Μάθετε τι μπορείτε να κάνετε στις περιπτώσεις που βλέπετε μια κακοποίηση ζώου, πώς να καταγγείλετε τα περιστατικά κακοποίησης και πώς να τα αντιμετωπίσετε νομικά και πρακτικά.
Τι ορίζεται ως κακοποίηση όμως με βάση το νομοσχέδιο;
Άρθρο 16 Κακοποίηση των ζώων
1. Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, καθώς και της υποπερ. ββ’ της περ. β’ της παρ. 5 του άρθρου 7, απαγορεύονται:
(α) η κακοποίηση, η κακή και η βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, όπως ιδίως ο δραστικός και ο μη ιατρογενής περιορισμός της φυσιολογικής κίνησης, οι μη επιτρεπτές μέθοδοι εκπαίδευσης, η εργασία που δεν προβλέπεται για το είδος του ζώου, η μη σύννομη αναπαραγωγή, ο εκούσιος τραυματισμός με απλή σωματική βλάβη και
(β) ο φόνος και ο βασανισμός των ζώων, με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία τους, ιδίως με δηλητηρίαση, στραγγαλισμό, απαγχονισμό, πνιγμό/πνιγμονή, πρόκληση εγκαύματος, θερμοπληξία, ηλεκτροπληξία, κρυοπαγήματα, σύνθλιψη, ακρωτηριασμό (μη θεραπευτικό), πυροβολισμό (πρόκληση τραύματος ή/και θάνατος ζώου), ο εκούσιος τραυματισμός (βαριά, επικίνδυνη σωματική βλάβη), οι μάχες μεταξύ ζώων, η κτηνοβασία, η σεξουαλική κακοποίηση ζώου με χρήση αντικειμένων για τη σαδιστική ευχαρίστηση του δράστη και η εγκατάλειψη νεογέννητων ζώων. Η στείρωση του ζώου, καθώς και κάθε άλλη κτηνιατρική πράξη με θεραπευτικό σκοπό, δεν θεωρούνται ακρωτηριασμός.
2. Εξαιρουμένων των περιπτώσεων κινηματογραφικών ταινιών και γενικότερα οπτικοακουστικού υλικού εκπαιδευτικού προσανατολισμού, απαγορεύονται η πώληση, η εμπορία και η παρουσίαση, καθώς και η διακίνηση μέσω διαδικτύου οποιουδήποτε οπτικοακουστικού υλικού, όπως βίντεο ή άλλου είδους κινηματογραφικού ή φωτογραφικού υλικού, στα οποία απεικονίζεται οποιαδήποτε πράξη βίας έναντι ζώου, καθώς και η σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ ζώων ή μεταξύ ζώου και ανθρώπου με σκοπό το κέρδος ή τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων που παρακολουθούν ή συμμετέχουν σε αυτά. Στην ανωτέρω απαγόρευση συμπεριλαμβάνεται και η περίπτωση της μάχης μεταξύ ζώων.
3. Σε περίπτωση τραυματισμού ζώου συντροφιάς σε τροχαίο ατύχημα, ο υπαίτιος της πράξης αυτής υποχρεούται να ειδοποιήσει άμεσα τον οικείο δήμο ή την Ελληνική Αστυνομία, προκειμένου να παρασχεθεί στο τραυματισμένο ζώο η απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα.
1 . Ακούω ένα σκυλάκι να κλαίει από μια κοντινή αυλή. Τι να κάνω;
Αρχικά πρέπει να προσδιορίσουμε την αιτία του κλάματος και ανάλογα να ενεργήσουμε.
Η πιο απλή και συνηθισμένη περίπτωση είναι να κλαίει επειδή είναι μόνο του, ειδικά εάν είναι κουτάβι, οπότε του μιλάμε και προσπαθούμε να το ηρεμήσουμε. Παράλληλα ενημερώνουμε τους ανθρώπους που το έχουν και τους δίνουμε οδηγίες πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν το θέμα.
Θα πρέπει στην αρχή να το αφήνουν λίγη ώρα μόνο του και να αυξάνουν το χρόνο σταδιακά, ώστε το σκυλί να είναι σίγουρο ότι θα επιστρέψουν. Επίσης είναι σημαντικό να τους πούμε ότι πρέπει να φροντίσουν ώστε το σκυλί τους να μη κλαίει (και να μη γαβγίζει) στην αυλή ή στο διαμέρισμα σε ώρες κοινής ησυχίας, γιατί οποιοσδήποτε γείτονας ενοχληθεί μπορεί να καλέσει το 100, οπότε μπορεί να τους επιβληθεί κάποιο πρόστιμο.
