Έχει παρατηρηθεί πως ένας 50χρονος που αθλείται έχει κατά μέσο όρο την αερόβια ικανότητα ενός 40χρονου ή και 35χρονου που δεν αθλείται. Η άθληση, λοιπόν, οδηγεί σε ένα βιολογικό ξανάνιωμα 10 με 15 χρόνια. Βλέπουμε, λοιπόν, πόσο σημαντική είναι η άσκηση για όλους μας και πόσο καλό κάνει στην υγεία μας το κυνήγι. Η ηλικία, το βάρος του σώματος, το πόσο γυμνάζεται ο καθένας από εμάς και γενικά ο τρόπος ζωής του καθενός, επηρεάζουν την απόδοσή του στο κυνήγι.
Θα προσπαθήσουμε σήμερα με λίγα λόγια να κάνουμε κατανοητές λέξεις όπως αερόβια ικανότητα, μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου κ.ά.
Ο ανώτατος όγκος οξυγόνου που μπορούν να καταναλώσουν οι ιστοί ενός ατόμου κατά την άσκηση (κυνήγι) στη μονάδα του χρόνο, ονομάζεται μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου και εκφράζει την αερόβια ικανότητα του ατόμου. Αν, για παράδειγμα, τα πνευμόνια ενός ατόμου εισπνέουν 10 λίτρα οξυγόνου το λεπτό και αποβάλλουν 8 λίτρα, η διαφορά των 2 λίτρων είναι η ποσότητα οξυγόνου που πέρασε την κυψελιδοτροχοειδή μεμβράνη (πρόσληψη οξυγόνου), για να καταναλωθεί (κατανάλωση οξυγόνου), για να ελευθερωθεί ενέργεια και να ικανοποιήσει τις ενεργειακές απαιτήσεις της άσκησης.
Καλό είναι να γνωρίζουμε επίσης ότι η σχέση ανάμεσα στην πρόσληψη οξυγόνου και σωματικού βάρους είναι γραμμική, δηλαδή ο μεγαλόσωμος ξοδεύει περισσότερο οξυγόνο από το μικρόσωμο κάτω από τις ίδιες συνθήκες μυϊκού έργου.
Η καλή φυσική κατάσταση χαρίζει χρόνια
Η αναπνευστική λειτουργία προσαρμόζεται αυξάνοντας τον πνευμονικό αερισμό και την ανταλλαγή αερίων. Το οξυγόνο δεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη και το διοξείδιο του άνθρακα αποβάλλεται στο περιβάλλον. Η καρδιά διοχετεύει το οξυγονωμένο αίμα στους ιστούς, όπου το οξυγόνο αποδεσμεύεται και καταναλώνεται στα μιτοχόνδρια για την παραγωγή ενέργειας. Όλα τα όργανα του σώματος προσαρμόζουν τις φυσιολογικές τους λειτουργίες στις ενεργειακές απαιτήσεις της μυϊκής προσπάθειας. Για παράδειγμα, σε μέγιστη προσπάθεια όλοι οι πνεύμονες εικοσαπλασιάζουν κατά μέσο όρο την απόδοσή τους, η καρδιά τετραπλασιάζει τον όγκο αίματος που διοχετεύει κάθε λεπτό και οι καρδιακοί παλμοί μπορούν να φτάσουν τους 200 το λεπτό.
Παρατηρούμε πως η αερόβια ικανότητα του ανθρώπου αυξάνεται προοδευτικά και κορυφώνεται στα τελευταία χρόνια της εφηβικής ηλικίας. Κατόπιν, η αερόβια ικανότητα ικανότητα ελαττώνεται βαθμιαία με το πέρασμα του χρόνου και με ρυθμό περίπου 1% το χρόνο. Έτσι η αερόβια ικανότητα ενός άντρα 75 ετών είναι περίπου η μισή εκείνης που είχε όταν ήταν 25 ετών.
Συμβαίνει καμιά φορά, μερικά άτομα να έχουν αερόβια ικανότητα τόσο χαμηλή ή τόσο υψηλή που βρίσκεται έξω από την κανονική κατανομή των τιμών. Για παράδειγμα, ένας αθλητής 25 ετών ξεπερνά τα 5 λίτρα το λεπτό και ένας 70 ετών που αθλείται ξεπερνά τα 2,5 λίτρα το λεπτό, ενώ οι αντίστοιχες μέσες τιμές για τις ηλικίες αυτές είναι 3 και 1,5 λίτρα το λεπτό. Η συμβολή της άσκησης στη διατήρηση της αερόβιας ικανότητας στην προχωρημένη ηλικία είναι πολύ σημαντική. Έχει παρατηρηθεί πως ένας 50χρονος που αθλείται έχει κατά μέσο όρο την αερόβια ικανότητα ενός 40χρονου ή και 35χρονου που δεν αθλείται. Η άθληση λοιπόν οδηγεί σε ένα βιολογικό ξανάνιωμα 10 με 15 χρόνια.
Ακόμη έχει παρατηρηθεί πως μερικοί 70χρονοι που δεν σταμάτησαν να γυμνάζονται είναι νεώτεροι, με κριτήριο την αερόβια ικανότητα, από πολλούς αγύμναστους 20χρονους.
Η άσκηση βελτιώνει τις επιδόσεις μας
Βλέπουμε, λοιπόν, από τα παραπάνω πόσο σημαντική είναι η άσκηση για όλους μας και πόσο καλό κάνει στην υγεία μας το κυνήγι. Καλό θα είναι βέβαια να αθλούμαστε όλο το χρόνο και όχι μόνο στην περίοδο του κυνηγίου. Αν δεν μπορούμε, καλή λύση θα ήταν να περπατάμε όσο περισσότερο μπορούμε. Τα αποτελέσματα της άθλησης ή της μη άθλησης τα βλέπουμε μόνοι μας βέβαια, όταν ξεκινάει το κυνήγι. Και αν στον κάμπο δεν είναι ορατά, στο βουνό και ειδικά στην πέρδικα το καταλαβαίνουμε αμέσως και από την πρώτη μέρα. Εκεί βέβαια σημαντικό ρόλο εκτός από τη μορφολογία του εδάφους παίζει και το υψόμετρο. Η συσχέτιση του υψόμετρου και της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου είναι αντιστρόφως ανάλογη. Έτσι, π.χ. στην πόλη του Μεξικού όπου έγιναν οι Ολυμπιακοί Αγώνες το 1968, σε υψόμετρο 2.300 μέτρων, δεν σημειώθηκαν αξιόλογες επιδόσεις σε αγωνίσματα που είχαν διάρκεια πάνω από 2 λεπτά. Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι η καθημερινή άσκηση και ο έλεγχος βάρους μπορούν να μας κάνουν καλύτερους και να έχουμε καλύτερες επιδόσεις στο βουνό και στον κάμπο.
Βιβλιογραφία: Εργοφυσιολογία, Βασίλη Κλεισούρα
