Του Μπάμπη Αιγινήτη
δάσκαλος κυνηγετικής σκοποβολής
Η λέξη magnum προέρχεται από το λατινικό magnus που σημαίνει υπερμεγέθης, μεγάλος. Στον κόσμο της βλητικής δηλώνει το μεγάλο μέγεθος, κάτι δηλαδή πιο πάνω από το κανονικό, είτε αυτό αφορά τα φυσίγγια είτε τα όπλα (λειόκαννα ή ραβδωτά).
Αναζητώντας το απόλυτο φυσίγγι …από παλιά…
Πάντα υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα,οι απαιτήσεις και προσδοκίες των κυνηγών που ζητούν από τα φυσίγγια να παρέχουν εξωπραγματικές βλητικές ιδιότητες στον κυνηγότοπο και αυτό πονοκεφάλιαζε και πονοκεφαλιάζει, τους τεχνικούς των εταιριών. Βαρύτερες γομώσεις, μεγάλες ταχύτητες, χαμηλές πιέσεις και μικρή ανάκρουση. Απαιτήσεις που και σήμερα συναντάμε στις κυνηγετικές συζητήσεις.
Με το πέρασμα των χρόνων, κοντά στις αρχές της δεκαετίας του 1970 εμφανίστηκε δειλά μια αύξηση του βάρους γόμωσης των σκαγιών στα 46 γρ. για το φυσίγγι magnum, σε κάλυκα τριών ιντσών (76 χιλ.). Άρχισε να διαφαίνεται ότι το επιθυμητό αποτέλεσμα θα γινόταν πραγματικότητα με τη σωστή προσπάθεια. Νέες πυρίτιδες, οι λεγόμενες προοδευτικής καύσεως, με μια διαφορετική σύσταση που ταίριαζε στο δωδεκάρι διαμέτρημα, με μια εξαιρετική ποιότητα, με υψηλές δυνατότητες, δημιουργήθηκαν και εμφανίστηκαν.
Αυτές συνοδεύτηκαν με ειδικά καψύλλια διαφορετικής ισχύος από αυτά που υπήρχαν για τις γομώσεις των απλών φυσιγγίων, καθώς και βύσματα με μεγαλύτερο κυάθιο (ειδικοί συγκεντρωτήρες) για να χωρούν τη μεγάλη ποσότητα των σκαγιών της γόμωσης ενός magnum. Άρχισαν οι κυνηγοί των υδροβίων που ασχολούνται συστηματικά με αυτό, όπως άλλωστε κάνουν οι λαγοκυνηγοί και οι γουρουνοκυνηγοί, να ζητούν επίμονα τα νέα φυσίγγια, όπως επίσης και τα νέα όπλα των τριών ιντσών (76 χιλ.), δηλαδή αυτά που διέθεταν θαλάμες magnum και εμφανίστηκαν στο εμπόριο.
Στο τέλος της δεκαετίας του 1980 και μέχρι σήμερα επακολούθησε μια εντυπωσιακή τεχνολογική εξέλιξη των όπλων και φυσιγγίων magnum σε υπερθετικό βαθμό, που βέβαια οφειλόταν κατά ένα μεγάλο ποσοστό στην υποχρεωτική χρήση ατσάλινων σιδηρούχων σκαγιών στους βάλτους της Αμερικής.
Σήμερα στα φυσίγγια που διατίθενται στο εμπόριο συναντάμε τα demi magnum με μήκος κάλυκα κανονικό, 2 3/4 της ίντσας, δηλαδή 70 χιλ., αλλά με βάρος γόμωσης σκαγιών από 40 ως 46 γρ. Τα magnum με μήκος κάλυκα 3 ιντσών (76 χιλ.) που διαθέτουν βάρος γόμωσης σκαγιών από 46 ως 57 γρ. και το θηριώδες super magnum με μήκος κάλυκα 3 1/2 ιντσών, δηλαδή 89 χιλ., που τα τελευταία χρόνια τυγχάνει μιας πρωτοφανούς αποδοχής, με βάρος γόμωσης σκαγιών από 58 ως 64 γρ.
πόσο ταιριάζει στις δικές μας ανάγκες;
Το super magnum ως διαμέτρημα όπλου και ως φυσίγγι δημιουργήθηκε αρχικά για τις κυνηγετικές ανάγκες των αμερικανών κυνηγών σε θηράματα που αφθονούν εκεί, όπως η άγρια γαλοπούλα και η μεγάλη καναδική αγριόχηνα. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το κόστος ενός φυσιγγίου super magnum είναι ιδιαίτερα υψηλό. Πολύ πιο υψηλό από ενός demi magnum και υψηλότερο από ενός magnum.
Συνεπώς, θα πρέπει κάποιος να αναρωτηθεί για ποιους λόγους να αγοράσει ένα όπλο που ρίχνει φυσίγγια super magnum, σε ποια θηράματα και πόσες φορές θα χρησιμοποιήσει τόσο ειδικά φυσίγγια, ειδικής χρήσης και υψηλού κόστους. Για τα θηράματα και τις κυνηγετικές ανάγκες της χώρας μας, τα φυσίγγια demi magnum και magnum είναι υπερ-αρκετά σε θηράματα όπως τα μεγάλα παπιά και ο αγριόχοιρος.
