Αν και η όσφρηση συχνά υποτιμάται από τους ανθρώπους, τουλάχιστον συγκριτικά με την όραση, στα ζώα είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές και χρήσιμες αισθήσεις, καθώς τα βοηθά σε ενστικτώδεις ανάγκες, όπως το ζευγάρωμα και ο εντοπισμός τροφής.
Ωστόσο, στην οσμή του αίματος δεν αντιδρούν όλα τα σαρκοφάγα με τον ίδιο τρόπο.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του National Geographic, ένα και μόνο μόριο που απελευθερώνεται από φρέσκο αίμα- αυτό που τού δίνει τη χαρακτηριστική του «μεταλλική» μυρωδιά- απωθεί τους ανθρώπους ή «ανοίγει την όρεξη» άλλων ζώων, αγριεύοντας τα εν όψει επίθεσης, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Το σχετικό paper δημοσιεύτηκε από ερευνητές του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία στο Scientific Reports και σε αυτό παρουσιάζεται το πώς θηράματα και θηρευτές αντιδρούν σε ένα σχεδόν ανεπαίσθητο μόριο, το E2D (trans-4,5-epoxy(E)-2-decenal). Το χημικό αυτό απελευθερώνεται όταν τα λιπίδια στο αίμα διασπώνται όταν εκτίθενται στον αέρα. Οι ερευνητές ήταν σε θέση να διαχωρίσουν το Ε2D από το αίμα και να το αραιώσουν σε ένα τμήμα ανά τρισεκατομμύριο- κάτι που αντιστοιχεί σε μια σταγόνα του μορίου μέσα σε μια πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων, σύμφωνα με τον επικεφαλής συντάκτη της έρευνας, Γιόχαν Λούντστρεμ.
Οι ερευνητές ήθελαν να δουν πώς ακριβώς το E2D επηρεάζει τα ζώα και τους ανθρώπους και, σε ευρύτερο πλαίσιο, πώς αντιδρούν οι άνθρωποι στην παρουσία φρέσκου αίματος.
Το Ε2D δοκιμάστηκε πρώτα σε μύγες που ρουφούν αίμα. Ένα διάλυμα μόνο με E2D προτιμήθηκε αυτές σε σχέση με ένα διάλυμα που περιείχε μια οργανική ένωση από ζώα που δεν το περιείχε. Μετά, οι επιστήμονες δοκίμασαν το χημικό σε μια αγέλη επτά λύκων που ζουν σε καταφύγιο άγριας ζωής. Οι λύκοι προτίμησαν ένα κομμάτι ξύλο που είχε ψεκαστεί με E2D σε σχέση με άλλο ένα που είχε ψεκαστεί με ένα φρουτώδες διάλυμα και ένα τρίτο που δεν είχε ψεκαστεί με τίποτα. Όταν βρέθηκαν απέναντι σε αυτό με το Ε2D, οι λύκοι έγλειφαν τα χείλη τους και είχαν κτητικές τάσεις απέναντί του- σαν να ήταν θήραμα που μόλις είχαν σκοτώσει.
Ακολούθως, οι επιστήμονες στράφηκαν στα ποντίκια (είδος- θήραμα). Σε κλουβιά με αιχμάλωτα ποντίκια, οι ερευνητές έβαλαν ένα άοσμο διάλυμα στη μια πλευρά και αίμα στην άλλη. Ποντίκια που είχαν εκτεθεί στο αίμα το έβρισκαν απωθητικό και πήγαιναν στην άλλη πλευρά του κλουβιού. Το αίμα στη συνέχεια αντικαταστάθηκε με E2D, και η αντίδραση των ποντικιών ήταν η ίδια.
«Αν η ζωή σου εξαρτάται από κάποιο είδος τροφής, και υπάρχουν χημικές ενδείξεις που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για αυτό, θα ήταν πολύ μεγάλο προτέρημα να είσαι ευαίσθητος σε αυτή την οσμή» είπε ο Αρτίν Αρσαμιάν, ένας εκ των επιστημόνων. «Και αντίστροφα, αν είσαι η τροφή, θα ήταν καλό να έχεις πρώιμες ενδείξεις ότι ένα ζώο που θέλει να σε φάει πλησιάζει ή βρίσκεται κοντά».
