Για να αποκτήσει ένας σκοπευτής του Τραπ ή του Σκητ σταθερότητα και ακρίβεια στο άθλημά του, θα πρέπει πάνω απ’ όλα να μάθει να ακούει και να επεξεργάζεται τις προσλαμβάνουσες πληροφορίες μέσα από την προπόνησή του.
Βέβαια, αυτό απαιτεί μια καλλιέργεια και βελτίωση της προσωπικότητάς του μέσα σε αυτό που αγαπάει να κάνει.
Έχοντας, λοιπόν, στο μυαλό του τη νοοτροπία τού «μαθαίνω» και όχι τη νοοτροπία τού «παντογνώστη», θα μπορέσει να συνεργαστεί εποικοδομητικά με έναν προπονητή ο οποίος πλέον θα επιφορτιστεί με το καθήκον τής καθοδήγησής του, πάντα σε συμφωνία όμως με την προσωπικότητα του σκοπευτή. Πραγματικά, η προσωπικότητα του κάθε σκοπευτή –ειδικά όταν έχουμε να εκπαιδεύσουμε ενήλικα και ώριμα άτομα– είναι ένα λεπτό και ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο που σηματοδοτεί τη μελλοντική του εξέλιξη μέσα στο σκοπευτικό άθλημα που επέλεξε. Με μια λοιπόν ιδιοσυγκρασία που τη διέπουν το προσωπικό ύφος και η επιδεξιότητα μέσα στον κάθε βατήρα και κατ’ επέκταση μέσα στην κάθε πούλα των 25 δίσκων, αρχίζει η εφαρμογή της προπόνησης και η υλοποίηση του προγράμματος εκμάθησης του σκοπευτή.
Η σκοπευτική ιδιοσυγκρασία ενός σκοπευτή που προορίζεται να κάνει αγωνιστική σκοποβολή στο κυνηγετικό όπλο και ακολούθως πρωταθλητισμό, έχει ήδη ξεκινήσει από την ικανότητα που διαθέτει να λαμβάνει θεωρητικές πληροφορίες της τεχνικής του και να τις εφαρμόζει στις συνθήκες «σκληρής πραγματικότητας» που είναι ο αγώνας. Δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο για έναν σκοπευτή με εντυπωσιακό ξεκίνημα, ότι μπορεί στο μέλλον να ρίξει με την τέλεια τεχνική που απαιτείται για να βγει στον αγώνα η σταθερότητα και η ακρίβεια σε αυτό που κάνει. Υπάρχουν κάποια «φυσικά φράγματα» που άπτονται της ιδιοσυγκρασίας ή το πιο πιθανό που μπορεί να συμβαίνει είναι η ταυτόχρονη συνύπαρξη σωστών γνώσεων και λαθών. Οι συνθήκες και η εξέλιξη, πολλές φορές, ενός αγώνα μάς έχουν δείξει ότι η σωστή γνώση της τεχνικής είναι συχνά δύσκολο να μεταβιβαστεί στην πράξη μέσα στο βατήρα, διότι πολλοί από τους σκοπευτές δεν είναι ενήμεροι για το πώς ακριβώς γίνεται αυτή η μεταβίβαση.
Πάμε όμως να δούμε πώς εργάζεται ένας σκοπευτής με σκοπευτική ιδιοσυγκρασία ο οποίος διακρίνεται από τη μεθοδικότητα μιας σκοπευτικής προσωπικότητας. Το πρώτο πράγμα που κάνει, ανεξάρτητα από το αν προπονείται ή αγωνίζεται, είναι να εξετάζει πάντα την κάθε λεπτομέρεια που σχετίζεται με το προσωπικό σκοπευτικό του ύφος. Αυτές οι λεπτομέρειες εμπεριέχουν τη θέση των ποδιών του στο κάθε βατήρα, το κράτημα του όπλου σε κοντάκι και πάπια, την τοποθέτηση του δείκτη πάνω στη σκανδάλη, τον τρόπο που κινεί το όπλο και τον τρόπο που επωμίζει. Ακολούθως περνάει στο δεύτερο μέρος των λεπτομερειών που περιλαμβάνει το σχεδιασμό του αποτελέσματος των παραπάνω φυσικών ενεργειών, δηλαδή το σημείο εκκίνησης της προσπάθειας σπασίματος του δίσκου, το σημείο που σταματάει η προσπάθεια αυτή και βέβαια η ζώνη ελέγχου ανάμεσά τους όπου εξελίσσεται όλη αυτή η προσπάθεια. Στο τρίτο μέρος των λεπτομερειών περιλαμβάνονται εκείνες που επηρεάζονται από τις σκέψεις και τις νοητικές λειτουργίες, όπως η αντίληψη του στόχου (του πιάτου), το πάτημα της σκανδάλης και η αίσθηση του χρόνου που δίδεται η εντολή για το πάτημα της σκανδάλης.