προσκόπευση… τα νέα ερωτήματα…
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλες οι πολύ βαριές γομώσεις απαιτούν υψηλότερη στήλη σκαγιών μέσα στον κάλυκα για να χωρέσουν όλα αυτά τα σκάγια. Όταν λοιπόν βγαίνει αυτή η στήλη μέσα από έναν στενό αυλό ή από ένα σφικτό τσοκάρισμα (full ή extra full) τότε το μήκος της ατράκτου αυξάνεται τόσο που το πρώτο σκάγι από το τελευταίο στα 35 μ. έχει απόσταση 5 μέτρα.
Επίσης το μέτωπο της δέσμης των σκαγιών έχει μικρότερη διάμετρο από όση θα χρειαζόταν για να διορθωθεί ένα σκοπευτικό λάθος. Το μεγάλο λοιπόν μήκος της ατράκτου αφαιρούσε σκάγια που θα αύξαναν τη διάμετρο του μετώπου της ντουφεκιάς μας. Έτσι, αν κάποιος δεν σκόπευε καλά και δεν εφάρμοζε την τεχνική των προσκοπεύσεων, τότε μέχρι να φθάσει η “ουρά” με τα υπόλοιπα σκάγια, το πουλί είχε περάσει. Γι’ αυτό, ειδικά στις τραβέρσες, όταν κάποιος κυνηγάει υδρόβια θα πρέπει απαραιτήτως, αν χρησιμοποιεί magnum και super magnum, να βάζει αρκετά μεγαλύτερη προσκόπευση από αυτή που συνηθίζει να βάζει με τις γομώσεις των 32 γρ. σε βολές καρτεριού.
Σε αυτό βέβαια συντελεί το ότι τα magnum και super magnum διαθέτουν χαμηλότερες ταχύτητες από ότι οι κανονικές γομώσεις σε κάλυκα απλό μήκους 70 χιλ. Σκεφτείτε ότι ο μέσος όρος ταχυτήτων ενός super magnum φυσιγγίου έχει παρατηρηθεί ότι κυμαίνεται στο 1μ. από το στόμιο του όπλου στα 340μ./δευτ., ενός magnum με βαριά γόμωση 57 γρ. σκαγιών γύρω στα 350 μ./δευτ., ενώ για ένα απλό φυσίγγι σε κάλυκα μήκους 70 χιλ. και γόμωση 36 γρ. είναι γύρω στα 400μ./δευτ. και πάνω πολλές φορές.
Ιδιαιτερότητες προστασίας σκαγιών
Μπαίνοντας βαθύτερα στον βλητικό τομέα θα πρέπει να ξέρουμε ότι τα magnum και τα super magnum φυσίγγια διαθέτουν κάποιες ιδιαιτερότητες προστασίας των σκαγιών που βρίσκουμε σπανιότερα στα απλά φυσίγγια. Αυτές είναι:
1) Η επιμετάλλωση των σκαγιών, δηλαδή χρησιμοποιούνται ευρέως επιχαλκωμένα ή επινικελωμένα σκάγια, τα οποία είναι σκληρά και ανθεκτικά στις παραμορφώσεις κατά τη διαδρομή τους μέσα από την κάννη και το τσοκ της.
2) Το αντιτριβικό υλικό από λευκούς κόκκους πολυαιθυλαινίου ή πολυπροπυλαινίου που χρησιμεύει ως “ξηρή λίπανση” ανάμεσα στα σκάγια και έτσι εξουδετερώνονται οι τριβές μεταξύ τους.
Αυτά σχεδιάστηκαν και μελετήθηκαν στην προσπάθεια των βλητικών να περιορίσουν τις παραμορφώσεις των σκαγιών, να βγαίνουν περισσότερα σφαιρικά σκάγια από το στόμιο κι έτσι να εκτρέπονται της πορείας προς το στόχο λιγότερα σκάγια. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται μια αυξημένη συγκέντρωση σκαγιών μέσα στον κύκλο βολής των 76 εκατ. και αυτό προσδίδει την επιθυμητή αύξηση του βεληνεκούς. Το ότι διαθέτει το πλαστικό κυάθιο προστασίας των σκαγιών (συγκεντρωτήρας) δεν κρίθηκε ικανό μέσο προστασίας των σκαγιών για φυσίγγια που αναπτύσσουν μεγάλες πιέσεις, καθώς η δέσμη των σκαγιών βγαίνει από τον κάλυκα και μπαίνει στον κώνο προσαρμογής για να συνεχίσει στον αυλό, δηλαδή το εσωτερικό κυλινδρικό τμήμα της κάννης, και μετά στο τσοκ. Μοιραία όσα σκάγια θα παραμορφωθούν, θα εκτραπούν και δεν θα φθάσουν ποτέ στο στόχο.
Έτσι λοιπόν το βασικό βλητικό επιδιωκόμενο αποτέλεσμα στα magnum και super magnum φυσίγγια είναι η διατήρηση της σφαιρικότητας όσο το δυνατόν περισσότερο σκαγιών από αυτά που εμπεριέχει η γόμωσή μας για να έχουμε την απαιτούμενη πυκνότητα βολής στις μακρινές αποστάσεις και συνεπώς πολλαπλά τραύματα στο θήραμα. Γι’ αυτό στο θέμα της επιλογής και αγοράς αυτών των ειδικών φυσιγγίων, όπως τα magnum και super magnum, θα πρέπει να είμαστε σχολαστικοί στην επιλογή και γενναιόδωροι στην αγορά
