Αντώνης Μαρκάκος, ο ορειβάτης που πάσχει από σκλήρυνση θέλει να φτάσει στο Κιλιμάντζαρο

«Πάσχεις από σκλήρυνση κατά πλάκας», του είπανε οι γιατροί. Στο άκουσμα κάθε αρρώστιας, η ανθρώπινη άμυνα διανύει τα δικά της στάδια. Πρώτα σαστίζεις. Χάνεις τον κόσμο κάτω από τα πόδια σου. Μετά αναρωτιέσαι γιατί. Και τι θα γίνει. Και κάποια στιγμή, αποδέχεσαι την κατάσταση και προχωράς.

Ο Αντώνης Μαρκάκος αποφάσισε να σκαρφαλώνει. Αυτός είναι ο τρόπος του. Το… φάρμακό του για μία αρρώστια που σαρώνει την ανθρωπότητα και δεν έχει γιατρειά, παρά μόνο… φρένα.

Ο 32χρονος ορειβάτης από το Γύθειο, πατέρας ενός παιδιού και σύντομα δύο, έχει πατήσει στην κορυφή του Ολύμπου. Και σε αυτή του αγαπημένου του Ταΰγετου. Αλλά στοχεύει σε ψηλότερες κορυφές.

Θέλει να φτάσει μέχρι το Κιλιμάντζαρο, μία από τις Επτά Κορυφές του κόσμου. Όχι μόνο για να ικανοποιήσει τον εαυτό του. Αλλά για να δώσει δύναμη σε όλους. Ποτέ μην τα παρατάς. Ένα βήμα τη φορά. Μία κορυφή τη φορά.

Η ζωή του άλλαξε σε μία στιγμή. Και εκείνος αναρωτήθηκε «γιατί, γαμώτο;». Μα προτιμά να δει την άλλη πλευρά, παρά τις δεδομένες δυσκολίες. Όπως λέει στο gazzetta.gr, όλα στη ζωή είναι ένα δώρο. Όσα βλέπουμε, όσα ζούμε πρέπει να τα ρουφάμε κάθε μέρα. Να τα… καταβροχθίζουμε τόσο λαίμαργα. Σαν να είναι η τελευταία μας φορά, ακόμη και αν δεν είναι. 

Το βουνό του δίνει ζωή. Τον κάνει να λησμονεί όσα έχουν συμβεί τα τελευταία έξι χρόνια. Και υπόσχεται πως μέσα στο Πάσχα θα ξεκινήσει από το Ακρωτήριο στο Ρίο και θα φτάσει μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο, για να τιμήσει (λίγο νωρίτερα) την Παγκόσμια Ημέρα κατά της σκλήρυνσης κατά πλάκας. 

Η ζωή μας μπορεί να αλλάξει, από τη μία στιγμή στην άλλη. Και ο Αντώνης Μαρκάκος έχει να μοιραστεί μία ιστορία μαζί σας. 

Θυμάσαι την ημέρα που έμαθες ότι πάσχεις από σκλήρυνση;

«Εμφάνισα ένα σύμπτωμα, που λέγεται Lhermitte, είναι σαν να σε χτυπάει ηλεκτρικό ρεύμα σε όλο το σώμα σου. Στην αρχή νόμιζα ότι για όλα ευθύνεται ο αυχένας μου. Ειδικά όταν έσκυβα μπροστά με τον αυχένα προς τα κάτω.

Αρχικά δεν δώσαμε σημασία, η μητέρα μου είναι γιατρός και της μίλησα. Η ίδια ρώτησε και κατέληξα να συναντήσω μία νευρολόγο».

Πώς διαχειρίστηκες το άκουσμα της διάγνωσης;

«Δεν τη γνώριζα ως ασθένεια. Το πήρα πολύ καλά, με καλή ψυχολογία. Δεν είναι ότι δεν στεναχωρήθηκα.

