Πέρα από την τέχνη του κυνηγίου και τις γνώσεις περί όπλων και σκοποβολής, προηγείται ο νέος να διδαχτεί τους άγραφους νόμους, το κυνηγετικό ήθος και την αγωγή που επιβάλλεται να διακρίνει κάθε κυνηγό, το φιλότιμο και τη λεβεντιά που αναδύεται μέσα από την άσκηση της νόμιμης και βάση κανονισμών θήρας.
Ο κυνηγός, πρέπει να μάθει πως η βαθμολογία του δεν θα εξαρτηθεί μόνο από τις σκοπευτικές του επιδόσεις ή αποκλειστικά από τις θηρευτικές του ικανότητες, την “κάρπωση”, όπως συνηθίζεται να λέγεται σήμερα. Να μάθει να επιβιώνει με ευχέρεια στο περιβάλλον μέσα στο οποίο διάλεξε να κινείται και να λειτουργεί. Να γνωρίσει τον τρόπο πώς να περπατάει το βουνό και το δάσος, ερχόμενος τακτικά αντιμέτωπος με τη φύση και τα καιρικά φαινόμενα. Να συνειδητοποιήσει ταπεινά και υποτακτικά πως παίζει σε ένα “τραπέζι” όπου άλλος κάνει το κουμάντο και τη μοιρασιά. Να μην υπερβάλλει ποτέ των δυνάμεών του και να έχει απαραίτητα εκπαιδευτεί στον προσανατολισμό. Όχι σαν κάποιους εκδρομείς ή όψιμους “φυσιολάτρες” που κάθε Σαββατοκύριακο απασχολούν τις τοπικές Αρχές και τις Ειδικές Δυνάμεις με το να τους «ξεβραχώνουν» από χαράδρες, ξυλιασμένους και συχνά ετοιμοθάνατους. Όλοι ξέρουμε πως τα βουνά και τα λαγκάδια δεν παίζουν…
Εκπαίδευση χωρίς βιασύνες
Συχνά η βιασύνη και το άγχος των νέων να γνωρίσουν γρήγορα τα μυστικά και τις αλήθειες της ζωής, είναι ένας σημαντικά ανασταλτικός παράγων, που επιφέρει τα αντίθετα τελείως αποτελέσματα. Τους οδηγεί να χάσουν την ουσία και την αντικειμενική πλευρά της ζωής, όπως και τις αξίες των μικρών και μεγάλων θεμάτων που ξανοίγονται εμπρός τους.
Στη ζωή μας γνωρίζουμε όλοι εκ πείρας πως η θεωρία πρέπει να συμβαδίζει με την πράξη, έτσι ώστε η γνώση, βήμα-βήμα, να “χτίζεται” σε γερά θεμέλια για να μετατρέπεται άμεσα σε εμπειρία. Τον δε κυρίαρχο ρόλο για ένα θετικό αποτέλεσμα, σε οποιοδήποτε επίπεδο εκπαίδευσης και αν αναφερθούμε, τον παίζει η ικανότητα του δασκάλου και σίγουρα η έφεση και η ευαισθησία τού μαθητή για το αντικείμενο. Χωρίς δάσκαλο, όμως, και στη βιασύνη τους να γνωρίσουν γρήγορα τα πάντα, οι νέοι, χωρίς ιεράρχηση των στόχων και την ανάλογη επίγνωση του αντικειμένου, κάνουν λάθη στις προτεραιότητες, τις μεθόδους και τις τεχνικές που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης και γι’ αυτό πρέπει να υπάρχει απαραίτητα ο εκπαιδευτής.
Σεβασμός στους όρους του “παιχνιδιού”
Σίγουρα σε ένα παιδί του Δημοτικού ποτέ δεν διδάσκονται ανώτερα μαθηματικά ή μαθήματα προχωρημένα ανωτέρων τάξεων, όσο και αν δείχνει από μικρό τις μελλοντικές ικανότητές του, καθ’ ότι κανόνας είναι να προϋπάρχει ιεράρχηση των γνώσεων.
