Ξεκίνα το ορειβατικό σου μονοπάτι και περπάτα εκτός πίστας με αυτές τις εννέα συμβουλές από ειδικούς στο scrambling.
Εάν είσαι καινούργιος στην πεζοπορία, ίσως να έχεις ακούσει κάτι σχετικά με μια πιο δύσκολη πρόκληση που ονομάζεται scrambling. Ο σκοπός του είναι παρόμοιος με αυτόν του περπατήματος στον λόφο – πως να φτάσεις στην κορυφή μιας πλαγιάς – αλλά είναι απίθανο να βρεις κάποια σημάδια που να «δείχνουν» τη διαδρομή προς την κορυφή.
Αντ’ αυτού, πρέπει να βρεις εσύ τη διαδρομή στο έδαφος: τα μονοπάτια ποικίλουν, από μια ελαφρώς πιο δύσκολη ανάβαση του βουνού προς την κορυφή στην οποία μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσεις τα χέρια σου, μέχρι να σκαρφαλώσεις σε κατακόρυφους απότομους βράχους με την αδρεναλίνη στα ύψη, που θυμίζει περισσότερο αναρρίχηση σε βράχο.
Ο εκπαιδευτής ορειβασίας Rob Johnson και ο Mike Raine, υπεύθυνος ορειβασίας στο Plas y Brenin, το εθνικό mountain center του Ηνωμένου Βασιλείου, δίνουν μερικές συμβουλές για το scrambling.
1. Έχε στο μυαλό σου ότι μπορεί και να πέσεις
To scrambling περιλαμβάνει διάφορες ενέργειες, από το πρώτο επίπεδο μέχρι το τρίτο επίπεδο (μια μέτριας διαβάθμισης διαδρομή ορειβασίας), ενώ πολλά βουνά και λόφοι φιλοξενούν μια σειρά από διαδρομές που διαφέρουν ως προς τη δυσκολία. Για σκληρότερα scrambles, χρειάζεσαι τις δεξιότητες ενός ορειβάτη προσθέτει ο Raine. Ενώ για τα ευκολότερα scrambles, υπάρχουν γενικές διαδρομές πάνω στα βουνά, όπου πιθανόν θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσεις τα χέρια σου.
Πολλοί άνθρωποι μεταπηδούν στο scrambling από τo απλό περπάτημα στο λόφο, το οποίο είναι γενικά αρκετά ασφαλές και υπάρχουν ελάχιστες επιπτώσεις σε μια ολίσθηση ή ένα γλίστρημα, εξηγεί ο Johnson. Αλλά όταν αρχίσεις να πηγαίνεις για scrambling, είσαι σε τέτοιου τύπου εδάφη, όπου υπάρχει η πιθανότητα να πέσεις για πρώτη φορά. Αυτό είναι όμως κομμάτι της έλξης που σου προκαλεί, καθώς είναι μέρος του ενθουσιασμού που υπάρχει όταν βρίσκεσαι εκεί – είσαι σε μια κατάσταση που είναι αναζωογονητική και νιώθεις αυτή την αίσθηση του ότι είσαι εκτεθειμένος. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι, αν γλιστρήσεις, μπορεί να πέσεις.
2. Δεν πρέπει να έχεις προηγούμενη εμπειρία
Η ομορφιά του scrambling είναι, σε αντίθεση με τις πιο τεχνικά αναζητήσεις της αναρρίχησης ή της εξερεύνησης ενός φαραγγιού που φαντάζουν πιο προκλητικές, ότι τα βασικά είναι τα ίδια με το περπάτημα στο λόφο – βάζεις το ένα πόδι μπροστά από το άλλο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρόκειται για μια βόλτα στο πάρκο: Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν τη σωματική αντοχή να συνεχίζουν να προχωρούν όσο χρειάζεται για να πραγματοποιήσουν τις διαδρομές αρχικά, ενώ και ψυχολογικά, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι, λέει ο Johnson.
Είναι περίπου σαν μια δοκιμασία των ικανοτήτων επίλυσης ενός παζλ, όπως οι φυσικές σου ικανότητες, συμπεριλαμβανομένων της σωστής κρίσης και λήψης αποφάσεων που θεωρούνται σημαντικές δεξιότητες σύμφωνα με τον Raine. Οι τεχνικές είναι πολύ περιορισμένες, οπότε η εύρεση της σωστής διαδρομής είναι βασική μαζί με τη γνώση ότι πηγαίνεις σε ένα σημείο με τη λογική να μπορέσεις να βγεις από αυτό.
