Συνήθως το “άνοιγμα” του κυνηγιού η παρέα μας το βλέπει ως μέρα κυνηγετικής γιορτής, εγκαινιάζοντας την έναρξη της νέας περιόδου περισσότερο διασκεδάζοντας παρά κυνηγώντας…
Του Θανάση Κυριτσάκα
Η φιλοσοφία μας για το κυνήγι είναι πολύ απλή. Θεωρούμε ότι το κυνήγι δεν είναι ούτε χόμπι, ούτε άθλημα, αλλά τρόπος ζωής. Είναι κυρίως προγονική κληρονομιά, σωματική και πνευματική άσκηση, είναι ποιότητα ζωής, κουλτούρα, παράδοση, πολιτισμός και τέχνη. Μ’ αυτή τη φιλοσοφία και με τα σημερινά δεδομένα εξάσκησης, πιστεύουμε απόλυτα πως η αναγκαιότητα του κυνηγιού δεν είναι το σκότωμα ενός ή περισσοτέρων θηραμάτων, αλλά η εξάσκηση της κυνηγετικής τέχνης στα πρότυπα που αναφέραμε. Ειδικά σήμερα που το κυνήγι κινδυνεύει άμεσα, είναι επιτακτική ανάγκη ν’ αλλάξουμε νοοτροπία και να βάλουμε τις βάσεις για το παρόν και το μέλλον.
“Φόλα” στους λαθροθήρες!
Όλοι γνωρίζουμε τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται, η λαθροθηρία και η παρανομία δεν είναι κυνήγι, αλλά ούτε και «μαγκιά» όπως νομίζουν οι λαθροθήρες, υπάρχουν πάρα πολλοί κυνηγοί πιο έξυπνοι και πιο μάγκες απ’ αυτούς, που σέβονται το κυνήγι και θέλουν να υπάρχει και στις επόμενες γενιές, γι’ αυτό καλύτερα ν’ αλλάξουν τακτική και νοοτροπία όσο γίνεται πιο γρήγορα για το καλό τους και το καλό του κυνηγιού. Πρέπει να δούμε το κυνήγι με άλλο πνεύμα, με άλλο σκοπό, αυτό που χρειάζεται
είναι η κυνηγετική συνείδηση, η αυτογνωσία και κυρίως ο σεβασμός στον εαυτό μας, στους άλλους κυνηγούς και στη γενικότερη κυνηγετική φιλοσοφία.
Με αυτά τα δεδομένα, κάθε χρονιά προσπαθούμε να αποφύγουμε το «συνωστισμό» των πρώτων ημερών και διαλέγουμε περιοχές και τόπους με λίγα θηράματα γενικώς, που σημαίνει λίγους κυνηγούς και ησυχία.
Λάρισα, 19 Αυγούστου
Αύγουστο του ’95 βρίσκομαι στη Λάρισα, τόπο καταγωγής μου. Παραμονή 19 Αυγούστου, περιμένω μία μεγάλη παρέα φίλων μου από Αθήνα, τουλάχιστον 10 άτομα, που φτάνουν προς το μεσημέρι στη Λάρισα, όπου επικρατούν θερμοκρασίες Σαχάρας. Αφήνουμε γρήγορα πίσω μας τον κάμπο που βράζει και ανηφορίζουμε βόρεια σ’ ένα από τα οροπέδια του Ολύμπου. Μία ώρα δρόμος και νοιώθουμε το πρώτο δροσερό αεράκι να χτυπάει το πρόσωπό μας, αλλάζοντας τη διάθεση όλης της ομάδας. Υψόμετρο 1.000 μέτρων, βουνά, έλατα, παντού πράσινο, θερμοκρασία 7-8 βαθμούς χαμηλότερη απ’ τον κάμπο, παράδεισος! Καταλήγουμε σ’ ένα τεράστιο λιβάδι με αιωνόβιες γκορτσιές για ίσκιο, δίπλα μας φυσική πηγή με κρύο τρεχούμενο νερό για όλους, ιδανικός τόπος για κατασκήνωση. Δροσιζόμαστε όλοι, σκυλιά και κυνηγοί στην πηγή και απολαμβάνουμε το καφεδάκι κάτω απ’ τον παχύ ίσκιο των δέντρων, με θέα το καταπληκτικό τοπίο του κάμπου και των βουνοκορφών.
