Απόδοση στα ελληνικά: Ειρήνη Μυλωνά
Ο Γκράχαμ Κοξ ιχνηλατεί την ιστορία των φιλντ τράιαλς από ευκαιριακά παράνομα στοιχήματα που ήταν στην αρχή, μέχρι τη μετεξέλιξή τους σε άριστα οργανωμένους και με συγκεκριμένα στάνταρτ αγώνες ικανοτήτων.
Στις αρχές της Βικτωριανής περιόδου, οι πλούσιοι ευγενείς συνήθιζαν να στοιχηματίζουν σχεδόν σε όλα και για όλα και βέβαια οι αγώνες κυνηγετικών ικανοτήτων των σκύλων (φιλντ τράιαλς) δεν μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση. Εκείνη την εποχή, ο συνταγματάρχης Γ.N. Χάτσινσον δημοσίευσε την πρώτη έκδοση του βιβλίου «Dog Breaking». Ήταν το 1848, χρονιά των επαναστάσεων στην Ευρώπη, και το βιβλίο του Χάτσινσον ήταν και το ίδιο επαναστατικό. Στο εν λόγω βιβλίο προσπάθησε να καταστήσει σαφές ότι «η ύψιστη τελειότητα στην εκπαίδευση του σκύλου επιτυγχάνεται μέσα από τη συνεχή ευγένεια του δασκάλου προς το μαθητή του”. Παρ’ όλα αυτά, αν αναζητούμε τα ίχνη σχετικά με το πού και πώς ξεκίνησαν τα φιλντ τράιαλς (αγώνες κυνηγετικών ικανοτήτων των σκύλων) θα πρέπει να ανατρέξουμε στη δεύτερη έκδοση που κυκλοφόρησε το 1850. Η συγκεκριμένη έκδοση περιλαμβάνει ένα γράμμα από τον οπλοκατασκευαστή Τζόζεφ Λανγκ ο οποίος κατείχε μια σημαντική θέση στην ιστορία των βρετανικών οπλοκατασκευών. Λίγους μόνο μήνες μετά την έκθεση του 1851, όπου πρωτοεμφανίστηκε το οπισθογεμές όπλο το οποίο δημιουργήθηκε από τον παριζιάνο οπλοκατασκευαστή Lefauchaux, ο Λανγκ παρουσίασε μια βελτιωμένη βερσιόν του δικού του. Το οπισθογεμές πιν (pinfire=με φυσίγγια τύπου ακίδας) έφερε επανάσταση στο άθλημα της σκοποβολής.
Λιγότερο γνωστό είναι το γεγονός ότι ο Λανγκ -όπως, άλλωστε, συνήθιζαν και οι περισσότεροι από τους οπλοκατασκευαστές του 18ου και 19ου αιώνα- διατηρούσε εκτροφείο πουλόσκυλων. Πράγματι, ο Γουίλιαμ Άρκραϊτ, συγγραφέας του κλασικού βιβλίου «Τhe Pointer and His Predecessors», αναφέρει ότι ο Λανγκ ήταν γνωστός τόσο για τα Πόιντερ που εξέτρεφε όσο και για τα όπλα του, και ζητούσε υψηλές τιμές και για τα δύο.
Ο καινοτόμος Λανγκ
Στο γράμμα του προς τον Χάτσινσον, ο Λανγκ ανέφερε τα εξής: «η εμπειρία μου μού λέει ότι ούτε ένα στα 20 σκυλιά δεν αξίζει να κρατήσεις (εννοώντας ότι η ποσότητα δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκη και ποιότητα). Αυτό το διαπιστώνω κάθε μέρα που είμαι έξω». Ο Λανγκ έκανε έκκληση στον Χάτσινσον να τον βοηθήσει να καλυτερέψει τη ράτσα των Πόιντερ και σημείωσε ότι με τον τρόπο αυτό θα προσέφερε σημαντική υπηρεσία αν μπορούσε να δημιουργήσει κάποια επιτροπή από αθλητές-κριτές που θα ερευνούσαν τα πεντιγκρί των σκύλων και θα εξέφραζαν τη γνώμη τους για τη μορφολογία, τη μύτη, την αντοχή κ.λπ. των ζώων που θα παρουσιάζονταν σε αυτούς. Θα μπορούσε, ακόμα, να θεσπιστεί ένα βραβείο ή να στοιχηματίσουν για την κυνηγετική τους ικανότητα. Επίσης, θα μπορούσαν να κρατηθούν αρχεία και στοιχεία για τα πεντιγκρί των διαγωνιζομένων σκύλων, λίγο πολύ με τον ίδιο τρόπο που ίσχυε για τα Γκρέιχαουντς.
