Πέντε εκτροφείς και εκπαιδευτές απαντούν στις ερωτήσεις του “Κ&Φ” σχετικά με τα βασικότερα ζητήματα που μας απασχολούν ώστε να βγάλουμε το σκύλο μας υγιή και πανέτοιμο στον κυνηγότοπο.
1. Ποια είναι τα σημαντικότερα σημεία που πρέπει να προσέχει κάθε κυνηγός πριν βγάλει το σκύλο του για προπόνηση ή για κυνήγι τις ημέρες που η θερμοκρασία ξεπερνάει τους 30οC;
2. Τι πρέπει να αποφεύγουμε στο σκύλο μας το καλοκαίρι;
3. Πώς εντοπίζουμε ή καταλαβαίνουμε πιθανό πρόβλημα στην υγεία του σκύλου μας, πριν ή κατά την ώρα του κυνηγίου ή της προπόνησης;
4. Ποια είναι η καλύτερη ώρα για προπόνηση τις ζεστές ημέρες;
5. Πόσο καιρό και τι πρόγραμμα προπόνησης χρειάζεται ένα κυνηγόσκυλο για να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση πριν την έναρξη του κυνηγίου;
Αντώνης Αναγνωστόπουλος, εκπαιδευτής σκύλων φέρμας
1. Kυρίως προσέχουμε τη διατροφή του ζώου για να μην πάρει περιττά κιλά.
Φροντίζουμε για το πρόγραμμα των επαναληπτικών εμβολιασμών και αποπαρασιτώσεων. Περιποίηση τριχώματος για τις μακρύτριχες φυλές ώστε να μην κολλήσουν άγανα, αγκάθια στο εσωτερικό του αφτιού και μας δημιουργήσουν ωτίτιδα, διάτρηση τυμπάνου και άλλα προβλήματα. Περιποίηση των πελμάτων του ζώου καθώς λόγω της απραξίας που έχει προηγηθεί, υπάρχει κίνδυνος να πληγωθούν και να ανοίξουν τα πέλματα κατά τις πρώτες ημέρες της έναρξης. Υπάρχουν στην αγορά διάφορα σπρέι ή κρέμες κτηνιατρικές με πολύ καλά αποτελέσματα. Αραίωση ή κόψιμο των τριχών ανάμεσα στα δάκτυλα, επίσης κόψιμο των νυχιών. Ένα φαρμακείο με όλα τα απαραίτητα για τις Πρώτες Βοήθειες, π.χ. τραυματισμούς, περιπτώσεις φόλας, δαγκώματος φιδιού, είναι πάντα εξαιρετικά χρήσιμο, όπως και ένα εντομοαπωθητικό. Οι μπαγκαζιέρες και τα σκυλόκουτα να διαθέτουν πάρα πολύ καλή μόνωση και επαρκείς αεραγωγούς, διαφορετικά το ζώο κινδυνεύει από θερμοπληξία. Βγάζοντας το ζώο για προπόνηση, παίρνουμε μαζί μας αρκετό νερό και δεν το αφήνουμε να πίνει από διάφορα κανάλια ή στάσιμα νερά που πιθανώς κρύβουν πολλούς κινδύνους, π.χ. άδεια μπουκάλια φυτοφαρμάκων.
2. Αποφεύγουμε να αφήνουμε το ζώο μέσα σε μπαγκαζιέρες ή σκυλόκουτα, ακόμη χειρότερα μέσα στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου, σταθευμένο κάτω από τον καυτό ήλιο. Άμεσος κίνδυνος θερμοπληξίας. Επίσης, όταν ταξιδεύουμε με καράβια δεν αφήνουμε το ζώο κοντά στις μηχανές που βγάζουν πολλά καυσαέρια και πολλή ζέστη. Αποφεύγουμε να παίρνουμε θηλυκά που βρίσκονται σε περίοδο οίστρου. Αρκετές στάσεις απαιτούνται κατά τις μακρινές διαδρομές και πρέπει να τους παρέχουμε δροσερό νερό σε τακτά διαστήματα.
3. Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η θερμοπληξία. Όπως προανέφερα, δεν μεταφέρουμε το ζώο με ακατάλληλα μέσα, ούτε το αφήνουμε σε ακατάλληλους χώρους, χωρίς επαρκή αερισμό. Σε περίπτωση θερμοπληξίας, το ζώο παρουσιάζει έντονη ταραχή, σιελόρροια, πιθανή αστάθεια. Το απομακρύνουμε σε ένα σκιερό μέρος και του χορηγούμε άφθονο νερό.
4. Καλό είναι η προπόνηση να γίνεται πολύ νωρίς το πρωί, με το πρώτο φως, ή πολύ αργά το απόγευμα που γέρνει ο ήλιος, για να αποφεύγονται οι ζεστές ώρες της ημέρας.
5. Δεν υπάρχουν ειδικά προγράμματα για τη σωστή προπόνηση του σκύλου. Αρχίζουμε να το βγάζουμε τουλάχιστον ενάμιση μήνα πριν την έναρξη του κυνηγίου, αν και ο σκύλος – αθλητής θέλει προπόνηση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, σε μαλακά εδάφη και για λίγη ώρα στην αρχή, κάνοντας τακτικά διαλείμματα για νερό και αυξάνοντας την ώρα σιγά-σιγά, μέχρι να φτάσει το ζώο στο επιθυμητό αποτέλεσμα λίγο πριν την έναρξη του κυνηγίου.
Αντώνης Αντιβάχης, εκπαιδευτής
1. Τα σημαντικότερα σημεία που πρέπει να προσέχει ένας κυνηγός είναι η ώρα της ημέρας που θα βγάλει έξω το σκυλί του, η χρονική διάρκεια της εξόδου, η περιοχή που θα κυνηγήσει, το πώς θα το μεταφέρει στον κυνηγότοπο, με τι μέσο και πόσο άνετα θα ταξιδέψει. Το κουτί μεταφοράς θα πρέπει να έχει καλό αερισμό, διαφορετικά θα έχουμε δυσάρεστες συνέπειες.
2. Το σκυλί μας, το καλοκαίρι, πρέπει να έχει πάντα δροσερό νερό και επαρκή σκιά. Δεν πρέπει να εκτίθεται στον ήλιο μέσα στο κλουβί τού αυτοκινήτου, ενώ εμείς θα πίνουμε τον καφέ μας ή τις μπίρες μας. Να μην επαναπαυόμαστε ότι τα παράθυρα του αυτοκινήτου ή της μπαγκαζιέρας είναι αρκετά για να πάρει καθαρό αέρα. Επίσης, ποτέ δεν πρέπει να κλείνουμε το σκυλί μας βρεγμένο μέσα στο κουτί μεταφοράς.
3. Αν βγάλουμε το σκυλί μας στο τερέν ή στον κυνηγότοπο και δεν το καλύπτει όπως εμείς ξέρουμε ή αν διακρίνουμε κάποια σημάδια κόπωσης, τότε πρέπει να το πάμε αμέσως σε δροσερό μέρος, να του δώσουμε άφθονο νερό και να επικοινωνήσουμε με τον κτηνίατρό μας, αν αυτό κρίνουμε απαραίτητο.
4. H καλύτερη ώρα για προπόνηση είναι νωρίς το πρωί 6:00-8: 00 και αργά το απόγευμα 19:00-20:00, έτσι δεν θα κάψουμε το σκυλί μας.
5. Το σκυλί μας καλό είναι να έχει όλη τη νεκρή περίοδο εξόδους. Τους δύο τελευταίους μήνες θα πρέπει να ξεκινάει η εντατική προπόνηση. Τον πρώτο μήνα θα το βγάζουμε 2-3 φορές την εβδομάδα από ½-1 ώρα. Τον τελευταίο μήνα θα αυξήσουμε τις ημέρες και τις ώρες εκπαίδευσης του πιστού μας φίλου κι έτσι θα έχουμε έναν σύντροφο που δεν θα μας απογοητεύσει ποτέ.