Μια τελευταία αναγκαιότητα είναι να έχεις ένα κεφάλι που να αντέχει τα ύψη. Μπορεί να μη βρίσκεσαι σε πολύ δύσκολο έδαφος, αλλά θα είσαι εκτεθειμένος σε δυνατή βροχή, προσθέτει ο Raine. «Αν πας σε ένα μέρος σαν το Crib Goch (στη Snowdonia, στην Ουαλία), δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο, αλλά είναι πλήρως εκτεθειμένο και δεν μπορείς απλά να καθίσεις κάτω και να πεις “δεν μου αρέσει”. Πρέπει να φτάσεις στο τέλος».
3. Αγόρασε το ειδικό scrambling kit
Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα είδη των adventure sport, τα είδη ένδυσης και υπόδησης έχουν ειδικές σειρές kit κατάλληλες για scrambling. Αλλά προτού να αγοράσεις κράνος, ιμάντες, σχοινιά και όλα τα άλλα εξαρτήματα, ένα κανονικό ζευγάρι μπότες πεζοπορίας είναι όλα όσα χρειάζεσαι για να ξεκινήσεις να ακολουθείς μονοπάτια πρώτου επιπέδου.
Το ωραίο είναι ότι δεν χρειάζεστε τίποτα παραπάνω, λέει ο Johnson. Εάν πρόκειται να κάνεις κάτι σχετικό και να το απολαύσεις, μπορείς σίγουρα να βγεις έξω και να αγοράσεις ειδικά παπούτσια για scrambling, τα οποία μπορείς αν θέλεις να τα χρησιμοποιήσεις και για περπάτημα. Εάν θέλεις όμως να μείνεις στεγνός, μπορείς επίσης να φορέσεις παπούτσια «προσέγγισης», τα οποία μπορεί να είναι ένας πολύ καλός συμβιβασμός – θα είναι άνετα για να περπατήσεις, ενώ παράλληλα θα έχουν πολύ καλό «κράτημα» στο scrambling.
4. Πάρε ένα βιβλίο οδηγό
Παρόλο που υπάρχουν πολλές διαθέσιμες πληροφορίες online σχετικά με διαδρομές για scrambling, αυτό δεν θα σε βοηθήσει όταν βρίσκεσαι στα μισά του δρόμου πάνω σε ένα βουνό, καθώς δεν είσαι σίγουρος αν έχεις πάρει την σωστή κατεύθυνση και το τηλέφωνό σου δεν έχει καθόλου σήμα.
Οι υπόλοιποι άνθρωποι έχουν ήδη κάνει όλες τις ερευνητικές εργασίες για σένα, εξηγεί ο Johnson. Πάρε ένα βιβλίο οδηγό, διάβασε τις περιγραφές για τις διαδρομές και μετά πήγαινε να τις ακολουθήσεις. Γνωρίζεις την ποιότητα του εδάφους που βρίσκεσαι, και ως αρχάριος, δεν θέλεις να ανεβείς σε κάτι πιο δύσκολο ή πιο απότομο από αυτό για το οποίο έχεις την εμπειρία ή την επιθυμία να πραγματοποιήσεις.
5. Αν τα ίχνη εξαφανιστούν, αναζήτησε τις ενδείξεις
Είναι ακόμα πιθανό να χαθείς στο βουνό, έστω κι αν ακολουθήσεις το βιβλίο οδηγό μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Κάποιοι μπορεί να είναι αρκετά ασαφείς – ίσως να έχεις πραγματοποιήσει 1000μ. scrambling έχοντας διαβάσει μισή σελίδα κείμενο – έτσι θα πρέπει να αναζητήσεις την ευκολότερη γραμμή μέσα από το έδαφος, λέει ο Johnson. Θα περιηγηθείς πολύ, οπότε κοίταξε έξω για σημάδια όπως γυαλάδα στο βράχο που έχουν κάνει τα πόδια των άλλων ανθρώπων, ή ακόμα και σημάδια που έχουν κάνει οι λεπίδες από τις μπότες των ανθρώπων που ήταν εκεί επάνω το χειμώνα.
Δεν πρέπει απλώς να ακολουθήσεις τυφλά αυτά τα σημάδια, καθώς θα μπορούσες να φτάσεις σε έδαφος που χαρακτηρίζεται με υψηλό επίπεδο δυσκολίας, κάτι που βρίσκεται εκτός των δυνατοτήτων σου. Αυτό που θα σου κεντρίσει το ενδιαφέρον είναι όταν θα αρχίζεις να ακολουθείς τα χνάρια των προβάτων ή όταν βρεθείς σε κάποιους πολύ δημοφιλείς λόφους όπου οι άνθρωποι πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση, προσθέτει ο Raine. Διστάζω να πω “λάθος δρόμο” επειδή κάποιοι μπορεί να έχουν επιλέξει να πάνε εκεί για διαφορετικούς λόγους, αλλά πολλοί άνθρωποι σε δημοφιλείς αναρριχήσεις, όπως το Tryfan (στο Snowdonia), θα φτάσουν σε αδιέξοδο και χρειάζονται συχνά βοήθεια για να κατεβούν από το λόφο.
Το να πηγαίνεις σε λάθος κατεύθυνση δεν είναι μεγάλο πρόβλημα. Όταν συνειδητοποιήσεις ότι έχεις πάρει λάθος δρόμο – πρέπει να σκεφτείς τι θα κάνεις και να φροντίσεις τον εαυτό σου.
6. Πώς να καταλάβεις ότι δεν είσαι πλέον στο πρώτο επίπεδο
Σε αντίθεση με μια δημοφιλή βόλτα σε κάποιο λόφο, δεν θα υπάρχουν σημάδια σε διάφορα σημεία κατά μήκος της διαδρομής στο scrambling που σηματοδοτούν τις διαφορετικές διαδρομές και δείχνουν το δρόμο μέχρι πάνω στο βουνό. Πώς μπορείς λοιπόν να μάθεις αν έχεις κατά λάθος βρεθεί σε μια διαδρομή που χαρακτηρίζεται επιπέδου δύο ή ακόμα και τρία;
Στο scrambling επιπέδου ένα, θα πρέπει να χρησιμοποιήσεις τα χέρια σου, αλλά ποτέ δεν θα βρεθείς σε καθαρά κατακόρυφο έδαφος, λέει ο Johnson. Τις περισσότερες φορές, εάν δεν είσαι ικανοποιημένος από το πρώτο επίπεδο, μπορείς να βγεις από τη διαδρομή και να περάσεις σε πιο δύσκολο έδαφος.
Τα επίπεδα δύο και τρία δεν θα είναι πλέον οι κλασικές κορυφογραμμές του βουνού – θα πρέπει πραγματικά να βγεις εκεί έξω και να τα καταφέρεις καθώς είναι πιο απότομα. Θα βρεθείς σε βορεινούς απότομους βράχους ή σίγουρα σε σημεία του βουνού που γλιστρούν, θα έχεις να αντιμετωπίσεις τμήματα κατακόρυφα και γενικά δεν θα υπάρχουν μονοπάτια για εύκολη διαφυγή.
7. Τα τρία βασικά “στησίματα” των ποδιών
Σχετικά με τα πόδια, το «στρίψιμο», το πάτημα στα «άκρα» και το «στύλωμα» μπορεί να ακούγονται σαν ένα περίεργο σύνολο κινήσεων, αλλά το καθένα έχει διαφορετικές χρήσεις όταν πρόκειται για scrambling. «Το «στρίψιμο» είναι όταν πατάς με όσο το δυνατόν περισσότερο καουτσούκ να έρχεται σε επαφή με το βράχο», εξηγεί ο Johnson. Αυτή η μεγιστοποίηση της πρόσφυσης βοηθά στην αποφυγή οποιωνδήποτε πτώσεων ή ολισθήσεων, αλλά είναι χρήσιμη μόνο όταν το έδαφος είναι ξηρό. Το πάτημα στα «άκρα» σε κάνει να χρησιμοποιείς τα πλαϊνά των ποδιών σου τοποθετώντας τα σε μικρές προεξοχές στο βράχο για να ανεβείς προς τα πάνω, ενώ το «στύλωμα» γίνεται ακριβώς όπως και στον τενεκέ – ασφαλίζοντας το άκρο του ποδιού σου σε κατακόρυφες ή οριζόντιες σχισμές για να σου δώσει πρόσβαση όταν ανεβαίνεις ή κατεβαίνεις.
8. Κάνε μικρά βήματα
Τώρα που γνωρίζεις τις βασικές κινήσεις, θα μπορούσες να συγχωρεθείς αν σκεφτείς ότι μπορείς να αντιμετωπίσεις με ασφάλεια οποιοδήποτε επίπεδο στις αναβάσεις. Αλλά υπάρχουν πολλά περισσότερα στο scrambling από το «στρίψιμο» των ποδιών, το πάτημα στα «άκρα» και το «στύλωμα» στο δρόμο σου για την κορυφή.
