Η Ελλάδα είναι η χώρα του καφέ. Ταυτίζουμε το τσάι με το αγγλικό φλέγμα, τους ηλικιωμένους και τα νοσοκομεία, και τελευταία επίσης με τα σύγχρονα μέρη που το χρεώνουν πανάκριβα για λίγο ζεστό νερό με δήθεν αρχαία βότανα.
Οι τελευταίες πληροφορίες για τον καφέ είναι μάλλον θετικές και δεν πρόκειται να τον εγκαταλείψουμε από τη μια μέρα στην άλλη: είναι πηγή αντιοξειδωτικών, ακόμη και χωρίς καφεΐνη (επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Γρανάδας και τον Πειραματικό Σταθμό Zaidín δημοσίευσαν σχετική μελέτη το 2015) και έχει συσχετιστεί με μεγαλύτερη μακροζωία, πρόληψη του διαβήτη, ευκολότερη καύση λίπους και οφέλη για την καρδιαγγειακή υγεία, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κινδύνου καρδιακής προσβολής.
Ωστόσο, δεν πιστεύουμε ότι δικαιολογείται ως η απόλυτη επιλογή. Ακολουθούν μερικά επιχειρήματα υπέρ του τσαγιού…
Τσάι κατά του καρκίνου
Το Εθνικό Ινστιτούτο για τον Καρκίνο (INC) διαθέτει στον ιστότοπό του μια ενότητα για το συγκεκριμένο ρόφημα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα: Οι πολυφαινόλες, οι φυτικές χημικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των κατεχινών, οι οποίες υπάρχουν περισσότερο στο πράσινο τσάι απ’ ό,τι στο μαύρο (και προφανώς περισσότερο στο ρόφημα απ’ ό,τι στα έτοιμα για κατανάλωση φακελάκια τσαγιού), θεωρούνται αντιοξειδωτικά. «Έχουν σημαντική δραστηριότητα απορρόφησης ελεύθερων ριζών και μπορούν να προστατεύσουν τα κύτταρα από βλάβες στο DNA που προκαλούνται από αντιδραστικά είδη οξυγόνου. Έχει επίσης αποδειχθεί σε εργαστηριακές μελέτες και μελέτες σε ζώα ότι αναστέλλουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό σε όγκου».
Μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων, η INC αναφέρει επίσης ότι «αναστέλλουν το βαθμό εισβολής των καρκινικών κυττάρων». Με άλλα λόγια, μπορούν να επιβραδύνουν και να κάνουν τη νόσο λιγότερο επιθετική. Προσθέτουν ότι για να λάβετε την υψηλότερη συγκέντρωση αυτών των ουσιών είναι καλύτερο να πίνετε το τσάι ζεστό. Τα φλαβονοειδή, που υπάρχουν στο μαύρο, το πράσινο και το λευκό μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και βελτιώνουν την καρδιαγγειακή λειτουργία. Ο αλεσμένος καφές είναι αντιοξειδωτικός, αλλά λιγότερο από το τσάι. Το πράσινο τσάι φαίνεται επίσης να συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και η κατανάλωσή του με στυμμένο λεμόνι προσθέτει βιταμίνη C, η οποία βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση των αντιοξειδωτικών.
Η επιστήμη έχει μελετήσει μια άλλη πιθανή επίδραση του τσαγιού: τη μείωση των αλλεργιών. Μια ομάδα Ιαπώνων ερευνητών διαπίστωσε μια σχέση μεταξύ της κατεχίνης EGCG, που υπάρχει σε αφθονία στο πράσινο τσάι, και της αυξημένης ανοσίας κατά των αλλεργιογόνων στο τρίχωμα της γάτας και του σκύλου, της σκόνης και της γύρης. Ο καφές σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί εθισμό, λόγω της ποσότητας καφεΐνης (υπερδιπλάσια ποσότητα από το τσάι), και μπορεί να συμβάλει στο άγχος. Μπορεί επίσης να προκαλέσει πονοκεφάλους. Το τσάι, από την άλλη πλευρά, με αρκετά φλιτζάνια την ημέρα μακροπρόθεσμα, μειώνει την παραγωγή της λεγόμενης ορμόνης του στρες. Ένα άλλο πιθανό πρόβλημα με τον καφέ είναι ότι αυξάνει την αρτηριακή πίεση.
Και ο αφιλτράριστος (καπουτσίνο, εσπρέσο…) μπορεί να αυξήσει την «κακή» χοληστερόλη. Αν και δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο πιστεύουν κάποιοι, έχει αποδειχθεί ότι ο καφές δεν είναι ό,τι καλύτερο για τις εγκύους. Σε δόσεις άνω των 200 mg την ημέρα μπορεί να φτάσει στο έμβρυο και να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής, ενώ σε μεγάλες ποσότητες (τέσσερα ή πέντε γεμάτα φλιτζάνια την ημέρα) μπορεί να προκαλέσει ακόμη και προβλήματα στην ανάπτυξή του. Αν περιμένετε μωρό, μπορείτε να πιείτε ένα κουταλάκι του γλυκού στιγμιαίο ή ένα μικρό φλιτζάνι, αλλά μάλλον είναι προτιμότερο να στραφείτε στο τσάι. Ο καφές προκαλεί επίσης καούρα, ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα των εγκύων γυναικών.
Λίγα ακόμη χάπια τσαγιού
Μια καναδική μελέτη (από το Ινστιτούτο Εγκεφάλου Hotchkiss του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι, το οποίο ειδικεύεται στις νευροεπιστήμες) με σαλιγκάρια βελτίωσε τη μνήμη στα ζώα εκείνα που είχαν βυθιστεί σε νερό που περιείχε επικατεχίνη, ένα αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στο πράσινο τσάι και στη σοκολάτα. Οι συγγραφείς πιστεύουν ότι, όσο μακριά κι αν είμαστε εξελικτικά από τα σαλιγκάρια, οι νευρώνες μας δεν λειτουργούν πολύ διαφορετικά από αυτή την άποψη.
- Το λευκό τσάι μειώνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας.
- Το τσάι είναι αλκαλικό, και πάλι ειδικά το πράσινο τσάι και, ακόμη περισσότερο, το τσάι από βότανα, οπότε συνιστάται ιδιαίτερα σε όσους επιθυμούν να ακολουθήσουν τέτοιες δίαιτες.
- Συνιστάται για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 1.
- Βοηθά στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
- Το πράσινο τσάι έχει L-θεανίνη, ένα αμινοξύ που μπορεί να βοηθήσει στην εξουδετέρωση ορισμένων από τις αρνητικές επιδράσεις της καφεΐνης.
Το τσάι από μπουμπούκια και νεαρά φύλλα μπορεί να περιέχει φθόριο σε καλές δόσεις για την υγεία των δοντιών.
