Go-Outdoor - Από το 2007 πιο κοντά στη φύση

Κατά την παρουσίαση των ΕΠΜ για τη σύνταξη σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για τις Περιοχές Natura 2000 της Περιφέρειας Ηπείρου και Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (Ανατολικό και Δυτικό Τμήμα), που έγινε στις 27 Μαΐου 2025, η Ομάδα Μελέτης απροκάλυπτα, με αλαζονικό και προκλητικό τρόπο, έκανε σαφές ότι η μελέτη προβλέπει την απαγόρευση του κυνηγίου στο 80% των περιοχών της μελέτης. Από το Περιστέρι (όρος Λάκμος), Καλαρρύτες, Συρράκο και Ματσούκι, Πηγάδια, Καλέντζι και Μονολίθι, μέχρι Βουργαρέλι, Αθαμάνιο, Θεοδώριανα, Νεράιδα και Παχτούρι! Όλη δηλ. η οροσειρά των Αθαμανικών ορέων μέχρι και το βόρειο τμήμα των ορέων του Βάλτου…

Δεν θα απαγορευτεί, όμως, μόνο η άσκηση θήρας. Η υπό διαβούλευση ΕΠΜ προβλέπει εφεξής πληθώρα περιορισμών και απαγορεύσεων σε δραστηριότητες, όπως κτηνοτροφία, τουριστικές υποδομές, κτηνοτροφικές-γεωργικές εγκαταστάσεις, αθλητικές εγκαταστάσεις, ιππικά κέντρα, χρήση μονοπατιών κ.λπ. Είναι προφανές ότι το αύριο είναι δυσοίωνο για την ελληνική ύπαιθρο και τα χωριά της Ηπείρου, καθώς εάν οι μελέτες γίνουν αποδεκτές από την Κυβέρνηση, θα επιφέρουν ΤΕΡΑΣΤΙΟ πλήγμα στην οικονομία της Ηπείρου, την τοπική ανάπτυξη και τον οικοτουρισμό, βάζοντας ”ταφόπλακα” στην ανάπτυξη και ανάκαμψη της περιοχής και συμβάλλοντας στη συρρίκνωση και ερημοποίηση των χωριών μας!

Η ενορχηστρωμένη προσπάθεια σπίλωσης και δαιμονοποίησης της κυνηγετικής δραστηριότητας πρέπει να σταματήσει και να ‘’πέσουν οι μάσκες’’ των συμφερόντων που αντιμάχονται όχι μόνο το ελεύθερο κυνήγι, αλλά και την ίδια την ανθρώπινη παρουσία στη φύση και στο περιβάλλον, καθώς αποτελούμε εμπόδιο στα επιχειρηματικά σχέδιά τους για την κατασκευή ΑΠΕ (αιολικά & φωτοβολταϊκά πάρκα κ.λπ.) σε όλα τα βουνά της χώρας μας. Μπορεί το σχέδιο μελέτης επί της παρούσης να απαγορεύει την κατασκευή ΑΠΕ, ωστόσο ‘’προετοιμάζει’’ το έδαφος για μελλοντικές εγκρίσεις, καθώς υποβαθμίζει το καθεστώς προστασίας της περιοχής από Ζώνη Απόλυτης Προστασίας σε Ζώνη Προστασίας της Φύσης. Συνεπώς, το επόμενο βήμα είναι η αλλαγή της νομοθεσίας και οι εγκρίσεις των ΑΠΕ…

Οι θέσεις και η στάση των μελετητών κατά την παρουσίαση των ΕΠΜ ήταν ιδιαίτερα προκλητικές, καθώς αναίτια και απροκάλυπτα εξέθεσαν την πρότασή τους, που αφορά όχι μόνο στην πλήρη απαγόρευση του κυνηγίου στο 80% των Τζουμέρκων, αλλά και πληθώρα άλλων απαγορεύσεων και περιορισμών σε δραστηριότητες, όπως κτηνοτροφία, τουριστικές υποδομές, κτηνοτροφικές – γεωργικές εγκαταστάσεις, αθλητικές εγκαταστάσεις, ιππικά κέντρα, χρήση μονοπατιών, νέες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις κ.λπ.

