν σου χαρίζει το παραμικρό, πρέπει και ο αθλητής να το θέλει πολύ για να έρθει το επιθυμητό αποτέλεσμα και μάλιστα πιο πολύ από τους ανταγωνιστές του.
Η εμμονή και στους Έλληνες πρωταθλητές
Ξέχασα να αναφέρω δύο σημαντικά περιστατικά από κορυφαίους Έλληνες πρωταθλητές της σκοποβολής που επιχείρησαν παρέμβαση στα κοντάκια τους με τα οποία είχαν κερδίσει σημαντικούς αγώνες στο TRAP. Ο αείμνηστος Θανάσης Μπαϊμπάκης, πρωταθλητής και επί 20 χρόνια συνεχώς μέλος της εθνικής ομάδος, στη Λευκωσία το 1987 έριχνε προπόνηση σε Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα και μάλιστα όχι τόσο καλά, με είναι κοντάκι που του είχε χαρίσει μεγάλες διακρίσεις. Κάποια στιγμή γυρίζει απεγνωσμένα και μου ζητάει ράσπα ή γυαλόχαρτο να ξύσει το κοντάκι στη ράχη του γιατί ήταν δήθεν ψηλό και έβλεπε όλη τη ρίγα.
Θανάση, του απαντάω, δεν έχω τίποτε από αυτά μαζί μου, με αυτό το κοντάκι έχεις κάνει μεγάλα νούμερα, μην το πειράξεις. Απτόητος ο Θανάσης, παίρνει ένα μπουκάλι Coca-Cola, το σπάει και με το γυαλί άρχισε να ξύνει το κοντάκι το οποίο θυμάμαι το έχει πληρώσει 300.000 δρχ, μεγάλο ποσό για εκείνα τα χρόνια. Το αποτέλεσμα φυσικά αρνητικό και το κοντάκι άχρηστο.
Ένας άλλος μεγάλος πρωταθλητής στο TRAP, ο Τάκης Νίκας, με κάποιο κοντάκι είχε κάνει το 1995 στη Φινλανδία σε Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα 195/200. Ερχόμενος στην Αθήνα μου λέει, Αντρέα θέλω να μειώσουμε 3mm το καστόφ γιατί περνάω λίγο δεξιά, κάντο μου και να δεις θα κάνω 200/200. Τάκη, του λέω, μην το πειράξουμε, άφησέ το όπως είναι, ανένδοτος όμως εκείνος, με πείθει να το μειώσουμε. Αποτέλεσμα; το κοντάκι στο τζάκι! Τελειώνοντας θυμάμαι τα λόγια του RIVETTA: «κοντάκια τους φτιάχνω τα καλύτερα και τα κάνουν σαν τα καλαπόδια για τα παπούτσια από το ξύσιμο. Μυαλό όμως δεν μπορώ να τους βάλω!».. Αυτά και επανερχόμαστε.
