Οι πολλές ευκαιρίες που δίνει το δύσκολο και απρόβλεπτο πέταγμά της, το μικρό μέγεθός της, σε συνδυασμό με το μεγάλο χρονικό διάστημα που παραμένει στη χώρα μας, έχουν καθιερώσει την τσίχλα ως το θήραμα του «πρωτάρη» κυνηγού, που καθόλου βέβαια δεν περιφρονούν και οι πεπειραμένοι βετεράνοι.
H συντριπτική πλειονότητα των θηραμάτων που θηρεύονται κάθε χρόνο στη χώρα μας αποτελείται από τσίχλες. Με βάση αυτά τα κριτήρια θα μπορούσε κανείς να πει ότι, παρά τις εξαγγελίες διαφόρων για το αντίθετο, η τσίχλα αποτελεί το δημοφιλέστερο θήραμα στην Ελλάδα. Αν βέβαια θεωρήσουμε ως δείκτη δημοτικότητας το θήραμα που ποθεί περισσότερο ο Έλληνας κυνηγός, σίγουρα θα έρθουν στο μυαλό μας πολλά άλλα θηράματα όπως η μπεκάτσα, η πέρδικα, η φάσσα κ.λπ. που θα κλέψουν την πρώτη θέση από αυτό το πολυκυνηγημένο θήραμα των ελληνικών βιοτόπων.
Αγαπημένος μεζές των Ρωμαίων
Είδος που απαντάται στη χώρα μας σε εξαιρετικά μεγάλους αριθμούς, γνωστό από την αρχαιότητα για την υπέροχη γεύση του, δύσκολο στην εκτροφή του, αποτέλεσε σίγουρα σχολείο για τους περισσότερους Έλληνες κυνηγούς.
Στην αρχαία Ρώμη, η τσίχλα θεωρείται το πιο εκλεκτό έδεσμα και γι’ αυτό η εκτροφή της γινόταν σε μεγάλα δωμάτια που κατασκεύαζαν γι’ αυτόν το σκοπό. Αποτελούσε απαραίτητο συμπλήρωμα της τροφής των ευγενών, ενώ υπάρχει μια ολόκληρη φιλολογία γύρω από τον τρόπο εκτροφής και θανάτωσής της. Ειδικές θυρίδες που κατασκευάζονταν στα δωμάτια αυτά, εγκλώβιζαν τις τσίχλες που επρόκειτο να θανατωθούν, ούτως ώστε να μην έλθουν σε οπτική επαφή με την πράξη της θανάτωσης οι υπόλοιπες τσίχλες του «εκτροφείου» και να αποφύγουν το σχετικό σοκ.
Ύψιστο δείγμα ευγένειας στην αρχαία Ρώμη θεωρείτο η ικανότητα να φάει κανείς την τσίχλα ξεκοκκαλίζοντάς την κάτω από λευκές πετσέτες σε ειδικά κατασκευασμένα πιάτα, χωρίς να έχει οπτική επαφή με την όλη διαδικασία.
Μοναδική στα “τσαλίμια”
Πολλές από τις ευκολότερες βολές της ζωής μας, αλλά και αρκετές από τις δυσκολότερες, είχαν ως στόχο το συγκεκριμένο θήραμα.
Απρόβλεπτη και γρήγορη, με «τσαλίμια» που εξαρτώνται από τη θηραματική πίεση που έχει υποστεί, από την εξυπνάδα της, αλλά και από τη διάθεση της συγκεκριμένης στιγμής, η τσίχλα στο «περπατητό κυνήγι» προσφέρει πολυάριθμες και μοναδικές συγκινήσεις. Οι γνωστές θεωρίες για τους εξαιρετικούς σκοπευτές που είναι «τουφεκιά και θήραμα» σπανιότατα βρίσκουν εφαρμογή στο τσιχλοκυνήγι.
Παράλληλα, όμως, οι μεγάλοι αριθμοί της την έχουν καθιερώσει ως το θήραμα που ποτέ δεν απογοήτευσε τον κυνηγό που διέθετε ρεαλιστικές απαιτήσεις.
Παραδόσεις αιώνων…
Οι ελληνικές παραδόσεις γύρω από το κυνήγι της τσίχλας χάνονται στα πολύ παλιά χρόνια. Σε περιοχές της νότιας Πελοποννήσου και όχι μόνο, η τσίχλα παστώνεται σε πήλινα δοχεία μέσω μιας ιδιαίτερης διαδικασίας, αφού προηγηθεί η μερική ξήρανσή της γύρω από την πυροστιά του τζακιού.