Συχνά βλέπεις τους ανθρώπους να αναρριχούνται και όχι να κάνουν scrambling, και γενικά αυτό συμβαίνει γιατί κινούνται πολύ γρήγορα. Μείωσε ταχύτητα και κάνε πολύ μικρότερα βήματα από τα κανονικά – όχι μόνο θα κινηθείς πιο αποτελεσματικά, αλλά η ισορροπία σου θα είναι πολύ καλύτερη. Θα κεντράρεις το σώμα σου πάνω στα πόδια σου αντί να κάνεις μεγάλα βήματα με φόβο να πέσεις από το βάρος του σακιδίου σου.
Στη συνέχεια βάζω τους ανθρώπους να σκεφτούν πού είναι το κέντρο βάρους τους. Γενικά, η μύτη σου πρέπει να βρίσκεται πάνω από το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού που βρίσκεται μπροστά. Αυτό θα κρατήσει το βάρος σου στη σωστή θέση – καθώς οι αρχάριοι έχουν μια τάση να σκύβουν πάρα πολύ προς τα εμπρός στο βράχο και αυτό μπορεί να τους κάνουν να γλιστρήσουν προς τα κάτω και μακριά από το βράχο.
Ο Raine συμφωνεί με την έμφαση του Johnson στη συντηρητικά μετακίνηση, προσθέτοντας: «Προσπάθησε να περπατάς ψηλά χωρίς να κάνεις θόρυβο. Θα σε βοηθήσει να σκεφτείς σχετικά με το σημείο που βάζεις τα πόδια σου, να κινηθείς αποτελεσματικά και να μην πάθεις καμιά θλάση».
Όταν πρόκειται για πάτημα στα «άκρα» και «στύλωμα», αλλά και στο να χρησιμοποιείς τα χέρια σου για να βοηθήσεις την κίνηση σου πάνω στην πρόσοψη ενός βράχου, είναι επίσης σημαντικό να ελέγξεις αν η προεξοχή που πρόκειται να χρησιμοποιήσεις μπορεί να «κρατήσει» το βάρος σου. Θυμήσου να «χτυπήσεις» το βράχο πριν τραβήξεις ή πατήσεις για να δεις αν είναι σταθερός, λέει ο Johnson. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό που δεν υπολογίζουν κάποιοι άνθρωποι – βάζουν όλο το βάρος τους πάνω σε ένα σημείο και έπειτα αυτό υποχωρεί και τους παίρνει μαζί του.
9. Τι άλλο πρέπει να προσέξεις το χειμώνα
Το scrambling δεν είναι μόνο μια καλοκαιρινή επιδίωξη και ο καιρός στην κορυφή ενός βουνού μπορεί να αλλάξει και να γίνει πολύ κρύος κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου. Όταν ξεκινήσεις τους χειμερινούς μήνες και δεν υπάρχει χιόνι στο έδαφος, ισχύουν οι ίδιοι κανόνες όπως παραπάνω, αλλά καλύτερα να γεμίσεις το σακίδιο σου.
Χρειάζεσαι κάποια ειδικά γάντια υψηλής ποιότητας, ένα καπέλο και ένα επιπλέον μπουφάν που μπορείς να χρησιμοποιείς όποτε απαιτηθούν, λέει ο Raine. Να θυμηθείς αυτό το επιπλέον kit που έχεις στην τσάντα σου – όχι απαραίτητα σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά στην ομάδα σου, αλλά γιατί μπορεί να συναντήσεις μια άλλη ομάδα όπου κάτι τους έχει πάει στραβά και ίσως χρειαστεί να τους προσφέρεις βοήθεια.
Εάν υπάρχει χιόνι και πάγος στο έδαφος, τότε δεν μιλάμε πλέον για scrambling. Τότε θα κάνεις χειμερινή ορειβασία, η οποία απαιτεί ένα σύνολο νέων δεξιοτήτων – είναι πιο συναρπαστική αλλά είναι πιο επικίνδυνη, εξηγεί ο Johnson. Υπάρχουν πολύ περισσότερες κρυφές δεξιότητες που πρέπει να μάθεις για αυτή – θα πρέπει να είσαι καλός με τις λεπίδες στις μπότες σου και με το τσεκούρι στο χέρι σου. Θα πρέπει επίσης να έχεις κάποια στοιχειώδη γνώση αποφυγής μιας χιονοστιβάδας.
