Τα αίτια που οδηγούν μία κάννη σε ρήξη, χωρίζονται σε τρεις μεγάλες ομάδες: α) παράγοντες που αφορούν την ποιότητα και κατάσταση των καννών, β) παράγοντες που σχετίζονται με τα φυσίγγια, γ) εξωτερικοί παράγοντες. Ας τα δούμε όμως αναλυτικά.
Παράγοντες που σχετίζονται με τις κάννες
1. Φθορές στο εσωτερικό της κάννης.
Οι φθορές που αδυνατίζουν μια κάννη στο 99% των περιπτώσεων προέρχονται από πλημμελή συντήρηση και όχι από συχνή ή πολυετή χρήση του όπλου. Τα ατσάλια των καννών στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ικανά να τη διατηρούν σε ικανοποιητική κατάσταση, με προϋπόθεση τον επιμελή καθαρισμό και τη λίπανσή τους, πριν από βραχυχρόνια ή μακροχρόνια αποθήκευση του όπλου. Η εναπόθεση οξειδωτικών καταλοίπων στο εσωτερικό της κάννης, παρουσιάζει μικρές ποσοτικές διακυμάνσεις ανάλογα με την ποσότητα των φυσιγγίων που θα ριχτούν σε μία κυνηγετική ημέρα. Αυτό σημαίνει ότι και ένα φυσίγγι να βληθεί από το όπλο, η κάννη χρήζει άμεσου καθαρισμού και λίπανσης, ιδιαίτερα αν δεν διαθέτει τη θωράκιση εκείνη που της προσφέρει η επιχρωμίωση (επιχρωμιωμένες κάννες). Στις αχρωμίωτες κάννες, οι φθορές είναι σχεδόν πάντα εμφανείς, προοδευτικές και κατά κανόνα ομαλές ως προς την όψη τους. Αντίθετα στις χρωμιωμένες κάννες, οι φθορές μπορεί να είναι από ελάχιστα εμφανείς ως σχεδόν αόρατες. Αυτό οφείλεται στη θωράκιση που προσφέρει το λεπτό στρώμα χρωμίου στο εσωτερικό της κάννης, που πολλοί το θεωρούν πανάκεια. Στην πραγματικότητα, το χρώμιο μπορεί να δυσκολεύει την έναρξη οξειδωτικών διεργασιών, αλλά όταν διαρραγεί (σπάσει) σε κάποιο σημείο, δημιουργεί εξαιρετικό σημείο συγκράτησης των οξειδωτικών καταλοίπων, με αποτέλεσμα η κάννη να φθείρεται κάτω από αυτό χωρίς να μπορούμε να διαπιστώσουμε με το μάτι την έκταση αυτής της αποδόμησης (καταστροφής) του υλικού (ατσαλιού). Στις περιπτώσεις αυτές, μετά την αποχρωμίωση μιας κάννης διαπιστώνουμε διαβρώσεις, συχνά εκτεταμένες, με μορφή κώνου του οποίου η κορυφή βρίσκεται στο σημείο που έσπασε το χρώμιο, ενώ η βάση εκτείνεται προς την εξωτερική επιφάνεια της κάννης.
Η αξιολόγηση των φθορών στο εσωτερικό μιας κάννης είναι απλή υπόθεση, αρκεί να θυμόμαστε ότι εξαιρετικά ήπιες και εκτεταμένες διαβρώσεις (ακόμη και σε όλο το μήκος της κάννης) είναι πολύ λιγότερο επικίνδυνες από περιορισμένης έκτασης αλλά βαθιές διαβρώσεις (κρατήρες). Μ’ άλλα λόγια, για να παραμένει ασφαλής μια κάννη πρέπει να διατηρεί σε όλο το μήκος της και σε κάθε σημείο της το απαραίτητο πάχος που της προσφέρει αντοχή στις αναπτυσσόμενες πιέσεις. Επιπλέον, μια διάβρωση όσο πιο κοντά στη θαλάμη βρίσκεται τόσο πιο επικίνδυνη είναι, ενώ η επικινδυνότητά της μειώνεται όσο πλησιάζουμε προς το στόμιο. Εννοείται ότι εδώ αναφερόμαστε στη σύγκριση διαβρώσεων ίσου βάθους και ίσης έκτασης. Σε κάθε περίπτωση, ο έμπειρος οπλουργός είναι εκείνος που θα μπορέσει να εγγυηθεί την πραγματική κατάσταση μιας κάννης και να μας υποδείξει τη δυνατότητα ή μη χρήσης της. Μια φθαρμένη κάννη μπορεί να ρίξει πολλά και υψηλών πιέσεων φυσίγγια χωρίς ποτέ να διαρραγεί, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θέτει σε κίνδυνο τη σωματική μας ακεραιότητα, γιατί ποτέ δεν ξέρουμε ποια στιγμή θα συμβεί το μοιραίο.
