Του Σπύρου Δέδε, Εκπαιδευτή – Εκτροφέα Αγγλικών Σέττερ
Βρισκόμενοι στη διαδικασία εκπαίδευσης, αλλά κυρίως σε όλη τη διάρκεια συμβίωσης με το σκύλο μας, γινόμαστε πολλές φορές μάρτυρες καταστάσεων στις οποίες ο πιστός μας σύντροφος ενεργεί και πράττει σαν να διαβάζει τις σκέψεις μας.
Θέτοντάς του κανόνες και εντολές σε όλη τη διάρκεια ύπαρξης μαζί μας, οδηγείται στο φαινόμενο πρόβλεψης αυτών των κανόνων και εντολών, αφήνοντάς μας έκπληκτους. Το φαινόμενο όμως αυτό μπορεί να γίνει καταστροφικό αν συνδυαστεί με πράξεις και ενέργειες που αποφέρουν μη επιθυμητά αποτελέσματα για εμάς.
Ως κλασικό παράδειγμα πρόβλεψης αναφέρουμε τα σκυλιά του δρ Pavlov. Στη διάρκεια των πειραμάτων που εκτέλεσε ο Σοβιετικός φυσιολόγος πάνω στη θεωρία της κλασικής μάθησης, τα σκυλιά-πρωταγωνιστές των πειραμάτων του προέβλεπαν από τον ήχο του κουδουνιού ότι θα ακολουθήσει κάποια λιχουδιά.
Η πρόβλεψη ως μέσο εκπαίδευσης
Συνήθως η πρόβλεψη αποτελεί και είναι πολλές φορές χρηστικότατη στην εκπαίδευση ενός κυνηγετικού και μη σκύλου.
Ενισχύοντας μία επιθυμητή πράξη καθώς και μία επιθυμητή συμπεριφορά, είτε θετικά είτε αρνητικά, καθοδηγούμε το σκύλο μας να προβλέψει μία επερχόμενη πράξη-αποτέλεσμα, με φυσικό επακόλουθο την επανάληψη αυτής από μέρους του.
Έχοντας γνώμονα αρχές και κανόνες που διέπουν την εκπαίδευση, όπως η υπομονή, η επιμονή και η κατανόηση των αναγκών του φίλου μας, χρησιμοποιούμε την πρόβλεψη ως μέσο εκπαίδευσης.
Δίνοντας τη σωστή επιβράβευση στο σκύλο μας, στο σταθερό αριθμό επαναλήψεων, εισπράττοντας σταθερό διάστημα σωστής εκτέλεσης και στην κατάλληλη στιγμή, θα κερδίσουμε μέσω της πρόβλεψης το ζητούμενο και αρεστό αποτέλεσμα.
Παράλληλα, αν ο σκύλος μας κερδίσει μία σωστή-αρεστή, ακούσια από εμάς επιβράβευση θα οδηγηθεί ξανά σε πρόβλεψη.
Σωστή χρήση της «γλώσσας του σώματος»
Οι σκύλοι επικοινωνούν με πολλούς τρόπους (ακουστικά, μέσω της όσφρησης, της αφής), ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος των πληροφοριών μεταδίδεται οπτικώς. Οι σκύλοι έχουν συγκεκριμένα οπτικά σινιάλα που ονομάζουμε γλώσσα του σώματος.
Λόγω του ότι οι περισσότερες πληροφορίες μεταδίδονται οπτικά, οι σκύλοι έχουν μεγάλη ικανότητα στη διάγνωση των προθέσεων, αποκρυπτογραφώντας τις ανεπαίσθητες κινήσεις που μαρτυρούν ότι κάτι πρόκειται να συμβεί.
Για παράδειγμα, ο άνθρωπος που σκοπεύει να εκφράσει το θυμό του μπορεί να σφίξει τους μύες του πριν φωνάξει στο σκύλο και το ζώο είναι ικανό να διακρίνει τη μυϊκή ένταση και να ενεργήσει ανάλογα.
Ειδικά σε αυτό το σημείο, να τονίσουμε ότι η χρήση της γλώσσας του σώματος θα πρέπει να γίνεται σωστά καθώς παρουσιάζονται τα διάφορα προβλήματα, γιατί πολλές φορές άλλο θέλουμε να πούμε και άλλο «λέει» η στάση και η κίνηση του σώματός μας.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, συμπεραίνουμε ότι η πρόβλεψη δεν αποτελεί μια τεχνική εκπαίδευσης αλλά μια κατάσταση σημαντική, στην οποία οδηγείται αυτοβούλως ο σκύλος, με επακόλουθο να καλλιεργείται συνειδητά από εμάς ως «τεχνική» στην όλη διαδικασία της εκπαίδευσης.
Θα τολμήσω και θα πω ότι η πρόβλεψη έχει αξία στην εκπαίδευση σκύλων ίση με αυτή της επανάληψης.