Όμως, το κάθε παιδί διψάει εκ φύσεως να μάθει, πέρα από το Α και το Β, τα μυστικά της ζωής, ρωτάει για το μεγαλείο του σύμπαντος, βιάζεται να απαντηθούν τα ερωτήματά του για το άγνωστο, για το σεξ και τον έρωτα. Όμως αυτά μαθαίνονται σιγά-σιγά, με την ώρα και τον τρόπο τους, κάτι στο οποίο πιστεύω θα συμφωνήσουμε όλοι μας. Θα διερωτάται, όμως, ο φίλος κυνηγός, ποιος ο λόγος της αναφοράς μου σ’ αυτά τα θέματα και προς τι αυτή η εισαγωγή; Σκοπός μου είναι, μια και συμφωνούμε όλοι μας ως εδώ, να ταυτίσω και την κυνηγετική εκπαίδευση με αυτό το γενικό κανόνα, που επιβάλλεται να ακολουθήσει και ο νεοφώτιστος κυνηγός, δίπλα στον έμπειρο και παλαιότερο φίλο κυνηγό ή γονιό του.
Ακόμα και οι γνώσεις αυτές χωρίζονται, θα έλεγα, σε προσχολικές, σχολικές, δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου και ανώτερες. Είναι οι γνώσεις που θα διαμορφώσουν στο νέο τις βάσεις, στις οποίες θεμελιώνονται οι ΑΡΧΕΣ που αποτελούν την κυνηγετική ιδέα, μέσα από ένα οικολογικό, περιβαλλοντολογικό περιεχόμενο. Γνώσεις που διδάσκουν διαχρονικά τι σημαίνει θήραμα και κυνηγός, φύση και περιβάλλον, επιβίωση της πανίδας και προστασία των θηραμάτων. Ταυτόχρονα, πρέπει να συνειδητοποιήσει το όφελος που θα αποκομίσει στην επαφή του με τη φύση, την ισορροπία τής σωματικής και ψυχικής του υγείας που θα προκύψει απ’ αυτή την επαφή, μακριά και πέρα από τις απάνθρωπες συνθήκες που βιώνει στο ανθρωποκεντρικό περιβάλλον των σημερινών πόλεων.
Θεωρία και πράξη
Για τον εμπλουτισμό αυτών των ειδικών γνώσεων που χρειάζεται ο κάθε κυνηγός και για την ενημέρωσή του υπάρχουν τα κυνηγετικά περιοδικά και οι θαυμάσιες, βέβαια, βιντεοταινίες, με ένα σημαντικό φάσμα γνώσεων. Τους λείπει, όμως, η πρακτική, που είναι η ουσία του θέματος. Είναι γεγονός πως κάθε νέος κυνηγός ζητάει διακαώς και βιάζεται να φτάσει εκεί, στη φέρμα του σκύλου, στο πάτημα της σκανδάλης, στην αυτονόητη τελευταία πράξη επί σκηνής. Και αυτό είναι κάτι το απολύτως φυσικό. Θα έπρεπε, πέρα από αυτές τις θαυμάσιες ομολογουμένως ταινίες για όλους μας, νέους και παλιούς, να υπήρχαν κάποιες ειδικές, που θα εκπαίδευαν τον αρχάριο, αρχίζοντας από το Α και το Β, δίνοντας τη βάση για ένα σωστό ξεκίνημα στον κυνηγετικό κόσμο.
Λίγοι είναι σήμερα οι αυτοδίδακτοι στις κυνηγετικές τάξεις, που πήραν το χρίσμα από την Αρτέμιδα και πιο λίγοι ακόμα αυτοί που ευτύχησαν να γίνουν από τα παιδικά τους χρόνια σκιά παλιών κυνηγών, έτσι ώστε να γνωρίσουν ολοκληρωμένα τα μυστικά της φύσης και της κυνηγετικής τέχνης. Αυτοί είναι οι πλέον τυχεροί, που μέσα από τα χρόνια τούς δόθηκε η ευκαιρία να αφουγκραστούν με περισσότερη ευαισθησία την πεμπτουσία της αρχέγονης κυνηγετικής αυτής συνένωσης του ανθρώπου με την ίδια τη φύση. Είναι αυτοί που τάχθηκαν να διατηρήσουν με σεβασμό την παράδοση και το τελετουργικό αυτής της ΙΔΕΑΣ, μεταδίδοντας με τη σειρά τους γνώσεις, σε μένα, σε σένα και στα παιδιά μας, τα φώτα τους στις επόμενες γενιές.
