Τα “μαγικά” ελιξήρια που αναγράφονται στις συσκευασίες τροφής μάς υπόσχονται υγεία και μακροζωία για τον αγαπημένο μας σύντροφο. Εσείς ξέρετε που οφείλεται αυτή η ευεργετική τους δράση; Γνωρίζετε τι σημαίνουν όλα αυτά που διαβάζετε;
Αρκετές δεκαετίες πριν, οι ιδιοκτήτες των αμερικανικών drugstores δεν τολμούσαν να βάλουν στα ράφια τους τροφές σκύλων. Σήμερα, τα νούμερα των πωλήσεων των τροφών μιλάνε από μόνα τους για την αναγνώριση της σημασίας της ισορροπημένης διατροφής.
Τώρα πια ξέρουμε ότι για κάθε ζωντανό οργανισμό -άνθρωπο ή σκύλο, νέο ή ώριμο- η διατροφή βασίζεται στην καθημερινή πρόσληψη μιας ορισμένης ποσότητας διάφορων θρεπτικών συστατικών, όλων εκείνων των συστατικών της τροφής, που είναι βιολογικά απαραίτητα για τη συντήρηση της ζωής.
Πραγματική πηγή νεότητας, παίζουν βασικό ρόλο στην καλή υγεία και στην ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού απέναντι σε τυχόν ασθένειες.
Πρωτεΐνες
Ενυπάρχουν σε όλα τα κύτταρα και τους ιστούς του σώματος. Είναι σύνθετα μόρια, που αποτελούνται από πολλά αμινοξέα, δηλαδή διάφορα απλούστερα στοιχεία, με κύριο προορισμό να “χτίζουν”, να “συντηρούν” και να “επισκευάζουν” τον οργανισμό. Αυτό σημαίνει ότι είναι απαραίτητες για την περίοδο ανάπτυξης, για ιδιαίτερα ενεργητικούς σκύλους ή σκύλους εργασίας, καθώς και για σκύλους που βρίσκονται σε περίοδο κύησης ή θηλασμού. Η ποσότητα των πρωτεϊνών (και αμινοξέων) που απαιτεί ένας οργανισμός εξαρτάται από την ηλικία του σκύλου και τη δραστηριότητά του.
Τα αμινοξέα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη περιλαμβάνει τα μη απαραίτητα, τα οποία παράγονται από το ίδιο το σώμα του ζώου και η δεύτερη τα “απαραίτητα”, τα οποία εξασφαλίζονται αποκλειστικά με την ισορροπημένη διατροφή.
Τα αμινοξέα που περιλαμβάνονται στη διατροφή των σκύλων προέρχονται τόσο από το κρέας όσο και από τα δημητριακά. Η ανάμειξη των ζωικών και των φυτικών πρωτεϊνών στη συνταγή του προϊόντος διατροφής είναι εξαιρετικά σημαντική, επειδή επιτρέπει την πρόσληψη όλων των απαραίτητων αμινοξέων, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη διατροφή των ανθρώπων.
Βιταμίνες
Ρυθμίζουν πολλές μεταβολικές λειτουργίες που συντελούνται μέσα στον οργανισμό και είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την καλή φυσική κατάσταση των σκύλων μας. Η έλλειψη κάποιας βιταμίνης μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα συμπτώματα, όπως απώλεια όρεξης, κακή ανάπτυξη, αναπαραγωγικές δυσκολίες και απώλεια βάρους.
Οι κυριότερες βιταμίνες είναι 13:4 λιποδιαλυτές (A, D, E, K) και 9 υδατοδιαλυτές (θειαμίνη ή Β1, ριβοφλαβίνη ή Β2, πυριδοξίνη ή Β6, κυανοκοβαλαμίνη ή Β12, χολίνη, νιασίνη/νικοτινικό οξύ, παντοθενικό οξύ, φολικό ή φυλλικό οξύ, βιοτίνη).
Η δράση τους είναι σημαντική για διάφορες ζωτικές λειτουργίες.
Μεταλλικά στοιχεία
Όπως και οι βιταμίνες, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό του οργανισμού και είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη και την καλή φυσική κατάσταση των σκύλων.
Η ισορροπημένη αναλογία μεταλλικών στοιχείων στη δίαιτα είναι απαραίτητη, αφού η υπερβολική ύπαρξη ή έλλειψη κάποιου από αυτά επηρεάζει την αφομοίωση των υπολοίπων.
Υπάρχουν δύο κατηγορίες μεταλλικών αλάτων: τα μακρομεταλλικά άλατα και τα ιχνοστοιχεία. Τα πρώτα χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό σε σχετικά μεγάλες ποσότητες (ανάπτυξη, κύηση, άσκηση), ενώ μικρές ποσότητες των δεύτερων είναι σημαντικές για μεταβολικές λειτουργίες όπως η φυσική χρώση του δέρματος και η ευρωστία των μυών.
