Είναι εντυπωσιακό να διαπιστώνει κανείς πόσες συζητήσεις και απόψεις αναπτύσσονται μεταξύ των κυνηγών και των σκοπευτών της κυνηγετικής σκοποβολής για το ιδανικό μήκος κάνης, που θα πρέπει να έχει το όπλο τους.
Ο μύθος που κυριαρχούσε τα παλιά χρόνια της μαύρης πυρίτιδας, όπου ένα όπλο χρειαζόταν τη μακριά κάνη για να γίνει επαρκώς η καύση, φθάνει από τους υπέργηρους κυνηγούς στους νέους της εποχής μας. Ο επίσης μύθος, που συντηρείται αυτή τη φορά από τους ημιμαθείς, ανεξαρτήτου ηλικίας και λέει ότι η μακριά κάνη «κόβει μακρύτερα» ή ότι με την μακριά κάνη «εγώ ντουφεκάω στο Θεό», δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα όπως θα δούμε παρακάτω. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όταν τουφεκάμε στο κυνήγι θεωρούμε πάντοτε ως την ανώτατη απόσταση τα 35 μ. για ένα δωδεκάρι όπλο και όχι τον… Θεό.
του Μπάμπη Αιγινίτη
Ο γνωστός Άγγλος οπλοκατασκευαστής W.W. Greener έγραφε το 1870 στο βιβλίο του “The Gun & it’s Development” ότι δεν είναι κυνηγετικά χρήσιμο οι κάνες για το δωδεκάρι να είναι μικρότερες από τα 66 εκ. Βέβαια μιλάμε για το τέλος εποχής της μαύρης πυρίτιδας στην Αγγλία και την αργή ανατολή της εποχής της ακάπνου.
Αργότερα, στην αρχή του επόμενου αιώνα ήρθε ο διάσημος οπλοκατασκευαστής του Λονδίνου Robert Churchill να ανατρέψει ένα κατεστημένο με την επιμονή του στις κοντές κάνες. Υποστήριζε με πάθος το δίκανο που κατασκεύαζε με μήκος κανών 25 ιντζών (63,5) και έμεινε στην ιστορία ως το μοντέλο XXV (δηλ. το 25 με λατινικούς χαρακτήρες). Ο Churchill, ο οποίος διατηρούσε και σχολή κυνηγετικής σκοποβολής προπολεμικά στο Λονδίνο, υποστήριζε μέχρι το θάνατό του ότι το μοντέλο XXV με τη ρίγα από πάνω τύπου Churchill (της έδωσε το όνομά του) αντιστάθμιζε το σκοπευτικό επίπεδο που προσέδιδαν οι κάνες των 71 εκ. όταν το όπλο επωμιζόταν. Έτσι λοιπόν με τα σωστά τσοκαρίσματα, σε συνδυασμό με το κατάλληλο φυσίγγι, η κοντή κάνη των 63,5 εκ. έδινε πολύ καλές συγκεντρώσεις, εφάμιλλες με εκείνες των 71 εκ.
Τα χρόνια πέρασαν, η κυνηγετική σκοποβολή στην εποχή μας, ειδικά στο εξωτερικό, αναπτύχθηκε πολύ και το Sporting, που πλησιάζει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σκοπευτικό άθλημα στο κυνήγι, έγινε εξαιρετικά δημοφιλές. Ειδικά στο FITASC που συνδύαζε βολές κοντινές και μακρινές, υπήρχε η δυνατότητα εκτεταμένων δοκιμών στον κινούμενο στόχο πλέον – όχι μόνο στον πίνακα – για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων, που αφορούν μήκη κανών και τσοκαρίσματα.
