Υπάρχουν φορές που η αναρρίχηση ή η καταρρίχηση (γαλλιστί ραπέλ), είναι ο μοναδικός τρόπος για να περάσει κάποιος ένα εδαφικό εμπόδιο. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου λόγω ιδιαίτερων δυσκολιών, δεν υπάρχει άλλη έξοδος διαφυγής ή συνέχισης της διαδρομής μας.
Αρχικά, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε κάτι σημαντικό. Αν είμαστε μόνοι μας, δεν έχουμε το στοιχειώδη εξοπλισμό, δεν έχουμε φυσική κατάσταση και κατάρτιση ή αν έχουμε προδιάθεση για ιλίγγους ή υψοφοβία, τότε αποφεύγουμε να κινηθούμε καθέτως είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω.
Αναρρίχηση
Είναι η προώθηση σε κάθετη ή κεκλιμένη επιφάνεια με τη χρήση ειδικών τεχνικών και κινήσεων.
Σε καμία περίπτωση δε συνιστάται χωρίς τη χρήση ειδικού εξοπλισμού ή την ομαδική κίνηση. Βασικό στοιχείο στην αναρρίχηση, η παρουσία ασφάλειας με τη μορφή σχοινιού και ειδικών ζωνών μέσης (μπωντριέ). Έτσι, ακόμα και η περίπτωση πτώσης κάποιου από την ομάδα θα είναι πιο ανώδυνη ή δε θα επιφέρει σοβαρό ατύχημα. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να έχουμε στο μυαλό τα εξής:
Κινούμαστε πάντα συνδεδεμένοι με σχοινί. Ο πρώτος της ομάδας (πιο ψηλά στη σχοινοσυντροφιά) και συνήθως πιο έμπειρος, ασφαλίζεται από τους από κάτω μόνο αν έχει ειδικά στηρίγματα που «πιάνουν» σε μεγαλύτερο ύψος από αυτό που βρίσκεται και μόνο αν έχει περαστεί σε αυτά το σχοινί που έχει δεμένο στη μέση του.
Σε αντίθετη περίπτωση, με το σχοινί περασμένο στη μέση του ασφαλίζεται μόνος του μόλις περάσει από κάποιο σταθερό σημείο ώστε αν έχει πτώση πιο ψηλά να συγκρατηθεί έστω από κάποιο σημείο πριν η πτώση του να είναι ολική και …μοιραία.
Για τους υπολοίπους, τα πράγματα είναι πιο απλά καθώς ασφαλίζονται από τον πρώτο και από ψηλά. Σειρά έχει ο τρόπος αναρρίχησης. Ξεχνάμε τους τρόπους των «επαγγελματιών» αναρριχητών.
Οι αρχάριοι ανεβαίνουμε αργά και σταθερά, έχοντας πάντα τουλάχιστον τρία σημεία στήριξης στο βράχο (χέρια πόδια).
Κάνουμε την ανάβασή μας προσπαθώντας να ανακαλύψουμε ασφαλή σημεία για ξεκούραση ή ακόμα και για να εξασφαλίσουμε την ανάβαση των υπολοίπων.
Όπλα, σακίδια ή οτιδήποτε θα μας δυσκολέψει, το αφήνουμε για μετά την ανάβαση του πρώτου της ομάδας.
Καταρρίχηση
Η καταρρίχηση είναι πιο απλή διαδικασία, καθώς το μόνο που χρειάζεται είναι ένα σημείο στήριξης του σχοινιού, στο οποίο θα δεθούμε για ασφαλή κατάβαση. Και εδώ, ο πιο έμπειρος θα ετοιμάσει την ομάδα, θα βρει το σημείο αγκύρωσης του σχοινιού και θα οργανώσει τον τρόπο κατάβασης ανθρώπων και υλικών. Ένα γερό δέντρο, ένας βράχος, μια διαμπερής τρύπα στο βράχο που δοκιμασμένα αντέχει στο βάρος που θα δεχτεί, είναι το σημείο «αγκύρωσης».
Μια ορειβατική ζώνη με έναν ειδικό κρίκο –καταβατήρα- ο οποίος στην ουσία λειτουργεί σαν φρένο στο σχοινί, είναι τα κυρίως απαιτούμενα για την καταρρίχηση. Σε περίπτωση που διαθέτουμε μόνο σχοινί, πρέπει να εφαρμόσουμε την παλιά τεχνική των ορειβατών με το πέρασμα και δέσιμο του σχοινιού στη μέση και λειτουργία του υπόλοιπου σχοινιού αλλά και του ατόμου που «ασφαλίζει».
Επικοινωνία
Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων της ομάδας, η σωστή και ψύχραιμη αντιμετώπιση της κατάστασης είναι απαραίτητη για την ασφαλή διέξοδο από το εμπόδιο. Συμφωνούμε τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσουμε. Οι λέξεις «ανεβαίνω», «λάσκα σχοινί», «ασφαλής», «κατεβαίνω», πρέπει να είναι οι μόνες που θα ακουστούν, ενώ η διαδικασία θα πρέπει να ακολουθείται με «θρησκευτική ευλάβεια»!
Δεν ξεχνάμε
Στη μεγάλη πορεία μας στη Φύση, οι εδαφικές δυσκολίες είναι τα κλασικά εμπόδια που θα συναντήσουμε. Φροντίζουμε να τα περάσουμε με σύνεση και υπέρμετρη προσοχή. Δεν ξεχνάμε ότι εκεί έξω παίζουμε «εκτός έδρας» και ότι η απόλαυση από την εξόρμησή μας δεν πρέπει να διακοπεί από κάποιο απρόοπτο συμβάν. Σε αυτό παίζει μεγάλο ρόλο ο σχεδιασμός της πορείας, η χρήση του χάρτη, η παρατήρηση των καιρικών φαινομένων και η επεξεργασία των υπαρχόντων στοιχείων για τα σημεία που θα επισκεφθούμε. Όπως καταλαβαίνετε από τον επόμενο μήνα μπαίνουμε σε καινούριο κεφάλαιο του θέματος επιβίωση.
Οδηγός βουνού