Γεννημένο για το κυνήγι φέρμας, το Επανιέλ Μπρετόν έχει κατακτήσει δικαίως την πρώτη θέση στις προτιμήσεις της κυνηγετικής οικογένειας. Ανακαλύψτε το «θαύμα» της γαλλικής κυνοφιλίας.
Εδώ και 150 χρόνια, η ράτσα αυτή επιβάλλεται χάρη στα τρία προσόντα που έχει: το μέγεθός του, που κάνει για να πηγαίνει παντού, τα κυνηγετικά του προσόντα και το σταθερό χαρακτήρα του. Το Επανιέλ Μπρετόν είναι σίγουρα ο πιο αντιπροσωπευτικός σκύλος φέρμας της γαλλικής κυνοφιλικής οικογένειας. Όπως ο μέσος Γάλλος παρουσιάζεται συχνά μ’ έναν μπερέ στο κεφάλι, έτσι και ο χαρακτηριστικός τύπος κυνηγού έχει ένα Μπρετόν στα πόδια του. Αυτό το σκυλί έχει σημαδέψει την κοινή γνώμη, γιατί στην κατηγορία του είναι το πιο διαδεδομένο σκυλί της Γαλλίας. Είναι αλήθεια ότι οι πραγματικές γεννήσεις είναι πιο πολλές από τις επίσημες, που πλησιάζουν τις 6.000 εγγραφές, πράγμα που είναι αξιοσημείωτο. Κι αυτό διότι πολλοί κυνηγοί δε δίνουν δυστυχώς κανένα ενδιαφέρον στα pedigree (επίσημα χαρτιά καθαροαιμίας), λέγοντας ότι δεν τους ενδιαφέρουν τα χαρτιά όταν το σκυλί τους τούς δίνει απόλυτη ευχαρίστηση στο κυνήγι. Αυτή η περέκκλιση του σκύλου ράτσας είναι βεβαίως πολύ μεγαλύτερη από την επίσημη και σημαντική εκτροφή. Το Επανιέλ Μπρετόν είναι σήμερα μια φυλή ήδη σταθεροποιημένη, τυποποιημένη και βεβαίως μία από τις φυλές που καταμετρά τους περισσότερους πρωταθλητές εργασίας.
Ανεκτίμητος σύντροφος στο κυνήγι και τη ζωή
Μία τέτοια εξάπλωση οφείλεται βεβαίως στο μικρό του μέγεθος, αλλά επίσης στο ταμπεραμέντο του, το πολύ κυνηγετικό, και στα πολύ μεγάλα φυσικά του προσόντα, τα οποία για να καλλιεργηθούν στο κυνήγι με σίγουρο τρόπο, δεν έχουν παρά να δρομολογηθούν σωστά. Απ’ την άλλη πλευρά, αυτό το σκυλί προσαρμόζεται τέλεια στο σπίτι και ξέρει να γίνεται αγαπητό και να εκτιμάται απ’ όλη την οικογένεια. Αυτή τη μεγάλη επιτυχία το Μπρετόν την οφείλει κυρίως σε όλους τους παθιασμένους εκτροφείς, που έχουν επιτύχει να οριστικοποιήσουν, να σταθεροποιήσουν στο σύνολο της ράτσας μια ομοιογένεια στον τύπο και την ποιότητα. Ένας αιώνας χρειάστηκε για να σταθεροποιηθεί αυτή η ράτσα. Ωστόσο, μόλις τα τελευταία 50 χρόνια η λάμψη της και η δημοτικότητά της έφτασαν στα ύψη και έτσι έγινε το Επανιέλ Μπρετόν το Νο 1 σκυλί για κυνήγι φέρμας. Σκυλί που κάνει για όλα, πάει το ίδιο εύκολα και στην πεδιάδα και στο δάσος και στο βάλτο. Σκυλί χρήσιμο που το συναντάμε σε όλα τα χέρια, είτε αυτά είναι τα χέρια του γέρου κυνηγού που τον συντροφεύει με ηρεμία, είτε του νέου παθιασμένου κυνηγού που κάνει την πρώτη του έξοδο στο κυνήγι. Αυτό δεν το εμποδίζει βεβαίως να είναι ένα σκυλί εξειδικευμένο, είτε πρόκειται για το κυνήγι της μπεκάτσας είτε αυτό του μπεκατσινιού.
