Του Μανώλη Κατσίπη
Μπορεί να φαίνεται περίεργο αλλά δεν είναι: όλα σχεδόν τα σκυλιά φέρμας κυνηγούν τα περισσότερα τριχωτά θηράματα που συναντάμε στα κυνηγοτόπια της πατρίδας μας και μάλιστα ορισμένα επιδεικνύουν εξαιρετική ικανότητα στον εντοπισμό ιχνών. Γι’ αυτό το μόνο που χρειάζεται είναι να τα εμπιστευτούμε…
Το ιδανικό είναι το κυνήγι να πλαισιώνεται με σκύλο. Όλοι ξέρουμε πως υπάρχουν δύο είδη κυνηγετικών σκύλων με τα οποία κυνηγάμε στην πατρίδα μας: με σκύλο ιχνηλασίας και με σκύλο φέρμας.
Το κυνήγι με σκύλο ιχνηλασίας πραγματοποιείται με έναν σκύλο ή περισσότερους που ακολουθούν τα ίχνη του θηράματος γαβγίζοντας, αναγκάζοντάς το έτσι να έρθει στο πεδίο βολής του κυνηγού. Αυτά τα σκυλιά είναι ειδικευμένα στο λαγό και στο αγριογούρουνο και γενικότερα στα τριχωτά θηράματα. Είναι σκυλιά που κυνηγάνε περισσότερο για τον εαυτό τους, απλά ο κυνηγός εκμεταλλεύεται το κληρονομικό γνώρισμα της καταδίωξης, το οποίο πολλές φορές διαρκεί αρκετές ώρες, με μεγάλο πάθος, δίνοντας μια ιδιαίτερη αίσθηση στο κυνήγι τριχωτού με σκύλο ιχνηλασίας.
Το κυνήγι με σκύλο φέρμας είναι εντελώς διαφορετικό από το κυνήγι με σκύλο ιχνηλασίας. Όταν ο σκύλος φέρμας βρει τα ίχνη οσμής του θηράματος που αφήνει πάνω στο έδαφος ή από αναθυμιάσεις που φέρνει ο αέρας, τότε ξαφνικά κοκκαλώνει δείχνοντας στον κυνηγό τη θέση του θηράματος που είναι κρυμμένο εκεί κοντά, αφού προηγουμένως με αργό ρυθμό ανάγκασε (μπλόκαρε) το θήραμα να μη φύγει ή να πετάξει, επιτρέποντας στον κυνηγό να έρθει τόσο κοντά ώστε να μπορέσει να χτυπήσει το θήραμα.
Το ένστικτο της φέρμας
Οι αναφορές που γίνονται μέσα από τα δημοτικά μας τραγούδια φανερώνουν την αγάπη του λαού μας για το κυνήγι. Αποτελούσε ανάγκη επιβίωσης από την αρχαία Ελλάδα, αλλά και στα δύσκολα χρόνια των συνεχών πολέμων της πατρίδας μας, το κυνήγι του τριχωτού θηράματος επικρατούσε σε όλη τη χώρα λόγω της ποσότητας και ποιότητας του κρέατος. Ακόμη και σήμερα στα χωριά μας, όταν λέμε κυνηγό εννοούμε αυτόν που κυνηγάει λαγό και αγριογούρουνο, τα επικρατέστερα παραδοσιακά τριχωτά θηράματα της πατρίδας μας.
Τα χρόνια σήμερα άλλαξαν και η ποιότητα ζωής αναβαθμίστηκε με αποτέλεσμα ο κυνηγός να έχει τη δυνατότητα να ασκεί το κυνήγι όχι πια για βιοποριστικούς λόγους. Πολύ μεγάλη μερίδα κυνηγών ασχολούνται με το φτερωτό θήραμα και μάλιστα με θηράματα που για να κυνηγηθούν χρειάζονται σκυλιά φέρμας. Ο σκύλος φέρμας (δείκτης), με την πολύ γνωστή ενστικτώδη συμπεριφορά του, μας δείχνει πού είναι το θήραμα και στέκεται ακίνητος με τους μύες τεντωμένους. Η αντίδραση αυτή προκαλείται στο σκύλο από την αίσθηση του θηράματος και η μυρωδιά, που αναδύεται, βάζει σε λειτουργία το ένστικτο της φέρμας.
Μπροστά στο απρόσμενο
Η καθαροαιμία του σκύλου είναι κάτι που πρέπει ο κυνηγός να προσέξει ιδιαίτερα, αφού ένα καθαρόαιμο σκυλί έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να βγει εξαιρετικό κυνηγόσκυλο.
Ο λόγος είναι τα κυνηγετικά γονίδια που έχει από τους προγόνους του, χάρη στα οποία ο καλός σκύλος φέρμας πρέπει να κυνηγάει εξίσου καλά το φτερωτό όσο και το τριχωτό θήραμα. Το προσόν της εξυπνάδας, η ικανότητα να ξεδιαλύνει την αναθυμίαση η οποία αποτυπώνεται τόσο στον αέρα όσο και στο έδαφος, καθώς και η ανάπτυξη πρωτοβουλίας στο κυνήγι, κάνουν τη διαφορά του καλού σκυλού φέρμας σε κυνήγι τριχωτού.
