Του Ανδρέα Κουϊνέλη
Η 14η Σεπτεμβρίου, ανήμερα του Σταυρού, είναι σημαδιακή ημερομηνία και αν δεν έχετε προγραμματίσει έξοδο, κάντε το. Τη μέρα αυτή παππούς, πατέρας, θείοι την περίμεναν για χρόνια με ανυπομονησία, θύμιζε κάτι από 20η Αυγούστου, σύμφωνα με τις προσωπικές τους σημειώσεις αφού έχει συνδεθεί με μεγάλα περάσματα ιδιαίτερα τις βραδιές με φεγγάρι και βοριαδάκια.
Η έναρξη μας επιφύλαξε μεγάλες εκπλήξεις καθώς οι απότομες μπόρες έδιωξαν τα λιγοστά τρυγόνια που είχαν απομείνει αλλά βρήκαμε πληθυσμούς ορτυκιών που δεν φανταζόμασταν και το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε σε αρκετές περιοχές τις χώρας μας. Τέτοιες εκπλήξεις είχαμε καιρό να αντιμετωπίσουμε και είναι ένας οιωνός ότι τα καλύτερα έπονται.
Δεν ξέρω αν είναι υπερβολή να μαγεύεσαι συνεχώς με ένα θήραμα Σεπτέμβριο μήνα που ανοίγει η πάπια, ο λαγός, ο αγριόχοιρος και απελευθερώνονται τα κυνηγοτόπια από τις ζώνες, αλλά για μένα προσωπικά ο μήνας που προετοιμάζει την είσοδο του χειμώνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με αυτό το εκπληκτικής ομορφιάς καθ’ όλα πουλί, το ορτύκι.
Όταν η ζέστη δίνει την σκυτάλη στις πρώτες υγρασίες και τα πρωτοβρόχια, όταν το χώμα υποδέχεται με χαρά το νερό και γεμίζει τα πρώτα ρυάκια αναδεικνύοντας την μυρωδιά της γης, όταν η ανατολή του ήλιου μπλέκεται με τις πρώτες ομίχλες και σε προετοιμάζει για την πτώση της θερμοκρασίας και όταν το χρώμα του ουρανού είναι γαλάζιο όσο ποτέ, για τους λάτρεις του είδους είναι πάντα μια ξεχωριστή εποχή και ας επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.
Ο Σεπτέμβρης του ορτυκιού
Το ορτύκι είδος αποδημητικό, αναπαράγεται σε λιβάδια με βλάστηση και σε γεωργικές καλλιέργειες, ενώ αποφεύγει υγρές περιοχές και βάλτους. Οι φωλιές του κατασκευάζονται στο έδαφος μέσα σε πυκνή βλάστηση και είναι από τα είδη που εκδηλώνει έντονη χωροκράτεια στην περιοχή γύρω από τη φωλιά του. Η φωλιά είναι ευθύνη του θηλυκού και αποτελείται από μια κοιλότητα πρόχειρα στρωμένη με βλάστηση. Οι μεγάλη πληθυσμοί του είδους οφείλονται στο αίσθημα αναπαραγωγής του αφού επιμένει να ωοτοκεί δυο με τρεις φορές το χρόνο από οχτώ έως και δεκατρία αβγά. Οι νεοσσοί τρέφονται από το θηλυκό και είναι ικανοί να πετάξουν μετά από 11 ημέρες.
Αν και μικρό σε μέγεθος απ όλα τα υπόλοιπα θηράματα που συναντούμε στην χώρα μας δεν στερεί σε τίποτα, αντιθέτως πρωταγωνιστεί σε όλα εκείνα που απαιτούνται ώστε να το κατατάξει σε μια διασκεδαστική, μοναχική, ενδιαφέρουσα και αθλητική κυνηγετική εξόρμηση. Οι γνώσεις καθώς και οι ικανότητες κυνηγού – κυνηγόσκυλου πρέπει να είναι αρκετές ώστε να καταφέρει ο κυνηγός να το θηρεύσει με επιτρεπόμενα μέσα.
Το ορτύκι για την χώρα μας είναι θήραμα πολύ ξεχωριστό καθώς έθρεψε γενιές και γενιές Ελλήνων σε δύσκολες περιόδους, μάλιστα κυνηγήθηκε με μέσα πρωτόγνωρα στην χώρα μας για την Ευρώπη. Αποτελούσε κύρια τροφή για την ελληνική οικογένεια σε παραδοσιακούς τόπους περασμάτων με πιο γνωστούς αυτούς της Μάνης, της Θράκης, της Χαλκιδικής, της Κωπαΐδας και πολλών νησιών μας. Ο πατέρας των θεών Δίας στην αρχαιολογία συνδέεται με το ορτύκι. Όταν αυτό δεν ήταν πουλί, αλλά μια πανέμορφη νύμφη η Ορτυγία. Η Ορτυγία δυστρόπησε στις ερωτικές ορέξεις του Δία και για να τους ξεφύγει μεταμορφώθηκε σε πουλί (ορτύκι) και πέταξε πάνω από το Αιγαίο. Ο Δίας την κυνήγησε και όταν αυτή κουράστηκε, έπεσε και πνίγηκε. Στην θέση που βρίσκεται σήμερα η Δήλος υψώθηκε μετά από λίγο ένα νησί η Ορτυγία.
