ΣΧΕΤ.: α) Η με Α.Π. ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/71418/545/2019 απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με θέμα «Δίωξη ημίαιμων, μη δεσποζόμενων, χοίρων και αγριόχοιρων σε αγροτικές και λοιπές περιοχές» (Β΄ 3139), όπως τροποποιήθηκε με την Α.Π. ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/6741/252/2021 (Β΄ 283) απόφαση και ισχύει.
β) Η Κοινή Υπουργική Απόφαση Υφυπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με Α.Π. 147/21886/2021 «Πρόγραμμα επιζωοτιολογικής επιτήρησης, πρόληψης και ελέγχου της Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων στους αγριόχοιρους – Καθορισμός πλαισίου συνεργασίας αρμόδιων αρχών και φορέων για τη διαχείριση του πληθυσμού των αγριόχοιρων, την ενίσχυση της επιτήρησης της Αφρικανικής Πανώλης των χοίρων σε αγριόχοιρους και τη διαχείριση εστιών της νόσου σε αγριόχοιρους» (Β΄ 313).
γ) Τα άρθρα 256 παρ.1, 259 και 261 του Ν.Δ. 86/69 «Δασικός Κώδιξ» ( Α΄ 7).
Α. Με αφορμή τις επιστολές θεσμικών εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που αναφέρονται σε καταστροφές καλλιεργειών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων σε πολλές περιοχές της χώρας, λόγω του μεγάλου πληθυσμού αγριόχοιρων (Sus scrofa) και των υβριδίων αυτών, καθώς και των επανειλημμένων περιστατικών προσέγγισης αυτών σε κατοικημένες περιοχές (εντός των πόλεων) αλλά και στο οδικό δίκτυο, με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων στις περιοχές αυτές, θέτουμε υπόψη σας τα παρακάτω.
Παρά τα διαχειριστικά μέτρα που λήφθηκαν μέχρι σήμερα, όπως η αυξημένη κάρπωση των αγριόχοιρων κατά την κυνηγετική περίοδο σε όλη τη χώρα, δεν μειώθηκε δραστικά ο πληθυσμός των αγριόχοιρων, ούτε και οι ζημιές στην αγροτική παραγωγή, ενώ γίνεται και συνεχής αναφορά στις μεγάλες ζημιές που προκαλούνται από αυτούς στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Για τους παραπάνω λόγους:
1. Με την (α) σχετική απόφαση επιτράπηκε στα πλαίσια των διατάξεων της παραγράφου 2α του άρθρου 259 του ν.δ. 86/1969 (Α 7), η κατ’ εξαίρεση ελεγχόμενη δίωξη μη δεσποζόμενων ημίαιμων χοίρων και αγριόχοιρων, τόσο λόγω επαπειλούμενων ζημιών στην αγροτική παραγωγή όσο και για τον περιορισμό του κινδύνου εξάπλωσης της Αφρικανικής Πανώλης των χοίρων σε κτηνοτροφικές μονάδες.
Η διάρκεια ισχύος της προαναφερόμενης απόφασης Α.Π. ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/6741/252/2021 (ΦΕΚ Β΄ 283) παρατάθηκε μέχρι τις 20.09.2021 και με την πρόβλεψη τα συνεργεία που συγκροτήθηκαν από τις Δασικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, στα πλαίσια εφαρμογής της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 259 του ν.δ. 86/1969 (Α 7) να εντατικοποιήσουν για το χρονικό αυτό διάστημα τη λειτουργία τους, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα σε αυτή και σε συνεργασία με τις τοπικές Κτηνιατρικές Υπηρεσίες για τον εντοπισμό περιοχών άμεσης προτεραιότητας για την εφαρμογή του μέτρου.
2. Εκδόθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση ΚΥΑ 147/21886/25.01.2021 ΚΥΑ 147/21886/25.01.2021 με την οποία θεσμοθετήθηκε και τέθηκε σε ισχύ το «Πρόγραμμα επιζωοτιολογικής επιτήρησης, πρόληψης και ελέγχου της Αφρικανικής Πανώλους των Χοίρων στους αγριόχοιρους – Καθορισμός πλαισίου συνεργασίας αρμόδιων αρχών και φορέων για τη διαχείριση του πληθυσμού των αγριόχοιρων, την ενίσχυση της επιτήρησης της Αφρικανικής Πανώλους των χοίρων σε αγριόχοιρους και τη διαχείριση εστιών της νόσου σε αγριόχοιρους» (ΦΕΚ 313 Β΄).
Με την ανωτέρω Κοινή Υπουργική Απόφαση καθορίστηκαν οι στόχοι του προγράμματος και οι αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων Κτηνιατρικών και Δασικών Υπηρεσιών, καθώς και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων, προκειμένου να ληφθούν άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης και αποτροπής εισόδου και εξάπλωσης της νόσου μέσω των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών στη χώρα, με κύριο μέτρο την μείωση του πληθυσμού των {(ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 αυτής «Σχέδιο Μείωσης του Πληθυσμού του Αγριόχοιρου» (ΣχΜ)}, κατά τη διάρκεια όλου του κυνηγετικού έτους και επιπλέον για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που προκαλεί ο υπερπληθυσμός τους στη γεωργία, στη δημόσια ασφάλεια και στη βιοποικιλότητα» (παρ. 2 εδάφιο β) του άρθρου 1 αυτής).
Με βάση τα ανωτέρω οι Δασικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων εντέλλονται να ενεργοποιήσουν άμεσα το πλαίσιο που καθορίζεται από τις ανωτέρω αποφάσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και να λειτουργήσουν πάραυτα τα προβλεπόμενα συνεργεία δίωξης και τις ομάδες κυνηγών για την ελεγχόμενη θήρα των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών.
Β. Περιπτώσεις διέλευσης ή παραμονής αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών σε κατοικημένες περιοχές και πλησίον του οδικού δικτύου.
Πέραν των ανωτέρω, σας επισημαίνουμε τους ειδικούς χειρισμούς που πρέπει να γίνουν στα πλαίσια των σχετικών διατάξεων της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/6741/252/23.01.2021 (Β΄283) Υπουργικής Απόφασης στις περιπτώσεις διέλευσης ή παραμονής αγριόχοιρων σε κατοικημένες περιοχές (δεδομένου ότι το θέμα δεν είναι αμιγώς αρμοδιότητα της Δασικής Υπηρεσίας) και για την αποτελεσματική διαχείριση του:
Θα πρέπει να υπάρχει συνεχής συνεργασία και συντονισμός μεταξύ των Δασικών Υπηρεσιών με τις Περιφέρειες, τους Ο.Τ.Α, την Ελληνική Αστυνομία και τις λοιπές κατά περίπτωση αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Για το σκοπό αυτό εφόσον κρίνεται αναγκαίο θα πρέπει να ζητηθεί η συνδρομή τους (υπηρεσίες των Δήμων, της Περιφέρειας, της ΕΛ.ΑΣ κλπ) στα πλαίσια των θεσμοθετημένων αρμοδιοτήτων τους μετά από σχετική ενημέρωση τους από τις οικείες Δασικές Υπηρεσίες, ώστε οι προβλεπόμενες ενέργειες να γίνουν με απόλυτη ασφάλεια για την αποφυγή πρόκλησης ατυχημάτων.