Λίπη
Όπως και για τον άνθρωπο, τα λίπη είναι απαραίτητα για την καλή φυσική κατάσταση των ζώων. Αντιπροσωπεύουν μία συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας, είναι σημαντικά για την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών, χαρίζουν στην τροφή ευχάριστη γεύση και περιέχουν τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, που δεν είναι σε θέση να παράγει ο οργανισμός. Τα λιπαρά οξέα είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την καλή κατάσταση του δέρματος και του τριχώματος του σκύλου.
Υδατάνθρακες
Αποτελούν μία ομάδα θρεπτικών συστατικών, που περιλαμβάνει τα απλά σάκχαρα και τα περισσότερο σύνθετα άμυλα και ίνες. Η σημασία τους στη διατροφή του σκύλου συνίσταται στο ότι παρέχουν στον οργανισμό του την απαραίτητη ενέργεια και ειδικότερα οι ίνες βοηθούν στη σωστή λειτουργία του εντέρου.
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
ΛΙΠΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΔΡΑΣΗ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ
Α Όραση, δέρμα, ανάπτυξη οστών
D Ανάπτυξη οστών και οδοντοφυΐα
Ε Αντιοξειδωτική
Κ Πηκτικότητα του αίματος
ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ
Θειαμίνη Β1 Όραση, δέρμα, ανάπτυξη, πρόσληψη τροφής
Ριβοφλαβίνη Β2 Ανάπτυξη οστών και οδοντοφυΐα
Πυριδοξίνη Β6 Παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων
Κυανοκοβαλαμίνη Β12 Παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, μεταβολισμός
Χολίνη Λειτουργία ήπατος και νεφρών, νευρικό σύστημα
Νιασίνη/νικοτινικό οξύ Πηκτικότητα αίματος
Παντοθενικό οξύ Προστασία κυτταρικών τοιχωμάτων (αντιοξειδωτική)
Φολικό ή φυλλικό οξύ Παραγωγή αίματος, ανάπτυξη
Βιοτίνη Αξιοποίηση θρεπτικών ουσιών, καλή κατάσταση δέρματος
ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Ασβέστιο Δόμηση οστών και οδοντοφυΐα, πηκτικότητα αίματος, νευρική λειτουργία
Φώσφορος Ανάπτυξη οστών, μεταβολικές λειτουργίες
Μαγνήσιο Ενζυματικές αντιδράσεις σχετικές με τη μεταβολιστέα ενέργεια
Νάτριο Ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών
Κάλιο Ανάπτυξη και μυϊκή λειτουργία
Ψευδάργυρος Μεταβολισμός πρωτεϊνών
Σίδηρος Αίμα
Χαλκός Αίμα, χρώση τριχώματος
Μαγγάνιο Ανάπτυξη, αναπαραγωγή, μεταβολισμός λιπιδίων
Ιώδιο Λειτουργία θυρεοειδούς
Σελήνιο Προστασία κυτταρικών τοιχωμάτων, μυϊκή λειτουργία
Ισορροπημένη διατροφή σημαίνει...
Μπορεί οι σκύλοι να μην είναι ιδιαίτερα εκλεκτικοί με την τροφή τους, όμως προσοχή, δεν είναι… σκουπιδοφάγοι. Το πιάτο του δεν μπορεί να περιέχει τα υπολείμματα από το οικογενειακό μας τραπέζι!
Στους σκύλους πρέπει να δίνεται μία ισορροπημένη μερίδα τροφής, ανάλογη με τις ανάγκες τους και όχι υπολείμματα φαγητών των ιδιοκτητών τους. Οι διατροφικές ανάγκες του σκύλου διαφέρουν ανάλογα με τη σωματική του διάπλαση, την ηλικία, τη φυσιολογική του κατάσταση-συντήρηση, την ανάπτυξή του, την εγκυμοσύνη, το θηλασμό, την εργασία και την κατάσταση της υγείας του.
Σαρκοφάγος ο σκύλος, είναι εκ φύσεως ένας κυνηγός και ως εκ τούτου, ένας ευκαιριακός καταναλωτής, εξαρτώμενος από τη λεία που θα αρπάξει. Το μεγάλο μέγεθος του στομάχου του τού επιτρέπει μια παρατεταμένη διακράτηση της στερεάς τροφής. Έτσι, τα καθημερινά γεύματα μπορούν να περιοριστούν μόνο σε ένα βραδινό γεύμα, αρκετό για έναν ενήλικο σκύλο, για να μην αισθάνεται πεινασμένος. Οι σκύλοι σε ηλικία ανάπτυξης, τα θηλυκά προς το τέλος της κυοφορίας, τα άρρωστα ή αυτά που καταλαμβάνουν μεγάλη μυϊκή προσπάθεια, πρέπει αντίθετα να καταναλώνουν πολλά ημερήσια γεύματα.
Εκτιμήστε την ποιότητα της τροφής
Δεν χρειάζεται να είστε ειδικός σε θέματα διατροφής για να κρίνετε πώς πρέπει να είναι η ποιότητα της μερίδας τροφής (εάν είναι μαγειρευτή). Οι παρακάτω παρατηρήσεις θα μας επιτρέψουν να κάνουμε τη σωστή εκτίμηση της όρεξής του.