ΟΜΩΣ, ας δούμε τι προβλέπεται από το νόμο:

Σύμφωνα με την κείμενη Εθνική Νομοθεσία, την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και την αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή Περιβάλλοντος για τις περιοχές Δικτύου Natura 2000, το κυνήγι είναι μια απολύτως νόμιμη δραστηριότητα, απόλυτα συμβατή με το περιβάλλον. Επιπλέον, οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες για τα πτηνά και τους οικοτόπους αναγνωρίζουν το κυνήγι ως απόλυτα θεμιτό και για το λόγο αυτό η άσκηση θήρας ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ κανονικά εντός των περιοχών Natura.
Επιπλέον, πρέπει να γίνει σαφές ότι το 80% των περιοχών που πρόκειται να χαρακτηριστούν ως Περιοχές Natura 2000 ανήκουν ήδη στο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, Περιστερίου, Χαράδρας Αράχθου & Κοιλάδας Αχελώου, που θεσμοθετήθηκε με το Π.Δ. 49/2009. Αυτό σημαίνει ότι εκπονήθηκαν οι απαραίτητες μελέτες, έγινε διαβούλευση και εν συνεχεία εκδόθηκε το ως άνω Προεδρικό Διάταγμα. Εντός του Πάρκου η άσκηση θήρας επιτρέπεται κανονικά, σύμφωνα με την ετήσια Ρυθμιστική Απόφαση Κυνηγίου και προφανώς εκτός των χαρακτηρισμένων Καταφυγίων Άγριας Ζωής (ΚΑΖ).
Χωρίς να έχει προκύψει κανένα νέο δεδομένο, χωρίς επαρκείς επιστημονικές μελέτες των ειδών, που ‘’υποτίθεται’’ ότι οι νέες ΕΠΜ καλούνται να προστατεύσουν, η Ομάδα Μελέτης ακυρώνει το προηγούμενο Προεδρικό Διάταγμα και την αντίστοιχη διαβούλευση και αυθαίρετα και καταστρατηγώντας Ευρωπαϊκή και Εθνική Νομοθεσία και Ευρωπαϊκές Οδηγίες προτείνει πληθώρα περιορισμών και απαγορεύσεων, μεταξύ αυτών και την άσκηση θήρας.
Κατά την παρουσίαση της μελέτης κατέστη φανερό σε όλους ότι οι μελετητές, κατά την εκπόνηση της μελέτης ΔΕΝ διαβουλευτήκαν -ως όφειλαν εκ του νόμου και των Ευρωπαϊκών Οδηγιών- με τις Κυνηγετικές Οργανώσεις. Αντίθετα, αποδείχθηκε ότι ο Ομάδα Μελέτης υιοθετεί απόλυτα τις απόψεις της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείες, που χωρίς καμία επιστημονική μελέτη ζητά από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι η καθολική απαγόρευση του κυνηγίου, σε όλη την Επικράτεια. Επιπλέον, όσον αφορά στον τον Αμβρακικό Κόλπο, παρά το γεγονός ότι επί της παρούσης δεν επιφέρει αλλαγές στην άσκηση θήρας, έγινε παραδεκτό –φανερά, προκλητικά και ανερυθρίαστα από την ομάδα μελέτης- ότι υιοθετήθηκε και έγινε αποδεκτή μια ανεπίσημη και ατεκμηρίωτη μελέτη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, γνωστή για τις ιδεοληψίες και την εχθρική στάση απέναντι στο κυνήγι.
Από τα παραπάνω καταδεικνύεται πέραν πάσης αμφιβολίας η εκ προοιμίου εχθρική προδιάθεση των μελετητών απέναντι στην κυνηγετική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να προτείνουν τη συνολική απαγόρευση του κυνηγίου στα Τζουμέρκα, χωρίς διαβούλευση, χωρίς επιστημονικά δεδομένα και τεκμήρια και -κυρίως- καταστρατηγώντας Ευρωπαϊκή και Εθνική Νομοθεσία και Ευρωπαϊκές Οδηγίες, σύμφωνα με τις οποίες η άσκηση θήρας ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ κανονικά εντός των περιοχών Natura.