Ο διάσημος Αμερικανός αρθρογράφος του περιοδικού Sporting Clays και συγγραφέας βλητικής Ed Matunas, έκανε ένα ενδιαφέρον πείραμα με φυσίγγια των 32 γραμ. Νο 8 στα 36,5 μ. και διαφορετικά μήκη κανών. Ξεκίνησε με κάνη μήκους 61 εκ., με τσοκ ντεμί (Modified/***). Ο χρονογράφος τύπου OEHLER που χρησιμοποιούσε για να μετρήσει τις ταχύτητες εξόδου, στήθηκε στο σκοπευτήριο του Sporting κοντά στο σπίτι του. Η συγκεκριμένη κάνη έδωσε ταχύτητα εξόδου στο ένα μέτρο από το στόμιο V1 = 385 m/sec και συγκέντρωση 64%. Κατόπιν δοκίμασε κάνη 66 εκ. με το ίδιο τσοκάρισμα, το ίδιο φυσίγγι στην ίδια απόσταση και πήρε V1 = 389 m/sec και συγκέντρωση 67%. Μετά πήγε σε κάνη 71 εκ. που του έδωσε V1 = 393 m/sec και συγκέντρωση 69%.
Μετά σε κάνη 76 εκ. που έδωσε ταχύτητα V1 = 397 m/sec και συγκέντρωση 71% και έκλεισε το πείραμά του με την κάνη των 81 εκ. που έδωσε ταχύτητα V1 = 395 m/sec και μέσο όρο συγκέντρωσης 72%. Τα στοιχεία αποτελούσαν τον μέσο όρο πέντε βολών και η διάμετρος του αυλού σε όλες τις κάνες ήταν 18,5 χιλ. Παρατηρούμε λοιπόν ότι ενώ υπάρχει μία ελαφριά άνοδος στις βλητικές τιμές στις κοντές και μεσαίες κάνες, στις μακριές 76 και 81 εκ., δείχνουν σχεδόν ταυτόσημες.
Άρα λοιπόν σαν καθαρά βλητική απόδοση οι δύο μακριές κάνες των 76 και 81 εκ. δεν απέχουν πολύ από τις μεσαίες και τις κοντές. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι διαφορές στους βλητικούς συντελεστές είναι ήσσονος σημασίας στο κυνήγι, διότι ελάχιστα έως καθόλου επηρεάζουν το αποτέλεσμα, αν ο κυνηγός δεν σκοπεύει σωστά.
Σε τι βοηθάει όμως μια μακριά κάνη και γενικά τι πλεονεκτήματα διαθέτει έναντι μίας μεσαίας και μίας κοντής για να την προτιμήσουμε; Θα σκεφτεί αμέσως ένας κυνηγός, αφού μπορώ να βάλω σε μία κοντή τα ίδια τσοκαρίσματα να έχει και τον ίδιο αυλό εσωτερικά και να αποδίδει την ίδια συγκέντρωση. Πράγματι, αν κάποιος διαθέτει ένα και μοναδικό όπλο για όλα τα κυνήγια, κανείς ειδικός βλητικών θεμάτων δεν θα του συνιστούσε να πάρει ένα όπλο με μήκος κάνης 81 εκ. Ούτε και σε έναν εξειδικευμένο μπεκατσοκυνηγό θα συνιστούσε κάποιος ένα όπλο με μήκος κάνης 76 εκ.
Πριν όμως αναφέρουμε τις λεπτομέρειες του θέματος νομίζω ότι είναι απαραίτητος ένας διαχωρισμός στα χρησιμοποιούμενα όπλα. Θα ξεχωρίσουμε τα αυτογεμή (καραμπίνες) και τα αλληλεπίθετα δίκανα (σούπερ ποζέ). Δεν θα αναφερθούμε στα πλαγιόκανα, διότι αυτό το κλασικό όπλο, με την ευρύτερη επιφάνεια στο πάνω μέρος του, δεν διαθέτει την ίδια σκοπευτική εικόνα κατά την επώμιση με εκείνη του αυτογεμούς και του αλληλεπίθετου. Επίσης, η χρήση του δεν είναι διαδεδομένη στα σκοπευτικά αθλήματα και έτσι ο χώρος του είναι περιορισμένος μόνο στο κυνήγι.
Το βασικό λοιπόν πλεονέκτημα της μακριάς κάνης είναι στη σκόπευση. Ένα αλληλεπίθετο με μήκος κανών 81 εκ., ενώ είναι δύσχρηστο και άβολο στο περπατητό κυνήγι, με το μακρύ σκοπευτικό επίπεδο που διαθέτει, γίνεται εξόχως αποτελεσματικό στο καρτέρι. Στο κυνήγι του καρτεριού, όπου οι βολές είναι οριακές (30 – 35 μ.), το μακρύ σκοπευτικό επίπεδο προσδίδει καλύτερο έλεγχο του όπλου όταν αυτό μπαίνει στην τροχιά του στόχου και την αίσθηση ότι η προσκόπευση είναι μικρότερη από αυτή που πραγματικά χρειάζεται.
