Το κυνήγι των υδροβίων είναι συναρπαστικό. Η τουφεκιά σε πρασινοκέφαλο αλησμόνητη, όπως και ο ήχος στο μάζεμα των φτερών του, αλλά και στο σκάσιμο μέσα στο νερό. Για τη χήνα, δε, ούτε συζήτηση. Απερίγραπτοι οι ήχοι που συνοδεύουν το κυνήγι της και οι τουφεκιές στα κοπάδια με σχήμα Λ.
Το κυνήγι των υδροβίων στο Δέλτα αποτελεί για τους κυνηγούς, όνειρο, επιθυμία, πόθο. Οι φίλοι από μακρινές περιοχές της Ελλάδας αλλά και από την Κύπρο, διαβάζουν, ακούν, βλέπουν από τον κυνηγετικό Τύπο και τις βιντεοταινίες που έχουν γυριστεί στο Δέλτα, φοβερές εμπειρίες, ασταμάτητες τουφεκιές, ατελείωτα πουλιά. Υπάρχει φυσικά και η μερίδα των απογοητευμένων που αλλιώς τα περίμεναν και αλλιώς τα βρήκαν, έβγαλαν χολή, πικρία για τους ντόπιους κυνηγούς και τον κυνηγότοπο.
Σε αναζήτηση πληροφοριών
Οι επισκέπτες κυνηγοί, αυτή τη στιγμή, στο Δέλτα του Έβρου είναι αρκετοί και εν όψει κακοκαιρίας αναμένονται περισσότεροι. Τα τηλέφωνα χτυπούν ασταμάτητα από όλη την Ελλάδα, για συλλογή πληροφοριών. Όλοι έχουν ακούσει για τον Έβρο και ζητούν από τους ντόπιους κυνηγούς πληροφορίες. Ο συνδυασμός μιας κυνηγετικής εξόρμησης με μια βόλτα στην υπέροχη Αλεξανδρούπολη και φυσικά σε όλο το νομό, δεν αφήνουν κανέναν αδιάφορο. Θέλουν να τον επισκεφθούν συνδυάζοντας βόλτα και φυσικά κυνήγι. Οι συχνότερες ερωτήσεις που δεχόμαστε, έχουν να κάνουν με τον αριθμό των πληθυσμών της πάπιας αλλά και της χήνας. Οι διαδικασίες για να μπει κανείς στο Δέλτα είναι πάνω–κάτω γνωστές από τα κυνηγετικά έντυπα, αλλά όλοι αγωνιούν για την εξασφάλιση της διαμονής σε καλύβα και τη γνωριμία με έμπειρο οδηγό, γνώστη της περιοχής, για την επιλογή των καλύτερων περασμάτων.
Ραντεβού στην καλύβα
Η απόσταση από την πόλη της Αλεξανδρούπολης σε ένα από τα σημεία που χρησιμοποιείται σαν μικρό λιμανάκι για την πρόσβαση στο Δέλτα με πλάβα, είναι γύρω στα σαράντα λεπτά με τη στάση τού καφέ. Ο Νίκος με περίμενε εκεί, όπως πάντα εγγλέζος στα ραντεβού του, με βοήθησε να φορτώσω τα πράγματα μου και σε δέκα λεπτά βρισκόμασταν στην καλύβα του. Εκεί, γύρω από τη φωτιά, μας περίμενε η γνώριμη και πάντα χαμογελαστή παρέα. Ο Γιάννης, ο Μιχάλης, ο Σάκης, ο Χρηστάκος, ο Σαράντης, όλοι τους από τις Φέρες. Το τσίπουρο απαραίτητο ώστε να λειτουργήσουν όλα σωστά στο εσωτερικό μου μετά την πρώτη ψυχρολουσία. Καλαμπούρι, πειράγματα, μέχρι τη στιγμή που ο Νίκος μας είπε να ετοιμαστούμε για να φύγουμε.
Χάρισμα στο βούρκο
Όλοι εξοικειωμένοι με τον εξοπλισμό τους, ετοιμάστηκαν σε πέντε λεπτά και χωρίς να το καταλάβω, βρέθηκα στην πλάβα τού Μιχάλη, χαζεύοντας τον Νίκο που προπορευόταν της δικής μας. Οι μηχανές έσβησαν, οι πλάβες δέθηκαν με προσοχή και όλοι, ακούγοντας τον Νίκο, πήραμε το δρόμο για τα καρτέρια που μας υπέδειξε. Το κυνήγι ξεκίνησε και τελείωσε μετά από δύο ώρες, όταν άρχισε να σουρουπώνει κι έπρεπε να γυρίσουμε. Το αποτέλεσμα για μένα ήταν ικανοποιητικό και όλα θα ήταν ακόμη καλύτερα αν δεν κολλούσα στη λάσπη κι έπεφτα μαζί με το όπλο μου μέσα στο νερό. Ο βούρκος του Έβρου σε κρατάει σαν βεντούζα, μία λάθος κίνηση και το χειμερινό μπανάκι το έχεις εξασφαλισμένο. Ο Γιάννης γελούσε με την ψυχή του βλέποντάς με μέσα στη λάσπη να ψάχνω για το όπλο μου, αλλά τα γέλια του διακόπηκαν όταν διαπίστωσε ότι και ο ίδιος άφησε στο βούρκο χάρισμα το ολοκαίνουργιο κινητό του.