Επιλέξαμε την περιοχή καθαρά για περιβαλλοντικούς λόγους και όχι θηραματολογικούς, όπως συνηθίζεται αυτές τις μέρες απ’ την πλειονότητα των κυνηγών, που πηγαίνουν όπου μαθαίνουν ότι υπάρχουν μεγάλοι αριθμοί ορτυκιών και τρυγονιών. Πριν απ’ όλα σ’ αυτές τις περιοχές, οι κλιματικές συνθήκες είναι ευχάριστες για την εποχή, τόσο για τα σκυλιά όσο και για τους κυνηγούς.
Στατιστικά εδώ και πολλά χρόνια που κυνηγάω σ’ αυτά τα οροπέδια, έχω παρατηρήσει πως ο αριθμός των ορτυκιών και τρυγονιών που τα επισκέπτονται είναι σχετικά μικρός, με αυξητικές τάσεις μέσα στον Ιούλιο, όπου έχουμε και τα πουλιά της πρώτης γέννας. Όμως σ’ αυτά τα υψόμετρα, οι βροχές και οι καταιγίδες είναι πολύ συχνές και μάλιστα όσο πλησιάζουμε το άνοιγμα στις 20 Αυγούστου γίνονται συχνότερες, οπότε το μεγαλύτερο ποσοστό των πουλιών εγκαταλείπει την περιοχή και μετακινείται στον κάμπο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν μεγάλοι αριθμοί θηραμάτων στο άνοιγμα της πρώτης μέρας και μετά, φυσικά.
Στήνονται οι σκηνές
Το στήσιμο των σκηνών και οι προετοιμασίες για την εγκατάστασή μας ήδη άρχισαν, μέσα από τα αστεία και τα πειράγματα όλων μας. Όλοι με χαρούμενη διάθεση συνέβαλαν στα απαραίτητα. Μαζεύτηκαν ξύλα για την απαραίτητη φωτιά, γεμίστηκαν τα μπιτόνια και τα παγούρια με νερό, έφυγαν και για προμήθεια των ντόπιων κρεατικών στο διπλανό χωριό. Απόγευμα πια, είχαμε τελειώσει γενικώς και βγάλαμε τα σκυλιά για ξεμούδιασμα και μια βόλτα ανιχνευτική. Μέχρι σήμερα δεν είχαμε κάνει κάποιο εκπαιδευτικό στην περιοχή τις προηγούμενες μέρες, απλώς είχαμε μάθει ότι στους κάμπους εμφανίστηκαν αρκετά ορτύκια, αλλά εμάς δεν μας ενδιέφερε η ποσότητα, όπως προείπαμε. Δεν ακούσαμε να κελαηδούν ορτύκια, αλλά στις πρώτες καλαμιές που μπήκαμε, τα σκυλιά φέρμαραν πολλά πουλιά και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις σηκώνονταν 3-4 μαζί. Τέτοιο φαινόμενο είχα να συναντήσω πολλά χρόνια, ειδικά στη συγκεκριμένη περιοχή. Επισημάνθηκαν επίσης και συχνές μετακινήσεις τρυγονιών σε ικανοποιητικό αριθμό. Τελικώς, η όλη διεργασία ανίχνευσης ήταν απ’ όλους θετική και μια ευχάριστη έκπληξη.