Το μεγαλύτερο πρόβλημά μου είναι το “γιατί σε εμένα”. Αυτό το ερώτημα είχα. Πάντα ασχολούμουν με τη γυμναστική. Έκανα καλή διατροφή, και δεν είχα οικογενειακό ιστορικό που να μπορεί να αιτιολογήσει τη σκλήρυνση. Αλλά αυτό ήταν το θέμα μου, γιατί σε εμένα. Ένα γαμώτο, δηλαδή…».

Ποιο ήταν το πρώτο πράγμα που έκανες μόλις το έμαθες;

«Είχα αρχίσει να καταλαβαίνω ότι κάτι δεν πάει καλά, όταν μου ζήτησαν να κάνω μαγνητική τομογραφία στον αυχένα και στον εγκέφαλό μου. Άρχισα να σκέφτομαι γιατί τη θέλουν. “Μήπως είναι κάτι σε αυχενικό;» ήταν η πρώτη σκέψη.

Μόλις βγήκα από τη γιατρό, έψαξα στο διαδίκτυο το σύμπτωμα που είχα. Και το πρώτο πράγμα που βρήκα ήταν η σκλήρυνση. Με το που το έμαθα και επίσημα, όταν βγήκαν τα αποτελέσματα της μαγνητικής, έκανα μία ορειβασία σε βουνά στη Μάνη. Σχεδόν πάντα μία βόλτα στο βουνό με βοηθούσε να καταπολεμήσω κάποια προβλήματα. Παίρνω τα βουνά, στην κυριολεξία.

Αλλά η ορειβασία είναι αυτό που αγαπώ. Έχω ανέβει επίπεδο πλέον. Έκανα κάποια σχολεία, ένα για ανάβαση σε χειμερινό βουνό, με πάγο και χιόνι. Θέλω σιγά σιγά, όσο μπορώ, να το κάνω αυτό. Να ασχοληθώ με την ορειβασία και την αναρρίχηση, αλλά και με άλλες δραστηριότητες».

Αυτό το «γιατί Θεέ μου», το έχει φιλοσοφήσει με τα χρόνια; Το έχεις ξεπεράσει;

«Διαγνώσθηκα με τη σκλήρυνση το καλοκαίρι του 2015, σχεδόν 6 χρόνια. Πλέον δεν το σκέφτομαι καθόλου. Στην αρχή αναζητούσε συγγενείς μου με νευρολογικά προβλήματα, μήπως βρω μία αιτία, μήπως έκανα εγώ κάποιο λάθος, μήπως είχα άγχος.

Κάποια στιγμή σκέφτηκα ότι η αναζήτηση του “γιατί”, δεν θα με φτάσει κάπου. Ειδικά στη σκλήρυνση δεν βρίσκεις απάντηση. Δεν υπάρχει λόγος να αναρωτιέμαι, δεν υπάρχει λόγος να ρωτάω, γιατί σε εμένα. Τώρα είμαι ΟΚ. Το έχω αποδεχτεί, προσπαθώ όσο μπορώ να είμαι καλά. Ήμουν ένας άνθρωπος που δεν είχα μέτρο σε κάποια πράγματα, θα μπορούσαν να είμαι στα βουνά από το πρωί μέχρι το βράδυ, αν κάνω ορειβασία, ποδήλατο. Τώρα πια ακούω το σώμα μου, όταν μου λέει ότι πρέπει να ξεκουραστώ, το κάνω».

Πόσο εύκολο είναι να μπεις σε ένα περιορισμό για το υπόλοιπο της ζωής σου;

«Καθόλου. Είναι πάρα πολύ δύσκολο. Παίζει ρόλο και ο χαρακτήρας του κάθε ανθρώπου. Για παράδειγμα, οι περισσότερο πρέπει να αποφεύγουν τον ήλιο και τη ζέστη. Εγώ, προτού αρρωστήσω, όλο το καλοκαίρι έκανα ιστιοπλοΐα και ψαροτούφεκο. Είχα βγάλει δίπλωμα skipper, και dive master και ακολουθούσα διάφορα σχολεία».

Είναι η ορειβασία η «μπαταρία» σου;

«Με την ορειβασία έχω έρθει πιο κοντά. Συνήθως μπορείς να αποφασίσεις πότε θα πας, κυρίως στη χειμερινή ορειβασία. Έχει ήλιο, αλλά όχι ζέστη. Μπορείς να ακολουθήσεις τον δικό σου ρυθμό. Δεν πρέπει να φτάνω στα όριά μου. Την ορειβασία αγαπάω πιο πολύ. Όταν την κάνω δεν σκέφτομαι τη σκλήρυνση, δεν υπάρχει τίποτα!».

Η οικογένεια, οι φίλοι σου πώς αντιμετωπίζουν την ορειβασία;

«Δεν μου λένε κάτι για να με αποθαρρύνουν. Ανησυχούν κάποιες φορές που καταλαβαίνουν ή πιστεύουν ότι ξεπερνάω τα όριά μου. Επειδή όμως με ξέρουν, με παροτρύνουν, αλλά πάντα μου λένε να προσέχω. Όπως λέει και η μητέρα μου, όλα με μέτρο».

Τι έχει αλλάξει στη ζωή σου αυτά τα έξι χρόνια;

«Πολλά! Κουράζομαι περισσότερο. Χρειάζομαι περισσότερο ύπνο, και αν δεν κοιμηθώ τις καθημερινές το μεσημέρι, η συνέχεια είναι δύσκολη το απόγευμα. Υπάρχει κούραση, υπάρχει δυσκολία στη συγκέντρωση και προβλήματα μνήμης. Και ειδικά την περίοδο που έκανα κορτιζόνη, ήταν δύσκολο να διατηρήσω και το βάρος μου. Η κορτιζόνη σε φουσκώνει, δεν μπορείς να κάνεις γυμναστική».

Έχεις σκεφτεί το μέλλον σου;

«Το σκέφτομαι. Σε αυτά που έχω αποδεχτεί είναι το γεγονός πως ίσως σε 5 ή σε 10 ή σε 20 μπορεί να είμαι σε αναπηρικό αμαξίδιο. Και είμαι ΟΚ με αυτό. Αυτό που θέλω είναι να δώσω το 100% σε αυτά που αγαπάω. Είτε έχει να κάνει με δραστηριότητες, είτε με την οικογένειά μου».

Βλέπεις διαφορετικά τα πράγματα και τις καταστάσεις;

«Πολύ. Κάποια στιγμή είχα προβλήματα μνήμης, έκανα κάποια τεστ και ήταν καλά. Αλλά μου είπανε ότι πρέπει να δουλεύω περισσότερο το μυαλό μου και να αρχίσω το διάβασμα βιβλίων, το οποίο είχα σταματήσει.

Ένα από τα βιβλία που έπεσε στα χέρια μου ήταν το «Το Δώρο» του Ξενάκη. Μου έδειξε να καταλάβω, κάτι που είχα στο μυαλό μου, αλλά το βιβλίο μου το έκανε ξεκάθαρο. Όλα είναι ένα δώρο. Αυτό. Όταν πηγαίνω για ορειβασία, θα δω λουλούδια, θα τα μυρίσω, σε πέντε χρόνια ίσως να μην μπορώ να το κάνω, ίσως να μην μπορώ να τα δω. Για όλους ισχύει, κάποιος μπορεί να πηγαίνει στο βουνό και να μην συνειδητοποιεί ότι αυτό μπορεί να μην έχει την δυνατότητα να το κάνει ξανά. Όχι σε βάθος χρόνου, ακόμη και την επόμενη ημέρα».

Ήσουν πάντα έτσι ή άλλαξες μετά τη διάγνωση;

«Όχι, δεν ήμουν έτσι παλιότερα. Και μάλιστα, επειδή ο πατέρας μου είχε προβλήματα υγείας, λόγω του καπνίσματος, εγώ είχα επιλέξει τον αντίθετο δρόμο. Να μην καπνίζω, να μην πίνω. Έχω σπουδάσει στη γυμναστική ακαδημία. Ήμουν υπερβολικά δραστήριος και δεν σκεφτόμουν ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να βάλω ένα όριο, ή ότι δεν θα μπορώ να κάνω κάποια πράγματα που θέλω».