Αναπόφευκτες οι απώλειες
Η επιστροφή μού φάνηκε μεγαλύτερη διότι τα βρεγμένα ρούχα σε κάνουν να νιώθεις εντονότερα το κρύο. Μόλις άλλαξα και αφού βγάλαμε τις κλασικές πλέον σε κάθε έξοδό μας φωτογραφίες, μπήκαμε στην καλύβα για το δεύτερο αναγκαίο τσιπουράκι. Η συζήτηση, όπως ήταν φυσικό, επικεντρώθηκε στο κυνήγι που κάναμε. Η απόσταση και η διεύθυνση των βολών μας δεν ήταν σωστή. Βιαζόμασταν να ρίξουμε, έπρεπε να αφήνουμε τα πουλιά να μας ζυγώνουν περισσότερο και να τα αφήνουμε να μας περνάνε. Η ένταση του αέρα που επικρατούσε, ανάγκαζε τα πουλιά να πετούν χαμηλά, αλλά μετά την πρώτη τουφεκιά έσπαζαν και τα έπαιρνε ο αέρας μακριά από τα υπόλοιπα καρτέρια. Όσα έπεφταν, ο αέρας τα έσπρωχνε σε μεγάλη απόσταση και αντίθετα από εμάς. Έτσι και περισσότερη ώρα κάναμε να τα μαζέψουμε, χωρίς να υπολογίζουμε την επιπλέον κούραση, αλλά χάσαμε και τρία σκοτωμένα που δεν μπορέσαμε να βρούμε. Έπεσαν μέσα στα ψιλά τα βούρλα και όχι στο νερό, όπως τα υπόλοιπα.
Η “φτώχεια” φέρνει γκρίνια
Οι επισκέπτες πληρώνουν αρκετά για να κάνουν ένα κυνήγι σαν αυτό που περιέγραψα παραπάνω. Βενζίνες, εξοπλισμός, φαγητό, διαμονή, στοιχίζουν. Ταλαιπωρούνται από τη στιγμή που θα μπουν στο Δέλτα, μετακίνηση σε άσχημους δρόμους, ντύσιμο, αναμονή στο κρύο, μετακίνηση μέσα σε λασπούρα, μπατάκια, περπάτημα με δυσκολία και κίνδυνοι που είναι ορατοί ανά πάσα στιγμή, αν δεν σεβαστείς τους κανόνες του υγροβιότοπου. Η βίωση μιας τέτοιας κατάστασης στον υγροβιότοπο για τους πρωτάρηδες και απροπόνητους σωματικά, είναι ανεπανάληπτη εμπειρία. Αρκεί να την εκλάβουν έτσι και να νιώσουν την άγρια ομορφιά της. Το αποτέλεσμα δεν είναι ποτέ εξασφαλισμένο κι εδώ είναι το κρίσιμο σημείο από το οποίο προέρχεται η λεγόμενη καρμιριά ή γκρίνια. «Αν κάνουν νούμερα, μου λέει ο Νίκος από την εμπειρία και γνωριμία του με παρέες από όλα τα σημεία της Ελλάδας, όλα είναι μέλι γάλα, αλλά αν δεν κάνουν, είναι ικανοί να πιαστούν στα χέρια για μία κονσέρβα με το φιλαράκι τους». Αν μετά από όλη αυτή την εμπειρία, για άλλους ταλαιπωρία, το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό ή ακόμα χειρότερα μηδενικό, τότε τους φταίνε τα πάντα. Οι ντόπιοι, το μέρος, τα έντυπα… Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι μετά από τόσα έξοδα και τόση ταλαιπωρία, πρέπει να γυρίσουν με νούμερα τρελά. Πώς αλλιώς θα δικαιολογήσουν στον εαυτό τους, στη σύζυγο και στους φίλους, τα έξοδα και την κόπωση;
Κυνηγοί και προστάτες
Για τους ντόπιους, το κυνήγι υδροβίων και το Δέλτα είναι μέρος της ζωής τους, κινούνται καθημερινά μέσα σε αυτό, καθ’ ότι ψαράδες και κτηνοτρόφοι οι περισσότεροι στο επάγγελμα, βλέπουν πού κινούνται τα πουλιά, αν κινούνται, πότε γίνονται μπασίματα και είναι αυτονόητο ότι πλεονεκτούν σε γνώσεις για εξοπλισμό, τοποθεσίες, αλλά και συνήθειες των υδροβίων. Κυνηγούν αποκλειστικά υδρόβια όλο το χρόνο, σπαταλούν αρκετά χρήματα και οι ώρες που περνούν μέσα στο Δέλτα ίσως να είναι περισσότερες από αυτές που βρίσκονται στο σπίτι. Αγαπούν το Δέλτα, αγωνιούν, διότι από αυτό ζουν τις οικογένειές τους, έχουν τις περιουσίες τους, τα ζώα τους και παράλληλα κυνηγούν. Οι συνθήκες δεν είναι εύκολες, παρ΄ όλα αυτά είναι προστάτες αυτού του κυνηγότοπου. Βάζουν τις φωνές σε όποιον σηκώνει όπλο σε απαγορευμένα θηράματα.