Γύρω απ’ τη φωτιά
Ο ήλιος είχε ήδη πέσει και όλοι επέστρεφαν στον καταυλισμό με μειδίαμα ικανοποίησης. Πλησιάζοντας στις σκηνές, μας έσπασαν τις μύτες οι μυρωδιές του φρεσκοψημένου καλαμποκιού, που ήταν «δουλειά» του αδερφού μου του Νίκου, ο οποίος ως δηλωμένος λαγοκυνηγός και μόνο, δεν ενδιαφέρεται για τα πουλιά και εκτελεί χρέη ψήστη και προμηθευτή όλων των καλών φαγώσιμων της περιοχής. Το καλαμπόκι είναι η αδυναμία του. Ψάχνει όλη την περιοχή μέχρι να βρει το παλιό είδος καλαμποκιού, τον παλιό σπόρο όπως λέει, που είναι ό,τι πιο νόστιμο μπορεί να γευτεί κανείς. Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι αυτό το είδος καλαμποκιού έχει εγκαταλειφθεί από τους σύγχρονους γεωργούς επειδή δεν έχει μεγάλη ποσοτική παραγωγή, σε αντίθεση με τα μεταλλαγμένα υβρίδια, όμως στην περιοχή το καλλιεργούν ακόμα για τροφή των ζώων. Ευτυχώς για μας και για τα ζώα!
Όσο περνούσε η ώρα, η ψύχρα γινόταν αισθητή και όλοι μαζεύτηκαν γύρω απ’ τη φωτιά που λειτούργησε καταλυτικά για ιστορίες και κουβέντες κυνηγετικές, ενώ συγχρόνως ψήνονταν τα ντόπια παϊδάκια και τα τρυφερά μοσχαρίσια φιλέτα, που απολαύσαμε δεόντως με καλό σπιτικό κρασί. Σιγά-σιγά, με το πέρασμα της ώρας, ήρθε κι ο ύπνος που σ’ αυτό το υψόμετρο είναι όντως πολύ ελαφρύς.
Ωδή στον Ερρίκο!
Πρωί 20 Αυγούστου. Όλοι επί ποδός και έτοιμοι για την πρώτη κυνηγετική μέρα. Όσοι προτιμούσαν τα τρυγόνια πήγαν για καρτέρια και οι υπόλοιποι με τα σκυλιά για ορτύκια. Εγώ τότε είχα τον Ερρίκο, ένα Σέττερ 5 ετών, που βρισκόταν στο ζενίθ τής φόρμας του, σωματικά και κυνηγετικά, δυνατή μύτη, σταθερή φέρμα, απόρτ σίγουρο, ανοιχτή και μεγάλη έρευνα. Όμως, ο Ερρίκος είχε ένα «βίτσιο» στις ζεστές μέρες, όταν ζεσταινόταν δεν αρκούταν σε λίγο νερό για να ξεδιψάσει, αλλά ήθελε μπάνιο για να δροσιστεί. Έτσι ήταν ικανός σε ανύποπτο χρόνο να εξαφανιστεί στα κοντινά ή μακρινά ρυάκια, λασπωμένες μπάρες, όπου έπαιρνε το μπάνιο του και μετά γύριζε ανανεωμένος για τη συνέχεια. Κάποιες φορές που δεν έβρισκε μπόλικο νερό και κυλιόταν στις λάσπες, προκαλούσε τα γέλια όλων μας με τη φοβερή εμφάνιση. Ένα αναμαλλιασμένο κατάμαυρο Σέττερ, λασπωμένο σαν γουρούνι, να κάνει φέρμες… Πολύ πλάκα είχε, αλλά αυτός με τη λάσπη ένιωθε δροσερός και συνέχιζε το κυνήγι άνετα. Όμως δεν θα ήταν δίκαιο αν δεν μνημονεύσω ότι ο Ερρίκος ήταν το απόλυτο μπεκατσόσκυλο που είχα ποτέ. Πάθος για τη μπεκάτσα, φοβερή αίσθηση θηράματος, φέρμες 50 και πλέον μέτρων, εξαιρετικό απόρτ, τεράστιες σωματικές αντοχές σε κυνήγι συνεχόμενων ημερών και σε δύσκολες, ακραίες καιρικές συνθήκες. Τι να πρωτοθυμηθώ. Χειμώνας σε υψόμετρο 1500 μέτρων. Πέντε μέρες κυνήγι απ’ το πρωί έως το βράδυ και οι πέντε με βροχή, χιονόνερο και χιόνι. Ο Ερρίκος, παλικάρι όλες τις μέρες, χωρίς την παραμικρή κούραση. Δεν νομίζω να υπάρχουν πολλά τέτοια σκυλιά!
Η παράξενη αστοχία
Ξεκινάμε, λοιπόν, το κυνήγι της πρώτης μέρας. Νωρίς το πρωί κάνει ψύχρα και φυσάει ένα δροσερό βοριαδάκι, οπότε μάλλον δεν θα χρειαστούμε πολλά μπάνια σήμερα, αν και η περιοχή έχει πολλά νερά, ποταμάκια και πηγές.
Συνήθως, κυνηγάω πάντα μόνος μου, αλλά σήμερα έχω μαζί μου τον Βασίλη, τον οποίο ως φιλοξενούμενο και για λόγους αβροφροσύνης όπως επιβάλλεται, τον ενημέρωσα ότι η πρώτη τουφεκιά θα είναι δικιά του. Πάρα πολλά τα ορτύκια τελικώς, σε κάθε φέρμα ξεπετάγονταν 2-3 και 4 μαζί, ανά δέκα-είκοσι μέτρα είχαμε και φέρμα. Ο Βασίλης αποδείχθηκε ικανότατος σκοπευτής, ενώ αντίθετα εγώ στις 5 τουφεκιές έπαιρνα ένα ή κανένα ορτύκι. Δεν έδωσα σημασία στην αρχή, άλλωστε ήταν τόσα πολλά τα ορτύκια που σκέφτηκα ότι θα έστρωνα στις επόμενες τουφεκιές. Όσα πουλιά έφευγαν δεν χρειαζόταν να τα ακολουθήσουμε, γιατί όπου και να προχωρούσαμε είχαμε φέρμες.
Η αστοχία μου συνεχιζόταν τα επόμενα λεπτά, μέχρι τη στιγμή που ανακάλυψα την αιτία. Ο σκύλος είναι φερμαρισμένος κι εμείς δίπλα του στο ένα μέτρο περιμένουμε να σηκωθεί το ορτύκι. Περιμένουμε, περιμένουμε, αλλά τίποτα.
Αποφάσισα να κάνω βήματα για να το διώξω και αμέσως ο Ερρίκος κινήθηκε και έπιασε το ορτύκι σκοτωμένο. Το κοιτάζω καλά και βλέπω ότι έχει τραύμα διαμπερές. Λίγα μέτρα πιο πέρα βλέπω το σκύλο με δεύτερο ορτύκι στο στόμα κι αυτό με διαμπερές τραύμα. Τότε κατάλαβα τι συνέβη… Χρησιμοποιούσα σκοπευτικά φυσίγγια 28 γρ., που μου είχαν μείνει απ’ το σκοπευτήριο και θεώρησα καλό να τα καταναλώσω. Τα σκληρά σκάγια και οι μεγάλες ταχύτητες που αναπτύσσουν είχαν ως αποτέλεσμα τα διαμπερή τραύματα στην τρυφερή σάρκα των ορτυκιών.
Μετά τη χρήση των κανονικών φυσιγγίων όλα πήγαν καλά και έτσι έσωσα το γόητρό μου!