Έχεις ανέβει στον Όλυμπο και τον Ταΰγετο, αλλά το όνειρό σου είναι μεγαλύτερο…

«Θέλω να πατήσω στην κορυφή στο Κιλιμάντζαρο. Κάνω προετοιμασία, τρέχω αρκετά. Είναι δύσκολο με τον κορονοϊο να ακολουθήσω το απαιτούμενο πρόγραμμα. Έχω τον Ταΰγετο κοντά μου και μπόρεσα να κάνω κάποιες ορειβασίες. Ανέβηκα τέσσερις φορές, θέλω να το κάνω και άλλη μία φορά, πριν λιώσουν τα χιόνια.

Βέβαια, αυτή την περίοδο η σύζυγός μου είναι έγκυος, θα γεννήσει τον Σεπτέμβριο. Αυτό με περιορίζει. Ιδανικά θα ήθελα να πάω στη Αφρική το καλοκαίρι. Αλλά τώρα θα πρέπει να το κάνω τέλη Ιουλίου ή αρχές Αυγούστου, έτσι ώστε να προλάβω να είμαι πίσω για τη γέννα.

Αν δεν καταφέρω να το κάνω το καλοκαίρι, υπάρχει η εναλλακτική του Έλμπρους, στη Ρωσία».

Πώς σου ήρθε η ιδέα να κατακτήσεις μία από τις Επτά Κορυφές του κόσμου;

«Μου δημιουργήθηκε μετά τον πρώτο χρόνο από τη διάγνωσή μου. Αυτό το διάστημα ήταν δύσκολο, τους πρώτους μήνες δεν έπαιρνα αγωγή, ήταν κάτι που είχαμε αποφασίσει με τον γιατρό μου. Παρουσίασα πολλά συμπτώματα, δεν είχα στο μυαλό μου τη γυμναστική ή την ορειβασία.

Όταν ξεκίνησα αγωγή και να προσέχω, άρχισαν να αναζητώ άτομα στο διαδίκτυο που να έχουν σκλήρυνση και να έχουν οποιαδήποτε δραστηριότητα.

Βρήκα αρκετούς, ανάμεσά τους και μία γυναίκα που έχει ολοκληρώσει τις Επτά Κορυφές (Seven Summits), τη λένε Λόρι Σνάιντερ. Επικοινώνησα μαζί της, μέσω E-MAIL. Μου απάντησε, στη δεύτερη προσπάθειά μου. Με παρακίνησε να το κάνω, μου είπε να προσέχω κάποια πράγματα και να κάνω αυτό που αγαπάω. Και αυτό αποφάσισα να κάνω».

Άρα πώς πάει, μία κορυφή και βλέπουμε ή όλες;

«Θέλω να το πάω βήμα – βήμα. Να αρχίσω με κάτι όχι τόσο εύκολο. Έτσι και αλλιώς, η κορυφή της Αυστραλίας, το Κοσιούσκο, θεωρείται η πιο εύκολη, αλλά είναι πολύ μακριά και θέλει πολλά χρήματα. Θέλω να κάνω κάτι μέτριας δυσκολίας, να δω πως θα είμαι.

Από τις Επτά Κορυφές, όπως είπα, θα ήθελα να κάνω το Κιλιμάντζαρο, αλλά λόγω της δουλειάς μου (σ.σ.: γυμναστής σε Δημοτικό σχολείο) και της εγκυμοσύνης της συζύγου μου, ίσως πάω στο Έλμπρους. Το Κιλιμάντζαρο θέλει 15 ημέρες, ενώ το Έλμπρους μία εβδομάδα. Έχει και πιο εύκολη πρόσβαση, αφού με μία σχετικά μικρή πτήση μπορώ να πάω στη Ρωσία. Αν κάνω μία-δύο κορυφές, θα ξέρω και τη συνέχεια».