Αν κάποιος καταφέρει να πάει σε μια βρύση και να κουβαλήσει νερό με μια στάμνα ισορροπημένη πάνω στο κεφάλι του, αυτό δεν σημαίνει πως η στάμνα δεν κινδυνεύει να σπάσει κάποια από τις επόμενες φορές που θα δοκιμάσει το ίδιο επικίνδυνο εγχείρημα. Το αντίδοτο στο πρόβλημα της εσωτερικής διάβρωσης των καννών είναι η σωστή συντήρηση (καθαρισμός και λίπανση) της κάννης. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η οξείδωση που οδηγεί στην αποδόμηση ατσαλιού, απαραίτητου για την αντοχή της κάννης, δεν είναι παρά μια ηλεκτρολυτική διαδικασία που βασίζεται στη διαφορά ηλεκτρικού δυναμικού ανάμεσα στην επιφάνεια (χείλη) του κάθε πόρου ή κρατήρα και στον πυθμένα του. Με αυτή την έννοια χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσοχή στον καθαρισμό μιας κάννης που έχουν ήδη αρχίσει να παρατηρούνται μικρές αποδομήσεις υλικού στο εσωτερικό της, από ότι μιας λείας κάννης που βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση.
2. Μείωση του πάχους της κάννης από υπερβολική λείανση (honig)
Το ρεκτιφιέ των καννών, όταν αυτές παρουσιάζουν εσωτερικές διαβρώσεις, έχει χωρίσει οπλουργούς και οπλόφιλους σε δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Το πρώτο διατείνεται ότι το ρεκτιφιέ είναι επικίνδυνο γιατί μειώνει την αντοχή της κάννης και πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία. Το δεύτερο επιμένει ότι μία κάννη με ήπιες διαβρώσεις είναι πολύ δύσκολο να συντηρηθεί σωστά και να ανακοπεί η εξάπλωση των διαβρώσεων, ενώ μια ήπια εσωτερική λείανση μπορεί να χαρίσει στο όπλο πολλά χρόνια ζωής. Στη διαμάχη αυτή δεν θα αναφερθούμε εδώ, γιατί αποτελεί αντικείμενο ξεχωριστού άρθρου και καλό είναι να εκτεθούν όλα τα υπέρ και τα κατά όταν γίνει αναφορά. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι ο οπλουργός που θα κάνει το honig πρέπει να διαθέτει μεγάλη εμπειρία, κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή γι’ αυτή τη δουλειά και πάνω απ’ όλα να έχει στο μυαλό του την ασφάλεια της κάννης που θα παραδώσει στον πελάτη του μετά το ρεκτιφιέ και όχι το αισθητικό μέρος.
Είναι προτιμότερο, λοιπόν, κάποιες φορές να παραδώσει ο οπλουργός μία κάννη που θα έχει υπολείμματα διαβρώσεων ή εντυπώματα παλιών κρατήρων, παρά μια πεντακάθαρη κάννη με εξαιρετικά επικίνδυνο εναπομείνον πάχος. Σ’ αυτή τη δεύτερη περίπτωση, είναι πολύ λογικό η κάννη να σκάσει ακόμη και με τη χρήση ελαφριών φυσιγγίων. Γι’ αυτό ακριβώς σε κάποιες χώρες, όπως στη Μεγάλη Βρετανία, μετά το ρεκτιφιέ (honig) είναι υποχρεωτικό το όπλο να περάσει εκ νέου δοκιμασία σε Τράπεζα Δοκιμών.