Ιωάννης Λιάπης, εκτροφέας Κούρτσχααρ
1. Πρώτο και βασικό, μεγάλη προσοχή κατά τη μεταφορά του σκύλου στο χώρο κυνηγίου ή εκπαίδευσης. Να αποφεύγουμε τους χώρους που δεν αερίζονται (πορτμπαγκάζ), να μην τα αφήνουμε πολλές ώρες μέσα στο τρέιλερ. Όταν πρόκειται να ταξιδέψουμε με καράβι, να μην τα αφήνουμε μέσα στα τρέιλερ κάτω στο γκαράζ, γιατί όπως γνωρίζουμε κάθε χρόνο χάνονται πολλά σκυλιά από θερμοπληξία και αιτία είναι η δική μας αμέλεια.
2. Όπως το χειμώνα φροντίζουμε ο σκύλος μας να είναι σε ζεστό μέρος, έτσι και το καλοκαίρι αποφεύγουμε να έχουμε το σκύλο μας εκτεθειμένο στον ήλιο. Το πρώτο πράγμα που μας ενδιαφέρει είναι πώς θα αποκτήσουμε έναν σκύλο και όχι πού θα μείνει, έτσι καταλήγουν στις ταράτσες, στα μπαλκόνια, στις αυλές και το χειρότερο δεμένα. Αυτό είναι κατανοητό μέχρι ενός σημείου, λόγω έλλειψης χώρου, αλλά μεγάλη προσοχή.
3. Εδώ πρόκειται για ένα καίριο ζήτημα. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όταν έχουμε έναν σκύλο πρέπει εμείς να τον φροντίζουμε καθημερινά και να του κάνουμε έναν οπτικό έλεγχο (τρίχωμα, νύχια, μάτια). Με αυτόν τον τρόπο, αν κάτι δούμε, πηγαίνουμε το σκύλο μας στο γιατρό, προλαμβάνοντας κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Το ένα σκέλος είναι αυτό, το άλλο είναι η διάθεση του σκύλου να παίξει μαζί μας, να φάει το φαγητό του, ή μήπως απλώς το μυρίζει και φεύγει. Στο κυνήγι, αφού ξέρουμε το σκύλο μας νευρικό και γρήγορο, παρατηρούμε μήπως δεν ανοίγεται, αν κουράζεται γρήγορα, αν τον παροτρύνουμε να ψάξει και αυτός έρχεται πίσω μας.
4. Εγώ θα έλεγα τις πρωινές ώρες γιατί πάντα πάω νύχτα. Πέφτει δροσιά και έτσι βοηθάει περισσότερο το σκύλο να εργαστεί αφού δροσίζονται τα πόδια του και το κάτω μέρος του σώματός του. Και μιλάμε πάντα για τον κάμπο. Στο βουνό, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.
5. Προσωπικά πιστεύω ότι ένας σκύλος εργασίας δεν πρέπει ποτέ να σταματά, τουλάχιστον θα πρέπει να έχει δύο εξόδουςτην εβδομάδα και έναμιση μήνα περίπου πριν την έναρξη της κυνηγετικής σεζόν μέρα – παραμέρα. Με μικρά χρονικά διαστήματα αυξάνοντας τα σιγά-σιγά και πρώτα τον βγάζουμε στον κάμπο (κλαμιές, τριφίλλια) για το πέλμα και μετά βουνό.