Επίσης προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των προβλημάτων προσέγγισης αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών μέσα σε κατοικημένες περιοχές κρίνουμε απαραίτητο να ληφθούν τα εξής συνοδευτικά μέτρα:
Οι προαναφερόμενες Υπηρεσίες και οι φορείς θα πρέπει στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους να λάβουν τις σχετικές αποφάσεις και να μεριμνήσουν για τη λήψη συνοδευτικών μέτρων, ώστε να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα των συνεργείων δίωξης και των ομάδων κυνηγών και να περιορίσουν ή και να εξαλείψουν τις αλληλεπιδράσεις των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών με τον άνθρωπο μέσα στις κατοικημένες περιοχές, τα οποία θα περιλαμβάνουν ιδίως:
– Την απαγόρευση χορήγησης τροφής με την έκδοση σχετικών «Δασικών Απαγορευτικών Διατάξεων»(Δ.Α.Δ.). Η χορήγηση και ανεύρεση τροφής από τους αγριόχοιρους και τα υβρίδια τους είναι η σημαντικότερη αιτία προσέλκυσης τους στις αστικές ή περιαστικές περιοχές. Η έκδοση Δ.Α.Δ από τα οικεία Δασαρχεία θα λειτουργήσει κυρίως ως αυστηρή γραπτή σύσταση προς τους κατοίκους.
– Την τοποθέτηση ειδικών κάδων απορριμμάτων (ασφαλείας) στις περιοχές που παρατηρούνται συχνές αλληλεπιδράσεις. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να επιθεωρηθούν οι υπάρχοντες κάδοι στην περιοχή και να αντικατασταθούν οι υπάρχοντες όπου αυτό απαιτηθεί.
– Τον περιορισμό του χρόνου έκθεσης υπολειμμάτων τροφής εκτός κάδων, με τη συστηματική και έγκαιρη περισυλλογή τους (εντατικοποίηση περισυλλογής – ενημερώσεις δημοτών) .
– Τη βελτίωση του φωτισμού σε δρόμους που υπάγονται αντίστοιχα στην αρμοδιότητα του οικείου Δήμου ή της Περιφέρειας, κυρίως στις περιοχές που έχουν παρατηρηθεί διελεύσεις αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών.
– Την τοποθέτηση σε επιλεγμένες θέσεις ειδικές προειδοποιητικών πινακίδων (οδικής σήμανσης) για τη μείωση των ορίων ταχύτητας και την πιθανή αλληλεπίδραση οχημάτων με αγριόχοιρους και υβρίδια αυτών για τον περιορισμό του κινδύνου τροχαίων ατυχημάτων.
– Την οικονομική και διοικητική υποστήριξη των διαδικασιών, με την διάθεση μέσων μεταφοράς, την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού (αναισθητικά όπλα, παγίδες σύλληψης κλπ), καθώς και τη συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών για την οργάνωση του κατά περίπτωση σχεδιασμού.
Ο σχεδιασμός κατά περίπτωση των ανωτέρω μέτρων από τις Δασικές Υπηρεσίες θα γίνει μετά από συνεργασία τους με τους οικείους Ο.Τ.Α Α΄και Β΄ βαθμού, τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (Δ.Α.Ο.Κ.), την ΕΛ.ΑΣ και τις Κυνηγετικές Οργανώσεις και τους καθ’ ύλη αρμόδιους λοιπούς τοπικούς φορείς, ώστε να εξασφαλίζονται οι απαραίτητοι ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι ενός εκάστου, να παρέχονται οδηγίες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων και την ασφάλεια του προσωπικού, αλλά και να υπάρχει άμεση ενημέρωση των πολιτών για τις υποχρεώσεις τους και τα λαμβανόμενα μέτρα με κάθε πρόσφορο τρόπο και μέσο.
Για την υλοποίηση των ανωτέρω οι συμμετέχοντες στα συγκροτούμενα «Συνεργεία ή και Ομάδων κυνηγών» θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα κατά περίπτωση ισχύοντα «Μέτρα και ρυθμίσεις στο πλαίσιο της ανάγκης περιορισμού της διασποράς του κορωνοϊού», καθώς και τυχόν επιπρόσθετα ειδικότερα περιοριστικά μέτρα προστασίας, όπως αυτά ισχύουν κάθε φορά για την Περιφερειακή Ενότητα, στις οποίες θα υλοποιηθεί ο σχεδιασμός.
Παρακαλούμε για τις δικές σας άμεσες ενέργειες και για τη συνεχή ενημέρωση της Υπηρεσίας μας για τα αποτελέσματα αυτών.
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ
