Η μπεκάτσα είναι η λατρεμένη των κυνηγών για αυτό που πραγματικά αντιπροσωπεύει η θήρα της. Το να επιδεικνύεται ως τρόπαιο ή να θηρεύεται με τρόπους ανάξιους, δεν ταιριάζει στον αληθινό κυνηγό. Η επιδίωξη αριθμών δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο από τον οποίο απουσιάζει παντελώς η ικανοποίηση, χωρίς την οποία το κυνήγι μετατρέπεται σε μανιώδη καταδίωξη.
Μία ακόμη κυνηγετική περίοδος τελείωσε, αφήνοντας σε όλους μας ανάμεικτα συναισθήματα. Η κάρπωση, η απόδοση των κυνηγετικών μας συντρόφων, η ικανότητά μας σε φυσική κατάσταση, αλλά και οι σκοπευτικές μας επιδόσεις, θα μας απασχολούν τους υπόλοιπους μήνες αναμονής, μέχρι την έναρξη.
Ο καθένας είναι ο καλύτερος κριτής του εαυτού του και γνωρίζει όλη την αλήθεια για το τι πραγματικά συνέβη κατά τη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου. Το θέμα είναι να έχουμε τη διαύγεια ώστε να ξεχωρίσουμε τι είναι αυτό που τελικά συλλέξαμε ως θετικό ή αρνητικό, ώστε να προστεθεί στην κυνηγετική μας εμπειρία.
Απαιτείται σύνεση
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα διαπιστώσεις και αναφορές των ελλήνων κυνηγών, μπορούμε να μιλήσουμε για μια ικανοποιητική κυνηγετική περίοδο, ιδίως για τους λάτρεις της μπεκάτσας. Για την αφεντιά της, την ομορφιά της, τα καμώματά της, τις συγκινήσεις που προσφέρει στον κυνηγό, πάνω–κάτω όλοι κάτι έχουν ακούσει, αν δεν το έχουν βιώσει. Αυτό το οποίο σχεδόν ποτέ δεν αναφέρεται, είναι το τι θα γίνει στο άμεσο μέλλον.
Όσοι αγαπούν αυτό το θήραμα, τους καλώ να προβληματιστούν και μελλοντικά να είναι περισσότερο προσεκτικοί για τις πληροφορίες που δίνουν αλλά και για τις ενέργειές τους. Το μέλλον της μπεκάτσας εξαρτάται από όλους όσους ασκούν το κυνήγι της συστηματικά και κινδυνεύει από τους εφήμερους κυνηγούς της και τη νέα τάξη πραγμάτων που διαμορφώνεται στον ευρωπαϊκό χώρο.
Αβέβαιο μέλλον;
Το κυνήγι της αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κυνηγετικής παράδοσης κάθε χώρας, από αυτές που επισκέπτονται οι μπεκάτσες κατά την αποδημία τους. Βέβαια, κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητές της ως προς τον τρόπο κυνηγιού και τα επιτρεπτά όρια κάρπωσης. Μπορεί στην Ευρώπη των 15 μελών να έχουμε καταφέρει έναν ενιαίο τρόπο κυνηγετικής συμπεριφοράς απέναντι στο αγαπημένο μας θήραμα, αλλά στη διευρυμένη Ευρώπη, αυτή των 29, τα πράγματα φαντάζουν από «χλωμά» έως πολύ δύσκολα.
Ιδιότυπη ασυλία
Όπως είναι ευρέως γνωστό, η μπεκάτσα ζει και αναπαράγεται στη βορειοανατολική Ευρώπη. Η οικονομική κατάσταση αυτών των λαών δεν επέτρεπε τα προηγούμενα χρόνια την άσκηση του κυνηγιού σε πτερωτά θηράματα, αντίθετα τα απαξίωναν μπροστά στα οφέλη που προσφέρει το τριχωτό θήραμα σε μια οικογένεια χαμηλού εισοδήματος. Μέσω αυτού του γεγονότος, η μπεκάτσα απολάμβανε ένα άτυπο άσυλο όπου, αντιμετωπίζοντας μόνο τους φυσικούς εχθρούς της, τα κατάφερνε υπέροχα και μπορούσε εύκολα και χωρίς ανθρώπινες παρεμβάσεις να αναπαραχθεί και να ζήσει. Τα πουλιά αυτά, μην έχοντας γνωρίσει την ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό τους περιβάλλον, επισκέπτονταν τη χώρα μας σχεδόν ανενόχλητα για να ξεχειμωνιάσουν.