Τρυγόνια και φάσσες
Συνεχίζουμε χαλαρά, απολαμβάνοντας καταπληκτικές φέρμες και σηκώματα. Πυκνές τουφεκιές ακούγονται σ’ όλη την περιοχή. Σε κάποια στιγμή βλέπουμε 3 φάσσες να κατευθύνονται προς το ποτάμι και να κάθονται στα δέντρα. Ευκαιρία να αλλάξουμε λίγο τη ρουτίνα των ορτυκιών. Ακολουθούμε την όχθη πλησιάζοντας το μέρος που τις είδαμε. Δύο τρυγόνια σηκώνονται απ’ τα πρώτα δέντρα και ευτυχώς πρόλαβα και συγκράτησα το φίλο μου να μην τουφεκίσει, ο τελικός σκοπός μας τώρα ήταν οι φάσσες. Πλησιάσαμε αρκετά κοντά, χωρίς θόρυβο και τελικά πετάχτηκαν καμιά δεκαριά απ’ τα δέντρα, όπου και πήραμε δύο. Δεν χρειαζόταν και μεγάλη φιλοσοφία, εκμεταλλευτήκαμε την περίσταση και καθίσαμε για καρτέρι στον ίσκιο των δέντρων με καλή κάλυψη. Ο Ερρίκος, μη χάνοντας ευκαιρία, πήρε το μπάνιο του γρυλίζοντας από ευχαρίστηση και ήρθε δίπλα μου καθισμένος στα πίσω πόδια, έτοιμος πλέον για το γνώριμο καρτέρι φάσσας, που ήξερε από άλλες φορές.
Καθόταν πάντα δίπλα μου, παρακολουθώντας ψηλά ό,τι πετούσε, γυρίζοντας το βλέμμα όπου άκουγε θόρυβο πετάγματος ή έβλεπε πετούμενα. Ειδικά τις φάσσες τις άκουγε από μακριά και αμέσως γύριζε το κεφάλι στην κατεύθυνση του θορύβου, οπότε και καταλάβαινα από πού έρχονται. Οι φάσσες δεν άργησαν να κάνουν εμφάνιση, δυο-δυο, τρεις και περισσότερες, έρχονταν στα δέντρα. Μεσημέρι πλέον είχαμε πάρει άλλα δέκα πουλιά και καιρός ήταν για επιστροφή στην κατασκήνωση, όπου η υπόλοιπη παρέα ήδη είχε γυρίσει.
Τι είναι το κυνήγι τελικά;
Μας υποδέχτηκαν χαμογελώντας, δείχνοντας τις φορτωμένες κρεμάστρες με ορτύκια και τρυγόνια. Όμως εμείς κάναμε ρελάνς με τα αντίστοιχα ορτύκια, αλλά περισσότερο με τις δώδεκα φάσσες που δεν ήταν συνηθισμένο φαινόμενο για την εποχή. Ξεκούραση, φαγητό, καλαμπούρι και συνέχεια στο κυνήγι το απόγευμα. Τα ορτύκια ήταν ατελείωτα και αρκετά επίσης τα τρυγόνια. Περάσαμε ένα τετραήμερο αξέχαστο και ανεπανάληπτο, όπως περνάμε πάντα στο άνοιγμα του Αυγούστου, άσχετα απ’ την ποσότητα των πουλιών, απλώς όταν τυχαίνει το μεγάλο πέρασμα καλώς να έρθει, αλλά οι επιλογές μας δεν
εξαρτώνται από τα πολλά πουλιά. Από το ’95 και μετά δεν συνέβη ποτέ τέτοιο πέρασμα, όμως εμείς συνεχίζουμε να γυρίζουμε στις «ρίζες» μας κάθε χρόνο, τότε με τον Ερρίκο και τώρα με την κόρη του τη Ρίκα που συνεχίζει τα κατορθώματά του…
Τι είναι το κυνήγι, τελικά; Είναι το φυσικό περιβάλλον, το κρύο νερό της πηγής, το δροσερό αεράκι, ο παλιός σπόρος του καλαμποκιού, το βουνίσιο μοσχαράκι, η κουβέντα στη φωτιά, το ποταμάκι που θα βρει ο κάθε «Ερρίκος» για το μπάνιο του, είναι τελικώς ο τρόπος ζωής μας.
