Του Χρήστου Χατζιώτη
Η φινέτσα και η αρμονία γραμμής ενός συλλεκτικού όπλου δεν συνεπάγονται ούτε υψηλή τιμή, ούτε περίτεχνα κεντίδια. Αυτό αποδεικνύει το παρακάτω άρθρο στο οποίο περιγράφεται η μεταμόρφωση ενός Darne R10.
Ανέκαθεν θεωρούσα ότι αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα ενός συλλέκτη όπλων αλλά και κάθε κυνηγού, να επιλέξει ο ίδιος τον οπλουργό που εμπιστεύεται για τις πιθανές επεμβάσεις σε ένα όπλο του. Παρ’ όλα αυτά οι κανόνες είναι για να δημιουργούν εξαιρέσεις και κάποιες φορές είναι ανέφικτο να αποφύγει κανείς αυτό που μέμφεται: την επέμβαση σε ένα μεταχειρισμένο όπλο.
Εξαιρετικό αλλά δυσκολοπούλητο
Πρόσφατα σε μία εισαγωγή εννέα γαλλικών Darne από τη Γαλλία διαπίστωσα ότι ένα από τα όπλα του οποίου δεν είχα δει ούτε καν φωτογραφία πριν το εισάγω, γιατί εμπιστεύτηκα απόλυτα το Γάλλο συνεργάτη μου όταν μου είπε ότι βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση, ήταν αδύνατον να πουληθεί. Η κατάστασή του ήταν όντως αυτή που ο συνεργάτης μου από τη Γαλλία μου είχε περιγράψει. Ήταν ένα Darne της φθηνότερης βαθμίδας, μοντέλο R10, με μαύρη βάση, 65άρες θαλάμες, πράγμα που το έκανε εξ ορισμού δυσκολοπούλητο λόγω της περιορισμένης παρουσίας φυσιγγίων σε κάλυκα των 65 και 67 χιλιοστών στην αγορά, αλλά χωρίς κανένα δείγμα φθοράς ούτε καν στα ξύλινα μέρη του. Επιπλέον ήταν σχετικά κοντόκαννο, με κάννες μήκους 65 εκατοστών και με ιδιαίτερα ελκυστικά, ανοιχτά τσοκαρίσματα.
Στιβαρό αλλά κιτς
Ποιο ήταν το πρόβλημά του; Το πρόβλημά του ήταν ότι είχε κατασκευαστεί αρχικά για την αμερικανική αγορά πριν από πολλά χρόνια και για άγνωστη αιτία δεν εξήχθη πότε από τη Γαλλία. Ο εισαγωγέας είχε ζητήσει προφανώς να έχει έντονα «αμερικανικά» χαρακτηριστικά στα ξύλινα μέρη του. Μία beaver tail ογκωδέστατη πάπια που εκτεινόταν μέχρι λίγα εκατοστά πριν το τέλος των καννών, το έκανε εξαιρετικά άσχημο. Επιπλέον αποτελούσε κατά τη γνώμη μου «προσβολή» για τον ίδιο τον τύπο του όπλου. Ένα Darne, ένα σύμβολο φίνας και ντελικάτης οπλοκατασκευής, με ανυπέρβλητες από σχεδιαστικής πλευράς αντοχές, αποτελούσε ακραίο δείγμα χοντροκομμένης και στιβαρής, αλλά κιτς κατασκευής.
Περί ορέξεως…
Για να είμαι ειλικρινής, στην αρχή δεν πίστεψα ότι η πάπια αυτή και το κοντάκι αυτό (επίσης ογκωδέστατο για ένα Darne) είχε κατασκευαστεί έτσι από την εταιρία. Μια εταιρία που παρήγαγε στην ιστορία της πολλές δεκάδες χιλιάδες όπλα και που ακόμα, έχοντας δει περισσότερα από 200 δείγματα οπλοκατασκευών της στη ζωή μου, δεν έχω συναντήσει δύο όμοια όπλα (ακόμη κι αν αυτά ανήκαν στο ίδιο μοντέλο), μια εταιρία που έδινε τέτοια αυτενέργεια στους τεχνίτες της και που η γαλλική ευρηματικότητα έβρισκε με τον καλύτερο τρόπο την πραγμάτωσή της στα προϊόντα της, δεν μπορούσε να έχει κατασκευάσει κατά τη γνώμη μου ένα τόσο κιτς και άσχημο όπλο. Έχω δει ακόμη και τις κορυφαίες λονδρέζικες φίρμες να κολλάνε χρυσούς σκίουρους και χρυσά πιάτα του τραπ στις μπάσκουλες πανάκριβων όπλων τους, επειδή κάποιος Τεξανός πετρελαιάς απαίτησε να συνδυάζονται με την «υψηλή» αισθητική του. Δεν έχω ποτέ μου δει όμως ένα συλλεκτικό όπλο της φθηνής κατηγορίας να βιάζεται τόσο στην εξωτερική του εμφάνιση για να γίνει αρεστό σε κάποιον υπερατλαντικό πελάτη.