Ας δούμε, όμως, συνολικά η εν λόγω μελέτη τι στόχους έχει θέσει:

ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ

Επειδή οι μελετητές θεωρούν ότι οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες στο περιβάλλον αποτελούν πίεση/κίνδυνο/απειλή για πολλά είδη της πανίδας όπως (Μαυρόγυπας, Όρνιο, Σπιζαετός, Ασπροπάρης, Γυπαετός, Ευρασιατικός μπούφος κ.λπ.), στόχοι της εν λόγω μελέτης -μεταξύ άλλων- είναι:

Ρύθμιση της βόσκησης και της κτηνοτροφίας
Ρύθμιση γεωργικών πρακτικών
Προσαρμογή/αλλαγή πρακτικών διαχείρισης και εκμετάλλευσης δασών
Ρύθμιση υποδομών αθλητισμού, τουρισμού και αναψυχής (εκτός των αστικών ή ψυχαγωγικών περιοχών) ώστε να μην προκαλείται όχληση του προστατευτέου αντικειμένου
Απαγόρευση της θήρας για να εξασφαλίζεται η αφθονία τροφής σε φυσικούς θηρευτές
Εξάλειψη της παράνομης θήρας και θανάτωσης της άγριας πανίδας
Εξάλειψη της παράνομης θανάτωσης με τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων
Προστασία από ανθρωπογενείς πυρκαγιές

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό και στον πιο δύσπιστο, οι μελετητές θεωρούν ΑΠΕΙΛΗ – ΠΙΕΣΗ την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπου στα βουνά μας! Με τα μέτρα που προτείνουν, τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς, είναι βέβαιο ότι θα αναγκάσουν και τους λιγοστούς εναπομείναντες κατοίκους των χωριών να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, προκειμένου να …έχουν την ησυχία τους τα άγρια ζώα!

ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ ΟΙ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ:

Επισημαίνουμε ρητά και χωρίς περιστροφές ότι οι προτάσεις των μελετητών είναι έωλες, παράτυπες και αυθαίρετες. Για το λόγο αυτό, ως Κυνηγετικός Σύλλογος Άρτας παραθέτουμε τα εξής, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν σχέδια απαντήσεων/σχολίων για τη διαβούλευση:

ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΥΝΗΓΙΟΥ

Οι μελετητές θεωρούν το κυνήγι ως πίεση και απειλή για τα προστατευτέα είδη και προτείνουν απαγόρευση για να εξασφαλίζεται αφθονία τροφής σε φυσικούς θηρευτές.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ στην πραγματικότητα

Δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη επιστημονική μελέτη, με απτά δεδομένα, που να αποδεικνύει ότι το κυνήγι στις περιοχές που πρόκειται χαρακτηριστούν Natura 2000, οι οποίες ανήκουν από το 2009 στο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, Περιστερίου, Χαράδρας Αράχθου & Κοιλάδας Αχελώου, αποτελεί σοβαρή απειλή και έχει επηρεάσει τους πληθυσμoύς των προστατευτέων πτηνών.
Οι προτάσεις της ομάδας μελέτης για τις ΕΜΠ Περιφέρειας Ηπείρου και Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (Ανατολικό και Δυτικό Τμήμα) παρουσιάζουν το κυνήγι ως απειλή υψηλής σημασίας για τα προστατευτέα είδη (Μαυρόγυπας, Όρνιο, Σπιζαετός, Ασπροπάρης, Γυπαετός, Ευρασιατικός μπούφος κ.λπ.), γεγονός απόλυτα ψευδές, καθώς κανένα από τα προστατευτέα είδη ΔΕΝ ανήκουν στα κατάλογο θηρεύσιμων ειδών.
Οι μελετητές αναφέρουν ρητά το «Παράνομο κυνήγι/θανάτωση» από τη δραστηριότητα της παράνομης θήρας ως Πίεση/απειλή G10.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ στην πραγματικότητα

