Υπάρχει ένας τόπος, μόλις 40 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, που συνδυάζει την κεφαλληνιακή ελάτη και τη μαύρη πεύκη, τις κουμαριές με τα πλατάνια, τους κέδρους και τις λεύκες, την καμπανούλα, το αγριογαρύφαλλο και τη σκουτελάρια, το αγριόσκορδο με την κίτρινη τουλίπα, το κόκκινο ελάφι, τα κρι κρι, τις αλεπούδες, και τους λαγούς, το θεό Πάνα με τον ποιητή Ρίτσο, το Καζίνο με το Σανατόριο.
Η Πάρνηθα κατοικούνταν από τους Μυκηναϊκούς ακόμα χρόνους. Eμφανίζεται ως το πιο οχυρωμένο βουνό της αρχαίας Ελλάδας. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο έγιναν σκληρές μάχες για τον έλεγχο του φρουρίου της Πανάκτου. Τελικά οι Αθηναίοι το ανοικοδόμησαν από την αρχή και το κατέστησαν ισχυρότατο. Το φρούριο της Δεκέλειας ήταν το στρατηγείο των Λακεδαιμονίων για πολλά χρόνια στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Η Πάρνηθα όμως ήταν και τόπος λατρείας των Αθηναίων. Ο Παυσανίας αναφέρει στα «Αττικά» ότι στην Πάρνηθα υπήρχε χάλκινο άγαλμα του Παρνήθιου Δία και βωμός του Σημαλέου Δία που ρύθμιζε τις βροχές, καθώς και δύο λατρευτικά σπήλαια. Το πιο γνωστό σπήλαιο είναι του Πανός, το οποίο πήρε το όνομά του από τη λατρεία του θεού Πάνα και των Νυμφών. Βρίσκεται σε υψόμετρο 620 μ, στο βόρειο άκρο του φαραγγιού του Κελάδωνα.
Η Πάρνηθα είναι το αγαπημένο βουνό των Αθηναίων πεζοπόρων και ορειβατών. Πάρνηθα σημαίνει εξερεύνηση, πεζοπορία, αναρρίχηση, τρέξιμο και ποδήλατο, χαλάρωση. Αλλά είναι και κάτι περισσότερο. Σε μια εποχή που ο άνθρωπος αποξενώνεται από τη φύση και κατά συνέπεια και από τον ίδιο του τον εαυτό, μας προσφέρει τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε όλα αυτά. Να γευτούμε τη μοναξιά του σιωπηλού ελατόδασους, να μοιραστούμε τον ιδρώτα της ανηφόρας με τους φίλους μας, να κυλιστούμε σαν παιδιά στα ανοιξιάτικα λιβάδια, να αντιμετωπίσουμε το κρύο, το χιόνι ή μια ξαφνική καταιγίδα, να στοχαστούμε κάτω από τον έναστρο ουρανό.
Λίμνη Μπελέτσι
Στην ανατολική Πάρνηθα, σε υψόμετρο 600μ., μια λίμνη δημιουργήθηκε… κατά λάθος, ανάμεσα στο πυκνό πευκοδάσος και τα πλατάνια.
Ο λόγος για τη λίμνη Μπελέτσι στην Ιπποκράτειο Πολιτεία που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’70 από… κατασκευαστικό λάθος, καθώς φτιάχνονταν οι υποδομές της περιοχής, έκλεισαν με αναχώματα οι κοίτες ενός χειμάρρου.
Πάρκο των Ψυχών
Πάρκο των ΨυχώνΤον Οκτώβριο του 2012, ο γλύπτης Σπυρίδων Ντασιώτης, επέλεξε τον χώρο απέναντι οπό εγκαταλελειμμένο πλέον Σανατόριο για να δημιουργήσει, αφιλοκερδώς, «Το Πάρκο των ψυχών». Ένα εντυπωσιακό σύνολο γλυπτών από κορμούς δέντρων από την γύρω περιοχή.
Η Πάρνηθα, παρά το ότι έχει δεχτεί πολλές ανθρώπινες επεμβάσεις (στρατιωτικές και τουριστικές εγκαταστάσεις, δρόμους, πάρκα κεραιών, καταφύγια, οικιστική πίεση κ.λπ.), ακόμα και τώρα μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2007, έχει πολλά να δώσει στο φυσιολάτρη, αφού ένα μεγάλο κομμάτι της παραμένει ακόμα σε «παρθένα» κατάσταση. Φτάνοντας στους πρόποδες του βουνού, το πυκνό πράσινο των πεύκων σε καλωσορίζει. Ανεβαίνοντας υψόμετρο, το τοπίο αλλάζει. Ηρεµία… Το πρώτο πράγµα που συναντάς στο δρόµο σου είναι το επιβλητικό κτίριο του ξενοδοχείου Ξενία, που λειτουργούσε µέχρι το 1960 ως σανατόριο και στο οποίο είχε νοσηλευτεί και ο Γιάννης Ρίτσος µεταξύ 1937 και 1938, περίοδο που έγραψε την «Εαρινή συμφωνία». Εγκαταλειμμένο πια, αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών, καθώς και πηγή μυστηρίου και πολλών αστικών µύθων.
Η διαδροµή δεν τελειώνει, αφού δεν έχει προορισµό! Περπατώντας στο δάσος, χάνεσαι µέσα στην ομορφιά του και ο προορισμός απλώς αποκαλύπτεται µέχρι να ανακαλύψεις τον επόµενο. Στρίβοντας αριστερά, πριν από το καταφύγιο Μπάφι ξεκινά το μονοπάτι µε προορισµό την πηγή ή το πυροφυλάκιο Σκίπιζας. Ακολουθώντας µια υπέροχη, καταπράσινη διαδροµή, που αν σταθείς τυχερός, είναι πολύ πιθανό να συναντήσεις κάποιο κοπάδι ελαφιών, φτάνεις στο µεγάλο, ξύλινο πυροφυλάκιο. Χτισµένο στο χείλος µιας απότοµης πλαγιάς, στο δυτικό τµήµα του βουνού, αποτελεί ένα από τα πιο όµορφα σηµεία για να παρακολουθήσει κανείς τη δύση του ήλιου και την απέραντη θέα ακούγοντας µονάχα τον αέρα που διαπερνά τα δέντρα.
Η ζωή αναγεννιέται μέσα από τις στάχτες
Πόσο πιο όµορφα θα ήταν όλα αυτά χωρίς την καταστροφή της πυρκαγιάς του 2007. Χιλιάδες δέντρα κάηκαν, εκατοντάδες ζώα σκοτώθηκαν, η Αθήνα κρύφτηκε κάτω απ’ τη στάχτη και ο μεγαλύτερος πνεύμονας της Αττικής δέχθηκε μεγάλο πλήγμα. Στην αποκατάσταση έχουν παίξει σηµαντικό ρόλο οι εθελοντικές δενδροφυτεύσεις που πραγματοποίησε ο φορέας διαχείρισης Εθνικού ∆ρυµού Πάρνηθας, ο οποίος ανέλαβε δράση αµέσως µετά την πυρκαγιά.
Η τεράστια καταστροφή ήταν τουλάχιστον µια αφορµή για την οικολογική αφύπνιση µεγάλης µερίδας πολιτών, οι οποίοι έσπευσαν να βοηθήσουν για την ανάπλαση του βουνού. Ας κρατήσουµε λοιπόν αυτό, καθώς και το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το βουνό φαίνεται να ανακάµπτει.
Διαδρομές στην Πάρνηθα
Ξεφυλλίζοντας τον οδηγό «Πάρνηθα: 18 διαδρομές για να ανακαλύψεις το βουνό», μια έκδοση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Trekking Hellas και το καταφύγιο Μπάφι, θα βρείτε 18 διαδρομές προκειμένου να τη γνωρίσετε. Τα μονοπάτια της Πάρνηθας είναι αρκετά καλά σημασμένα και βοηθούν τον πεζοπόρο να βρίσκει την σωστή πορεία. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές από αυτές: «Καταφύγιο Μπάφι – Σκίπιζα» (8 χλμ., 3 ώρες, διαδρομή μέσα σε ελατοδάσος με καλή σηματοδότηση), «Γύρος της Χαράδρας της Χούνης» (7,2 χλμ., 4 ώρες, γνωστή ανάβαση που απαιτεί προσοχή και σχετική εμπειρία), «Θρακομακεδόνες -Ξεροβούνι» (11,8 χλμ., 7 ώρες, πορεία αρχικά μέσα σε πεύκα και χαμηλή βλάστηση και κατόπιν σε πυκνό ελατοδάσος και βραχώδες έδαφος), «Φυλή – Φρούριο Φυλής» (7,1 χλμ., 3,5 ώρες, διαδρομή μέσα από ρέματα με ωραία θέα), «Γύρος Γκούρας, Σπήλαιο Πανός» (11,2 χλμ., 6,5 ώρες, πορεία με υψομετρικές εναλλαγές).
Το χειμώνα, η Πάρνηθα πολλές φορές σκεπάζεται από ένα παχύ στρώμα χιονιού. Αυτός δεν είναι λόγος όμως να μην τη χαρούμε. Άλλωστε, υπάρχουν τα δύο καταφύγια που προσφέρουν στους επισκέπτες ζεστή φιλοξενία και θαλπωρή. Το πρώτο είναι το Μπάφι, που ανήκει στον Ελληνικό Ορειβατικό Σύνδεσμο Αθηνών, σε υψόµετρο 1.161 µ., και το δεύτερο βρίσκεται στη θέση Φλαµπούρι, του Ορειβατικού Συλλόγου Αχαρνών σε υψόµετρο 1.158 µ. Τα δύο αυτά καταφύγια, πλήρως οργανωµένα, προσφέρουν χαλάρωση, ζεστά ροφήματα και φρεσκομαγειρεμένο σπιτικό φαγητό, καθώς και δυνατότητα διανυκτέρευσης σ’ ένα υπέροχο τοπίο.
Αν έχετε χρόνο λοιπόν, τώρα με την ευκαιρία των γιορτών των Χριστουγέννων μαζευτείτε με τους φίλους ή την οικογένειά σας και πάρτε μέρος σε μία από τις πολλές δραστηριότητες που οργανώνουν οι υπεύθυνοι των δύο καταφυγίων Μπάφι κα Φλαμπούρι, στην ευρύτερη περιοχή βουνού.
Είναι αληθινή ευλογία το ότι δίπλα στην πόλη µας υπάρχει ένας προορισµός άλλοτε ήπιος κι άλλοτε άγριος, απ’ τη µια καταπράσινος, απ’ την άλλη γυµνός, θλιβερός µε εκείνη τη γοητεία της νεκρής φύσης, αλλά και μεγαλειώδης με τη φύση που αντέχει, προσφέρει κι αναπλάθεται, µόνο και µόνο για να µας θυµίζει πως ανήκουµε σ’ αυτήν…