Τολμηρό αλλά και επίμονο
Γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα, τα αγγλικά σκυλιά ήταν πολύ στη μόδα στη Βρετάνη (επαρχία της Γαλλίας), εξαιτίας της γειτνίασης με την Αγγλία και επειδή πολλοί άγγλοι κυνηγοί πήγαιναν να κυνηγήσουν τα υδρόβια στις ακτές της. Παρ’ όλα αυτά, ένας αριθμός ντόπιων κυνηγών της μπεκάτσας χρησιμοποιούσαν έναν τύπο Επανιέλ πολύ συμπαγή, χρώματος άσπρου και καστανού, που δεν ξεπερνούσε τα 50 εκατοστά στο ακρώμιο. Το λίκνο της φυλής αυτού του τύπου σκύλου τοποθετείται στο Αργκοά (Argoat), στο εσωτερικό της χερσονήσου που σχηματίζεται από τα βουνά του Αρέ (Monts d’ Arree) και τα Μαύρα Βουνά (les Montagnes Noires). Ο σεβάσμιος Dawies, γύρω στα 1850 μιλάει γι’ αυτό το μικρό Πόιντερ Μπρετόν, του οποίου το τρίχωμα είναι πιο μακρύ από του Πόιντερ και λιγότερο μακρύ από του Σέττερ. Εκθειάζει τα προσόντα αυτού του σκύλου, την τόλμη του να μπαίνει στα βάτα και τα φυσικά του προσόντα ως σκύλου επαναφοράς. Αντίθετα, πικάρει την επιμονή του να ψάχνει και να καταδιώκει το φτερωτό θήραμα. Ο Kempf, που κυνηγούσε την ίδια εποχή με τον Dawies, έγραφε το 1859: “Εάν μπορούσα να διαλέξω ένα ζευγάρι σκυλιά ως τα πιο αποτελεσματικά για όλη την κυνηγετική περίοδο, θα διάλεγα χωρίς δισταγμό δύο Επανιέλ, καλά εκπαιδευμένα”. Αργότερα, ο Oberthur μιλούσε για Επανιέλ αγορασμένα από κυνηγούς της περιοχής. Υποστήριζε ότι αυτά τα σκυλιά κυνηγούσαν τέλεια την μπεκάτσα και γάβγιζαν, ακόμη και στο ξεπέτεγμα του θηράματος. Αυτά τα μικρά παθιασμένα σκυλιά χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά στην αναζήτηση αυτού του μεταναστευτικού πτηνού. Η έρευνά τους ήταν γρήγορη και συμπαγής, χωρίς κενά. Εργάζονταν με πολύ θάρρος, δύναμη και καρτερικότητα, μέσα στα μικρά και πυκνά δάση της περιοχής. Δε δίσταζαν να μπουν μέσα στα βάτα και τ’ αγκάθια. Με μια σταθερή φέρμα, έφερναν το θήραμα με φυσικό τρόπο από μόνα τους. Η αεικίνητη και ζωντανή εμφάνισή τους τούς έδινε έναν αέρα μιας αληθινής εξυπνάδας, καθώς επίσης και μια μεγάλη προσήλωση στον κύριό τους. Αντίθετα μ’ όλες τις άλλες ράτσες των Επανιέλ που μπορούμε να βρούμε στη Γαλλία, αυτά τα σκυλιά ήταν χωρίς ουρά (άνουρα).
Λάτρης του φτερωτού θηράματος
Είναι βεβαίως η ευκολία με την οποία το χρησιμοποιεί κανείς σε όλους τους τομείς του σύγχρονου κυνηγίου, που δημιούργησε αυτή τη σταθερή και μεγάλη φήμη του Μπρετόν. Η χρησιμοποίησή του από όλες τις ηλικίες και τα κοινωνικά στρώματα του πληθυσμού των κυνηγών, μέσα στους βιότοπους και τους κυνηγοτόπους -μερικές φορές πολύ διαφορετικούς- του επέτρεψε να εξωτερικεύσει στο μάξιμουμ τα μεγάλα προσόντα προσαρμογής του. Οι προτιμήσεις του μικρού Μπρετόν στοχεύουν απόλυτα το φτερωτό θήραμα. Η πέρδικα και ο φασιανός αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των θηραμάτων που μπορεί να συναντήσει, όπως και τα άλλα σύγχρονα σκυλιά φέρμας, είτε στην πεδιάδα είτε στο δάσος.
Στην πεδιάδα & στο βουνό…ένας σκύλος παντός καιρού
Είναι πανταχού παρόν στα περισσότερα κυνήγια. Η κάλυψη του εδάφους και η ευκολία να κινείται, τόσο μέσα στα τεύτλα όσο και στις καλαμιές, το κάνουν συχνά να προτιμάται από άλλα σκυλιά πιο εξειδικευμένα. Η επιβλητικότητά του πάνω στα κοπάδια της γκρίζας πέρδικας δεν έχει προηγούμενο και η πονηριά και επιτηδειότητά του μπροστά στις κόκκινες που ποδαρώνουν είναι πολύ χρήσιμη και εκτιμάται πολύ.
Στο δάσος δουλεύει με μία μεγάλη ευκολία. Το μικρό του μέγεθος του επιτρέπει να χώνεται μέσα στους θάμνους, ακόμη και τους πιο πυκνούς, και το τρίχωμά του το προφυλάσσει από τη σκληρή βλάστηση. Θα ποντάρει με σύνεση, αλλά ακόμη και με μεγάλη αυστηρότητα και σταθερότητα το φασιανό που ποδαρώνει, για να καταφέρει να τον μπλοκάρει και να τον υποχρεώσει να φτερουγίσει. Άλλο θήραμα του δάσους είναι και η πανέμορφη μπεκάτσα, που στο κυνήγι της θεωρείται καθηγητής. Μερικοί θα πουν πως φτιάχτηκε γι’ αυτό το θήραμα και ότι όλες οι άλλες δραστηριότητές του δεν πραγματοποιούνται παρά από την προσαρμογή στην μπεκάτσα. Προέρχονται δε, κυρίως από την εκπαίδευση που δέχεται από γενιά σε γενιά πάνω σ’ αυτό το θήραμα. Αλήθεια ή ψέματα, σας αφήνω να το κρίνετε εσείς, αλλά θα πρέπει να παραδεχτείτε ότι διαπρέπει σ’ αυτόν τον τομέα κι ιδιαίτερα μέσα σε πυκνά κυνηγοτόπια, όπου φαίνεται η διαφορά.