Τέτοιου είδους αναφορές δεν εμφανίστηκαν έτσι ξαφνικά από το πουθενά. Χωρίς αμφιβολία, ο Λανγκ βασιζόταν στο γεγονός ότι οι ευγενείς στοιχημάτιζαν φέρνοντας τα σκυλιά τους αντιμέτωπα με άλλα σκυλιά για χάρην του κέρδους, με τρόπο συχνά επικίνδυνο. Ο Λανγκ κλείνει το γράμμα του αναφέροντας ότι κάποτε του είχε ζητηθεί να διαιτητεύσει έναν αγώνα ανάμεσα σε ένα Πόιντερ και ένα Σέττερ, αλλά θεωρούσε ότι ήταν ανώφελο να τα κρίνει ανάλογα με το πόσους πόντους θα έπαιρναν αντί για το ποιο θα ήταν πιο χρήσιμο στο κυνήγι. Γράφοντας αυτό το γράμμα φάνηκε πως ο Λανγκ θέλησε να αλλάξει την κατάσταση η οποία είχε αρχίσει να ξεφεύγει από τη λογική της εκπαίδευσης των σκύλων. Παρ’ όλα αυτά πέρασε κάμποσος καιρός για να καλυτερέψουν τα πράγματα.
Ο πρώτος αγώνας
O πρώτος αγώνας για Πόιντερ και Σέττερ έγινε το 1865 και πραγματοποιήθηκε στο κτήμα του σερ Σάμουελ Γουάιτμπρεντ στο Σάουθιλ του Μπεντφορντσάιρ. Δεκάξι Πόιντερ και Σέττερ διαγωνίστηκαν στο τράιαλ σύμφωνα με το οποίο κανένας σκύλος δεν θα έπαιρνε βραβείο, εκτός αν μπορούσε να αποδείξει ότι είναι άξιος σύντροφος στο κυνήγι. Βάση μιας εκατοστιαίας βαθμολόγησης, οι σκύλοι Τζιλ και Νταντί πήραν 100% και οι Μπάουντς, Άμλετ και Μολ πήραν 90%. Ο Άμλετ, ο Μπάουντς, ο Ντρέικ (τα πρώτα Πόιντερ πρωταθλητές σε αγώνες) και ο Μέιτζορ ήταν οι στυλοβάτες της ράτσας των Πόιντερ.
Μετά από αυτό το γεγονός, σχηματίστηκε η αγωνιστική κοινότητα του Πόιντερ Κλαμπ που ωστόσο συμμετείχε σε τράιαλ μόλις το 1889. Σύμφωνα με τον Άρκραϊτ, «το 1895 δημιουργήθηκε το διεθνές κλαμπ κυνηγόσκυλων», ενώ ο παλαιότερος σύλλογος που είναι ο βρετανικός εθνικός σύλλογος Πόιντερ και Σέττερ (ονομάζεται και σύλλογος Σρούσμπερι) συμμετείχε σε τράιαλς τακτικά μετά το 1866. Δεν υπάρχει αξιόπιστη καταγραφή σχετικά με την αρχική προσπάθεια του Σάουθιλ και έτσι για να εντοπίσουμε το πρώτο έγκυρο καταγεγραμμένο τράιαλ θα πρέπει να ανατρέξουμε στο ξεκίνημα των αγώνων του Στάφορντ τον επόμενο χρόνο -πιθανόν για αυτό το λόγο ο αγώνας του 1866 στο Κάνοκ Τσέις συχνά αναφέρεται ως ο πρώτος αγώνας. Ο σκοπός του εγχειρήματος εκφράστηκε ξεκάθαρα σε ένα γράμμα του Γ. Μπρέιλσφορντ, υπεύθυνου για τη διαχείριση των τράιαλς, προς τον Γ. Άρκραϊτ. Ήταν φανερό ότι κάποιοι από τους σκύλους που είχαν βραβευθεί σε επιδείξεις ήταν άχρηστοι ως κυνηγόσκυλα και για τον Μπρέιλσφορντ ήταν βέβαιο ότι μόνο μέσα από τους αγώνες εργασίας θα μπορούσε να γίνει εκτροφή σκύλων υψηλού επιπέδου. Έτσι το όραμα του Λανγκ άρχισε να γίνεται πραγματικότητα, με τρόπο συστηματικό, δύο δεκαετίες μετά το γράμμα που έγραψε στο συνταγματάρχη Χάτσινσον.