Η όρεξη του σκύλου είναι πάντοτε καλή όταν το ζώο είναι υγιέστατο.
Καλή για την υγεία του είναι και η παρατήρηση των κοπράνων του (ούτε διάρροια, ούτε δυσκοιλιότητα).
Πρέπει να παρατηρούμε τη σταθερότητα του βάρους (να ελέγχεται στη ζυγαριά).
Το δέρμα και η στιλπνότητα του τριχώματος είναι καθρέπτης της υγείας του.
Βιομηχανικές ή οικιακές τροφές
Οι βιομηχανικές τροφές συντίθενται από επιστήμονες διαιτολόγους. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα της επιστήμης, εγγυώνται μια τέλεια διατροφική ισορροπία. Ο σκύλος, εντούτοις, δεν είναι μόνον ένα σαρκοφάγο. Χωνεύει καλά τις φυτικές πρωτεΐνες και πρέπει να περιλαμβάνονται λαχανικά και δημητριακά στην τροφή του. Αντίθετα με τον άνθρωπο, μπορεί να αφομοιώσει μεγάλες ποσότητες λίπους, που θα του δώσουν ενέργεια.
Όχι στις αλλαγές
Ένας σκύλος δεν έχει ανάγκη ποικιλίας στη διατροφή του. Αντιθέτως, όταν προσδιορίσετε με τον κτηνίατρό σας τη διατροφή που του αρμόζει, το ιδεώδες είναι να μην την αλλάξετε, εκτός αν οι ανάγκες του τροποποιηθούν. Περιορίζετε κατ’ αυτόν τον τρόπο τα περισσότερα προβλήματα χώνευσης (εμετός, διάρροια).
Η σπιτική τροφή συνιστάται όταν είναι καλής ποιότητας, ισορροπημένη και προσαρμοσμένη στο σκύλο.
Ωστόσο, να σημειωθεί ότι οι βιομηχανικές τροφές είναι πιο οικονομικές και πιο πρακτικές, αφού οι διαιτολόγοι χρησιμοποιούν τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα και εγγυώνται μία ισορροπημένη διατροφή που δύσκολα μπορεί να πραγματοποιηθεί όταν εμείς προετοιμάζουμε το γεύμα του.
Υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις γύρω από το θέμα της ποσοτικής κατανάλωσης πρωτεϊνών. Οι περισσότερες συγκλίνουν στο γεγονός ότι από την ηλικία των 6-7 χρόνων και μετά, τα σαρκοφάγα θα πρέπει να τρώνε χαμηλοπρωτεϊνικές τροφές, για να μην έχουμε νεφρική επιβάρυνση.
Τα απαραίτητα διατροφικά στοιχεία
Η διατροφή του σκύλου πρέπει να περιλαμβάνει καθημερινά πενήντα διατροφικά στοιχεία, απαραίτητα για τη συντήρηση της υγείας του. Αναφέρουμε τα κυριότερα:
Νερό, πρωτεΐνες –συνδυασμένες με διάφορα αμινοξέα–, αμυλώδη ή ζαχαρώδη για την ενέργεια, ίνες για την ισορροπία των εντέρων, λιπαρά ή λίπη, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες.
Σας παραθέτουμε τις πηγές τροφών από τις οποίες προέρχονται:
Πρωτεΐνες: κρέας, ψάρια, αβγά, τυρί, γάλα (πολλά απογαλακτισμένα σκυλιά δεν το αντέχουν πια).
Λιπαρά: φυτικά έλαια (σόγια, καλαμπόκι), ζωικά λίπη.
Άμυλο: ζυμαρικά, δημητριακά (ρύζι, σιτάρι, καλαμπόκι), πολύ βρασμένα. Αποφύγετε το ψωμί και τις πατάτες.
Ίνες: πράσινα λαχανικά, φασολάκια, καρότα, βρασμένη σαλάτα, πίτουρα (σε μικρή ποσότητα).
Μέταλλα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες: διατροφικά συμπληρώματα, μαγιά της μπύρας, προϊόντα γάλακτος.
Νηστεία: μία μέθοδος προς αποφυγή
Πολλαπλά γεύματα ημερησίως είναι απαραίτητα για τα κουτάβια. Μία ημέρα νηστείας –που προτείνεται από ορισμένους– την εβδομάδα, δεν δικαιολογείται καθόλου: ο σκύλος πρέπει να τρώει κάθε μέρα. Η λανθασμένη αλλά επίμονη ιδέα κατά την οποία ένας σκύλος θα δούλευε καλύτερα νηστικός, διαψεύδεται από τις έρευνες των διαιτολόγων. Αντιθέτως, συνιστάται να δοθεί ένα ελαφρύ γεύμα στο σκύλο, τουλάχιστον δύο ώρες πριν την προσπάθεια.
Πηγές: Dogs today, Φαρμακολογία του Harvey