3. Υπερβολική διάβρωση της εξωτερικής επιφάνειας της κάννης.
Είναι όντως σπάνια περίπτωση μία κάννη να παρουσιάζει εξωτερικά εκτεταμένες διαβρώσεις και εσωτερικά να βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση. Και είναι λογικό, γιατί εξωτερικά διαθέτει τη θωράκιση της βαφής, ενώ εσωτερικά (αν είναι αχρωμίωτη) είναι εκτεθειμένη σε κάθε είδους οξειδωτικούς παράγοντες. Επιπλέον, η εξωτερική επιφάνεια της κάννης σκουπίζεται, καθαρίζεται και λιπαίνεται πολύ πιο εύκολα από την εσωτερική, ενώ έρχεται σε επαφή με πολύ λιγότερες οξειδωτικές εναποθέσεις, σε σύγκριση με το ιδίως κοίλο, που κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή από τα κατάλοιπα της καύσης της πυρίτιδας και την έντονα οξειδωτική δράση τους.
Τέλος, οποιαδήποτε εξωτερική διάβρωση σε μια κάννη γίνεται άμεσα αντιληπτή, με αποτέλεσμα να κινητοποιεί τον ιδιοκτήτη του όπλου για συντήρησή της. Ωστόσο, υπάρχουν σημεία της εξωτερικής επιφάνειας της κάννης που δεν είναι ορατά από τον χρήστη του όπλου. Ένα τέτοιο σημείο είναι η επιφάνεια της ράχης της κάννης που καλύπτεται από τα νταμάκια συγκράτησης της ρίγας (σε ένα αυτογεμές ή μονόκαννο με αεριζόμενη ρίγα), ή από την πάνω και την κάτω ρίγα (σε ένα πλαγιόκαννο), ή τέλος από τις δύο πλαϊνές ρίγες και την πάνω ρίγα (σε ένα αλληλεπίθετο δίκαννο). Εκεί δημιουργούνται σημεία συγκράτησης της υγρασίας και η διάβρωση προχωρεί με ταχείς ρυθμούς, χωρίς να γίνεται αντιληπτή.
Δεν είναι βέβαια συνηθισμένο φαινόμενο, αλλά έχει συμβεί αρκετές φορές να καταφεύγει ο ιδιοκτήτης ενός όπλου στον οπλουργό για μερικώς ξεκολλημένες ρίγες και όταν αυτές αφαιρούνται για να επανακολληθούν, να διαπιστώνει ο οπλουργός εκτεταμένες και συχνά επικίνδυνες διαβρώσεις στην επιφάνεια της κάννης που καλυπτόταν από τις ρίγες. Η σωστή λίπανση του όπλου και ο έλεγχος για τυχόν ξεκόλλημα στις ρίγες ενός δίκαννου (έχουμε σε προηγούμενο άρθρο αναφέρει τη διαδικασία μέσω της οποίας μπορεί να κάνει μόνος του ένας ιδιώτης αυτό τον έλεγχο) αποκλείουν επικίνδυνα ενδεχόμενα από τέτοιου είδους διαβρώσεις.
4. Κακής ποιότητας sleeving.
Συχνά σε παλιά όπλα που παρουσιάζουν έντονη φθορά στις κάννες τους, διατηρώντας σε σχετικά καλή κατάσταση τις θαλάμες, εφαρμόζεται η τεχνική της αλλαγής των καννών διατηρώντας τις παλιές θαλάμες. Η τεχνική αυτή ονομάζεται sleeving. Συνίσταται στο κόψιμο των καννών μπροστά από το τελείωμα των θαλαμών και στην εμφύτευση–συγκόλληση νέων καννών που διαθέτουν μηχανική και χημική συγκράτηση. Η χημική συγκράτηση επιτυγχάνεται μέσω της κόλλησης των καννών στο αυτοσχέδιο «μονομπλόκ» που δημιουργούν οι θαλάμες μετά το κόψιμο, ενώ η μηχανική συγκράτηση, με την κατάλληλη διαμόρφωση διαστάσεων των σημείων επαφής νέων καννών και μονομπλόκ (με τορνίρισμα), τη θέρμανση του μονομπλόκ και τη σύσφιγξη των καννών από αυτό, στη μετέπειτα συστολή λόγω της ψύξης του. Βέβαια, δεν είναι λίγες οι φορές που συναντά κανείς τέτοιου είδους αλλαγή καννών απαράδεκτης ποιότητας ή ακόμη και κάννες κολλημένες στο μονομπλόκ «πρόσωπο με πρόσωπο». Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια απροκάλυπτα εγκληματική ενέργεια του οπλουργού που έκανε τη συγκεκριμένη επέμβαση και ο κίνδυνος για τον χρήστη του όπλου είναι μεγάλος.