Μια μεγαλόπρεπη φέρμα από Πόιντερ και Σέττερ στον ομιχλώδη κάμπο και ενώ ο κυνηγός περιμένει να πεταχτεί ένα ορτύκι μέσα από τα αγριόχορτα, ξεπροβάλλει ένας λαγός, μια αναπάντεχη χαρά για κάθε κυνηγό να βάλει ένα περιζήτητο θήραμα στο σακίδιό του.
Το λαγοκυνήγι στον κάμπο
Σε έναν τόπο που διάλεξε ο λαγός για την τροφή του, αφού βρίσκει με μεγάλη ευκολία αλλά και για να μην ενοχλείται από τους εχθρούς του, αποδεικνύεται ότι το κυνήγι του λαγού στον κάμπο με σκυλιά ιχνηλασίας είναι αρκετά δύσκολο.
Ο λόγος είναι ότι ο λαγός κινείται προς όλες τις κατευθύνσεις του κάμπου, αφού δεν έχει μονοπάτια τα οποία έχει τη συνήθεια να παίρνει κατά τη μετακίνησή του, με αποτέλεσμα να αφήνει πληθώρα ιχνών δημιουργώντας πρόβλημα στον ιχνηλάτη να τον εντοπίσει.
Αρκετούς λαγούς, επίσης, μπορεί να συναντήσει ο κυνηγός κυνηγώντας πέρδικες και μπεκάτσες στο βουνό και στο δάσος. Το ίδιο πρόβλημα συναντάται και με το αγριοκούνελο, που το βρίσκουμε στη νησιωτική Ελλάδα, με τη διαφορά ότι το αγριοκούνελο ζει σε αποικίες με μεγάλους αριθμούς ατόμων που αφήνουν παρά πολλά ίχνη στην περιοχή όπου μένουν και μετακινούνται δυσχεραίνοντας το έργο των ιχνηλατών να τα εντοπίσουν.
Σε απόσταση ασφαλείας
Αντίθετα με τους εγγλέζικους σκύλους που είναι εξαιρετικά γρήγοροι, με φανταστική ευαίσθητη όσφρηση και ακλόνητη φέρμα, υπάρχουν και οι ηπειρωτικές φυλές, με σκυλιά για κάθε είδους κυνήγι και φυσικά και του τριχωτού: Κούρτσχααρ – Επανιέλ Μπρετόν, Ντράτχααρ – Βίζλα. Οι συνηθέστερες φυλές στην πατρίδας μας, με μεγάλα προσόντα, ανήκουν στην κατηγορία σκυλιών για φέρμα, απορτάρισμα και ιχνηλασία (αν και πολλοί το αποφεύγουν για να διατηρήσουν αναλλοίωτες τις ιδιότητες ως σκυλιά φέρμας). Είναι εξαιρετικά για κυνήγι σε όλα τα εδάφη, από θαμνώδεις εκτάσεις έως βαλτώδεις περιοχές, έχουν μεγάλη αντοχή με πολύ καλή όσφρηση, η έρευνά τους είναι μέτριας ταχύτητας, ψάχνοντας επιμελώς τα ίχνη των θηραμάτων που συναντάνε στο δρόμο τους.
Μεγάλο πλεονέκτημα στις ηπειρωτικές φυλές είναι η έρευνά τους, ότι δηλαδή γίνεται στη σωστή απόσταση από τον κυνηγό με αποτέλεσμα, αν το θήραμα, π.χ. λαγός ή αγριοκούνελο, δεν δεχθεί φέρμα και δεν νιώσει το σκύλο που το πλησιάζει και διαλέξει να φύγει μπροστά, να υπάρχει η σωστή απόσταση ώστε εύκολα να το τουφεκίσει ο κυνηγός.
Χάρμα οφθαλμών
Είναι χάρμα οφθαλμών να βλέπεις ένα Ντράτχααρ να προσπαθεί να ξεδιαλύνει τα ίχνη μέχρι να εντοπίσει πού είναι κρυμμένο ένα αγριοκούνελο.
Τα Ντράτχααρ επίσης χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό πληγωμένου θηράματος, όπως το αγριογούρουνο, με μεγάλη επιτυχία. Επίσης, ο λαγός και το αγριοκούνελο έχουν τον πρωταρχικό ρόλο στο κυνήγι τριχωτού με σκύλο φέρμας. Όλα σχεδόν τα σκυλιά φέρμας κυνηγούν τα περισσότερα τριχωτά θηράματα, απλά κάποια από αυτά έχουν το χάρισμα και τον τρόπο να διακρίνονται και ο λόγος είναι ότι έχουν την ικανότητα να βρίσκουν με μεγάλη ευκολία τα ίχνη των συγκεκριμένων θηραμάτων. Το μόνο που μας μένει είναι να ψάξουμε να τα βρούμε και να μην αφήνουμε να περνάνε τέτοια σκυλιά από τα χέρια μας χωρίς να χαρούμε τα προσόντα τους.