Νέα κυνηγετική τάξη πραγμάτων
Η νέα τάξη πραγμάτων δημιούργησε νέα κράτη με ασθενείς οικονομίες και λαούς που ενστερνίστηκαν τα δυτικά πρότυπα, αναζητώντας το εύκολο κέρδος και προθυμοποιούμενοι να προσφέρουν γη και ύδωρ προκειμένου να αποκτήσουν μερικά από τα πλεονεκτήματα που απολαμβάνουμε οι υπόλοιποι, και όχι άδικα. Ένας από τους τρόπους που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι των επαρχιακών πόλεων των γειτονικών μας χωρών για να προσελκύσουν το τόσο ποθητό πλέον ευρώ, είναι ο κυνηγετικός τουρισμός. Μια ματιά στις κυνηγετικές ταινίες που κυκλοφορούν αρκεί για να καταλάβει κανείς το πόσο εύκολα αυτό γίνεται στις γειτονικές μας χώρες Βουλγαρία, Σερβία, Κροατία, Ρουμανία, Ουκρανία, Τουρκία, Σκόπια.
Στο βωμό του κέρδους
Οι πλούσιοι Ιταλοί κυνηγοί αλωνίζουν τα νέα αυτά «ευρωπαϊκά» κράτη, κυνηγώντας την μπεκάτσα παντού και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Μάλιστα έχουν καταφέρει να γίνονται διεκδικήσιμοι από τις χώρες αυτές αφού με τις επισκέψεις τους προσφέρουν δωρεάν διαφήμιση για το φυσικό τους πλούτο και τη θηραματική τους αφθονία. Όταν, λοιπόν, η τιμή της μπεκάτσας πλησιάζει το μηνιαίο μισθό αυτών των ανθρώπων, μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε τις οποίες νομικές ανέχειες ή κυβερνητικές παραβλέψεις μπορούν να επιτραπούν στο βωμό του κέρδους.
Φτάνουν αποδεκατισμένες
Το αποτέλεσμα είναι να θηρεύονται πάρα πολλά πουλιά πριν φτάσουν στη χώρα μας και το χειρότερο να θηρεύονται στα μέρη φωλεοποίησής τους, πολύ πριν ετοιμαστούν για το ταξίδι της αποδημίας τους. Σύμφωνα με τους επιστημονικούς συνεργάτες της κυνηγετικής μας συνομοσπονδίας, ο κύριος όγκος πουλιών που επισκέπτονται τη χώρα μας έρχεται από τις βορειότερες περιοχές του Εύξεινου Πόντου. Η Κριμαία που τόσο λατρεύουν οι γνωστοί Ιταλοί κυνηγοί, αποτελεί έναν από τους κυριότερους σταθμούς για τις ελληνίδες μπεκάτσες. Η κυνηγετική πίεση που δέχονται τα πουλιά σε αυτές τις χώρες, επηρεάζει άμεσα την επισκεψιμότητά τους στα μέρη μας.
Ας προβληματιστούμε
Έτσι λοιπόν φτάνουμε στις μπεκάτσες που κατάφεραν τελικά και ήρθαν στη χώρα μας. Αν φέτος ήταν μια καλή χρονιά κατά τα λεγόμενα –διότι καλή χρονιά μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο από τα αποτελέσματα του προγράμματος Άρτεμης– το στοιχείο που πρέπει να προβληματίσει είναι η «διαφήμιση» που έγινε και τα αποτελέσματά της. Όλοι αυτοί που διέδιδαν από την αρχή της περιόδου για τον πληθυσμό των πουλιών που επισκέφθηκαν τη χώρα μας, πρέπει να προβληματιστούν για το τι κατάφεραν τελικά να πετύχουν. Επίσης θα πρέπει να προβληματιστούν όλοι εκείνοι που για δικούς τους λόγους έδειχναν πουλιά σε κυνηγετικά καταστήματα, καφενεία, κυνηγετικά στέκια. Είναι επίσης απορίας άξιο ότι κανείς δεν ανέφερε, με τόσα καμένα στη χώρα μας, πού διοχετεύτηκαν τα πουλιά τα οποία επισκέπτονταν συστηματικά τα μέρη αυτά. Το γεγονός ότι δεν διαβάσαμε για καμία σύλληψη ή καταγγελία για καρτέρι μπεκάτσας σε όλη την Ελλάδα είναι γεγονός που πρέπει επίσης να προβληματίσει.