Έτσι ο κυνηγός σε μία πλάγια μακρινή βολή (π.χ. σε ένα τρυγόνι, φάσα, κ.λ.π.) δεν θα χρειαστεί να βάλει τόσο μεγάλη προσκόπευση με την κάνη των 81 εκ. και θα του φανεί ότι ο στόχος του είναι κοντά στις κάνες την στιγμή που πατάει την σκανδάλη. Αντιθέτως στο ίδιο κυνήγι, αν κάποιος χρησιμοποιήσει ένα αλληλεπίθετο με μήκος κάνης 66 ή 71 εκ. για να πάρει το συγκεκριμένο θήραμα, θα χρειαστεί να δουν τα μάτια του τέτοια προσκόπευση που θα το θεωρήσει αδύνατο, ώστε να πατήσει την σκανδάλη.
Σκεφτείτε πόσες φορές ντουφεκίσατε ένα μακρινό φτερωτό στόχο (παπί, τρυγόνι, φάσα, τσίχλα) σε τραβέρσα και ενώ το μέγεθος της προσκόπευσης σας φάνηκε απίστευτο, όταν πατήσατε την σκανδάλη αυτό έπεσε… Εδώ λοιπόν έρχεται η μακριά κάνη με το μήκος του σκοπευτικού επιπέδου που διαθέτει, να κάνει πιο «οικεία» την εικόνα της προσκόπευσης στις οριακές βολές. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα αυτογεμή λόγω του μήκους της βάσης που διαθέτουν – κάτι που δεν υπάρχει στα αλληλεπίθετα – έχουν κατά μέσο όρο πέντε με έξι επιπλέον εκατοστά προέκταση του σκοπευτικού επιπέδου.
Συνεπώς ένα αυτογεμές αερίου με μήκος κάνης 71 εκ. όταν επωμίζεται, μας προσφέρει μήκος σκοπευτικού επιπέδου όσο ένα αλληλεπίθετο με 76 εκ. κάνες. Αν είναι αυτογεμές αδρανείας, τότε το μήκος προεκτείνεται ακόμα περισσότερο, αφού αυτά διαθέτουν ελαφρώς μακρύτερες βάσεις από τα αντίστοιχα των αερίων. Δεν θα αναφερθώ καθόλου στα βιδωτά τσοκάκια που προεξέχουν 5 ή 10 εκ. από την κάνη και την επιμηκύνουν, διότι εφόσον βρίσκονται κάτω από τη ρίγα του όπλου, δεν προσφέρουν σκοπευτικό επίπεδο, παρά μόνον επιπλέον βάρος. Το αναφέρω αυτό για εκείνους που κάνουν τη σκέψη: «έχω την καραμπίνα μου με 61 εκ. κάνη, θα της βιδώσω το εξωτερικό τσοκάκι μήκους 15 εκ., θα την πάω 76 εκ. και θα κυνηγάω φάσες και τρυγόνια στο καρτέρι».
Σαφώς μπορεί να το κάνει κάποιος, όμως δεν θα έχει τα σκοπευτικά πλεονεκτήματα μίας κάνης μήκους 76 εκ. με εσωτερικά βιδωτά τσοκάκια, που δεν χρειάζεται να εξέχουν από αυτήν. Αυτός, όσο μήκος έχει η κάνη, εκμεταλλεύεται πλήρως τα πλεονεκτήματά της. Μην παραξενευτείτε λοιπόν όταν ακούσετε για κάποιον ότι χρησιμοποιεί στα καρτέρια του ή στο πεδίο του Sporting όπλο με μήκος κάνης 76 ή 81 εκ., γιατί αυτός σίγουρα είναι ψαγμένος και ξέρει τι κάνει.
πηγη : www.e-artemis.gr
αναδημοσιευση απο : www.lamiatimes.gr