5. Κρυσταλλωμένες δαμασκηνές κάννες.
Πολλές φορές οι δαμασκηνές κάννες παλιών όπλων, όταν παραμείνουν για πολλά χρόνια εκτός χρήσης, παρουσιάζουν το φαινόμενο της «κρυστάλλωσης» που μειώνει σημαντικά την αντοχή τους και την ελαστικότητά τους. Το χειρότερο είναι ότι δεν υπάρχουν μακροσκοπικές ενδείξεις σε ένα ζευγάρι δαμασκηνών καννών γι’ αυτό το φαινόμενο και το μόνο που βοηθάει στην αποφυγή πολλών ατυχημάτων είναι η σπανιότητα με την οποία συναντάται, αλλά και η περιορισμένη χρήση που έχουν τα παλιά όπλα με δαμασκηνές κάννες από τους συλλέκτες.
6. Εξωτερικό χτύπημα της κάννης.
Τα χτυπήματα που δημιουργούνται στην επιφάνεια μιας κάννης από πτώση, χτύπημα του όπλου σε κάποιο αντικείμενο κ.λπ., πρέπει να ανατάσσονται άμεσα από οπλουργό, προκειμένου να μην μετατρέψουν το κυνηγετικό όπλο σε ένα επικίνδυνο αντικείμενο χρήσης. Η επικινδυνότητα μιας χτυπημένης κάννης προκύπτει σε δύο στάδια: Πρώτα λόγω της μείωσης της διαμέτρου στο συγκεκριμένο σημείο, οι πιέσεις αυξάνονται υπέρμετρα (ανάλογα με το βάθος και την έκταση του χτυπήματος), δευτερευόντως μέσω της έναρξης κάποιων διεργασιών που οι περισσότεροι οπλόφιλοι και κυνηγοί αγνοούν. Μετά το χτύπημα μιας κάννης δημιουργείται ένα στεφάνι περιμετρικά του χτυπήματος, το οποίο παρουσιάζει σταδιακή αποδόμηση υλικού μέσω οξείδωσης, αδυνατίζοντας περαιτέρω το τοίχωμα της κάννης στο κρίσιμο αυτό σημείο. Έτσι ο συνδυασμός τοπικής αύξησης των πιέσεων και μείωσης του πάχους της κάννης περιμετρικά του χτυπήματος, μειώνει σταδιακά την αντοχή της κάννης στις αναπτυσσόμενες πιέσεις. Εννοείται ότι όσο πιο κοντά στη θαλάμη βρίσκεται το χτύπημα, τόσο πιο επικίνδυνο μπορεί να αποβεί.
Παράγοντες που σχετίζονται με τα φυσίγγια
Η μείωση της τιμής των όπλων σε σχέση με το ετήσιο εισόδημα του μέσου κυνηγού, έχει μειώσει αισθητά τα τελευταία χρόνια τα παλιά όπλα που χρησιμοποιούνται στο κυνήγι. Έτσι τα περισσότερα ατυχήματα που συμβαίνουν από διάρρηξη καννών, οφείλονται πλέον στη χρήση φυσιγγίων ακατάλληλων ή επικίνδυνων. Εδώ βέβαια υπάρχουν δύο κατηγορίες αιτιών διάρρηξης της κάννης: α) εκείνη που σχετίζεται με τη χρήση επικίνδυνου φυσιγγίου και β) εκείνη που σχετίζεται με την ακαταλληλότητα μιας κάννης για να δεχθεί το συγκεκριμένο τύπο φυσιγγίου, έναν τύπο που θα μπορούσε να βληθεί με ασφάλεια από κάποια άλλη κάννη.