Γιώργος Τσοτόπουλος, εκτροφέας Πόιντερ
1. Καλό είναι, πριν την έναρξη του κυνηγίου, να επισκεπτόμαστε τον κτηνίατρό μας, να κάνουμε όλα τα ειδικά τεστ και όλους τους εμβολιασμούς. Πρέπει σιγά–σιγά από τις τροφές συντήρησης να περνάμε σε τροφές με περισσότερη πρωτεΐνη αλλά και λίπη, διότι θα χρειαστεί μεγαλύτερη ενέργεια για να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις δύσκολες πρώτες προπονήσεις, αλλά και στις πρώτες κυνηγετικές εξόδους. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δείξουμε και στον τρόπο μεταφοράς του σκύλου από το σπίτι μας στον κυνηγότοπο. Θα πρέπει το μέσο μεταφοράς να είναι όσο το δυνατόν πιο άνετο και παράλληλα να έχει τον ανάλογο εξαερισμό για να μπορεί να έχει τη σωστή εσωτερική θερμοκρασία. Ένα συχνό πρόβλημα των πρώτων ημερών έχει να κάνει με τα πέλματα του σκύλου μας. Συχνά οι μεγάλες θερμοκρασίες ψήνουν τις πέτρες, τα αιχμηρά και θερμά σημεία των οποίων σκίζουν τα πέλματα του σκύλου μας.
Καλό είναι, καθ’όλη τη διάρκεια του έτους, εάν γίνεται, στον τόπο όπου διαμένει ο σκύλος μας να πατάει σε ψιλό χαλίκι. Έτσι τα πέλματα δεν μαλακώνουν σχεδόν ποτέ και πάντα διατηρούν τη σκληρότητά τους. Υπάρχουν όμως και στο εμπόριο ειδικές αλοιφές, σπρέι κ.ά. που μπορούν να λύσουν με επιτυχία το πρόβλημά μας. Πολλά πράγματα θα μπορούσαν να γραφτούν, αλλά το σημαντικότερο είναι να έχουμε πάντα μαζί μας ένα μικρό φαρμακείο Πρώτων Βοηθειών όπου μέσα θα έχουμε ενέσεις και ό,τι άλλο χρειάζεται για τη γρήγορη αντιμετώπιση ενός προβλήματος. Τέλος, ο κυνηγετικός σκύλος είναι ένας μεγάλος αθλητής που για να φτάσει στο maximum της απόδοσής του χρειάζεται την ανάλογη προπόνηση την οποία θα αναλύσουμε παρακάτω.
2. Η υγεία, η σωστή διατροφή και η προγραμματισμένη προπόνηση είναι απαραίτητα στοχεία για να μπορέσει να βγάλει μια επιτυχημένη κυνηγετική σεζόν. Η υπερβολή και η βιασύνη συνήθως φέρνουν άσχημα αποτελέσματα. Θεωρώ ότι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή την εποχή για το σκύλο μας είναι οι υψηλές θερμοκρασίες. Έτσι πρέπει να μεριμνήσουμε για τον τόπο διαμονής του, για τη μεταφορά του στον κυνηγότοπο και τέλος την ώρα του κυνηγίου να αποφεύγουμε τις υψηλές θερμοκρασίες για να μη βρεθούμε αντιμέτωποι με συμπτώματα θερμοπληξίας.
3. Οι πρώτες ενδείξεις οι οποίες θα πρέπει να μας υποψιάσουν ότι κάτι δεν πάει καλά με τον τετράποδο φίλο μας, είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος για το κυνήγι αλλά και η πρόωρη κόπωση. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι η γρήγορη επίσκεψη στον κτηνίατρό μας μπορεί να είναι και το κλειδί για μια επιτυχημένη κι έγκαιρη διάγνωση σε ένα τυχόν πρόβλημα, σε αρχικό στάδιο. Προσοχή, όμως, υπάρχουν ορισμένες ύπουλες ασθένειες που στο πρώτο τους στάδιο δεν δημιουργούν εμφανές πρόβλημα στο σκύλο μας. Γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί.