Προσβάλλουν την κυνηγετική οικογένεια
Προβληματίζομαι συχνά με τον απαράδεκτο και προκλητικό τρόπο που συμπεριφέρονται και κυνηγούν, ευτυχώς, λίγοι συνάδελφοι. Αναφέρομαι σ’ αυτούς που αδιαφορούν για τις περιουσίες φιλήσυχων συμπολιτών μας, σε χώρους που ζουν και λειτουργούν συνάνθρωποί μας, αγρότες, τουρίστες, εκδρομείς, προκαλώντας τους την εύλογη αγανάκτηση και την αντιπάθεια της κοινής γνώμης, που στρέφεται σίγουρα σε βάρος όλων μας. Προσβάλλουν ανεπανόρθωτα την κυνηγετική οικογένεια, με το υπέρμετρο πάθος τους και την αχαρακτήριστη αφέλειά τους, αποδεικνύοντας με τον τρόπο τους και την απαράδεκτη στάση τους τον κακό τους χαρακτήρα και την ελλιπή κυνηγετική τους παιδεία, όπως και την πλήρη άγνοιά τους για τα κυνηγετικά δρώμενα και τους κανονισμούς. Δηλώνουν με τις πράξεις τους άτομα απροσάρμοστα και περιθωριακά.
Ευτυχώς, το κυνήγι για το σωστό κυνηγό δεν επέχει θέση δικαιολογίας, ούτε είναι το άλλοθι για μία ακόμα έξοδο στην ύπαιθρο, προκειμένου να αποφύγει τη ρουτίνα και το άγχος της καθημερινότητας σαν αναχωρητής σε ερημιές. Ο σωστός κυνηγός σίγουρα είναι πέρα και πάνω από όλα αυτά. Ούτε και το κυνήγι πρέπει να είναι ο αυτοσκοπός, δηλαδή το κυνήγι για το κυνήγι ή ακόμα κάποιοι που δικαιολογούν την έξοδό τους μόνο και μόνο προβάλλοντάς τη για επισιτιστικούς λόγους.
Η δύναμη της γνώσης
Επανέρχομαι δίνοντας πάλι έμφαση στα πρώτα βήματα εκπαίδευσης του νεοφώτιστου, που θεωρώ και τα πλέον σπουδαία, πριν έρθει η ώρα να πιάσει το όπλο στα χέρια του, πριν μάθει πώς λειτουργεί και πώς χρησιμοποιείται. Με ένα τουφέκι στα χέρια και ένα γιλέκο γεμάτο φυσίγγια, ο ανεκπαίδευτος είναι πολύ δύσκολο να ανακαλύψει μόνος του την κρυμμένη εικόνα και την ουσία του κυνηγίου, την ομορφιά και τη γοητεία που κρύβει γύρω του. Η γνώση είναι το κλειδί που ανοίγει όλες τις πόρτες. Χωρίς την απαιτούμενη γνώση το αποτέλεσμα είναι κατά κανόνα αρνητικό. Ο νέος κυριεύεται από εκνευρισμό, άγχος και λειτουργεί σπασμωδικά. Η υπομονή και η αναγκαία επιμονή δεν έχουν το αναμενόμενο στην πράξη θετικό αποτέλεσμα. Η βιασύνη δημιουργεί κενά γνώσης. Αδυνατεί από μόνος του ο νέος να εμπεδώσει τα αυτονόητα και να αξιολογήσει έτσι με προσοχή το μεγάλο αυτό κεφάλαιο περί θήρας, με όλα τα παρελκόμενά του. Αγωνιά και υπερβάλλει, λειτουργεί επιπόλαια και κάνει λάθη και είναι απολύτως φυσικό να αδυνατεί να φτάσει στο προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
Υπομονή και επιμονή
Δίχως φόβο να παρεξηγηθώ από τον αναγνώστη, θα παρομοίαζα την εκπαίδευση του νέου κυνηγού με την εκπαίδευση του νέου μας κυνηγόσκυλου. Πρώτα απ’ όλα, ο εκπαιδευτής τού μαθαίνει τους σωστούς τρόπους συμπεριφοράς, τη “βασική υπακοή” όπως λέγεται, αρχικά στον κήπο του σπιτιού. Αργότερα, γίνεται η εκπαίδευση στον κυνηγετικό στίβο, το φυσικό περιβάλλον και πολύ αργότερα με το θήραμα, αφού ο σκύλος έχει πλέον αποκτήσει τις βάσεις για τα επόμενα βήματα της εκπαίδευσης και έχει κριθεί ικανός για το σκοπό που προορίζεται.
Συνιστώ στους νέους, που θέλουν να μάθουν τα μυστικά του κυνηγίου και που δεν διαθέτουν την ευχέρεια ή την τύχη να ακολουθήσουν έναν παλιό και έμπειρο κυνηγό ως δάσκαλό τους, να φροντίσουν να βρουν ή να “αγοράσουν”, όπως λέει χαρακτηριστικά η παλιά παροιμία: “Άμα δεν έχεις γέρο, αγόραζε”.
Φωτογραφίες: Αρχείο Γ. Αραμπατζή και αρχείο ONEL