Είναι παραδεκτό από όλους ότι η λαθροθηρία αποτελεί εν γένει ένα τεράστιο πρόβλημα, το μεγαλύτερο που αντιμετωπίζουμε ως κυνηγετική οικογένεια. Ωστόσο, θα πρέπει να γίνει απόλυτα σαφές σε όλους ότι <u>οι λαθροθήρες ΔΕΝ είναι κυνηγοί</u>. Τις περισσότερες φορές έχει αποδειχθεί ότι οι λαθροθήρες δεν έχουν βγάλει ποτέ άδεια κυνηγίου και συνεπώς ΔΕΝ είναι κυνηγοί, αλλά πολίτες που έχουν στην κατοχή τους ένα λειόκανο όπλο, σύμφωνα με τη νομοθεσία.
Όλοι οι κυνηγοί είναι ενάντια στη λαθροθηρία, ενώ έχει αποδειχθεί ότι η συνεχής παρουσία των κυνηγών στο βουνό και στην ύπαιθρο αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα για τη λαθροθηρία, καθώς οι κυνηγοί σέβονται και προστατεύουν το θηραματικό κεφάλαιο και καταγγέλλουν τους λαθροθήρες. Η απουσία των κυνηγών είναι αυτή που επιτρέπει την ‘’ελεύθερη’’ δράση των λαθροθήρων.
Οι κυνηγοί πληρώνουν οι ίδιοι την φύλαξη των θηρεύσιμων ειδών και εν γένει του περιβάλλοντος. Για το λόγο αυτό το μεγαλύτερο μέρος από το κόστος της κυνηγετικής άδειας καθ’ έτος προορίζεται για τη δαπάνη μισθοδοσίας των 280 ιδιωτικών φυλάκων θήρας (θηροφύλακες), οι οποίο -πέραν από τη διασφάλιση τήρησης των περιορισμών της Ρυθμιστικής Απόφασης Θήρας, ελέγχουν, προλαμβάνουν και καταστέλλουν κάθε παράβαση που αφορά στο Δασικό Κώδικα.
Οι μελετητές αναφέρουν ‘’ότι πρέπει να σταματήσει το κυνήγι κατά την περίοδο αναπαραγωγής των αρπακτικών πτηνών, προκειμένου να υπάρχει αφθονία τροφής για τα προστατευτέα πτηνά’’! Η πρόταση αυτή είναι έωλη και δείχνει την προχειρότητα της μελέτης, διότι το κυνήγι απαγορεύεται κατά την περίοδο αυτή. Συμπληρωματικά δε, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι απελευθερώσεις που γίνονται από τις Κυνηγετικές Οργανώσεις για τον εμπλουτισμό των βιοτόπων (με φασιανούς, λαγούς και ορεινές πέρδικες) συνεισφέρουν στην αύξηση το θηραματικού κεφαλαίου και αποτελούν επιπλέον τροφή για τα αρπακτικά πτηνά.

ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ

Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν απειλή για το είδος Vipera ursinni (νανόχεντρα ή οχιά της Πίνδου) και Testudo hermanni (Μεσογειακή χελώνα)

ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΥΝΗΓΩΝ

Οι μελετητές εσκεμμένα παραβλέπουν ότι η συνεχής παρουσία κυνηγών προλαμβάνει δασικές πυρκαγιές, όχι μόνο ενημερώνοντας την Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά και με ενεργητικό ρόλο, καταστέλλοντας μικρές εστίες, πριν επεκταθούν.
Οι Κυνηγετικοί Σύλλογοι ήταν ενεργά μέλη της Πολιτικής Προστασίας, με ίδια μέσα και πόρους. Άρα, η παρουσία των κυνηγών στο βουνό αφενός προλαμβάνει (λόγω έγκαιρου εντοπισμού) και αφετέρου καταστέλλει την απειλή των πυρκαγιών, λόγω της συνεχούς και αδιάλειπτης φυσικής παρουσίας στο βουνό.

ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΚΥΝΗΓΙΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Κατά την παρουσίαση της μελέτης κατέστη φανερό σε όλους ότι οι μελετητές, κατά την εκπόνηση της μελέτης ΔΕΝ διαβουλευτήκαν -ως όφειλαν εκ του νόμου- με τις τοπικές κοινωνίες και τους ανθρώπους που ζουν και δραστηριοποιούνται στα χωριά και την ελληνική ύπαιθρο.
Ένας εκ των σημαντικών παραμέτρων της κυνηγετικής δραστηριότητας αφορά στην ενίσχυση και τόνωση της οικονομίας απομακρυσμένων περιοχών, συμβάλλοντας καθοριστικά στην τοπική ανάπτυξη. Το κυνήγι ανήκει στην κατηγορία του οικοτουρισμού και οι κυνηγοί αποτελούν εν δυνάμει τουρίστες, καθώς μετακινούνται συνεχώς στις απομακρυσμένες περιοχές της ελληνικής υπαίθρου (διαμονή – φαγητό – καφές – καύσιμα κ.λπ.).
Η απαγόρευση κυνηγίου στα Τζουμέρκα θα αποτελέσει τεράστιο οικονομικό πλήγμα για τις επιχειρήσεις κυνηγετικών ειδών σε όλη την Ήπειρο, καθώς μεγάλο ποσοστό κυνηγών ασκούν τη δραστηριότητα της θήρας στο ορεινό όγκο των Τζουμέρκων και Αθαμανικών ορέων.
Πολλοί κυνηγοί που ασκούν τη θήρα στα απομακρυσμένα χωριά των Τζουμέρκων, έχουν και καταγωγή από τα χωριά αυτά, όπου σε πολλές περιπτώσεις διατηρούν και ένα -πατρικό συνήθως- σπίτι, όπου πηγαίνουν τα Σαββατοκύριακα, προκειμένου να ασκήσουν και το κυνήγι τους. Οι κυνηγοί αυτοί, πηγαίνοντας στα χωριά τους, τις περισσότερες φορές με τις οικογένειές τους, εξυπηρετούν και τους ηλικιωμένους κατοίκους των χωριών αυτών, όσον αφορά σε είδη πρώτης ανάγκης, που προφανώς δεν είναι διαθέσιμα στα χωριά. Πέραν αυτής της εξυπηρέτησης, τα χωριά ‘’ζωντανεύουν’’ τα σαββατοκύριακα, λόγω των κυνηγών που πηγαίνουν με τις οικογένειές τους. Η στέρηση αυτής της…’’ζωντάνιας’’ δεν έχει ληφθεί καν υπόψη από τους μελετητές, που αδιαφορούν για τον κοινωνικό αντίκτυπο – μαρασμό που θα επιφέρει η απαγόρευση του κυνηγίου.
Η εκδίωξη των κυνηγών από τα χωριά της Ηπείρου θα αποτελεί καταστροφικό πλήγμα για την τοπική οικονομία και ουσιαστικά θα είναι η ‘’ταφόπλακα’’ στην προσπάθεια ανάπτυξης και ανάκαμψης της περιοχής και συμβάλλοντας στη συρρίκνωση και ερημοποίηση των χωριών μας!
Συμβολή κυνηγίου στο μείζον Δημογραφικό Πρόβλημα της Ελλάδας και κυρίως των περιοχών της Ηπείρου, που αποτελεί όχι μόνο την πιο γερασμένη περιφέρεια της Ευρώπης αλλά και εκείνη που γερνά με τους ταχύτερους ρυθμούς. Η κυνηγετική δραστηριότητα αποτελεί κίνητρο για την παραμονή ή επιστροφή των ανθρώπων στα χωριά της ελληνικής υπαίθρου, καθώς το κυνήγι είναι η πλέον προσοδοφόρα κατηγορία οικοτουρισμού για τα απομακρυσμένα χωριά της Ελλάδας, τα οποία συντηρούνται από την κυνηγετική δραστηριότητα. Εάν οι μελετητές έκαναν διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, θα γνώριζαν το σημαντικό ρόλο του κυνηγίου στην τοπική οικονομία, όπου τα χωριά κυριολεκτικά ‘’ζωντανεύουν’’ από την κυνηγετική δραστηριότητα.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΡΤΑΣ ‘’Η ΑΡΤΕΜΙΣ’’