4. Ζεστές θεωρούνται οι μέρες που η θερμοκρασία φτάνει τους 32-35οC το μεσημέρι. Με αυτές τις συνθήκες, η καταλληλότερη ώρα για την προπόνηση του σκύλου μας είναι, ή νωρίς το πρωί, με το πρώτο φως του ήλιου, ή πολύ αργά το απόγευμα και μέχρι να νυχτώσει. Αυτές τις ώρες, η θερμοκρασία είναι περίπου 21-24οC και είναι η καταλληλότερη στιγμή για προπόνηση. Σε περίπτωση που έχουμε καύσωνα, σαν αυτόν που προηγήθηκε, με περίπου 40-43οC, απαγορεύεται τελείως να βγάλουμε το σκύλο μας για προπόνηση, διότι ακόμα και τις πολύ πρωινές ώρες, η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από 27οC κι έτσι μπορεί να του δημιουργήσουμε σοβαρό πρόβλημα. Αυτό ισχύει ακόμα και για τους καλά προπονημένους σκύλους.
5. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε περίπου 34-45 ημέρες πριν την έναρξη του κυνηγίου. Ο χρόνος για αρχή είναι περίπου 20-25 λεπτά της ώρας, με σταδιακή αύξηση περίπου 10-15 λεπτών για κάθε βδομάδα που περνάει, μέχρι να φτάσουμε στην έναρξη. Ο αριθμός των προπονήσεων θα πρέπει να είναι 2-4 φορές την εβδομάδα. Έτσι φτάνουμε στην έναρξη να έχουμε το σκύλο μας έτοιμο να βγάλει περίπου 1,5-2 ώρες κυνηγίου. Σε αυτό το διάστημα των προπονήσεων καλό θα είναι, σε τακτά χρονικά διαστήματα, να του δίνουμε λίγο νεράκι να δροσίζεται, 4-5 γουλιές είναι αρκετό. Το πολύ νερό και αμέσως μετά πάλι προπόνηση μπορεί να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα. Για να αποφύγετε τυχόν κρούσμα υπογλυκαιμίας, καλό είναι να ταΐζετε το σκύλο σας από το προηγούμενο απόγευμα ή νωρίς το βράδυ, και την άλλη μέρα το πρωί, πριν ξεκινήσουμε το κυνήγι μας, να του δώσουμε μια μικρή ποσότητα γλυκίσματος, π.χ. ένα σοκολατάκι ή έναν κύβο ζάχαρης, λίγο μέλι αραιωμένο. Δεν πρέπει να τον πιέσουμε παραπάνω από όσο αντέχει, όταν έχουμε καταλάβει ότι έχει κουραστεί, κάτι που μπορεί να του δημιουργήσει μυϊκό ή αρθριτικό πρόβλημα και τότε αυτό θα μας πάει αρκετά πίσω.
Ηλίας Κουτσομανώλης, εκτροφέας Επανιέλ Μπρετόν
1. α) Ένα από τα βασικότερα είναι η ασφαλής μεταφορά του σκύλου μας προς το χώρο εκγύμνασης ή τον κυνηγότοπο (αρκετά κυνηγόσκυλα έχουμε θρηνήσει από θερμοπληξία).
β) Το νερό που θα κουβαλάμε στη διάρκεια της εκγύμνασης πρέπει να είναι σε ανάλογη ποσότητα με το χρόνο της εκγύμνασης και τις καιρικές συνθήκες της ημέρας.
γ) Ημέρες με άπνοια ή με υψηλές θερμοκρασίες χρειαζόμαστε πολύ περισσότερο νερό.
δ) Ακόμα πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτή την περίοδο τα διάφορα φίδια αλλά και τα φυτοφάρμακα είναι ένας εν δυνάμει μεγάλος κίνδυνος για τα σκυλιά και δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ το φαρμακείο μας, το οποίο θα ελέγχουμε σχολαστικά για την επάρκεια των αντιδότων και την ημερομηνία λήξης όλων των φαρμάκων.