Όταν η διαδικασία αυτή ολοκληρωθεί, αποτελεί εκλεκτό μεζέ, εφάμιλλο με το σπάνιο έδεσμα των παστών «πιτσουνιών» που γνώρισαν τα μετακατοχικά χρόνια οι περισσότερες αγροτικές οικογένειες.
Η εξοικείωση των νέων κυνηγών με τον κινητό στόχο, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο θήραμα αυτό, αφού κανένα τεχνητό μέσο (ούτε και αυτό το άθλημα του Sporting στα σκοπευτήρια), δεν έχουν σταθεί ικανά να προσφέρουν ουσιαστική εξοικείωση με το ζωντανό κινητό στόχο.
Τα παλιά χρόνια, το κυνήγι της τσίχλας με κυνηγετικό όπλο αποτελούσε δείγμα οικονομικής ευμάρειας, αφού οι περισσότεροι δεν είχαν την οικονομική άνεση να σπαταλήσουν φυσίγγια για ένα τόσο μικρό και αβέβαιο θήραμα.
Η πέρδικα, ο λαγός και σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας τα υδρόβια θηράματα ήταν τα μόνα στα οποία «άξιζε» να δοκιμάσει κανείς μία βολή, ξοδεύοντας ένα φυσίγγι.
Παρ’ όλα αυτά, η τσίχλα κυνηγήθηκε χωρίς όπλο τα χρόνια εκείνα, με πολλούς παραδοσιακούς τρόπους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Με μια συστηματική προσπάθεια θα μπορούσε κανείς να γεμίσει ένα ολόκληρο κυνηγετικό μουσείο με παγίδες, δόκανα, ιξούς (ξόβεργες), ακόμη και δίχτυα που χρησιμοποιήθηκαν τα παλιά χρόνια στην προσπάθεια απόκτησης του πολυπόθητου θηράματος. Σήμερα, βέβαια, όλες αυτές οι μέθοδοι κυνηγίου βρίσκονται έξω από τα όρια του νόμου και δικαίως, αφού οι περισσότεροι κυνηγοί διαθέτουν την οικονομική άνεση να κυνηγήσουν με τους κλασικούς τρόπους το θήραμα αυτό.
… και μεταλλαγμένοι απόγονοι
Ως θλιβερός μεταλλαγμένος απόγονος όλης αυτής της παλιάς ελληνικής κυνηγετικής κουλτούρας απέμειναν οι ηχομιμητικές συσκευές, οι πασίγνωστοι κράχτες, για να μας θυμίζουν ότι κάποιοι υποτιθέμενοι «κυνηγοί» εξακολουθούν να αγνοούν τα θέλγητρα της διαδικασίας του κυνηγίου, τα βιώματα κοντά στη φύση, την επιβράβευση της γνώσης των συνηθειών του θηράματος, την «υγιή» αποκομιδή καρπών από τη φύση ως αναφαίρετο αταβιστικό κατάλοιπο του ανθρώπινου ψυχισμού, και να υποκαθιστούν όλες αυτές τις αξίες με την ανάγκη επίδειξης μιας γεμάτης τσάντας ή μιας παραφουσκωμένης πουλιάστρας.
Πέρα από το νόμιμο ή το παράνομο, πέρα από την περιφρόνηση προς τον μερακλή κυνηγό που βρίσκεται δίπλα μας στο καρτέρι και που παρατηρεί την τσίχλα από τα διακόσια μέτρα να στρίβει προς τον κράχτη ενώ ερχόταν κατά πάνω του, μία και μοναδική επαφή μ’ αυτού του είδους το κυνήγι αρκεί για να μας πείσει ότι οι κράχτες αποτελούν τη μεγαλύτερη αφυδάτωση της κυνηγετικής απόλαυσης.
Πέρα από το ποσοτικό και το ποιοτικό, το δίκαιο και το άδικο, το νόμιμο και το παράνομο, η μετατροπή ενός ζωντανού θηράματος σε μια απομίμηση πήλινου δίσκου, είναι η πραγματική καταστροφή κάθε ευχαρίστησης στην κυνηγετική πράξη.
Τρόποι κυνηγίου
Οι δύο κλασικοί τρόποι για το κυνήγι της τσίχλας είναι το περπατητό κυνήγι και το καρτέρι. Το κυνήγι στο καρτέρι πραγματοποιείται το χάραμα όταν τα πουλιά κατεβαίνουν από τα υψώματα που διανυκτέρευσαν, στα χαμηλότερα σημεία για ανεύρεση τροφής, και το σούρουπο όταν επιστρέφουν και πάλι από τα βοσκοτόπια στους χώρους διανυκτέρευσης. Το περπατητό κυνήγι πραγματοποιείται ανάλογα με τη διαμόρφωση του βιοτόπου και την εποχή, σε ελαιώνες, στην πρώιμη τσίχλα σε αμπελώνες ή μέσα στα σχοίνα.