Όχι στα καρτερίσια κατορθώματα
Θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όσους θέλουν να προβάλουν τις κυνηγετικές τους ικανότητες στο κυνήγι της μπεκάτσας αλλά και των σκύλων τους, ότι υπάρχουν κυνηγετικοί αγώνες στους οποίους μπορεί εύκολα να λάβει κανείς μέρος. Επίσης θα ήθελα να τονίσω σε όσους επιδεικνύουν πουλιά, το μόνο που καταφέρνουν να κάνουν είναι να στείλουν στο βουνό κυνηγούς που δεν έχουν σχέση με το κυνήγι της μπεκάτσας, διότι ο μπεκατσοκυνηγός που ταΐζει σκυλιά, έχει δεν έχει πουλιά, θα βγει στο κυνήγι.
Όταν κάποιος ακούει συνέχεια για πουλιά, αλλά πουλιά δεν βλέπει, αρχίζουν και του φταίνε τα πάντα, οι σκύλοι, ο εξοπλισμός. Η φτώχεια φέρνει γκρίνια και στεναχώρια. Και μετά πώς να αποδεχτεί ότι ενώ όλοι θηρεύουν ο ίδιος γυρνά άπραγος; Εύκολη λύση υπάρχει και όλοι τη γνωρίζουν κι επιτέλους οι πάντες μπορούν να πάνε στο καφενείο και να επιδείξουν τα σπουδαία καρτερίσια κατορθώματά τους… Όμως, για τον αληθινό κυνηγό το ζητούμενο δεν είναι αυτό.
Η κομπορρημοσύνη δεν ταιριάζει στην μπεκάτσα
Πρέπει, επιτέλους, να πάψει η ποσότητα των θηραμάτων και ιδίως της μπεκάτσας να αποτελεί στοιχείο κυνηγετικής καταξίωσης, η αυτοπροβολή και η επίδειξη δεν ταιριάζει σε αυτό το θήραμα, δεν είναι τρόπαιο. Η ικανοποίηση πρέπει να έρχεται με άλλα πολύ σημαντικότερα πράγματα, όπως η επιβράβευση των κόπων μας για την εκπαίδευση του σκύλου μας ο οποίος ολοκληρώνει τη σπουδαία έρευνά του με μια συναρπαστική, εκφραστικότατη φέρμα. Επιπλέον πρέπει να μας χαροποιεί η επιτυχημένη δύσκολη βολή και όχι οι εύκολες. Η επαλήθευση των γνώσεών μας ως προς τα σημεία ανεύρεσης της μπεκάτσας, ανάλογα των καιρικών συνθηκών, είναι μία ακόμη ικανοποίηση του μπεκατσοκυνηγού. Η αύξηση της φυσικής κατάστασής μας αλλά και των σκυλιών μας, σύμφωνα με το χιλιομετροδείκτη των κυνηγετικών μας εξορμήσεων, σίγουρα αποτελεί στοιχείο θαυμασμού και καταξίωσης από όλους τους κυνηγούς της μπεκάτσας. Αφήστε να σας θαυμάζουν όλοι για τα χιλιόμετρα που διανύετε περπατώντας με τα σκυλιά σας για την ανεύρεση της βασίλισσας και διασκεδάστε τις όποιες αμφιβολίες κάνοντάς τους το τραπέζι με μπεκάτσες. Δεν ήταν λίγοι οι κυνηγοί που παινεύονταν για τα νούμερα των μπεκατσών που θήρευσαν αγνοώντας το όριο ημερήσιας κάρπωσης. Έτσι λοιπόν θα έλεγα σε όλους αυτούς που κατάφεραν να βρουν τόσα πολλά πουλιά ότι το όριο είναι οι δέκα. Ας είμαστε συνετοί όταν καταφέρνουμε να βρίσκουμε πολλά πουλιά.