Αντιλαμβάνομαι τη σκέψη που κάνετε, ότι όλα αυτά, έτσι όπως αναλύονται, απαιτούν πολλή δουλειά όσο και ικανότητα για δουλειά η οποία θα βοηθήσει στην όλη προπονητική διαδικασία. Μέσα από την προπονητική δραστηριότητα έχω γνωρίσει πολλούς σκοπευτές, όχι μόνο αρχάριους αλλά και προχωρημένους, που δυστυχώς δεν μπορούν να απαντήσουν ξεκάθαρα και αναλυτικά στο τι κάνουν όταν σπάνε ένα πιάτο.
Αγνοούν ή αφήνουν έξω από την απάντησή τους τις λεπτομέρειες που καθορίζουν την όλη προσπάθεια, αναφερόμενοι μόνο στο αποτέλεσμα το οποίο βέβαια είναι πασιφανές. Όμως εδώ το «αφήνουν έξω» (δεν μεταφράζεται ως εσκεμμένα το αποκρύπτω) κι εδώ είναι το ατυχές της υπόθεσης: δεν έχουν την ικανότητα να το αποδώσουν. Αυτό συμβαίνει γιατί στο ξεκίνημα της σκοπευτικής τους ενασχόλησης καθώς και για τα δύο-τρία πρώτα και κρίσιμα χρόνια δεν έμαθαν ή μάλλον δεν διδάχθηκαν το πώς θα μάθουν να δουλεύουν λεπτομερώς στην προπόνησή τους. Όμως υπάρχει το ενδεχόμενο να συμβαίνουν δύο άλλες σημαντικές εκδοχές. Ο σκοπευτής να μην έχει την ικανότητα να αναλύει το τι ακριβώς συμβαίνει, να μην ακολουθεί μια συγκεκριμένη σκοπευτική μέθοδο μέσω της οποίας θα μπορεί να πραγματοποιήσει βελτιώσεις. Ο ευκολότερος τρόπος διαπίστωσης αυτού του φαινομένου είναι να παρακολουθήσει κανείς προσεκτικά τους σκοπευτές του Σκητ.
Το Σκητ, ως γνωστόν, είναι το μοναδικό ολυμπιακό σκοπευτικό άθλημα του κυνηγετικού όπλου που γνωρίζει ο σκοπευτής με κάθε λεπτομέρεια από πού θα βγει ο δίσκος και ποια ακριβώς τροχιά θα διαγράψει προτού ακόμη αυτός εμφανιστεί. Όμως αυτό αποτελεί λόγο τού να μπορεί κάποιος να ντουφεκίσει σωστά τον κάθε δίσκο που θα βγει;
Όχι βέβαια. Σαφώς έχει συμβεί, σε σπάνιες περιπτώσεις, αρχάριοι και προχωρημένοι να κάνουν σε κάποια προπόνησή τους 25/25. Όμως, δεν διαθέτουν τη γνώση της επιδεξιότητας στο βατήρα, ούτε έχουν αναπτύξει τις νοητικές λειτουργίες έτσι ώστε να είναι ικανοί να κάνουν το 25/25 σε μια συνειδητή βάση. Συνήθως τα 25άρια που κάνουν αυτοί οι σκοπευτές έχουν γίνει απρόβλεπτα και σε στιγμές διασκέδασης έτσι ώστε να τους δίνουν την πλανερή εντύπωση ότι μπορούν να το επαναλάβουν όταν θα το επιδιώξουν ή θα το απαιτήσουν.
Τότε όμως που θα το απαιτήσουν δεν θα έλθει. Γιατί για να έλθει θα πρέπει να έχουν μάθει να προπονούνται με συστηματική ακρίβεια στα εργασιακά επίπεδα που προαναφέραμε και να ξεχωρίζουν τις απαιτήσεις εφαρμογής της μεθόδου που χρησιμοποιούν για τον κάθε βατήρα.
Υπάρχουν σύγχρονες σκοπευτικές μέθοδοι που σήμερα διδάσκονται στους σκοπευτές του εξωτερικού, καθώς και οι γνωστές κλασικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται από πολλούς εξίσου αποτελεσματικά. Η πορεία μέσα στο σκοπευτικό κόσμο μάς έχει διδάξει ότι οποιαδήποτε μέθοδο κι αν έχει επιλέξει να ακολουθήσει κάποιος για να ασχοληθεί με το αγαπημένο του σκοπευτικό άθλημα δεν θα αποδώσει τα αναμενόμενα αν ο ίδιος δεν τη βοηθήσει. Είναι ο τρόπος, το προσωπικό ύφος που διαθέτει κάποιος και το πόσο αφοσιωμένος είναι σε αυτό που κάνει.