Οι αιτίες που μπορεί να προκληθεί ρήξη της κάννης από ένα φυσίγγι είναι οι ακόλουθες:
1. Φυσίγγια με υπερβολικές μέγιστες αναπτυσσόμενες πιέσεις (Pmax).
Φυσίγγια που αναπτύσσουν πιέσεις πέρα από τα όρια αντοχής της κάννης θέτουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα του όπλου και του χρήστη του. Τέτοια φυσίγγια προκύπτουν από υπεργόμωση σε πυρίτιδα, από κακό συνδυασμό υλικών, από υπερβολική στατική πίεση πάνω στην πυρίτιδα, από άγνοια του κατασκευαστή και συνακόλουθα και σχεδιαστικά λάθη της γόμωσης κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση την ευθύνη εδώ φέρει ο κατασκευαστής του φυσιγγίου, αλλά ούτε η αρτιμέλεια του χρήστη του όπλου μπορεί να αναταχθεί, ούτε δυστυχώς διαθέτουμε στη χώρα μας Εθνική Τράπεζα Δοκιμών φυσιγγίων για να μπορέσει εύκολα κανείς να βρει το δίκιο του.
2. Φυσίγγια με μεγαλύτερο μήκος κάλυκα από τη θαλάμη του όπλου.
Εδώ την ευθύνη φέρει αποκλειστικά και μόνο ο χρήστης του όπλου. Είναι λογικό ότι ούτε ο κατασκευαστής ενός magnum φυσιγγίου σε κάλυκα των 76 χιλιοστών, ούτε ο κατασκευαστής ενός όπλου με θαλάμες 70 χιλιοστών ευθύνονται αν από άγνοια ο χρήστης βάλει αυτά τα φυσίγγια μέσα σε ένα τέτοιο όπλο. Στην περίπτωση αυτή τα χείλη του κάλυκα που εκτείνονται πέραν της θαλάμης, στο εσωτερικό του κώνου συναρμογής, δημιουργούν ένα σημείο περιορισμένης διαμέτρου και υπέρμετρης αύξησης των πιέσεων.
3. Φυσίγγια με υπερβολικά συμπιεσμένη πυρίτιδα.
Κάποιοι κατασκευαστές, προκειμένου να εξοικονομήσουν πυρίτιδα και να μπορέσουν να έχουν μικρότερο κόστος στην παραγωγή των φυσιγγίων τους, ασκούν υπέρμετρη στατική πίεση πάνω στην πυρίτιδα, θεωρώντας ότι έτσι θα μπορέσουν να έχουν το ίδιο παραγόμενο έργο με μικρότερη ποσότητα πρώτης ύλης. Στην πραγματικότητα αυτό που επιτυγχάνουν είναι αυξημένες πιέσεις για πολύ μικρότερο χρόνο και άρα ελάχιστο παραγόμενο έργο από ένα συχνά επικίνδυνο φυσίγγι. Προσοχή, όμως! Κάθε φορά που ανοίγουμε ένα φυσίγγι και βρίσκουμε μέσα την πυρίτιδα σε σχήμα συμπιεσμένου βόλου, δεν σημαίνει ότι ευθύνεται ο κατασκευαστής ή ότι αυτό ο βόλος είναι προϊόν υπερβολικής στατικής πίεσης. Κάποιες σύγχρονες διβασικές πυρίτιδες, λόγω της κολλώδους υφής της επιφανείας των κόκκων τους, παρουσιάζουν το φαινόμενο της συγκόλλησης που δίνει την ψευδαίσθηση μιας πυρίτιδας υπερβολικά συμπιεσμένης.
4. Φυσίγγια με ξηραμένη πυρίτιδα.