Όσον αφορά στο πώς αντιδρούν οι άνθρωποι στο Ε2D, οι Λούντστρεμ και Αρσαμιάν πειραματίστηκαν με 40 φοιτητές και φοιτήτριες. Όταν το E2D διοχετεύτηκε μέσα από σωληνάκια στα ρουθούνια τους, είχαν την τάση να κινούνται προς τα πίσω για κλάσμα χιλιοστού, κάτι που, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι κοινή ένδειξη αποστροφής. Επίσης, είχαν εκκρίσεις περισσότερου ιδρώτα όταν είχαν εκτεθεί σε αυτό. Παρόλα αυτά, ερωτηθέντες για το αν βρήκαν τη μυρωδιά δυσάρεστη, ευχάριστη ή ουδέτερη, σε μεγάλο βαθμό επέλεξαν «ουδέτερη».
Ο Αρσαμιάν υποδεικνύει πως η έκθεση στο E2D δεν συνεπάγεται αυτόματα απέχθεια στο αίμα. Και οι δύο ερευνητές υπογραμμίζουν πως απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί με βεβαιότητα εάν η αποστροφή είναι έμφυτη ή αν «μαθαίνεται» υποσυνείδητα με το πέρασμα του χρόνου. Ωστόσο, ο Λούντστρεμ θεωρεί πως μάλλον είναι έμφυτη: Η θεωρία του είναι πως η αντίδραση «θηράματος» στον άνθρωπο προέρχεται από έναν μακρινό πρόγονο ο οποίο εξελίχθηκε, περνώντας από μια κατάσταση όπου έτρωγε λαχανικά και έντομα σε μια όπου έγινε «οπορτουνιστικό αρπακτικό».
«Τώρα έχουμε εξελιχθεί σε κορυφαίο θηρευτή, αλλά από φυσικής άποψης δεν είμαστε» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Αν και η όσφρηση συχνά υποτιμάται από τους ανθρώπους, τουλάχιστον συγκριτικά με την όραση, στα ζώα είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές και χρήσιμες αισθήσεις, καθώς τα βοηθά σε ενστικτώδεις ανάγκες, όπως το ζευγάρωμα και ο εντοπισμός τροφής.
Ωστόσο, στην οσμή του αίματος δεν αντιδρούν όλα τα σαρκοφάγα με τον ίδιο τρόπο.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του National Geographic, ένα και μόνο μόριο που απελευθερώνεται από φρέσκο αίμα- αυτό που τού δίνει τη χαρακτηριστική του «μεταλλική» μυρωδιά- απωθεί τους ανθρώπους ή «ανοίγει την όρεξη» άλλων ζώων, αγριεύοντας τα εν όψει επίθεσης, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Το σχετικό paper δημοσιεύτηκε από ερευνητές του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία στο Scientific Reports και σε αυτό παρουσιάζεται το πώς θηράματα και θηρευτές αντιδρούν σε ένα σχεδόν ανεπαίσθητο μόριο, το E2D (trans-4,5-epoxy(E)-2-decenal). Το χημικό αυτό απελευθερώνεται όταν τα λιπίδια στο αίμα διασπώνται όταν εκτίθενται στον αέρα. Οι ερευνητές ήταν σε θέση να διαχωρίσουν το Ε2D από το αίμα και να το αραιώσουν σε ένα τμήμα ανά τρισεκατομμύριο- κάτι που αντιστοιχεί σε μια σταγόνα του μορίου μέσα σε μια πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων, σύμφωνα με τον επικεφαλής συντάκτη της έρευνας, Γιόχαν Λούντστρεμ.
Οι ερευνητές ήθελαν να δουν πώς ακριβώς το E2D επηρεάζει τα ζώα και τους ανθρώπους και, σε ευρύτερο πλαίσιο, πώς αντιδρούν οι άνθρωποι στην παρουσία φρέσκου αίματος.