Δεν κρύβονταν τα ελαττώματά του
Μια μικρή έρευνα, περισσότερο για να λύσω τη δική μου απορία, απέδειξε ότι το όπλο είχε εξ αρχής κατασκευαστεί έτσι και δεν βρέθηκε στην πορεία της ζωής του κάποιος κακόγουστος οπλουργός να το μετατρέψει σε αυτό το ανοσιούργημα. Αναγκάστηκα να τοποθετήσω το όπλο στον οπλοβαστό, ακριβώς όπως ήρθε, προτείνοντας στους υποψήφιους αγοραστές του μία τιμή χαμηλότερη και από την αρχική τιμή κτήσης του όπλου, προκειμένου να φύγει το συντομότερο δυνατόν. Αυτό όμως δεν στάθηκε εφικτό γιατί ο παρορμητισμός μου με έκανε να τους εξηγώ με κάθε ειλικρίνεια πόσο απαράδεκτη ήταν σχεδιαστικά η εφαρμογή τέτοιων ξύλινων μερών σε ένα τέτοιο όπλο. Τελικά πάρθηκε η μεγάλη απόφαση.
Απόφαση μονόδρομος
Συζητώντας με έναν φίλο ξυλογλύπτη και λάτρη των όπλων, αποφάσισα να του εμπιστευτώ τη μεταμόρφωση του όπλου. Αυτός δεν ήταν άλλος από τον Γιώργο τον Γάσπαρη που από κοινού συζητήσαμε και σχεδιάσαμε τις επεμβάσεις πάνω σε αυτό. Εγώ αρχικά πρότεινα μια σχετική μείωση του όγκου της πάπιας, χωρίς να φτάνει την αρχική εικόνα ενός Darne κλασικού, γιατί φοβόμουνα ότι δεν θα είναι εφικτό να αναπαραχθούν στο χέρι τα «σπασίματα» που κάνει στο πίσω μέρος της η πάπια ενός Darne, δημιουργώντας εκείνα τα υπέροχα ημικύκλια που ξεκινάνε το κυρίως σώμα της πάπιας. Εκείνος επέμενε ότι έχει την ικανότητα να το μεταμορφώσει σε ένα Darne ακριβώς όπως τα υπόλοιπα Darne της έκθεσης. Η απόφαση ήταν για μένα μονόδρομος.
Για ανακατασκευή με σεβασμό στη γραμμή
Έχω οκτώ Darne στην προσωπική μου συλλογή και εκείνη την εποχή είχα άλλα έντεκα στην έκθεση όπλων που διατηρώ. Όλα, ανεξαρτήτως βαθμίδας, από το προσιτό και απλό μοντέλο R10 μέχρι το κορυφαίο VHS (V εκτός σειράς) είχαν την προσωπικότητά τους, την αρμονία γραμμής και την ομορφιά τους. Αυτό το όπλο δεν μπορούσα με τίποτε να το βλέπω. Με εξαίρεση τις 65άρες θαλάμες, είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός προσιτού, συλλεκτικού όπλου και παράλληλα ενός ιδανικού όπλου για κυνήγι με σκύλο φέρμας. Οι φθορές του ήταν εξαιρετικά περιορισμένες, η κατάστασή του αξιοζήλευτη. Αλλά η εμφάνισή του αποκρουστική! Αποφάσισα τελικά να εμπιστευτώ τα λόγια του Γάσπαρη και αφού συμφωνήσαμε στον απόλυτο σεβασμό στη γραμμή του Darne, ακόμη και στον τύπο ψάθας που θα εφάρμοζε στα ξύλα του, το λύσαμε και του παρέδωσα τα ξύλινα τμήματα του όπλου για ανακατασκευή.