Μια πολύ επικίνδυνη πρακτική που συνηθιζόταν κυρίως τα παλιότερα χρόνια, ήταν όταν ο ιδιοκτήτης των φυσιγγίων πίστευε ότι αυτά έχουν εκτεθεί σε υγρασία, να τα εκθέτει για κάποιο χρονικό διάστημα κοντά σε μία πηγή θερμότητας, προκειμένου να αποβάλλει η πυρίτιδα την υγρασία που είχε απορροφήσει. Όταν αυτό γίνεται σε κουτιά πυρίτιδας που έχουν αποθηκευτεί για αρκετό διάστημα (γιατί στο φυσίγγι είναι μάλλον δύσκολο να συμβεί), μπορεί να έχουμε ως αποτέλεσμα μια πυρίτιδα με μικρότερη υγρασία από αυτή που φυσιολογικά πρέπει να περιέχει στη μάζα της. Οι πυρίτιδες αυτές είναι ιδιαίτερα εύφλεκτες, παρουσιάζουν εξαιρετικά ζωηρή καύση, παράγουν κατά κανόνα μειωμένο έργο και αναπτύσσουν για ελάχιστο διάστημα εξαιρετικά ψηλές πιέσεις. Η πρακτική αυτή (της ξήρανσης της πυρίτιδας) αποτέλεσε στο παρελθόν το αίτιο διάρρηξης πολλών καννών σε κυνηγετικά όπλα.
5. Φυσίγγια με δύο αναμεμειγμένους τύπους πυρίτιδων.
Ευτυχώς στις μέρες μας έχει εξαιρετικά μειωθεί το φαινόμενο αυτό, λόγω της ανάπτυξης της παιδείας του κυνηγού και της μείωσης των ιδιογομωτών. Όμως, παλιότερα, πολλοί κυνηγοί προσπαθώντας να συνδυάσουν τα πλεονεκτήματα δύο διαφορετικών πυρίτιδων, τις αναμείγνυαν και με το μείγμα που δημιουργούσαν δοκίμαζαν να κατασκευάσουν το ιδανικό φυσίγγι. Το αποτέλεσμα, ιδιαίτερα αν οι πυρίτιδες αυτές είχαν τελείως διαφορετικής πυκνότητας επιφάνεια κόκκων και προοδευτικότητα καύσης, ήταν να αναφλέγονται μερικώς σε τμήματα της κάννης πολύ μπροστά από το στόμιο της θαλάμης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ρήξεις στις κάννες των όπλων.
6. Ρήξεις καννών από μονόβολα.
Αν εξαιρέσουμε κάποια ελαττωματικά μονόβολα που στο παρελθόν παρουσίασαν το φαινόμενο της περιστροφής μέσα στην κάννη του όπλου, με εξαιρετικά δυσάρεστα αποτελέσματα, σήμερα η χρήση σύγχρονων μονόβολων δημιουργεί πρόβλημα μόνο όσον αφορά τη διαβατότητα του στομίου της κάννης, εάν βληθούν μονόβολα μεγαλύτερης διαμέτρου από τη διάμετρο του στομίου. Αυτός είναι ο λόγος που δεν πρέπει ποτέ να βάλλονται μονόβολα από τσοκαρισμένες κάννες εάν δεν έχουν προηγουμένως δοκιμαστεί και δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορούν με άνεση να περάσουν από το στόμιο της κάννης. Σε αντίθετη περίπτωση θα λειτουργήσουν ως ένα ογκώδες ξένο σώμα το οποίο θα επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα στην κάννη.
7. Φυσίγγια με ελαττωματικά υλικά.
Ένα φυσίγγι με ελαττωματικό καψύλλιο μπορεί να αναπτύξει εξαιρετικά ψηλές πιέσεις που να θέσουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα του όπλου και τη δική μας. Ακόμη χειρότερα ένα φυσίγγι με κακής ποιότητας πρώτη ύλη στον κυρίως σωλήνα του, μπορεί να οδηγήσει στην αποκοπή του σωλήνα του κάλυκα από τον μεταλλικό πάφυλα και την παραμονή του στο εσωτερικό της κάννης. Αν αυτό δεν το αντιληφθεί ο χρήστης του αυτογεμούς -γιατί στο δίκαννο θα φανεί από την εξόλκευση του σκέτου πάφυλα-, εννοείται ότι η επόμενη βολή θα έχει να αντιμετωπίσει ένα σημείο της κάννης με σαφώς μειωμένη διάμετρο και άρα εξαιρετικά ψηλές πιέσεις.