Θεωρείς την ορειβασία και την κατάκτηση κορυφών σαν ένα… τάμα; Να αποδείξεις ότι μπορείς;

«Αυτή τη στιγμή, μέσω της ορειβασίας, θέλω να νιώσω καλύτερα και να δείξω στους άλλους ότι δεν πρέπει να τα παρατάνε. Φτάνεις σε ένα σημείο που δεν βρίσκεις πάτο. Βουλιάζεις συνέχεια, νιώθεις άσχημα. Τον πρώτο χρόνο αυτά ήταν τα συναισθήματά μου. Τι θα γίνει, θα καταλήξω σε καροτσάκι;

Παρακολουθώ αρκετές ομάδες στο Facebook που ασχολούνται με τη σκλήρυνση και οι περισσότεροι έχουν κακή ψυχολογία. Κατάθλιψη. Έχω διαβάσει ότι περίπου το 70% των ασθενών με σκλήρυνση έχουν και κατάθλιψη. Στην Ελλάδα νομίζω ότι είναι μεγαλύτερο. Αποφάσισα να παρακινήσω τον κόσμο, όχι απαραίτητα να πάρει τα βουνά, αλλά να κάνει κάτι, να δραστηριοποιηθεί».

Επικοινωνούν μαζί σου για να συζητήσουν τυχόν προβλήματα ή να ζητήσουν συμβουλές;

«Ναι, από διάφορες ομάδες με σκλήρυνση, υπάρχουν πολλά άτομα που με έχουν πλησιάσει. Τους βοηθάει ψυχολογικά να αισθανθούν καλύτερα. Μία κυρία δεν περπατούσε καθόλου. Μπορούσε να το κάνει, αλλά είχε κλειστεί στο σπίτι της. Αφού μιλήσαμε, ξεκίνησε να περπατάει και αισθάνεται καλύτερα. Δεν πρέπει να κάτσεις στα… αυγά σου.

Είχα μιλήσει πρόσφατα με ένα παιδί, το οποίο δεν είχε μεγάλο κινητικό πρόβλημα. Μου είπε ότι είδε αυτά που ανεβάσω κατά καιρούς, με την ορειβασία. Δεν μου έστειλε την πρώτη φορά, ούτε τη δεύτερη. Κάποια στιγμή μιλήσαμε. Του είπα να δοκιμάσει να περπατήσει 500 μέτρα. Δεν ήξερα πόσο μπορεί να κάνει, έπρεπε να δοκιμάσει. Την πρώτη φορά έκανε 800 μέτρα και του είπα είναι καλά. Κατέληξε να κάνει 4 χιλιόμετρα την ημέρα».

Τελικά, τι παίζει πρωταρχικό ρόλο; Η ψυχολογία ή το γεγονός ότι μπορεί να έχεις αθλητικό παρελθόν;

«Είναι ένας συνδυασμός. Η ψυχολογία είναι πάνω απ’ όλα. Αλλά και ένας αθλητής θα πρέπει να έχει μάθει να μην τα παρατάει, να μην το βάζει κάτω. Όλοι έχουν προβλήματα, υπάρχουν και χειρότερα. Υπάρχουν άτομα με χειρότερες παθήσεις που κάνουν απίστευτα πράγματα.

Δεν πρέπει να τα παρατάμε. Πρέπει να πεισμώνουμε και να βρίσκουμε τον σωστό τρόπο να τα καταφέρουμε. Μεγάλο ρόλο παίζει και η σωστή διατροφή, όταν την άλλαξα είδα μεγάλη αλλαγή στην ενέργειά μου».

Κάνεις κάτι διαφορετικό στην προετοιμασία σου σε σχέση με έναν υγιή ορειβάτη;

«Η προετοιμασία δεν διαφέρει. Ίσως με βοηθάει το γεγονός ότι είμαι γυμναστής. Η διαφορά είναι πως το κάνω πιο αργά. Αν κάποιος θέλει 3 μήνες για να έρθει στην καλύτερη του φόρμα, εγώ θέλω πέντε με έξι μήνες. Προτιμώ το αργά και σταθερά, για να μην μου δημιουργήσει πρόβλημα και με την πάθηση».