Το Ε2D δοκιμάστηκε πρώτα σε μύγες που ρουφούν αίμα. Ένα διάλυμα μόνο με E2D προτιμήθηκε αυτές σε σχέση με ένα διάλυμα που περιείχε μια οργανική ένωση από ζώα που δεν το περιείχε. Μετά, οι επιστήμονες δοκίμασαν το χημικό σε μια αγέλη επτά λύκων που ζουν σε καταφύγιο άγριας ζωής. Οι λύκοι προτίμησαν ένα κομμάτι ξύλο που είχε ψεκαστεί με E2D σε σχέση με άλλο ένα που είχε ψεκαστεί με ένα φρουτώδες διάλυμα και ένα τρίτο που δεν είχε ψεκαστεί με τίποτα. Όταν βρέθηκαν απέναντι σε αυτό με το Ε2D, οι λύκοι έγλειφαν τα χείλη τους και είχαν κτητικές τάσεις απέναντί του- σαν να ήταν θήραμα που μόλις είχαν σκοτώσει.
Ακολούθως, οι επιστήμονες στράφηκαν στα ποντίκια (είδος- θήραμα). Σε κλουβιά με αιχμάλωτα ποντίκια, οι ερευνητές έβαλαν ένα άοσμο διάλυμα στη μια πλευρά και αίμα στην άλλη. Ποντίκια που είχαν εκτεθεί στο αίμα το έβρισκαν απωθητικό και πήγαιναν στην άλλη πλευρά του κλουβιού. Το αίμα στη συνέχεια αντικαταστάθηκε με E2D, και η αντίδραση των ποντικιών ήταν η ίδια.
«Αν η ζωή σου εξαρτάται από κάποιο είδος τροφής, και υπάρχουν χημικές ενδείξεις που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για αυτό, θα ήταν πολύ μεγάλο προτέρημα να είσαι ευαίσθητος σε αυτή την οσμή» είπε ο Αρτίν Αρσαμιάν, ένας εκ των επιστημόνων. «Και αντίστροφα, αν είσαι η τροφή, θα ήταν καλό να έχεις πρώιμες ενδείξεις ότι ένα ζώο που θέλει να σε φάει πλησιάζει ή βρίσκεται κοντά».
Όσον αφορά στο πώς αντιδρούν οι άνθρωποι στο Ε2D, οι Λούντστρεμ και Αρσαμιάν πειραματίστηκαν με 40 φοιτητές και φοιτήτριες. Όταν το E2D διοχετεύτηκε μέσα από σωληνάκια στα ρουθούνια τους, είχαν την τάση να κινούνται προς τα πίσω για κλάσμα χιλιοστού, κάτι που, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι κοινή ένδειξη αποστροφής. Επίσης, είχαν εκκρίσεις περισσότερου ιδρώτα όταν είχαν εκτεθεί σε αυτό. Παρόλα αυτά, ερωτηθέντες για το αν βρήκαν τη μυρωδιά δυσάρεστη, ευχάριστη ή ουδέτερη, σε μεγάλο βαθμό επέλεξαν «ουδέτερη».
Ο Αρσαμιάν υποδεικνύει πως η έκθεση στο E2D δεν συνεπάγεται αυτόματα απέχθεια στο αίμα. Και οι δύο ερευνητές υπογραμμίζουν πως απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί με βεβαιότητα εάν η αποστροφή είναι έμφυτη ή αν «μαθαίνεται» υποσυνείδητα με το πέρασμα του χρόνου. Ωστόσο, ο Λούντστρεμ θεωρεί πως μάλλον είναι έμφυτη: Η θεωρία του είναι πως η αντίδραση «θηράματος» στον άνθρωπο προέρχεται από έναν μακρινό πρόγονο ο οποίο εξελίχθηκε, περνώντας από μια κατάσταση όπου έτρωγε λαχανικά και έντομα σε μια όπου έγινε «οπορτουνιστικό αρπακτικό».
«Τώρα έχουμε εξελιχθεί σε κορυφαίο θηρευτή, αλλά από φυσικής άποψης δεν είμαστε» αναφέρει χαρακτηριστικά.