8. Συνδυασμός πολλών παραγόντων.
Σε σπανιότερες περιπτώσεις και από κατασκευαστές φυσιγγίων που δεν επιδεικνύουν την πρέπουσα επιμέλεια στη δουλειά τους, μπορεί ο συνδυασμός ενός λάθους καψυλλίου με την αλλαγή του υλικού βυσμάτωσης (συγκεντρωτήρα) και με την αλλαγή της παρτίδας πυρίτιδας που παρουσιάζει από λότο σε λότο διακυμάνσεις ως προς τα χαρακτηριστικά της, να έχουμε μία αθροιστική αύξηση των πιέσεων που να οδηγήσει σε επικίνδυνα αυξημένες πιέσεις. Σε κάθε περίπτωση, η αλλαγή του τύπου του υλικού βυσμάτωσης, αλλά και η αγορά μιας καινούργιας παρτίδας πυρίτιδας, προϋποθέτουν νέες δοκιμές ή τουλάχιστον έναν απλό επανέλεγχο, πριν ξεκινήσει η μαζική παραγωγή φυσιγγίων με τα νέα υλικά.
Εξωτερικοί παράγοντες
Στους εξωτερικούς παράγοντες περιλαμβάνονται κυρίως τα ξένα σώματα που μπορεί να παρεμβληθούν στη δέσμη των σκαγιών και των αερίων που παράγονται από την καύση της πυρίτιδας μέσα στην κάννη. Πολλοί απορούν πώς είναι δυνατόν μία ογκώδης μύγα ή λίγο χιόνι να θέσει σε κίνδυνο την ακεραιότητα μιας ατσάλινης κάννης. Διερωτώνται πως είναι δυνατόν η βολή που έχει τέτοια δύναμη, να μην μπορεί να σπρώξει ένα σωματίδιο ελάχιστων γραμμαρίων. Στην πραγματικότητα η βολή (και τα αέρια, και τα σκάγια, και το υλικό βυσμάτωσης) έχουν τη δυνατότητα να απωθήσουν τα περισσότερα από τα αντικείμενα που θα βρεθούν στο στόμιο ή στο ιδίως κοίλο της κάννης. Αυτή η απώθηση όμως προκαλεί μια απειροελάχιστη επιβράδυνση της πορείας τους, με αποτέλεσμα τα επόμενα ωστικά κύματα από την καύση της πυρίτιδας να επιβραδύνονται ακόμη περισσότερο, δημιουργώντας στο σημείο της αρχικής επιβράδυνσης μια λογαριθμική αύξηση των πιέσεων. Αυτή η αύξηση είναι που προκαλεί τελικά τη ρήξη ή το φούσκωμα της κάννης και όχι τα δύο γραμμάρια χιονιού ή η ελάχιστη λάσπη που παρεμβλήθηκε στην πορεία της γόμωσης.
Σίγουρα ο χώρος του άρθρου αυτού δεν επιτρέπει να αναφερθούν όλες οι αιτίες από τις οποίες μπορεί να ανοίξει μια κάννη. Σε ακραίες περιπτώσεις συναντά κανείς απίθανα στοιχεία που προκάλεσαν τη ρήξη της, όπως σε άλλες περιπτώσεις συναντά και περιστατικά ανεξήγητα. Μια αναφορά που πρέπει να γίνει εδώ είναι και για το πολυσυζητημένο τον τελευταίο χρόνο φαινόμενο της «υπογόμωσης» που προκαλεί σπάνια υπέρμετρη αύξηση των πιέσεων και ρήξη των καννών. Όμως το φαινόμενο αυτό δεν έχει επιτευχθεί σε μόνιμη βάση να αναπαραχθεί πειραματικά και έτσι ακόμη καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Η ύπαρξή του είναι διαπιστωμένη αλλά οι συνισταμένες της διερευνώνται ακόμη.