Η μεταμόρφωση
Επιλέξαμε ένα καλό πέλμα της Pachmayr και ένα οβάλ για το κοντάκι του όπλου. Η διαδικασία είναι κλασική και δεν σηκώνει εναλλακτικές οδούς. Αφαίρεση περιττού υλικού από την πάπια και το κοντάκι, τοποθέτηση πέλματος, εφαρμογή στιλπνής βαφής λινελαίου, αρχική σχεδίαση και στη συνέχεια κόψιμο στις ψάθες. Σε δύο μήνες το όπλο ήταν έτοιμο. Δεν έμενε παρά να έρθει πίσω για να συναρμολογηθεί. Όταν αυτό συνέβη, πρέπει να ομολογήσω ότι έμεινα έκπληκτος. Έχω αφιερώσει τη ζωή μου στο λειόκαννο και τα πυρομαχικά του και δύσκολα πια εντυπωσιάζομαι από ένα όπλο. Αγαπώ τα όπλα όσο τίποτε, αλλά θεωρώ ότι μπορώ πλέον να τα βλέπω στην πραγματική τους διάσταση. Η μεταμόρφωση όμως ενός όπλου είναι τελείως διαφορετικό πράγμα. Ακόμα περισσότερο όταν πρόκειται για τη μεταμόρφωση ενός ιδιαίτερα προσιτού αλλά συλλεκτικού όπλου. Εκεί δεν μπορεί κανείς να αποφύγει την υπέροχη διαπίστωση ότι ένα όμορφο όπλο μπορεί να είναι προσιτό στον καθένα, όπως αντίθετα ένα πανάκριβο όπλο μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε ένα κιτς σύνολο.
Το πριν και το μετά
Δεν σκοπεύω να περιγράψω αναλυτικά την εμφάνιση του όπλου μετά τη συναρμολόγησή του, γιατί θεωρώ ότι οι φωτογραφίες αυτού του άρθρου κάνουν και τη σύγκριση του πριν και του μετά αναπόφευκτη, και είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικές. Αυτό που παρέμενε για μένα εντυπωσιακό ήταν οι αχνές, θολές γραμμές στις κάννες, από το τελείωμα της παλιάς πάπιας, η έντονη και υπερβολική αφαίρεση περίσσειας υλικού και η πιστότητα στην επανακατασκευή των αρχικών στάνταρ ενός κλασικού Darne, τόσο στο κοντάκι όσο και στην πάπια. Τα πλαϊνά της πάπιας είχαν κατέβει αισθητά δημιουργώντας μια λεπτή κλασική πάπια Darne. Δεν στραγγάλιζαν πλέον όπως στην αρχή το πλαϊνό μέρος των καννών θυμίζοντας μονόξυλο και παρατηρώντας το όπλο όρθιο στον οπλοβαστό έβλεπε κανείς ένα ντελικάτο R10.
Φινέτσα χωρίς υπερβολές
Το κοντάκι λεπτό όσο πρέπει για ένα Darne, με το οβάλ του και το πέλμα του και μια στιλπνή βαφή λινελαίου που εύκολα διαπίστωνε κανείς ότι δεν εφαρμόστηκε όπως – όπως με μπόλικο στεγνωτικό για να τελειώνουμε. Το ζύγισμα του όπλου είχε βελτιωθεί αισθητά. Ευχαρίστησα τον Γιώργο για την ανεκτίμητη συμβολή του σε αυτή τη μεταμόρφωση και έμεινα ώρα να θαυμάζω το όπλο, αρχικά στα χέρια μου και αργότερα στον οπλοβαστό της έκθεσης. Είχα μπροστά μου άλλη μια απόδειξη ότι η φινέτσα, η αρμονία γραμμής και η ομορφιά ενός όπλου σχετίζονται πολύ λιγότερο από όσο κάποιες φορές φανταζόμαστε με σκαλίσματα και «περίτεχνα κεντίδια». Και ακόμη ότι το ωραίο δεν είναι πάντα δυσπρόσιτο ή απαγορευτικό. Η ανισότητα εισοδημάτων βρίσκεται σε ευθεία σχέση με την ανισότητα στην ποσότητα υλικών αγαθών που μπορεί κανείς να αποκτήσει. Εν μέρει (όχι απόλυτα) και στην ποιότητα των αγαθών αυτών. Ελάχιστη σχέση, όμως, μπορεί να έχει με την εξωτερική τους εμφάνιση, την αρμονία και τη φινέτσα τους, ελάχιστα μπορεί να περιορίσει οποιονδήποτε άνθρωπο στο να εκδηλώσει την αισθητική του και τα γούστα του σε μια επιλογή.