Τα πουλιά δεν… τηλεφωνάνε
«Μυστικό για το Δέλτα του Έβρου δεν υπάρχει», όπως μου τονίζει ο φίλος Νίκος. «Τα πουλιά δεν σε παίρνουν… τηλέφωνο. Υπάρχουν μέρες που δεν ρίχνω φυσίγγι με καιρό ιδανικό –όπως πιστεύουν οι περισσότεροι– χιόνι, πάγο, αέρα. Υπάρχουν μέρες με νοτιά, ζέστη, που κυκλοφορούμε με κοντομάνικα και κάνουμε πουλιά, αλλά και μέρες που δεν τα βλέπουμε ούτε τα ακούμε σε όλο το Δέλτα. Οι απογοητεύσεις πολλές, αλλά αυτή είναι η ομορφιά του συγκεκριμένου κυνηγιού».
Σε αυτό συμφωνούμε όλοι. Πολλές οι ιστορίες των παιδιών για κυνήγια συναρπαστικά, απρόσμενα. Αυτά θυμούνται αυτά διηγούνται, αλλά δεν ξεχνούν να αναφέρουν και τα ατελείωτα κλαρίνα, ντουντούκια, όπως αποκαλούν τις μέρες που δεν ρίχνουν ούτε σφαίρα. Δεν παραπονιούνται, όμως.
Η διαδικασία και η παρέα
Ρωτάω τον Νίκο τι τον ικανοποιεί τελικά περισσότερο στο κυνήγι των υδροβίων. «Η διαδικασία, μου απαντάει, και αυτοί», δείχνοντάς μου τα φιλαράκια που κάθονται δίπλα του και γελούν, αποκαλώντας τον «αρχηγό». Κυνηγούν χρόνια μαζί, υπάρχει ιεραρχία στην παρέα, δέσιμο, συντονισμός. Αυτό δεν επιτυγχάνεται με μία επίσκεψη στο Δέλτα. «Οι παρέες που είναι δεμένες επισκέπτονται τα μέρη μας κάθε χρόνο και περνούν τέλεια, χαίρονται τη συντροφιά μας, το κυνήγι και αποδέχονται το γεγονός ότι έτσι είναι τα πράγματα. Όταν έχει πουλιά, έχει πουλιά και όταν δεν έχει, δεν έχει».
Ο βάλτος δεν είναι ρεζέρβα
Επειδή, λοιπόν, αρκετοί ρωτούν αν τελικά αξίζει τον κόπο και τα έξοδα για να επισκεφθεί κάποιος το Δέλτα, η απάντηση μου είναι όχι. Το Δέλτα του Έβρου δεν είναι ρεζέρβα που πληρώνεις και το θήραμα είναι εξασφαλισμένο. Το Δέλτα είναι για πραγματικούς κυνηγούς και όχι για αυτούς που θέλουν νούμερα. Είναι ένα κυνήγι συναρπαστικό για όσους θέλουν και μπορούν να το δουν με αυτό τον τρόπο. Θέλει παρέα που τα μέλη της να έχουν την ίδια φιλοσοφία για το κυνήγι. Ένας μπορεί να κάνει τη διαφορά και να μετατρέψει αυτή τη μαγεία σε μαρτύριο. Απαιτεί σεβασμό, αντοχή σωματική και ψυχική, υπομονή. Αν κάποιοι πιστεύουν ότι διαθέτουν αυτά τα στοιχεία, είναι καλοδεχούμενοι. Αν όχι, είναι ευκολότερο να κατηγορούν και να κρίνουν, από μακριά όμως. Όσοι έχουν έρθει γνωρίζουν την αλήθεια. Η αλήθεια είναι μία και γνωστή, σημασία για τον πραγματικό κυνηγό δεν έχει το αποτέλεσμα αλλά η διαδρομή, η περιπέτεια, οι εικόνες, τα φιλαράκια.