Σκόπιμα δεν θα αναφερθώ λεπτομερώς σε αυτούς του τρόπους κυνηγίου, γιατί πέρα από το ότι είναι χιλιογραμμένοι και χιλιοειπωμένοι, είναι γνωστοί από την ίδια την εμπειρία του κυνηγίου στη συντριπτική πλειονότητά τους. Θα ήθελα μόνο να σταθώ σε δύο σημαντικές ιδιαιτερότητες όσον αφορά τη χρήση του κυνηγετικού όπλου.
Κατάλληλα όπλα και συσφίγξεις
Η τσίχλα είναι το μοναδικό ίσως θήραμα όπου βρίσκει τόση εφαρμογή η σύγχρονη τεχνολογία των εναλλασσόμενων συσφίγξεων (εναλασσόμενων τσοκ) στο κυνηγετικό όπλο. Κι αυτό γιατί, ενώ στο περπατητό κυνήγι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε εξαιρετικά κοντινές τουφεκιές, στο καρτέρι θα κληθούμε να δοκιμάσουμε τις σκοπευτικές μας ικανότητες σε πουλιά, συχνά, ιδιαίτερα «ψηλωμένα».
Έτσι, λοιπόν, η δυνατότητα αλλαγής συσφίγξεων στην κάννη του όπλου μας αποτελεί εξαιρετικό βοήθημα στο κυνήγι αυτό. Για όσους, βέβαια, είναι τελειομανείς και αρέσκονται να αλλάζουν κάθε λίγο τα τσοκ του όπλου τους, πρέπει να αναφερθεί ότι τα ανοιχτά τσοκαρίσματα βοηθούν πάρα πολύ στα πρώτα λεπτά του πρωινού καρτεριού και στα τελευταία λεπτά που απογευματινού καρτεριού, όταν τα πουλιά χαμηλώνουν και αποκτούν ιδιαίτερα μεγάλες ταχύτητες πτήσης.
Η χαρά του συλλέκτη
Μια άλλη παράμετρος του κυνηγετικού όπλου στο τσιχλοκυνήγι αφορά τους συλλέκτες όπλων.
Το καρτέρι της τσίχλας προσφέρει τη δυνατότητα στους συλλέκτες να απολαύσουν ένα από τα ακριβά, αγαπημένα όπλα της συλλογής τους στο κυνήγι, χωρίς τον κίνδυνο της καταπόνησης του όπλου τους από την πορεία σε δύσβατα κυνηγοτόποια και πάνω απ’ όλα, χωρίς να τους ενδιαφέρει η ενδεχόμενη αύξηση άστοχων βολών των όπλων που δεν έχουν συνηθίσει στο κυνήγι. Κατά τα άλλα, το κυνήγι της τσίχλας μπορεί να πραγματοποιηθεί εξίσου καλά με τους περισσότερους τύπους κυνηγετικού όπλου, με αυτογεμές, με επαναληπτικό λειόκαννο και με δίκαννο αλληλεπίθετο ή πλαγιόκαννο.
Φαινόμενο μοναδικό
Οι μεγάλοι αριθμοί στους οποίους απαντάται η τσίχλα στη χώρα μας προσφέρουν τη δυνατότητα να «επιβεβαιώνονται» οι θεωρίες του κάθε κυνηγού, όσον αφορά τα όπλα και τα πυρομαχικά του.
Έτσι, σωστές ή λαθεμένες θεωρίες καταξιώνονται και αναβαθμίζονται συχνά σαν αξιώματα για το κυνήγι της τσίχλας, χάρη στις πολλές ευκαιρίες που μας δίνει το θήραμα αυτό.
Μην εκπλαγείτε, λοιπόν, αν συναντήσετε κι εσείς κάποιον που επιμένει ότι η τσίχλα για να κυνηγηθεί αποτελεσματικά απαιτεί όπλα με κάννη ή κάννες 65 το πολύ εκατοστών, με σύσφιγξη μηδενική (κύλινδρο) και φυσίγγια με σκάγια νούμερο εφτά ή αν κάποιος άλλος ισχυριστεί ότι οι ιδανικές επιδόσεις στο τσιχλοκυνήγι επιτυγχάνονται με κάννες 76 εκ. και με τη μεγαλύτερη δυνατή σύσφιγξη (φουλ τσοκ) με σκάγια Νο 10!
Πρόκειται για ένα κυνήγι που η θεωρία μάς βοηθά περισσότερο να αποκτήσουμε συγκρότηση από ότι η πρακτική. Και το φαινόμενο αυτό είναι ίσως μοναδικό στην κυνηγετική γνώση.