Άλλη αιτία που μπορεί να κλαίει είναι γιατί το έχουν δεμένο. Θα πρέπει να ελέγξετε εάν παραμένει δεμένο πάρα πολλές ώρες ή και μόνιμα, οπότε στην περίπτωση αυτή θεωρείται ότι υπάρχει κακοποίηση.
2. Είδα ένα γείτονα να δέρνει το σκυλί του στο μπαλκόνι του. Τι να κάνω;
3. Είδα σκυλάκια κυνηγών, αποστεωμένα δεμένα στο κτήμα τους. Τι να κάνω;
4. Μια γριά κυρία πνίγει επανειλημμένα τα μικρά της γάτας του κήπου της αντί να τη στειρώσει και τα πετάει στα σκουπίδια. Τι να κάνω;
5. Γείτονας, μάλλον άρρωστος, πυροβολεί τις γάτες με αεροβόλο και τις σκοτώνει. Μπορώ να κάνω κάτι;
1η δυνατότητα: Πηγαίνουμε στην Αστυνομία και ζητάμε να καταγραφεί το περιστατικό στο βιβλίο συμβάντων. Θα βοηθούσε εάν είχαμε και τα στοιχεία του γείτονα ή των κυνηγών ή της γριάς κυρίας κ.λπ. Η Αστυνομία οφείλει να αναζητήσει το δράστη, να τον καλέσει στο Τμήμα και να του κάνει συστάσεις ώστε να μην επαναληφθεί το γεγονός. Σε σοβαρή κακοποίηση ζώου οφείλει να μηνύσει το δράστη αυτεπάγγελτα, κάτι που φυσικά σπάνια θα έκανε από μόνο του το αστυνομικό όργανο.
2η δυνατότητα: Υποβάλλουμε μηνυτήρια αναφορά στον εισαγγελέα ή μήνυση στην Αστυνομία ή στην Ασφάλεια (εάν ο δράστης είναι άγνωστος), ώστε να κινηθεί αυτεπάγγελτα η σχετική διαδικασία. Δίνουμε και τα πλήρη στοιχεία μας, γιατί θα κληθούμε να καταθέσουμε ως μάρτυρες.
3η περίπτωση: Εάν πρόκειται για ιδιαίτερα σοβαρή κακοποίηση ενημερώνουμε τον εισαγγελέα και του ζητάμε να αφαιρέσει προσωρινά με διάταξή του, το σκυλί από την κατοχή του ιδιοκτήτη και να το παραδώσει σε ζωοφιλικό σωματείο ή σε καταφύγιο ζώων. Γι’ αυτό στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια του τοπικού ζωοφιλικού σωματείου. Εάν δεν υπάρχει σωματείο, ο Εισαγγελέας θα πρέπει να βρει το κατάλληλο μέρος για την προσωρινή φιλοξενία του σκύλου.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις μπορούμε να ενεργήσουμε από μόνοι μας ή να ζητήσουμε τη βοήθεια του τοπικού ζωοφιλικού σωματείου ή κάποιου δικηγόρου. Επίσης, ανάλογα με τη σοβαρότητα του περιστατικού μπορούμε για αρχή να μιλήσουμε στον ιδιοκτήτη και να τον προειδοποιήσουμε ότι εάν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση θα καλέσουμε την Αστυνομία. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι κάτοχοι ζώων ότι υπάρχει νομοθεσία σε αυτή τη χώρα που προστατεύει τα ζώα και επίσης είναι σημαντικό να μην αδιαφορούμε όταν αντιλαμβανόμαστε περιστατικά κακοποίησης και να μη διστάζουμε να κάνουμε κάποιες ενέργειες. Μόνο έτσι μπορεί να συνετιστεί ο κάθε αδιάφορος ιδιοκτήτης, με την απειλή δηλαδή λήψης μέτρων σε βάρος του.
6. Είδα ένα ζώο σε άσχημη κατάσταση σε pet shop. Tι μπορώ να κάνω;
Εάν το σκυλί είναι σε άσχημη κατάσταση ενεργούμε όπως αναφέραμε παραπάνω. Περαιτέρω, ο νόμος αναφέρει πολύ αναλυτικά τις συνθήκες υπό τις οποίες πρέπει να διαβιούν τα ζώα στα pet-shops.
Εάν υπάρχει παραβίαση αυτών των διατάξεων, ενημερώνουμε τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής της Νομαρχίας, η οποία είναι υποχρεωμένη να ελέγξει την καταγγελία και να επιβάλλει κυρώσεις. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο έως 1.500 ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής μπορεί να ανασταλεί η άδεια λειτουργίας από 6 μήνες έως 3 χρόνια ή και να αφαιρεθεί οριστικά.
7. Ο Δήμος έριξε φόλα σε σκυλιά και γατιά της περιοχής μου. Τι μπορώ να κάνω;
Εάν υπάρχουν αποδείξεις (κυρίως μάρτυρες), καταθέτω μήνυση ή μηνυτήρια αναφορά στον Εισαγγελέα ή στην Αστυνομία για να ασκηθεί αυτεπάγγελτα ποινική δίωξη. Εάν δεν έχω αποδείξεις, καταθέτω μήνυση κατ΄ αγνώστων στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Παράλληλα, φροντίζω να πάρει το θέμα δημοσιότητα στέλνοντας καταγγελία σε εφημερίδες και σε κανάλια, αποφεύγοντας όμως να κατονομάσω το Δήμο απευθείας εάν δεν έχω επαρκείς αποδείξεις.
Επίσης, σε κάθε περιστατικό δηλητηρίασης με φόλα, πρέπει να κάνουμε τις ενέργειες που αναφέρω παρακάτω.
8. Κάποιος άγνωστος γείτονας ρίχνει επανειλημμένα φόλες στη γειτονιά μας. Τι να κάνουμε;
Καλούμε την Αστυνομία επί τόπου, στο μέρος όπου βρίσκεται ακόμα το πτώμα ή τα πτώματα, η οποία υποχρεούται να έλθει και να κάνει μήνυση αυτεπάγγελτα κατ΄ αγνώστων. Εάν υπάρχουν κάποιες υποψίες ή στοιχεία ενημερώνουμε την Αστυνομία. Συγχρόνως, φροντίζουμε να βγάλουμε φωτογραφίες, ενώ παράλληλα ειδοποιούμε και τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής της Νομαρχίας να έλθει για να πάρει το πτώμα και να το στείλει σε επίσημο Τοξικολογικό Εργαστήριο, προκειμένου να επιβεβαιωθεί από τον έλεγχο των σπλάχνων, το είδος του δηλητηρίου. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα φροντίζουμε να πάρουμε μια βεβαίωση κτηνιάτρου ότι το ζώο πέθανε από δηλητηρίαση. Εάν δεν καλέσουμε την Αστυνομία καταθέτουμε στην Ασφάλεια μήνυση κατ΄ αγνώστων, παραδίδοντας μαζί τις φωτογραφίες και τη βεβαίωση.
Εκτός από αυτές τις ενέργειες μπορούμε να κολλήσουμε στη περιοχή αφίσες που ενημερώνουν τον κόσμο ότι η δηλητηρίαση ζώων είναι ποινικό αδίκημα και ότι τιμωρείται από το νόμο. Γενικά φροντίζουμε να δώσουμε δημοσιότητα στο γεγονός με την ελπίδα ότι θα αποτρέψουμε το δράστη από τέτοιες ενέργειες στο μέλλον. Εάν υπάρχει η δυνατότητα, επικηρύσσουμε το δράστη με κάποιο ποσό, για όποιον μας δώσει αξιοποιήσιμες πληροφορίες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να μείνουμε απαθείς μπροστά σε τέτοια φαινόμενα, γιατί όσο δεν αντιδρούμε τόσο οι δράστες αποθρασύνονται και ξαναχτυπούν.
9. Μια φίλη μου, πήρε σκύλο/γάτο αλλά δεν το φροντίζει καθόλου. Τι να της πω;
Φροντίζω να την ενημερώσω για τις υποχρεώσεις που έχει εκ του νόμου, ότι δηλαδή πρέπει να φροντίζει το κατοικίδιό της. Διαφορετικά υπάρχει κακοποίηση και θα έχει σοβαρές συνέπειες. Από το να της γίνει μήνυση έως να της πάρουν το ζώο με εντολή εισαγγελέα.
10. Ποιο είναι το πρόστιμο κακοποίησης ή φόνου ζώου;
Οι απειλούμενες ποινές είναι κάθειρξη έως 10 έτη και χρηματική ποινή έως 50.000 ευρώ, ενώ παράλληλα, προβλέπεται και διοικητική κύρωση, δηλαδή πρόστιμο από 30.000 έως 50.000 ευρώ ανά ζώο και περιστατικό.
Της Βάσως Τάκη
Δικηγόρου- Αντιπροέδρου Συλλόγου Ζωοφίλων Ημαθίας (ΖΩ.Η.)