Τα περάσματα των ορτυκιών
Ο μήνας που διανύουμε είναι της αποδημίας καθώς τα περισσότερα είδη πουλιών ταξιδεύουν κάθε βράδυ από Βορρά προς Νότο. Με σύμμαχο τους βόρειους ανέμους στις πρώτες ενδείξεις έλευσης του χειμώνα στο τόπο αναπαραγωγής τους αποφασίζουν να πραγματοποιήσουν την ετήσια διαδρομή τους προς θερμότερες χώρες.
Τα συνήθη περάσματα λίγο πολύ γνωστά και ήδη έχουν γίνει δυο όχι πολύ μεγάλα που λίγοι αντιλήφθηκαν. Είχαμε και εσωτερικές μετακινήσεις από τους πληθυσμούς που αναπαράχθηκαν στην χώρα μας αλλά και στις γειτονικές από εμάς. Μέχρι και του Σταυρού, αναμένεται ένα ακόμη και αν πάει έτσι ο καιρός προβλέπεται να είναι και μεγάλο για αυτό τον νου σας.
Η 14η Σεπτεμβρίου, ανήμερα του Σταυρού, είναι σημαδιακή ημερομηνία και αν δεν έχετε προγραμματίσει έξοδο, κάντε το. Τη μέρα αυτή παππούς, πατέρας, θείοι την περίμεναν για χρόνια με ανυπομονησία, θύμιζε κάτι από 20η Αυγούστου, σύμφωνα με τις προσωπικές τους σημειώσεις αφού έχει συνδεθεί με μεγάλα περάσματα ιδιαίτερα τις βραδιές με φεγγάρι και βοριαδάκια.
Αν δεν είναι η συγκεκριμένη ημερομηνία θα είναι η προηγούμενη και ίσως η επόμενη αλλά εκεί κοντά. Είναι παρατηρημένο μάλιστα πως στις ίδιες ημερομηνίες έχουμε πάντα μεταβολή του καιρού που συνδέεται με πτώση της θερμοκρασίας και τα πρωτοβρόχια. Μετά του Σταυρού όμως, δεν πρέπει να αφήνεται ανεκμετάλλευτη ημέρα, τα ακρωτήρια αναμένουν να υποδεχθούν τον κύριο όγκο περασμάτων με σύμμαχο πάντα τον καιρό και το σχήμα του φεγγαριού.
Πέτρα, πουρνάρι, αγκάθι, θερισμένες σιτοκαλλιέργειες και ζέστη είναι το τοπίο που καλείται κυνηγός και κυνηγόσκυλο να αντιμετωπίσουν αν θέλουν να ακούσουν αυτό τον γλυκό χαρακτηριστικό ήχο που βγάζει το ορτύκι όταν αποφασίζει να εγκαταλείψει την ασφάλεια του εδάφους για μια σύντομη πτήση ανάλογα τις δυνάμεις που του έχουν απομείνει από το μακρινό του ταξίδι.
Οι μερακλήδες ορτυκοκυνηγοί ξέρουν να απολαμβάνουν
Τους κυνηγούς του ορτυκιού θα τους χαρακτήριζα μερακλήδες, ρομαντικούς. Είναι όλοι αυτοί που παρατηρώντας τις μεταβολές του καιρού, θέλουν να παίρνουν το καλό τους σύντροφο σε βουνό ή σε κάμπο να χαζεύουν τις αντιδράσεις του και να απολαμβάνουν τις πολλές και καθόλου εύκολες βολές που απαιτούνται για την θήρευση του. Σε αυτό βέβαια συντελεί και η κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα ορτύκια όταν αποφασίζουν να κάνουν στάση. Αν είναι πολύ κουρασμένα δύσκολα σηκώνονται και εύκολα θηρεύονται. Αν πάλι είναι ξεκούραστα ή έχουν ανακτήσει τις δυνάμεις τους εύκολα σηκώνονται και ακόμη δυσκολότερα θηρεύονται.
Το κυνήγι του, είναι συναρπαστικό, διότι προσφέρει περπάτημα, συνεχή αναζήτηση και πολλές βολές. Ο σκύλος φέρμας απαραίτητος κατά τις εξορμήσεις μας καλείται να ξεδιπλώσει αρκετές από τις ικανότητες του. Οι ικανότητες αυτές, διαφοροποιούνται σύμφωνα με τα θέλω και αρέσω του κάθε κυνηγού. Σε κάθε περίπτωση όμως ότι ράτσα και αν διαθέτουμε το κυνήγι του ορτυκιού αποτελεί την καλύτερη ίσως ευκαιρία να απολαύσουμε το καμάρι μας σε πολλές και διαφορετικές φέρμες. Αν και ο καιρός έχει δροσίσει η ανάγκη για συχνό πότισμα του σκύλου στον κυνηγότοπο είναι αυξημένη για αυτό πάντα στο γιλέκο νεράκι δροσερό.
