Από όλες τις πολλές άμεσες και έμμεσες δράσεις που αποσκοπούν στη διατήρηση των πόρων άγριας πανίδας, η θήρα είναι σαφώς η πιο αποτελεσματική…
Έχουμε παρακολουθήσει την ανάπτυξη του εμπορικού κυνηγετικού τουρισμού από το εσωτερικό και καθ ‘όλη τη διάρκειά του ήταν σαφές ότι το κυνήγι και η προστασία της φύσης είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Οι κυνηγετικές εκδρομές του αύριο βασίζονται αποκλειστικά στις σημερινές προσπάθειες διατήρησης. Είμαστε πεπεισμένοι πια ότι η αποτελεσματική διατήρηση της φύσης στο σήμερα βασίζεται σε μερικά από τα πιο βασικά στοιχεία της ανθρώπινης φύσης.
Πληρώνει;
Το markhor είναι ένα σπάνιο και εξαιρετικά απειλητικό είδος κατσίκας του βουνού. Εκτιμάται ότι υπάρχουν μόνο περίπου 8.000 άτομα αυτού του είδους που παραμένουν στην άγρια φύση, χωρισμένα σε τέσσερα διαφορετικά υποείδη πάνω από τη διάσπαρτη περιοχή τους. Το 1998, η κυβέρνηση του Πακιστάν αποφάσισε να πουλά περιορισμένο αριθμό αδειών κυνηγιού κάθε χρόνο στους διεθνείς κυνηγούς με τις υψηλότερες προσφορές. Αυτό το σχέδιο έχει μεγάλη επιτυχία. Το αποτέλεσμα αυτού του ρυθμιζόμενου συστήματος κυνηγιού ήταν πολύ θετικό. Πολλές περιοχές ξεκίνησαν να δείχνουν στην καλύτερη περίπτωση μηδενική αύξηση στους πενιχρούς αριθμούς αυτής της άγριας κατσίκα, σε αύξηση του πληθυσμού πάνω από 10% ετησίως. Σε μια περιοχή ο πληθυσμός έχει αυξηθεί από 150 σε 700 ζώα από το 1998…
Τα στοιχεία στην Αφρική
Αν δεν υπάρχει οικονομικό νόημα κατά βάση για τη διατήρηση της άγριας πανίδας, τότε απλά δεν θα συμβεί, παρά τις καλύτερες προθέσεις. Οι πληθυσμοί των ζώων μεγάλων θηραμάτων στην Κένυα έχουν καταρρεύσει από την καθιέρωση της συνολικής απαγόρευσης του κυνηγιού το 1977. Η βιομηχανία σαφάρι κυνηγιού εξαφανίστηκε, όπως και οι τοπικές εργασίες που βασίζονταν στη βιομηχανία και με την παρακολούθηση των πληθυσμών των θηραμάτων, των μέτρων κατά της λαθροθηρίας και η προσφορά φθηνού κρέατος για τους ντόπιους χάθηκε επίσης.
Τα είδη θηραμάτων έχασαν την αξία τους στον τοπικό πληθυσμό και τα ζώα που ζούσαν έξω από τα εθνικά πάρκα σύντομα κατέληγαν στη σχάρα. Ακόμη και στα Εθνικά Πάρκα ο αριθμός των ζώων μειώθηκε δραματικά – τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από διάφορες επιστημονικές πηγές έχουν δείξει μείωση από 60% έως 70% στους πληθυσμούς μεγάλων θηραμάτων στα εθνικά πάρκα της Κένυας από το 1970.
Στη Δυτική Αφρική η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη – σύμφωνα με δημοσιεύματα, το 85% των πληθυσμών αυτών των πλάσματα έχουν εξαφανιστεί. Ευτυχώς, άλλες χώρες έχουν πάρει μια διαφορετική πορεία. Μεγάλο μέρος της νότιας Αφρικής είναι ανοικτό για το ρυθμιζόμενο κυνήγι τροπαίων και εδώ, σε αντίθεση με την Ανατολική και τη Δυτική Αφρική, οι πληθυσμοί μεγάλων θηραμάτων έχουν δείξει σημαντική αύξηση από το 1970. Ένα λαμπρό παράδειγμα είναι η Νότια Αφρική. Προς τα τέλη της δεκαετίας του 1960, μερικοί ιδιοκτήτες γης είδαν ότι θα ήταν αποδοτικό να διατηρηθεί η γη τους για κυνήγι και όχι για γεωργική χρήση. Αποδείχθηκε ότι ήταν μια κερδοφόρα επιχείρηση και αργά, αλλά σίγουρα, ολοένα και πιο παραδοσιακά αγροκτήματα βοοειδών μετατράπηκαν σε αγροκτήματα θηραμάτων, με τα είδη θηραμάτων να απελευθερώνονται στον θάμνο. Μπορεί να ήταν πίσω από τους φράχτες (μια αναγκαιότητα για να διατηρηθεί η κερδοφορία), αλλά παρ ‘όλα αυτά ο αριθμός πολλών νοτιοαφρικανικών ειδών εκτινάχθηκε. Μια σημαντική παρενέργεια ήταν ότι δεν αυξήθηκαν μόνο τα είδη θηραμάτων αλλά επίσης και τα φυτά, τα έντομα και άλλα ασπόνδυλα.