ε) Το σκυλί δεν πρέπει να συμμετέχει σε επίπονη άσκηση, όπως η εκπαίδευση ή το κυνήγι, κατά τη διάρκεια της θερμότερης ώρας της ημέρας.
ζ) Περιορίστε αυτό το είδος δραστηριότητας στις πρωινές και βραδινές ώρες.
η) Πρόσθετη προσοχή πρέπει να ληφθεί με τα μεγάλα σε ηλικία σκυλιά, τα κουτάβια κι εκείνα με παχύ τρίχωμα σε τακτικές στάσεις για ξεκούραση.
2. Μην αφήνετε ποτέ το σκυλί σας εκτεθειμένο σε άμεση ηλιακή ακτινοβολία. Μην αφήσετε ποτέ ένα σκυλί σε σταθμευμένο όχημα. Τα ζώα που αφήνονται σε σταθμευμένα αυτοκίνητα στη θερινή ζέστη, μπορεί να υποστούν εγκεφαλική ζημιά και να πεθάνουν από καρδιακό επεισόδιο. Ακόμη και με τα παράθυρα μερικώς κατεβασμένα, η θερμοκρασία σε ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο μπορεί να φθάσει τους 120οC σε μερικά λεπτά.
3. Σε περίπτωση που ο σκύλος κάνει εμετό, διάρροια, εμφανίσει έλλειψη ισορροπίας, δυσκολία στην κίνηση, λιποθυμικές τάσεις, σπασμούς, αύξηση σωματικής θερμοκρασίας, πρήξιμο, άφθονα σάλια, συχνές και συνήθως αποτυχημένες προσπάθειες για εμετό, καθώς και έντονο κοιλιακό πόνο κ.ά., επικοινωνήστε άμεσα με κάποιον κτηνίατρο. Κάθε λεπτό είναι πολύτιμο.
4. Οι δύο πρώτες ώρες μετά την ανατολή, και οι δύο τελευταίες πριν τη δύση.
5. Το πόσο καιρό και τι πρόγραμμα προπόνησης χρειάζεται ένα κυνηγόσκυλο εξαρτάται από το πόσο καιρό έχει να προπονηθεί και πόσο υπέρβαρο είναι.
Υπέρβαρο θεωρείται ένα ζώο όταν ζυγίζει 15-20% επιπλέον από το κανονικό του βάρος. Για παράδειγμα, ένας σκύλος που το φυσιολογικό του βάρος είναι 22 κιλά θεωρείται υπέρβαρος όταν ζυγίζει 26 κιλά (τα επιπλέον 5 κιλά του σκύλου ισοδυναμούν περίπου με 50 επιπλέον κιλά στον άνθρωπο). Τα ζώα γίνονται υπέρβαρα για τους ίδιους λόγους που γίνονται και οι άνθρωποι (περισσότερο φαγητό, λιγότερη άσκηση).
Ένα ενήλικο κυνηγόσκυλο που έχει να βγει περίπου δύο μήνες και είναι υπέρβαρο, θα χρειαστεί να ξεκινήσει προπόνηση σε κάμπο (όχι βουνό). Η διάρκεια της προπόνησης θα είναι 15 λεπτών, μετά ξεκούραση για 20 λεπτά και πάλι το 15λεπτο, τρία δεκαπεντάλεπτα τη μέρα με δύο διαλείμματα των 20 λεπτών. Αυτό θα το κάνετε τρεις φορές την εβδομάδα, για δύο εβδομάδες.
Την τρίτη εβδομάδα αυξήστε τη χρονική διάρκεια, την τέταρτη εβδομάδα μπορούμε να τον βγάλουμε και σε βουνό για δύο 30λεπτα, την πέμπτη εβδομάδα διαπιστώνουμε ότι η φυσική κατάσταση επανέρχεται σχεδόν στα φυσιολογικά επίπεδα, τηρώντας τρεις εξόδους την εβδομάδα. Ως την έναρξη, ο σκύλος μας θα έχει βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση.