Το ορτύκι απαιτεί λιτό εξοπλισμό και μεγάλη προσοχή
Στην αναζήτηση του πορευόμαστε με λιγοστό εξοπλισμό, ελαφριά πορτοκαλί ρούχα, μια τσάντα, λιγοστά φυσίγγια (το όριο είναι 12), παγουράκι με νερό το οποίο υπολογίζεται και για το σύντροφο μας, ελαφριά παπούτσια , καπελάκι, γυαλιά ηλίου και φυσικά ελαφρύ τουφέκι. Το κυνήγι του ορτυκιού επιβάλλει απεξάρτηση από τα πολλά κυνηγετικά μας αποκτήματα εξοπλισμού και τα εκατοντάδες αντικείμενα που δεν χρειαζόμαστε.
Οι παρέα δεν είναι απαραίτητη αλλά αν τελικά υπάρχει πρέπει να χωρίζεται σε διαφορετικές κατευθύνσεις στον κυνηγότοπο. Το ορτύκι όταν νιώσει κίνδυνο αλλά και ασφάλεια πετάγεται απότομα σε αντίθετη κατεύθυνση από κυνηγό ή κυνηγόσκυλο οπότε το ξάφνιασμα σε συνδυασμό με την ένταση της στιγμής μπορεί να αποφέρει εύκολα το δυσάρεστο γεγονός στην παρέα. Μεγάλη προσοχή απαιτείται ειδικά αν η παρέα μας αποτελείται από περισσότερα από δυο άτομα ειδικά αν είναι και νέοι κυνηγοί. Το πορτοκαλί χρώμα πρέπει να κυριαρχεί παντού στην ένδυση μας.
Χρησιμοποιούμε όπλα με ανοιχτά τσοκ (κύλινδρο ή βελτιωμένο κύλινδρο) και φυσίγγια ελαφριάς γόμωσης με σκάγια 9 – 10. Τελευταία δοκίμασα και τα 11 που με εξέπληξαν ευχάριστα.
Έναρξη με ευχάριστες εκπλήξεις
Η έναρξη μας επιφύλαξε μεγάλες εκπλήξεις καθώς οι απότομες μπόρες έδιωξαν τα λιγοστά τρυγόνια που είχαν απομείνει αλλά βρήκαμε πληθυσμούς ορτυκιών που δεν φανταζόμασταν και το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε σε αρκετές περιοχές τις χώρας μας. Τέτοιες εκπλήξεις είχαμε καιρό να αντιμετωπίσουμε και είναι ένας οιωνός ότι τα καλύτερα έπονται.
Μην χάνετε μέρα ειδικά τώρα που αναμένουμε βοριαδάκια. Με φεγγάρι σε πουρνάρι και ντυμένα χωρίς φεγγάρι σε καλαμιές και καθαρά. Μετά από ημέρες νοτιά ή βροχή τα πουλιά είναι σταματημένα και περιμένουν να ταξιδέψουν.
Ένα κυνήγι για λίγους και παράνομους αναζητά λύση
Το σίγουρο είναι ότι κάποια στιγμή θα περάσουν σε μια από τις επόμενες ημέρες. Αυτό που θα πρέπει να κάνουμε είναι να είμαστε εκεί. Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στους εξυπνάκηδες που χρόνια τώρα χρησιμοποιούν τις γνωστές παράνομες ηχομιμητικές συσκευές. Τα μέτρα είναι γνωστά και οι προσπάθειες από θηροφυλακή και κυνηγετικούς συλλόγους πολλές αλλά τελικά είναι αρκετές; Ό,τι και αν συμβαίνει, το σίγουρο είναι ένα, ότι ένας από τους ωραιότερους κυνηγετικούς μεζέδες θα λείπει από τις περισσότερες κυνηγετικές οικογένειες. Ένα από τα πιο όμορφα θηράματα και συναρπαστικά κυνήγια αρχίζει να φθίνει και να μετατρέπεται κυνήγι για λίγους και παράνομους. Απαιτείται και πρέπει να ψάξουμε λύσεις εμείς οι κυνηγοί. Είναι καιρός εκτός από κυνήγι και για δράση σε όλους τους τομείς. Μην επαναπαύεστε στιγμή και μην αδιαφορείτε στους παράνομους μην τους καλύπτετε, εμάς κλέβουν.
Εύχομαι από καρδιάς πολλές και όμορφες συναντήσεις με μυριάδα σκηνών ανεξάντλητες στο χρόνο που μόνο εμείς που αγαπάμε και βιώνουμε την φύση μπορούμε να γευτούμε.