Οι δυνάμεις της αγοράς στην εργασία
Η βιομηχανία κυνηγιού στη Νότιο Αφρική είναι ένα μεγάλο παράδειγμα των δυνάμεων της αγοράς για τη φύση. Πάρτε το λευκό ρινόκερο. Το 1968, στην άγρια φύση παρέμειναν μόνο 1.800 άτομα. Ελήφθη απόφαση για το άνοιγμα ρυθμιζόμενου κυνηγιού τροπαίων για ηλικιωμένα αρσενικά, καθιστώντας το ζώο πολύτιμο για τους αγρότες. Το αποτέλεσμα; Ο πληθυσμός – με το κυνήγι ως την κύρια πηγή χρηματοδότησης – αυξήθηκε σε περίπου 20.000 ζώα στη Νότια Αφρική και τη Ναμίμπια.
Το Παγκόσμιο Ταμείο για την Άγρια Ζωή (WWF), η IUCN και άλλοι σοβαρές οργανώσεις προστασίας της φύσης έχουν αναγνωρίσει εδώ και καιρό ότι το ρυθμιζόμενο κυνήγι τροπαίων αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τη διατήρηση της φύσης. Για να το πούμε απλά, λειτουργεί. Στον τομέα και στην επίτευξη αποτελεσμάτων το κυνήγι μπορεί να διαχωριστεί από τις μυριάδες άλλες καλά διαδεδομένες πρωτοβουλίες διατήρησης, οι περισσότερες από τις οποίες αποδειχτούν ότι δεν είναι τόσο αποτελεσματικές στην πράξη όσο είναι στο χαρτί.
Το ευρωπαϊκό μέτωπο
Ανεξάρτητα από το τι μπορείτε να σκεφτείτε για το κυνήγι τροπαίων, δεν μπορείτε να απορρίψετε τα στοιχεία που δείχνουν ότι το κυνήγι, εάν διαχειριστεί σωστά, είναι μια από τις καλύτερες έμμεσες μεθόδους διατήρησης τόσο των ζώων όσο και του οικοτόπου τους, διατηρώντας έτσι ένα υψηλό επίπεδο βιοποικιλότητας σε πολλά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Όπως αναφέρθηκε κάποτε, σε ένα ενημερωτικό δελτίο που δημοσίευσε η οργάνωση για τους διεθνείς κυνηγούς, το SCI: “Η δολοφονία των ζώων είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος διατήρησής τους”.
Για να το θέσουμε με άλλο τρόπο: το ρυθμιζόμενο κυνήγι είναι η καλύτερη στρατηγική διατήρησης. Μπορούμε να δούμε την ίδια σχέση κυνηγιού και διατήρησης στη δουλειά σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Ποια θα ήταν η έκταση της υπαίθρου εάν οι αγρότες δεν μπορούσαν να προσβλέπουν σε ετήσιο εισόδημα από το κυνήγι; Είναι δύσκολο να βγάλουν λεφτά από την πώληση των δικαιωμάτων κυνηγιού σε έναν άγονο τομέα σίτου. Το εισόδημα από το κυνήγι είναι ίσως ο βασικός λόγος για τον οποίο οι παραγωγοί εδώ και δεκαετίες έχουν δεχτεί «ενοχλητικά χαρακτηριστικά τοπίου» όπως τα φράχτες και τις εκτάσεις για καλλιέργεια τροφής για το παιχνίδι.
Όλα αυτά τα πράγματα δεν βοηθούν μόνο στη βελτίωση του κυνηγιού, αλλά ωφελούν και την άγρια πανίδα. Για τους ίδιους λόγους, η απαγόρευση του κυνηγιού πτηνών ή λαγών θα ήταν καταστροφική για τη συνέχιση της επιβίωσής τους στη δανεική ύπαιθρο.
Δεν προσποιούμαστε όταν λέμε ότι η προστασία της φύσης είναι ένα από τα κυριότερα κίνητρα για το κυνήγι – πρωτίστως κυνηγάμε το ίδιο το κυνήγι. Δεν είμαστε ευεργέτες που δίνουν μεγάλο μέρος του εισοδήματός μας στη διατήρηση της φύσης, τουλάχιστον όχι άμεσα. Αλλά το καθαρό αποτέλεσμα είναι το ίδιο, ανεξάρτητα από τις προθέσεις ή τα κίνητρά μας – είναι απλώς ένα απαραίτητο κομμάτι του κυνηγιού και ο μεγάλος νικητής είναι η ίδια η φύση.
Το κυνήγι είναι θέμα θερμής συζήτησης. Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να κατανοήσουν την ηθική των κυνηγών.
Οι μη κυνηγοί δεν βρίσκουν την ίδια γοητεία και ικανοποίηση στην αλληλεπίδραση με τη φύση, που βρίσκουμε εμείς οι κυνηγοί μέσα από το κυνήγι. Αυτή η έλλειψη κατανόησης συχνά οδηγεί σε εκρήξεις μίσους και περιττούς περιορισμούς στο κυνήγι.
Δεκαετίες πρακτικής εμπειρίας και τεκμηριωμένων εγγράφων που αποδεικνύουν ότι το κυνήγι είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για τη διατήρηση της φύσης δεν είναι δυστυχώς αρκετό για να αποτρέψει τις επιθέσεις στο κυνήγι που βασίζονται σε προκαταλήψεις και άγνοια.
Εάν οι διαμαρτυρόμενοι του κυνηγιού ενδιαφέρονταν περισσότερο για την καταπολέμηση της άγριας πανίδας και όχι για το κυνήγι, θα επέλεγαν, παρά τα αισθήματα κατά του κυνηγιού, την πορεία που θα ωφελούσε περισσότερο τη φύση. Δυστυχώς, τα πράγματα δεν λειτουργούν έτσι σήμερα και ο άνθρωπος φροντίζει μόνο για αυτό που έχει αξία για τον εαυτό του.
Έρχονται κι άλλες μάχες στο μέλλον…
Επιμέλεια: Σοφία Κακαβούλη