Ποιοι στόχοι εξυπηρετούνται;
Επειδή ανήκω στη νέα γενιά κυνηγών, θεωρώ ότι το μέλλον αυτού του εκπληκτικού πουλιού για τη χώρα μας αποτελεί χρέος όλων μας, όσων το αγαπούμε. Δεν θέλω να είμαι απαισιόδοξος ούτε μοιρολάτρης, είμαι όμως περίεργος να κατανοήσω ποιοι είναι οι λόγοι για τη «διαφήμιση» μιας ενδεχόμενης αύξησης ενός θηράματος, πέραν της επιστημονικής προσέγγισης που πολύ καλά πράττουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος Άρτεμης στη Δράμα. Τελικά ποιοι θα ωφεληθούν από αυτή; Μήπως οι λαθροθήρες ή μήπως με αυτόν τον τρόπο θέλουμε να απευθύνουμε ανοιχτή πρόσκληση στους γείτονες Ιταλούς, για να τους συναντούμε στα βουνά μας;
Αγαπημένη αλλά παραμελημένη
Είναι γεγονός ότι παρ’ όλο που η μπεκάτσα κατέχει κυρίαρχη θέση στις θηραματικές προτιμήσεις μας, πολύ λίγο έχει συγκεντρώσει την προσοχή μας σε διαχειριστικό επίπεδο.
Υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Στερεάς Ελλάδας που λέει ότι οι κυνηγοί που κατέχουν ιδιόκτητες εκτάσεις στην ύπαιθρο (είτε με τη μορφή χωραφιών που γειτονεύουν με δάση, είτε με τη μορφή κτημάτων που έχουν αποσυρθεί από την εντατική καλλιέργεια), θα μπορούσαν με ελάχιστες ενέργειες να τις καταστήσουν ιδανικές τοποθεσίες για την τροφοληψία της μπεκάτσας.
Διαχειριστικές ενέργειες
Τα καταλληλότερα μέρη είναι εκείνα που έχουν υγρό και πλούσιο χώμα ή διατηρούν σημεία με «βάρκα», λόγω της κλίσης του εδάφους.
Αυτά κυρίως τα εδάφη επισκέπτεται τη νύχτα η μπεκάτσα για να τραφεί, επειδή η υγρασία ευνοεί την ανάπτυξη των σκουληκιών. Ιδιοκτήτης ενός τέτοιου κομματιού γης θα μπορούσε εύκολα να αυξήσει την παραγωγή γαιοσκωλήκων στο κτήμα του, με ελαφρύ φρεζάρισμα της γης ή με λίπανση με χωνεμένη κοπριά και κομπόστα (οργανική ύλη που έχει χωνευτεί από μικροοργανισμούς και πωλείται στο εμπόριο σε σάκους).
Η προσθήκη κομπόστας στο χώμα αυξάνει την απορροφητικότητά του σε υγρασία και αέρα, καθιστώντας το πιο φιλόξενο στα σκουλήκια. Η ρίψη στο έδαφος, επίσης, ενός λεπτού στρώματος φύλλων ιτιάς, πλάτανου κ.λπ., εξασφαλίζουν τροφή στα σκουλήκια, τα οποία έχουν εκπληκτική ικανότητα να τρώνε φύλλα.
Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, υπάρχουν φάρμες σκωληκοτροφίας όπου εκτρέφονται σκουλήκια για τους κηπουρούς και τους καλλιεργητές, οι οποίοι τα αγοράζουν για να βελτιώσουν το έδαφός τους (ρωτήστε στα καταστήματα κηπουρικής). Αν έχετε τη δυνατότητα να φυτέψετε δέντρα στο δικό σας χώρο, προτιμήστε τα φυλλοβόλα μεσογειακά δέντρα. Τα πεύκα δεν ενδείκνυνται για να τραφεί η μπεκάτσα, γιατί οι πευκοβελόνες αυξάνουν την οξύτητα του εδάφους και αποκρίνουν τα σκουλήκια.
Λιγότερη «διαφήμιση», περισσότερη δουλειά
Εκτός από τα ενεργητικά μέτρα που μπορεί να εφαρμόσει ένας κυνηγός στο κτήμα του, υπάρχουν και μερικά πράγματα που μπορεί να αποφύγει για να ευνοήσει την μπεκάτσα.
Το βασικότερο είναι να μη χρησιμοποιεί συστηματικά φυτοφάρμακα που εμποτίζουν το έδαφος. Αυτού του είδους τα φυτοφάρμακα σκοτώνουν τα σκουλήκια, ενώ το ίδιο κάνουν και υλικά όπως ο ασβέστης, το πετρέλαιο, τα χημικά κ.λπ.
Με λιγότερη διαφήμιση και περισσότερη δουλειά από όλους μας, ευελπιστώ ότι δεν θα βλέπω το αγαπημένο μου θήραμα να το κυνηγούν όλοι οι υπόλοιποι εκτός από εμένα. Εκτός αν καταφέρω να γίνω «Έλληνας Κροίσος με εννέα γράμματα» και να αναρωτιέμαι «ποιος να ‘ναι άραγε;»…