Υπάρχουν διάσημοι σκοπευτές που χρησιμοποιούν κλασική μέθοδο τεχνικής στο άθλημά τους, όμως η ιδιοσυγκρασία τους, η πειθαρχία τής προσωπικότητάς τους, το εργασιακό πλαίσιο που διαθέτουν, η ακρίβεια και η σταθερότητα σε αυτό που κάνουν, είναι στοιχεία που τους διατηρούν στις κορυφαίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης του αθλήματός τους. Είναι μια οπτική απόλαυση να βλέπεις σκοπευτές Σκητ κ.λπ. Δεν περνάει απαρατήρητο, ακόμη και από κάποιον που δεν έχει εξειδικευμένες σκοπευτικές γνώσεις, το γεγονός ότι στο ρίξιμό τους διακρίνεται η ικανότητα για ακρίβεια των κινήσεων, της αποτελεσματικότητας και βέβαια της άνεσης προς το υψηλό αποτέλεσμα. Θα έλεγα ότι αποπνέουν μια σιγουριά σε οτιδήποτε κάνουν μέσα στο βατήρα που σου δίνει τα εχέγγυα της θετικής απόδοσης και σε εκπλήσσει όταν κάποια στιγμή χάνουν έναν δίσκο. Αν και κάποιοι τους παρομοιάζουν με αυτόματες σκοπευτικές μηχανές, δεν θα μπορούσαμε να τους ονομάσουμε έτσι, παρ’ όλο που βγάζουν προς τα έξω αυτή την εικόνα.
Το λέω αυτό από προσωπική εμπειρία συζητήσεων με αρκετούς από αυτούς. Όμως δεν σου αποκαλύπτονται αμέσως. Αν τους ρωτήσεις για το τι κάνουν και πώς το κάνουν θα σου απαντήσουν με ένα αινιγματικό χαμόγελο, «απλά βλέπω και ντουφεκάω». Αλλά αν γνωριστείς λίγο καλύτερα μαζί τους και τους «πιέσεις» με τις κατάλληλες ερωτήσεις, αρχίζουν να σου αποκαλύπτουν ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες της τεχνικής τους. Έχει συμβεί να μου πει σκοπευτής αυτής της υψηλής κατηγορίας και μεγάλο όνομα στο παγκόσμιο σκοπευτικό στερέωμα, όλες τις ενέργειες που κάνει, λεπτομερώς, από την αρχή που μπαίνει στο βατήρα μέχρι και τη στιγμή που το πιάτο πλέον έχει σπάσει. Η διαφορά ενός αρχάριου σκοπευτή που κάποιες φορές στις προπονήσεις του κάνει 25/25 και όταν τον ρωτάς το πώς και το γιατί σου λέει «βλέπω το πιάτο και ντουφεκάω», από τον σκοπευτή παγκόσμιου επιπέδου που φαίνεται επιφανειακά να λέει το ίδιο πράγμα, είναι ότι ο σκοπευτής παγκοσμίου κλάσεως έχει περάσει και κινείται σε εκείνα τα εργασιακά πλαίσια που χρειάζονται για να γίνει ο σκοπευτής απόλυτα ακριβής και σταθερός σε αυτό που πρέπει να κάνει. Έχει αφομοιώσει σε τέτοιο βαθμό την τεχνική του, που επιδερμικά δείχνει να εξομοιώνεται με το «βλέπω το πιάτο και ντουφεκάω», μεταδίδοντας την ψευδαίσθηση ότι το 25/25 είναι κοινό και στους δύο. Έτσι, λοιπόν, εύκολα ο αρχάριος πέφτει στην πλάνη του «α, έλα μωρέ, κατάλαβα πώς γίνεται».
Ως επίλογο θα ήθελα να τονίσω ότι η ανάπτυξη και η εξέλιξη της τεχνικής ενός σκοπευτή, διαμέσου της ιδιοσυγκρασίας του, δηλαδή των φυσικών και ψυχικών του χαρακτηριστικών, χρειάζεται δουλειά και υπομονή μέχρι να μπορέσει εκείνος να καταλάβει πώς θα αντιμετωπίζει τον ίδιο του τον εαυτό. Είναι η αγωνιστική αναγκαιότητα για την ανόρθωσή του και τη δημιουργία της σταθερότητας των αποτελεσμάτων του μέσα στις δύσκολες συνθήκες μιας προσωπικής δοκιμασίας που είναι ο αγώνας.
Αν η προπονητική δουλειά εστιαστεί γύρω από αυτά τα στοιχεία και η συνεργασία προπονητή-σκοπευτή διέπεται από αμοιβαία προσήλωση στην ανάπτυξη των επιμέρους τεχνικών λεπτομερειών του αθλήματος, τότε μόνο θα γίνει κατανοητή η απαίτηση του ενός και η απόδοση του άλλου.
Όλοι οι σκοπευτές, ανεξαρτήτως του επιπέδου τους, ενδόμυχα φοβούνται την αποτυχία και προσπαθούν να μείνουν μακριά από αυτήν κατά τη διάρκεια της σκοπευτικής τους πορείας. Δεν έχουν μάθει, ούτε και τους δίδαξαν, πώς να συμφιλιώνονται μαζί της. Αντιθέτως, δέχονται χλευασμό γι’ αυτήν. Είναι όμως το μεγαλείο της συνεργασίας όταν ο σκοπευτής θα διδαχθεί το αξίωμα ότι η κάθε επιτυχία γεννιέται από την αποτυχία και πεθαίνει από αυτήν.