Δυνατό ακόμα και στον βάλτο
Ο βάλτος, είτε είναι καλυμμένος με καλαμιές, κανάλια ή χέρσα κομμάτια γης, του πάει εξίσου τέλεια και πολλοί είναι οι κυνηγοί υδροβίων που το χρησιμοποιούν. Εδώ, μπορεί το ίδιο καλά να μπει μέσα στα καλάμια, για να κάνει να ξεπεταχτούν οι πάπιες που είχαν κάτσει εκεί, για να προφυλαχτούν από τον άνεμο ή να διασταυρώσει μπροστά στον κυνηγό, πάντα σε λογική απόσταση, για την αναζήτηση των μπεκατσινιών, θήραμα στο οποίο επίσης θεωρείται δάσκαλος. Από την άλλη μεριά δεν είναι σπάνιο να το δούμε να χρησιμοποιείται ως σκυλί επαναφοράς. Το απόρτ του, είτε γίνεται στο έδαφος είτε στο νερό, είναι κατά γενικό κανόνα έξοχο και συνήθως το κάνει από μόνο του. Όμως, λίγο δουλεμένο αυτό το προσόν του απόρτ, το καθιστά στο βάλτο ένα εξαίρετο, πολυτάλαντο ζώο.
Σκυλί για όλα τα εδάφη, είναι εξίσου ένας σκύλος για όλους τους καιρούς, διότι δεν είναι ευαίσθητο ούτε στις μεγάλες ζέστες ούτε στο δυνατό κρύο. Ο υγρός καιρός του ταιριάζει απόλυτα, τόσο στο δάσος όσο και στο βάλτο. Τα προσόντα της μύτης του και της καρτερικότητάς του, του επιτρέπουν να συμφιλιώνεται με όλες τις συνθήκες. Βεβαίως, μερικοί θα του επιρρίψουν το χαρακτήρα του “πεισματάρη”. Σίγουρα είναι δυνατό να βρει κανείς σκυλιά πιο μαλακά, και η ξεροκεφαλιά του είναι συχνά το αποτέλεσμα μιας κάποιας ανικανότητας να κατανοεί κάποιες καταστάσεις. Ωστόσο, ο θρασύς χαρακτήρας του και η σιγουριά για τον εαυτό του, το κάνουν να αντιμετωπίζει με θαυμαστό τρόπο το θήραμα.
Αδυναμία και στα τριχωτά
Αλλά στα χέρια του αγρότη ντόπιου κυνηγού, το μικρό Μπρετόν δεν περιορίζεται μόνο στην εργασία του στο φτερωτό θήραμα. Και για το τριχωτό θήραμα ενδιαφέρεται, και με τρόπο αρκετά συνηθισμένο. Πολυάριθμοι είναι οι κυνηγοί της Βρετάνης, αλλά επίσης και άλλων περιοχών πολύ πλούσιων σε αγριοκούνελα, που χρησιμοποιούν αυτό το μικρό Επανιέλ το οποίο ξεφωλιάζει τον κύριο “ζαννοκούνελο”. Εδώ, ο ρόλος του είναι συχνά αυτός του Σπρίνγκερ και το σημαντικότερο είναι να ξεφωλιάζει το αγριοκούνελο, που είχε την απερισκεψία να μείνει έξω από το γιατάκι του. Αντιθέτως, είναι επίσης ικανό σ’ έναν τόπο μέτρια καλυμμένο να κρατήσει το αγριοκούνελο ή το λαγό στη φέρμα και να περιμένει την άφιξη του κυρίου του. Είναι αυτή η πολυτάλαντη ικανότητά του που βοήθησε στη δημοτικότητα του μικρού Μπρετόν, διότι είναι το ίδιο ικανό, μέσα σ’ ένα τέταρτο της ώρας, να μπλοκάρει μία μπεκάτσα, να ξεφωλιάσει ένα κουνέλι, να το κάνει να πεταχτεί από ένα σωρό βάτα και να φυλακίσει με μία φέρμα, σαν βράχος, το λαγό στο γιατάκι του μερικά μέτρα μπροστά από τη μύτη του, μέσα στη μέση ενός οργωμένου χωραφιού. Αυτή η προσαρμογή στα θηράματα γίνεται ανάλογα με τις περιοχές και τους τόπους του κυνηγίου. Το μικρό Μπρετόν κάνει πράξη αυτό που του ζητάς και γίνεται λειτουργικό στο βιότοπο που έχει να εξερευνήσει.