Μετά τα παραπάνω, λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς του υφιστάμενου καθεστώτος που ορίζει το Π.Δ. 49/2009 (ΦΕΚ 49/ Δ/ 12.02.2009, «Χαρακτηρισμός της περιοχής των ορεινών όγκων των Τζουμέρκων (Αθαμανικών Ορέων) του Περιστερίου (Όρος Λάκμου), της χαράδρας του ποταμού Αράχθου και της ενδιάμεσης αυτής έκτασης της Κεντρο–δυτικής Πίνδου ως Εθνικού Δρυμού, καθορισμός ζωνών προστασίας, καθορισμός χρήσεων, όρων και περιορισμών δόμησης και ίδρυση Φορέα Διαχείρισής της»), και με δεδομένη την εμπειρία άσκησης θήρας 16 χρόνων εντός της περιοχής του Εθνικού Πάρκου (πλην των ζωνών Απολύτου Προστασίας της Φύσης και των Καταφυγίων Άγριας Ζωής), η πρόταση του Κυνηγετικού Συλλόγου Άρτας είναι σαφής και συγκεκριμένη:

Να διατηρηθεί το υφιστάμενο καθεστώς άσκησης θήρας, με τους περιορισμούς που θέτει η κείμενη νομοθεσία (ΠΔ 49/2009). Μάλιστα δε, καθώς οι Ζώνες Απολύτου Προστασίας της Φύσης (ΖΑΠΦ) θα ‘’υποβαθμιστούν’’ σε Ζώνες Προστασίας της Φύσης (ΖΠΦ), θεωρούμε απολύτως επιβεβλημένο και ευνόητο ότι εντός των περιοχών, που ήταν ΖΑΠΦ και πλέον θα χαρακτηριστούν ως ΖΠΦ, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τη συνέχιση της απαγόρευσης του κυνηγίου, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για περιοχές που αποτελούν την καρδία – πυρήνα του Εθνικού Πάρκου.
Στις υπόλοιπες περιοχές, που σύμφωνα με το σύστημα ζωνοποίησης προστατευόμενων περιοχών του Ν. 4685/2020 θα κατηγοριοποιηθούν εφεξής σε τρεις (3) κατηγορίες, Ζώνες Προστασίας της Φύσης (ΖΠΦ), Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών (ΖΔΟΕ) και Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων (ΖΒΔΦΠ), είναι ευνόητο και πρόδηλο ότι η άσκηση θήρας θα πρέπει να ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ κανονικά, όπως ισχύει και σήμερα και με τους περιορισμούς που τίθενται από την Ετήσια Ρυθμιστική Κυνηγίου, καθώς αποτελεί απόλυτα συμβατή και θεμιτή δραστηριότητα.