Πίνακας-σημείο αναφοράς
Αν και ο Λανγκ μπορεί να θεωρείται ο πατέρας των φιλντ τράιαλς, ωστόσο δεν συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στις 85 ανθρώπινες φιγούρες και τα 33 σκυλιά που έχει ζωγραφίσει ο Τζορτζ Ερλ στον πίνακά του, γνωστός ως “The Great Field Trial Picture”. Ο Ερλ ξεκίνησε τον πίνακα το 1873, χρονιά που δημιουργήθηκε το Κένελ Κλαμπ, και τον ολοκλήρωσε το 1882. Ακολούθησε και μία γκραβούρα του ίδιου έργου που πραγματοποιήθηκε το 1885. Στον τεράστιο πίνακα, που έχει διαστάσεις πάνω από 6×4 πόδια, απεικονίζεται το τράιαλ του Kένελ Κλαμπ με Πόιντερ και Σέττερ που έγινε τον Αύγουστο του 1873. Ενδεχομένως να είναι το πρώτο φιλντ τράιαλ με πέρδικες στη Μπάλα της Βόρειας Ουαλίας. Το κτήμα στη Μπάλα, 64.000 στρεμμάτων, ήταν τότε γεμάτο από πέρδικες γκράους, αλλά υπήρχαν πολύ λιγότερες ορεινές πέρδικες. Αν λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι κάποια από τα σκυλιά που απεικονίζονται δεν ζούσαν την εποχή που έγινε ο πίνακας, μπορούμε να υποθέσουμε ότι πρόκειται για μια πολύπλοκη σύνθεση που ως κύριο στόχο είχε να φέρει κοντά τους ανθρώπους και τους σκύλους την εποχή της αρχικής εξέλιξης των τράιαλς, άσχετα με το αν βρίσκονταν όλοι μαζί την ίδια στιγμή και στο ίδιο μέρος. Μπορεί να μην έχουμε τον Λανγκ, αλλά έχουμε τον Μπρέιλσφορντ που ήταν ο κυρίως υπεύθυνος για τη δημιουργία κανονισμών στα πρώτα φιλντ τράιαλς. Και δίπλα σε αυτόν έχουμε τον Έντουαρντ Λάβερακ, που θα ήταν 82 χρόνων εκείνη την εποχή, και ο οποίος δεν έλαβε ποτέ μέρος σε φιλντ τράιαλς, παρ’ όλο που τα σκυλιά του συμμετείχαν στα χέρια άλλων. Επίσης υπάρχουν και πολλοί άλλοι, ο καθένας ένα κεντρικό πρόσωπο στην εξέλιξη των τράιαλς. Στον πίνακα απεικονίζεται μόνο μία γυναίκα, η κύρια Λόιντ Πράις, σύζυγος του οικοδεσπότη, η οποία διακρίνεται σε σχετική απόσταση, πάνω σε ένα πόνι. Οι εποχές αλλάζουν και παρ’ ότι ακούγεται μυθικό, αυτός ο καταπληκτικός πίνακας είναι περίτρανη απόδειξη ότι η αξιόλογηση των κυνηγόσκυλων μεταφέρθηκε από τα στοιχήματα στον κυνηγότοπο.
Γνωρίζουμε ότι στο χρόνο που μεσολάβησε από τη δημιουργία του πίνακα μέχρι τη μεταγενέστερη γκραβούρα, ο Ερλ πρόσθεσε τέσσερεις ακόμα ανθρώπινες φιγούρες και σκύλους και αφαίρεσε έναν άγνωστο, στο βάθος του πίνακα, άνθρωπο. Είναι κρίμα που δεν βρέθηκε θέση και για τον Τζόζεφ Λανγκ, τον οπλοκατασκευαστή και πόιντερμαν του οποίου η πρόταση για μια “επιτροπή αθλητών-κριτών” απέδωσε τόσο πλούσιους καρπούς 25 χρόνια μετά.
